Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Lijst van afkortingen in het Nederlands
Hier volgt een lijst van in het Nederlandse taalgebruik voorkomende afkortingen.
- 'In het Nederlands taalgebruik' hoeft niet te betekenen dat de afkorting naar een Nederlandstalig begrip verwijst. Daarom zijn ook afkortingen als 'SOS' en 's.v.p.' opgenomen.
- Het begrip 'afkorting' wordt in ruime zin gebruikt, en omvat in deze lijst:
- afkortingen in engere zin: bij lezing wordt het oorspronkelijke woord voluit uitgesproken ('blz.', 'm.a.w.')
- symbolen, dus wetenschappelijke notaties en andere genormeerde korte schrijfwijzen ('V', 'g', 'EUR')
- initiaalwoorden, waarbij we de letters apart uitspreken ('pc')
- letterwoorden of acroniemen, waarbij we de letters als woord uitspreken ('pin', 'Riagg')
- verkortingen, opgebouwd uit oorspronkelijke lettergrepen of delen daarvan ('horeca', 'info').
Kijk ook eens naar de categorie Lijsten van afkortingen per onderwerp en op de lijst van afkortingen van katholieke kloosterorden en congregaties |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
A
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
a | are |
A | ampère |
A2DP | Advanced Audio Distribution Profile |
AA of A.A. | Aerolíneas Argentinas, Ambulante ambacht, American Airlines, Anonieme Alcoholisten, Anti-aliasing, Anti-Aircraft, Automobile Association, Auto-answer |
AAA | authentication, authorization en accounting, Aneurysma Aortae Abdominalis |
AAC | Advanced Audio Coding|, Annen Animal Centre |
AACO | Arab Air Carriers Organization |
AAFS | Activate Arabic Form Shaping |
AAIA | Al Ain International Airport |
AAL | Above Aerodrome Level, ATM Adaption Layer |
aanh. | aanhangsel |
aanw. vnw. | aanwijzend voornaamwoord |
AAO | Aanvullende Academische Opleiding |
aardew. | aardewerk |
aardr. | aardrijkskunde |
AARP | AppleTalk Address Resolution Protocol |
AAT | Apple Advanced Typography, Application Assembly Tool, Armored Assault Tank, Aan- en Afvoertroepen |
AAV | Accountholder Authentication Value |
AAW | Algemene Arbeidsongeschiktheidswet |
ABAP | Advanced Business Application Programming |
ABC | American Broadcasting Company |
ABC | Automobile Blanc Cardon |
ABD | Algemene Bestuursdienst |
ABI | Application Binary Interface |
ABIOS | Advanced BIOS |
ABL | Armée Belge/Belgisch Leger, Defensie van België American Basketball League Australian Basketball League OpenEdge Advanced Business Language, een programmeertaal van Progress Software. |
ABM | Asynchronous Balanced Mode |
ABN | Algemeen Beschaafd Nederlands; Algemene Bank Nederland |
ABO | Alternerende beroepsopleiding (in het Buitengewoon onderwijs) |
ABP | Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds |
ABR | Available Bit Rate, Area Border Router |
abs. | absoluut |
ABS-PBS | Anti-lock Brake System-Power Brake System |
abstr. | abstract |
ABVV | Algemeen Belgisch Vakverbond |
AC | Appellation d'Origine Contrôlée of Alternating Current (Wisselstroom) |
ACD | Automatic Call Distribution |
ACF/NCP | Advanced Communications Function/Network Control Program |
ACF | Application Configuration File |
ACFA | American Cat Fanciers Association |
ACGI | Asynchronous CGI |
ACI | Automatic Channel Installation; Accusativus cum Infinitivo? |
A.C.I. | Accusativus cum infinitivo |
ACK | Acknowledge |
ACL | Appletalk Class Library |
ACL | Access Control List |
ACOD | Algemene Centrale der Openbare Diensten (Frans: CGSP) |
ACOM | Algemene Christelijke Organisatie van Militairen |
ACP | Absolute Coordinate Plane |
ACPI | Advanced Configuration and Power Integration |
ACR | Allowed Cell Rate |
ACSE | Association Control Service Element |
ACV | Algemeen Christelijk Vakverbond |
AD | Active Directory; Algemeen Dagblad |
A.D. | Anno Domini, in het jaar onzes Heren (n. Chr.: na Christus) |
ADA | Automatic Data Acquisitions |
ADB | Apple Desktop Bus |
ADC | Analoog/Digitaal Converter of Apple Display Connector |
ADCCP | Advanced Data Communications Control Protocol |
ADD | Apple Data Detectors; Attention Deficit Disorder |
ADF | Automatic Document Feeder |
ADH | Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid |
ADHD | Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder |
a.d.h.v. | Aan de hand van |
adj. | adjunct |
adm. | administratie |
ADO | ActiveX Data Objects |
ADPCM | Adaptive Differential Pulse Code Modulation |
ADR | Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route; American Depositary Receipt |
ADS | Alternate Data Stream |
ADSI | Active Directory Services Interface |
ADSL | Asymmetric Digital Subscriber Line |
ADSP | AppleTalk Data Stream Protocol |
ADSU | ATM DSU |
ADT | Abstract Data Type |
ADVENDO | Aangenaam Door Vermaak En Nuttig Door Ontspanning |
AEC/CAD | Architectural, Engineering, and Construction CAD |
AEOM | AppleEvent Object Model |
AES | Advanced Encryption Standard |
AF | Anisotropische Filtering |
afb. | afbeelding |
AFC | Anti-Ferromagnetically-coupled Medium; Alkaline Fuel Cell (alkalische brandstofcel) |
afd. | afdeling |
AFD | Advanced Formating Device |
AFI | Authority and Format Identifier |
afk. | afkorting; away from keyboard (term in online gaming wereld) |
afk.w.b. | afkortingenwoordenboek |
afko | afkorting (veelal gekscherend) |
afl. | afleiding |
AFOL | Adult Fan Of Lego |
AFP | AppleTalk Filing Protocol, Advanced Functions Presentations |
AFR | Alternate Frame Rendering |
Afr. | Afrikaans |
AGP | Accelerated Graphics Port |
Agodi | Agentschap voor Onderwijsdiensten, bij het Vlaams ministerie van onderwijs en vorming |
AGU | Address Generation Unit |
a.g.v. | als gevolg van |
AH | Authentication Header |
AHA | Accelerated Hub Architecture |
a.h.w. | als het ware |
a.i. | ad interim |
AI | Artificiële Intelligentie |
AIC | Application Integration Components |
A.I.D. | Algemene Inspectiedienst |
AIDS | Auto Immuno Deficiency Syndrome |
AIF | Auto Increment Field |
AIFF | Audio Interchange File Format |
AIM | AOL Instant Messenger |
AIMM | AGP Inline Memory Module |
AIMMS | Advanced Integrated Mathematical Modeling System |
AIO | Asynchronous Input/Output, Assistent in opleiding |
airco | Airconditioning |
AIT | Advanced Intelligent Tape |
AIVD | Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst |
AJAX | Asynchronous JavaScript and XML |
AJC | Arbeiders Jeugd Centrale |
AKW | Agemene Kinderbijslagwet |
al. | alinea |
Al | aluminium |
ald. | aldaar |
alg. | algemeen |
Algol | Algorithmic Language (programmeertaal) |
ALU | Arithmetic Logical Unit |
a.m. | ante meridiem (voor de middag) |
Am. | Amerikaans |
AMA | Alleenstaande Minderjarige Asielzoeker; American Motorcyclist Association |
Amada | Alle Macht Aan De Arbeiders |
amb. | ambachtelijk |
AMBI | Automatisering en Mechanisering van de Bestuurlijke Informatievoorziening |
ambt.t. | ambtelijke taal |
AMC | Algemene Muzikale Cultuur |
AMDG | Ad Majorem Dei Gloriam (Tot Meerdere Glorie van God – gebruikt bij jezuïeten) |
AMV | Algemene Muzikale Vorming |
ANB | Agentschap voor Natuur en Bos |
AMINAL | Oude naam (voor 1/4/2006) van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid |
AMK | Advies- en Meldpunt Kindermishandeling |
AMP | asymmetric multiprocessing |
AMPS | Advances Mobile Phone Service |
AMR | Audio Modem Riser |
AMU | Address Management Unit |
AMV | Algemene Muzikale Vorming |
AN | Algemeen Nederlands (vroeger Algemeen Beschaafd Nederlands genoemd) |
anat. | anatomie |
ANBOS | Algemene Nederlandse Branche Organisatie Schoonheidsverzorging |
ANJV | Algemeen Nederlands Jeugd Verbond |
ANP | Algemeen Nederlands Persbureau |
ANVR | Algemene Nederlandse Vereniging van Reisbureaus |
Anw | Algemene nabestaandenwet |
ANSI | American National Standards Institute |
antrop. | antropologie |
ANWB | Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB |
ANZ | Algemeen Nederlands Zangverbond |
AOC-D | Advice Of Charge During Call |
AOC-E | Advice Of Charge at End of Call |
AOC-S | Advice Of Charge At Start of Call |
AOCE | Apple Open Collaboration Environment |
AOD | Art OF Defence |
AODI | Always On/Dynamic ISDN |
AOW | Algemene Ouderdomswet |
AP | Access Point |
APA | American Psychiatric Association, zie ook DSM |
APAN | Actieve Praktijk Archeologie Nederland |
APB | Algemene Pharmaceutische Bond of Association Pharmaceutique Belge |
APEC | Asia-Pacific Economic Cooperation |
APG | Algemene Pensioen Groep |
API | Application Programming Interface |
APK | Algemene Periodieke Keuring, Aanpassingsklas |
APM | Advanced Power Management |
APON | ATM Passive Optical Network |
apoth. | bij apothekers |
APP | Asynchronous Pluggable Protocal |
APPC | Advanced Program-to-Program Communications |
APPN | Advanced Peer-to-Peer Networking |
Ar. | Arabisch |
ARA | Algemeen Rijksarchief |
ARAB | Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming (in België) |
ARAP | AppleTalk Remote Access Protocol |
Arbo (-wet,...) | Arbeidsomstandigheden (-wet, regeling,...) in Nederland |
arch. | archaïsme, archaïsch |
archeol. | archeologie |
ARD | Apple Remote Desktop |
ARGO | Autonome raad voor het Gemeenschapsonderwijs |
ARM | Asynchronous Response Mode |
ARP | Address Resolution Protocol, Anti-Revolutionaire Partij |
ARPC | Asynchrone Remote Procedure Call |
ARQ | Automatic Repeat Request |
art. | artikel |
a.s. | aanstaande |
ASAM | ATM Subscriber Access Multiplexer |
a.s.a.p. | as soon as possible (zo snel mogelijk) |
ASB | Advanced System Buffering |
ASBO | Aanvullende secundair beroepsonderwijs |
ASBR | Autonomous System Boundary Router |
ASC | Apple Sound Chip |
ASCII | American Standard Code for Information Interchange |
ASEAN | Association of Southeast Asian Nations |
ASF | Advanced Streaming Format |
ASF | Auto Sheet Feeder |
ASFA | Associatie van Surinaamse Fabrikanten |
ASIC | Application-Specific Integrated Circuit |
ASIP | AppleShare IP |
ASO | Algemeen secundair onderwijs |
ASP | AppleTalk Session Protocol, Active Server Pages, Application Service Provider, Auxiliary Signal Path |
ASPI | Advanced SCSI Programming Interface |
ASR | Automated System Recovery |
ASS | Active Symmetric Swapping; autisme spectrumstoornis |
AST | Automatic Spanning Tree |
ASV | Advanced Super View; Algemene en Soviale Vorming |
AT | Advanced Technology |
ATA | Advanced Technology Attachment |
ATAG | Authoring Tool Accessibility Guidelines |
ATAPI | Advanced Technology Attachment Packet Interface |
ATB | Automatische treinbeïnvloeding; All Terrain Bike (terreinfiets), Arbeidstrajectbegeleiding, Amsterdam Trade Bank |
ATC | Advanced Transfer Cache |
ATL | Active Template Library |
ATLAP | AppleTalk Link Access Protocol |
ATM | Adobe Type Manager, Asynchronous Transfer Mode |
ATO | Administratieve toestand |
ATRAC | Adaptive TRansform Acoustic Coding |
ATU-C | ADSL Transmission Unit at Central Office |
ATU-R | ADSL Transmission Unit for Resident |
ATV | arbeidstijdverkorting |
AU | Access Unit |
a.u.b. | alstublieft= als het u belieft |
AUI | Attachment Unit Interface |
AURP | AppleTalk Update-Based Routing Protocol |
AV | Access Violation, Anti-Virus |
A.V. | Algemene Voorschriften |
AVC | Advanced Video Coding |
AVI | Audio Video Interleaved |
AVIKO | Aardappel Verwerkende Industrie Keppel en Omstreken |
AVM | ATM Voice Multiplexer |
avo | algemeen vormend onderwijs, algemeen voortgezet onderwijs |
AVRO | Algemene Vereniging Radio Omroep |
AWBZ | Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten |
AWT | Abstract Windowing Toolkit |
AWW | Algemene Weduwen- en Wezenwet, vervangen door: Algemene nabestaandenwet |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
B
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
C
-
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
D
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
E
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
F
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
f | gulden |
F | frank, Frankrijk, Farad |
f | forte |
fa. of Fa. | firma |
fam. | familie |
FAQ | Frequently Asked Questions (vaak gestelde vragen) |
f.a.s. | free alongside ship (ook: fas) |
FAT | File Allocation Table |
fax | telefacsimile |
FBI | Federal Bureau of Investigation |
FCA | Free Carrier |
FCI | Fédération Cynologique Internationale |
FDA | Food and Drug Administration |
FENAC | Federatie van Nederlandse Audiologische Centra |
ff | fortissimo (ook: fff) |
FF | FireFox (Internetbrowser); Fast Forward (audio/video: snel vooruit spoelen, vaak >>) |
fgov | Domeinnaam van de Belgische federale overheid: http://www.fgov.be |
FIA | Fédération Internationale de l'Automobile |
FIAT | Fabbrica Italiana Automobili Torino |
FIDE | Fédération Internationale des Échecs |
FIFA | Fédération Internationale de Football Association |
fig. | figuur(lijk) |
FIH | Féderation Internationale de Hockey |
FIOD | Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst |
fl. | florijn (gulden) |
FlaK | Flug- of Fliegerabwehrkanone, Luchtafweergeschut |
FLN | Front pour la Libération Nationale (Algerijnse bevrijdingsbeweging) |
FLO | functioneel leeftijdsontslag |
Floron | Stichting Floristisch Onderzoek Nederland |
FM | Frequentie modulatie |
FNV | Federatie Nederlands Vakverbond |
f.o.b. | free on board (ook: fob) |
f.o.r. | free on rail (ook: for) |
FOSOVET | Federaal Overleg voor het Sociaal Vertalen en Tolken |
f.o.t. | free on truck (ook: fot) |
FPU | Flexibel Pensioen en Uittreden, Floating Point Unit |
fr. | frank, franco, vrachtvrij |
FSB | Front Side Bus |
fte | fulltime-equivalent (eenheid van werktijd) |
FTP | File Transfer Protocol |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
G
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
H
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
I
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
I&A | Informatisering en Automatisering |
IAB | Instituut voor Accountants en Belastingconsulenten |
IATA | International Air Transport Association |
IBA | Individuele Behandeling Afvalwater |
IBAN | International Bank Account Number |
IBN | Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek |
ic | Intensive Care |
IC | Integrated Circuit, Introductiecommissie, Intercity |
i.c. | in casu |
ICE | Intercity Express (treintype in Duitsland) |
ICE | In case of emergency |
i.c.m. | in combinatie met |
ICO | Intercultureel Onderwijs |
ICT | Informatie- en Communicatietechnologie |
id. | idem, hetzelfde |
ID-bewijs | Identiteitsbewijs |
i.e. | id est, dat is, dat wil zeggen |
IE | Internet Explorer |
i.f.v. | in functie van |
i.g.v. | in geval van |
i.h.a. | In het algemeen |
i.h.b. | In het bijzonder |
i.h.k.v. | In het kader van |
IKEA | Ingvar Kamprad Elmtaryd Agunaryd (naam en woonplaats van de oprichter van het bedrijf) of Ik Kan Echt Alles |
Ikon | Interkerkelijke Omroep Nederland |
i.i.g. | In ieder geval |
i.l. | In loco (ter plaatse) |
i.m. | In memoriam |
IMEI | International Mobile Equipment Identity |
IMF | Internationaal Monetair Fonds |
INBO | Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek |
incl. | inclusief |
info | informatie |
ing. | industrieel ingenieur (hoger onderwijs HOLT master) |
intern. | internationaal |
Interpol | International Criminal Police Organization |
IOC | Internationaal Olympisch Comité |
i.o.m. | in overeenstemming met / in overleg met |
i.o.v. | in opdracht van |
IP | Internet Protocol |
IPO | Industrieel Product Ontwerpen |
i.p.v. | in plaats van |
ir. | Burgerlijk ingenieur (Universitair) |
IRC | Internet Relay Chat |
IRL | in real life |
IS | Image Stabilizer |
ISBN | Internationaal Standaard Boeknummer |
ISBO | Islamitische Scholen Besturen Organisatie |
ISC | InternettenSamenwerkingsCel op het Vlaamse departement Onderwijs |
ISDN | Integrated Services Digital Network |
i.s.m. | In samenwerking met |
ISO | International Organization for Standardization |
IT | InformatieTechnologie |
ITG | Instituut voor Tropische Geneeskunde, Antwerpen |
i.t.t. | in tegenstelling tot |
ITU | International Telecommunication Union |
ivf | In-vitrofertilisatie |
IUI | Intra-uteriene inseminatie |
i.v.m. | in verband met |
IWT | Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen |
i.z.g.st. | in zeer goede staat |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
J
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
J. of j. | jaar |
J | joule |
JAC | Jongeren Advies Centrum |
JCU | Junior College Utrecht |
JD | Jonge Democraten |
JD | Juridische Dienst |
JDBC | Java DataBase Connectivity |
jhr. | Jonkheer |
jkvr. | Jonkvrouw |
jl. | jongstleden |
JNM | Jeugdbond voor Natuur en Milieu |
Jos | Jobstudentensysteem (zie VDAB) |
jr. | junior, jaar |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
K
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
L
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
l | liter |
£ | Pond sterling |
l.a. | linksaf |
L.A. | Los Angeles |
lab. | laboratorium |
LAD | Laguage Acquisition Device, uit het jargon van de psycholinguïstiek |
LAKS | Landelijk Aktie Komitee Scholieren |
LAN | Local Area Network |
LAOV | LAge OVerheidsnummer |
lavo | lager algemeen voortgezet onderwijs |
lbo | lager beroepsonderwijs |
lcd | Liquid crystal display |
leao | lager economisch en adminstratief onderwijs |
LEED | Low Energy Electron Diffraction |
LED | Light Emitting Diode |
LEI | Universiteit Leiden, Landbouw Economisch Instituut, Wageningen |
LEM | Leertest voor Etnische Minderheden |
LEN | Ligue Européenne de Natation |
LERU | League of European Research Universities |
LEVV | Landelijk Expertise Centrum Verpleging & Verzorging |
LH | Landbouwhogeschool |
lhno | lager huishouds- en nijverheidsonderwijs (huishoudschool) |
lic. | licentiaat |
lw. | lidwoord |
LIO | Leraar in opleiding |
L.K. | Laatste kwartier |
LKD | Landelijke Krantendatabank |
ll. | laatstleden |
LLL | Levenslang leren (voor het pedagogenjargon: Life long learning) |
LLM | Legum Magister |
LNE | Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (oude naam: AMINAL) van de Vlaamse Overheid |
LNV | Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit |
LO | Lager Onderwijs; lichamelijke opvoeding; Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers |
LOM | Kinderen met leer- en opvoedingsmoeilijkheden |
LOOA | Limburgs overlegplatform Onderwijs-Arbeid |
LOP | Landschapsontwikkelingsplan |
LPF | Lijst Pim Fortuyn |
LPG | Liquified Petroleum Gas |
LSA | Limburgse stichting Autisme |
L.S. | lectori salutem (de lezer gegroet, den lezer heil) |
lt. | Luitenant |
LTO | Land- en Tuinbouworganisatie |
lts | lagere technische school |
LU | Landbouwuniversiteit |
lwoo | Leerwegondersteunend onderwijs |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
M
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
N
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
O
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
o. | onzijdig |
O. | oosten |
o.a. | onder andere(n) |
ob. | obiit (overleden) |
OBD | Open Bedrijvendag |
obl. | obligatie |
o.b.s. | openbare basisschool |
o.b.v. | op basis van / onder begeleiding van |
o.c. | opere citato (in het aangehaalde werk) |
OCMW | Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn |
o.d.a.m. | om de andere maand |
ODBC | Open DataBase Connectivity |
o.d.t. | onder de titel, onder de toonbank |
o.d.z. | onder de zinspreuk |
o.e.r. | op erewoord retour |
o.g. | of gelijkwaardig |
o.g.v. | op grond van, onder gebruikelijk voorbehoud |
o.i. | onzes inziens |
o.i.d. | of iets dergelijks |
o.i.v. | onder invloed van |
ok, OK-centrum | operatiekamer, operatiekamercomplex |
O.L. | Oosterlengte |
o.l.s. | openbare lagere school |
o.l.v. | onder leiding van |
O.L.V. | Onze-Lieve-Vrouw |
o.m. | onder meer, ongehuwde man |
OM | Openbaar ministerie |
ong. | ongeveer |
ong. | ongenummerd |
ong. | ongeadresseerd |
ONK | Open Nederlands Kampioenschap |
O.N.O. | oostnoordoosten |
onov.ww. | onovergankelijk werkwoord |
O.O. | onderofficier |
o.o.v. | onvoorziene omstandigheden voorbehouden |
OPEC | Organization of the Petroleum Exporting Countries (Organisatie van Olie Exporterende Landen) |
opm. | opmerking |
OPTA | Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit |
ORAS | Organisatie RAtionele Studenten |
org. | organisatie |
ORUN | (Stichting) Opleiding Ruiter Unie Nederland |
OS | Operating System |
OSG | Openbare scholengemeenschap |
OSB | Overheidsservicebus (heet tegenwoordig Digikoppeling) |
OTAP | Ontwikkeling, test, acceptatie en productie |
OTC | Over-the-counter (financieel) |
o.t.t. | onvoltooid tegenwoordige tijd |
OV | Openbaar vervoer; Opleidingsvorm (zie buitengewoon onderwijs) |
ov.cmpl. | over complicatie |
OVV | Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen |
o.v.v. | onder vermelding van |
o.v.t. | onvoltooid verleden tijd |
ozb | onroerendezaakbelasting |
O.Z.O. | oostzuidoosten, Oranje Zal Overwinnen |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
P
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
p.a. of p/a | per adres |
PAB | Persoonlijk assistentiebudget |
PABO | Pedagogische academie voor het basisonderwijs |
pae | Personenauto-equivalent |
pag. | pagina |
par. | paragraaf |
PAV | Project Algemene Vakken in het BSO |
PB | petabyte |
PBS | Provinciaal Bibliotheeksysteem |
pc | Personal Computer |
p.c. | (Fr.) par couvert, ingesloten; (Fr.) pour condoléance, tot rouwbeklag |
PCCE | provinciaal centrum voor cultureel erfgoed |
PCM | Pulse Code Modulation, Pro Cycling Manager |
PCT | Patent Cooperation Treaty |
PDB | Praktijkdiploma Boekhouden |
Portable Document Format | |
PDI | Praktijkdiploma Informatica |
penn. | penningmeester |
PE | Preinstalled Environment |
PEG | PolyEthyleenGlycol |
PET | Positron Emissie Tomografie |
PGGM | Pensioenfonds voor de Gezondheid, Geestelijke en Maatschappelijke belangen |
PGZ | Preventieve gezondheidszorg |
PhD | Philosophiæ Doctor |
PHL | Provinciale Hogeschool Limburg |
PHLO | (Stichting) Post-Hoger Landbouwonderwijs |
PiB | Pebibyte |
pin | Persoonlijk IdentificatieNummer |
plm. | plusminus |
plv. | plaatsvervangend |
pm | picometer |
p.m. | post meridiem (na de middag); pro memoria, ter herinnering |
PMD | Plastic flessen, metaalverpakkingen en drankkartons |
PMT en PMT-k | Prestatiemotivatietest (-voor kinderen) van H. Hermans |
P.O. | Plastische opvoeding |
P.O. | Per Ondertekening |
p.o. | per omgaande; per order |
POS | problematische opvoedingssituatie |
POP | Post Office Protocol & Persoonlijk ontwikkelingsplan |
POTS | Publicly Operated Telephony System |
pp | pianissimo |
p.p. | per procuratie, per persoon |
ppb | parts per billion |
ppc | psycho-pedagogisch consulent |
PPG | polypropeenglycol |
ppm | parts per million |
PPR | Politieke Partij Radikalen |
Pres. | president, voorzitter |
Pric | Provinciaal Integratiecentrum Limburg |
prof. | professor; professioneel (beroeps-) voetballer, golfer, tennisser... |
prof.em. | professor emeritus |
prov. | provincie |
PS | postscriptum, naschrift (onder een brief) |
PSK | Paleis voor Schone Kunsten in Brussel |
PSP | Pacifistisch Socialistische Partij, PlayStation Portable |
p.st. | per stuk |
PSTN | Public Switched Telephone Network |
PSV (voetbalclub) | Philips Sport Vereniging |
pseud. | pseudoniem |
PTA | Programma van Toetsing en Afsluiting (bij het Nederlandse schoolexamen |
P.T.T. | Posterijen, Telegrafie, Telefonie |
Pudoc | Centrum voor Landbouwpublikaties en Landbouwdocumentatie - voormalige uitgeverij van de Landbouwuniversiteit Wageningen (tot 1994) |
PVC | permanent virtual channel, permanent virtual connection, permanent virtual circuit, polyvinylchloride, |
PvdA | Partij van de Arbeid |
PvdD | Partij voor de Dieren |
PVV | Partij voor de Vrijheid (nl) |
PVV | Partij voor Vrijheid en Vooruitgang (b) |
PwC | PricewaterhouseCoopers |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
Q
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
QCD | Quantum Chromo Dynamics |
q.e. | quod est |
q.e.d. | quod erat demonstrandum |
QED | Quantum Electro Dynamics |
q.n. | quem novisti |
QoS | Quality of Service |
QPS | Quality Positioning Services B.V. |
q.p. | quantum placet |
QPR | Queens Park Rangers FC |
q.q. | qualitate qua |
q.s. | quantum satis, quantum sufficit |
q.t. | quod testor |
QUB | Queens University Belfast |
q.v. | quod vide |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
R
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
S
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
T
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
tab. | tabel / tabulator |
TAK | Taal Aktie Komitee |
t.a.v. | ter attentie van / ten aanzien van |
tb / tbc | Tuberculose |
TB | terabyte |
TBL | Titus Brandsma Lyceum |
tbs | Terbeschikkingstelling |
t.b.v. | ten behoeve van; ten bate van; ter beschikking van; ten bedrage van |
TCP | Transmission Control Protocol |
TDF | Tour de France |
T.e.a.b. | tegen elk aannemelijk bod of tegen elk aannemelijk bedrag |
tel. | telefoon |
TEU | Twenty feet Equivalent Unit |
TEW | Toegepaste economische wetenschappen |
TFT | Thin Film Transistor |
t.g.v. | ten gevolge van; ter gelegenheid van; ten gunste van |
TH | Technische Hogeschool |
th | te huur |
Thavo | Tweetalig hoger algemeen voortgezet onderwijs |
t.h.t. | tenminste houdbaar tot |
TiB | tebibyte |
tk. | te koop |
t.k.g. | ter kennisgeving |
t.k.n. | ter kennisname |
TKO | technisch knock-out (bij gevechtsporten) |
TL | Tube Luminescent, Fluorescentielamp, Theoretische leerweg |
™ | Trade mark |
t/m | tot en met |
TNA | Technicum Noord-Antwerpen |
TNO | Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek |
TNT | Thomas Nationwide Transport; Trinitrotolueen |
TNT | Postbedrijf TNT (Nederland) |
t.n.v. | ten name van |
TOA | Technisch onderwijsassistent |
TOAH | Tijdelijk onderwijs aan huis |
TOG | tegemoetkoming onderhoudskosten thuiswonende gehandicapte kinderen |
TOLEDO | Toetsen en leren doeltreffend ondersteunen, elektronische leeromgeving |
t.o.v. | ten opzichte van; ten overstaan van |
TPG | TNT Post Groep |
TRIPs | Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights |
TROS | Televisie en Radio Omroep Stichting |
TSHD | Trailing Suction Hopper Dredger, Engels jargon voor sleephopperzuiger |
TSO | Technisch Secundair Onderwijs |
tto | tweetalig onderwijs |
t.t.v. | ten tijde van |
TUD | Technische Universiteit Delft |
TU/e | Technische Universiteit Eindhoven |
TUK | Theologische Universiteit Kampen (Broederweg) |
tv of TV | Televisie |
t.v. | te voren |
Tvwo | Tweetalig Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs |
t.w. | te weten |
t.w.v. | ter waarde van |
t.z. | ter zake; ter zee, b.v. kapitein t.z. |
t.z.t. | te zijner tijd |
t.z.v. | ter zake van |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
U
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
V
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
W
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
X
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
XHTML | Extensible HyperText Markup Language |
XML | Extensible Markup Language |
X.P. | Exprès Payé (ijlbode betaald) |
XPS | X-Ray Photoemission Spectroscopy |
XL, XXL | Extra Large, Extra Extra Large |
XS, XXS | Extra Small, Extra Extra Small |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
Y
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
¥ | Yen, de Japanse munteenheid |
YB | Yottabyte |
yd | Yard |
Y.M.C.A. | Young Men's Christian Association |
Y.W.C.A. | Young Women's Christian Association |
YTM | Yield to maturity |
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • Q • R • S • T • U • V • W • Y • Z |
Z
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
z. | Zuid |
z.a. | zie aldaar |
zat. | zaterdag |
ZB | Zettabyte |
Z.B. | Zuiderbreedte |
z.b.b.h.h. | zijne bezigheden buitenshuis hebbende |
zbc | zelfstandig behandelcentrum |
zbo | zelfstandig bestuursorgaan |
z.c. | zonder condoom |
Z.D. | Zijne Doorluchtigheid |
Z.D.H. | Zijne Doorluchtige Hoogheid |
Z.E. | Zijne Edelheid, Zeer Eerwaarde |
Z.Em. | Zijne Eminentie |
ZFW | Ziekenfondswet |
zg., zgn. | zogenaamd |
z.g. | zaliger gedachtenis |
z.g.a.n. | zo goed als nieuw |
Z.H. | Zijne Heiligheid, Zijne Hoogheid |
z.h.s. | zonder hoofdelijke stemming |
z.i. | zijns inziens |
z.j. | zonder jaartal |
Z.K.H. | Zijne Koninklijke Hoogheid , Zijne Keizerlijke Hoogheid |
Z.K.M. | Zijne Koninklijke Majesteit, Zijne Keizerlijke Majesteit |
ZM | zittende magistratuur |
Zm | Zettameter |
Z.M. | Zijne Majesteit |
Z.M.L.K. | Zeer Moeilijk Lerende Kinderen |
Z.M.O.K. | Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen |
zn. | zoon, zonen |
z.o. | zuid-oost |
ZOA | Zeer Open Asfalt |
ZOAB | Zeer Open Asfaltbeton |
Zobest | Zelfonderzoek belangstelling en studierichtingen; een belangstellingsvragenlijst i.v.m. studie- en beroepskeuze |
z.o.z. | zie ommezijde |
z.s.m. | zo spoedig mogelijk |
ZULO | Zeer Uitgebreid Lager Onderwijs (Universiteit) |
z.v. | zoon van |
z.v.k. | zonder verdere kosten |
z.v.t. | zonder volledige titel |
z.v.v.a. | zonder verlies van algemeenheid |
ZW | Ziektewet |
z.w. | zuid-west |
zzo | zuid-zuid-oost |
zzp | zelfstandige zonder personeel of Zorgzwaartepakket |
zzw | zuid-zuid-west |