Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
De Nederlandse Omroep Stichting (NOS) is een in de Mediawet vastgelegde publieke omroep, die tot taak heeft het media-aanbod voor de landelijke publieke mediadienst te verzorgen op het gebied van nieuws, sport en evenementen, dat zich bij uitstek leent voor gezamenlijke verzorging.[1] Tevens is zij wettelijk verantwoordelijk voor een aantal radio-, televisie-, teletekst- en internettaken.
De NOS-programma's vloeien voort uit de wettelijke taak van de NOS, die is vastgelegd in de Mediawet, waarin staat dat de NOS programma's moet maken die zich bij uitstek lenen voor gezamenlijke verzorging. Hiertoe behoren programma's met een hoge frequentie en een vaste regelmaat, met een algemeen dienstverlenend karakter of die met een doelmatiger inzet van omroepmiddelen beter gezamenlijk tot stand kunnen worden gebracht. In het Mediabesluit worden deze programma's verder uitgewerkt, waarbij onder andere de dagelijkse nieuwsvoorziening, de parlementaire verslaggeving, de verslaggeving van nationale feest- en gedenkdagen en de actuele sportverslaggeving worden genoemd.
Zo'n zevenhonderd journalisten en andere medewerkers verzorgen de (dagelijkse) uitzendingen van het NOS Journaal (op radio en televisie), het NOS Jeugdjournaal, NOS Studio Sport, NOS Langs de Lijn, Met het Oog op Morgen, het Radio 1 Journaal, NOS op 3 en diverse nieuws- en sportevenementen. Daarnaast verzorgt de NOS actuele informatie op NOS Teletekst en op internet via www.nos.nl. De NOS zond in 2015 in totaal 5349 uur televisie en 4270 uur radio uit.[2] Naast de eigen programma's verzorgt de NOS de onderlinge samenwerking en coördinatie van de publieke omroep op radio en televisie bij calamiteiten en grote nieuwsgebeurtenissen.
De Nederlandse Omroep Stichting (NOS) is op 29 mei 1969 ontstaan uit de vroegere Nederlandse Televisie Stichting (NTS), opgericht in 1951 en de Nederlandse Radio Unie (NRU). Laatstgenoemde is ontstaan in 1947 nadat na twee jaar nationale omroep (Radio Herrijzend Nederland) de publieke omroepverenigingen terugkeerden. Het bekende logo van de NOS, met de ronde en stompe hoeken dat tot 2005 het beeldmerk vormde was ontworpen door Johan Volkerijk. Vanaf 1969 verzorgde de NOS niet alleen radio- en televisieprogramma's die een maatschappelijk doel dienden, maar leverde, ontwikkelde en bouwde de NOS ook alle technische faciliteiten die nodig waren voor de realisatie van radio- en televisieprogramma's. Zo beheerde het Facilitair Bedrijf van de NOS alle radio- en televisiestudio's, reportagewagens (8 grote en 12 kleinere radioreportagewagens en 12 grote meercamerawagens en 9 eencamerawagens voor televisie), decorbouw atelier en de omroepkoren en orkesten waaronder het Metropole Orkest. De NOS vertegenwoordigde ook de Nederlandse omroepen in het buitenland, door bijvoorbeeld producties van de omroepen aan te bieden op beurzen. Omgekeerd kocht de NOS buitenlandse producties in voor de zendgemachtigden. Begin jaren 80 waren er 2100 mensen werkzaam bij het Facilitair Bedrijf van de NOS.
Op 1 januari 1988, bij de inwerkingtreding van een nieuwe mediawet, waren deze taken overgedragen aan het commercieel opererende Nederlands Omroepproduktie Bedrijf (NOB), dat eind 2007 werd opgesplitst, waarbij een groot aantal televisiestudio's in het Studiocentrum op het Media Park en de televisiereportagewagens werden overgedragen aan DutchView en de overige televisiestudio's alsmede NOB Decor werden overgenomen door United Broadcast Facilities. De televisiestudio's 7, 8 en 10, eindregie radio- en televisie alsmede de radiofaciliteiten werden overgenomen door Technicolor.
Op 1 januari 1995 werden de onderdelen voor het uitzenden van culturele, informatieve, minderheden- en jeugdprogramma's afgesplitst als Nederlandse Programma Stichting (NPS).
Op 29 januari 2015 werd het achtuurjournaal van de NOS niet uitgezonden omdat een 19-jarige man met een goed gelijkend neppistool met geluiddemper het gebouw van de NOS op het Media Park in Hilversum was binnengedrongen. Hij eiste een aantal minuten zendtijd op tv, maar werd door de politie in een studio overmeesterd.[3] Intussen werd het gebouw ontruimd. Door dit incident moest de NOS gedurende 66 minuten testbeeld uitzenden. NPO 2 kon hierdoor ook een tijd niet uitzenden en werd de programmering van de opvolgende week opgegooid.[4] Het incident zorgde voor een discussie over de continuïteit van de nieuwsvoorziening.[5]
Programmering
Op 5 januari1956 vond de eerste uitzending van het NTS-journaal, de voorloper van het NOS Journaal plaats. Vijfentwintig jaar later werd begonnen met een speciaal journaal voor de jeugd, het Jeugdjournaal. Van 1992 tot 2010 verzorgde de NOS samen met de VARA en de NPS ook het actualiteitenprogramma NOVA, dat in 2010 werd vervangen door Nieuwsuur. In 1995 werden de verschillende nieuwsbulletins van de omroepen op NPO Radio 1 vervangen door het Radio 1 Journaal.
Sinds januari 2007 is er op NPO 3 een speciale editie van het journaal voor een jonger publiek (18- tot 50-jarigen) genaamd het NOS Journaal op 3. NOS Headlines was de naam van het nieuwsbulletin op (o.a.) NPO 3FM van zes uur 's morgens tot zeven uur 's avonds. Het bulletin ging in 2000 van start als het 3FM Nieuws. Beide edities voor de jongere doelgroep (op NPO 3FM en NPO 3) zijn inmiddels opgegaan in NOS op 3. NOS op 3 bestaat sinds mei 2011.[6]
NOS Journaal - een nieuwsbulletin, variërend in lengte van 5 tot 30 minuten met daarin het laatste nieuws. Het programma wordt op NPO 1 en NPO 2 uitgezonden.
NOS op 3 - een journaal dat zich onderscheidt van het NOS Journaal. Het programma wordt op NPO 3 en NPO 3FM uitgezonden.
NOVA/Den Haag vandaag - in dit actualiteitenprogramma verzorgt de NOS de parlementaire rubriek Den Haag Vandaag. Hierin wordt dagelijks verslag gedaan van politieke gebeurtenissen, in samenwerking met de redactie van NOVA (sinds 2010 vervangen voor Nieuwsuur) (NPS/VARA).
Nieuwsuur - een actualiteitenprogramma in samenwerking met de NTR waarin zowel algemeen nieuws als sportnieuws naar voren komt. Nieuwsuur wordt gezien als opvolger van NOVA en het NOS Sportjournaal. Nieuwsuur wordt iedere avond om 22.00 uur uitgezonden op NPO 2.
Naast de uitzendingen op NPO 1, 2 en 3 bestaan er ook themakanalen van de NOS: NPO Nieuws (voorheen Journaal 24) en NPO Politiek/NPO Sport (voorheen Politiek 24 en Sport24). Deze kanalen zijn via digitale kabel-tv en internet te bekijken.
NPO Nieuws is het kanaal met nieuws en actualiteiten, het herhaalt de laatste NOS-journaals en is bovendien live bij grote nieuwsgebeurtenissen. Daarnaast bevat het ook de laatste berichten die ook op teletekst te zien zijn.
NPO Politiek bestaat uit alleen maar politieke onderwerpen. Op het kanaal zijn tevens hele debatten te zien. Daarnaast zendt het ook archiefmateriaal uit. Soms wordt er op dit kanaal sport uitgezonden onder de naam NPO Sport.
Radio
Ook op de radio verzorgt de NOS nieuws- en sportuitzendingen. Enkele programma's zijn:
NOS Journaal - ieder uur een nieuwsbulletin op de publieke radiozenders en veel regionale radiozenders
De NOS vormde, als omroep zonder leden, samen met het coördinatie- en samenwerkingsorgaan NPO (Nederlandse Publieke Omroep) één juridische organisatie: de Nederlandse Omroep Stichting. Om het bestuur binnen het publieke bestel te optimaliseren, is de Mediawet per 1 januari 2010 gewijzigd.[7] Vooruitlopend daarop is – op aangeven van de minister van OCW – NOS-RTV verzelfstandigd. Sinds 1 januari 2009 is de NOS dan ook een zelfstandige organisatie met eigen statuten, met een statutaire directie bestaande uit Gerard Timmer (algemeen directeur), Geert Hofman (zakelijk directeur) en sinds 2011 met een eigen raad van toezicht met Johan van der Werf als voorzitter.[8]
De NOS kwam op 6 mei 2009 in opspraak toen het moest toegeven een uitzending gemanipuleerd te hebben. Het kwam hiermee naar buiten toen weblog GeenStijl hen ervan beschuldigde dat het een applaus voor koningin Beatrix tijdens de Nationale Dodenherdenking van een dag eerder zelf van de feitelijke 14 tot 22 seconden had verlengd.[10] Hoofdredacteur Marcel Gelauff verklaarde het voorval tegenover dagblad de Volkskrant als een ongelukkige montage. Bij het monteren van de beelden voor een nieuwsonderwerp in het journaal was een stilte gevallen, die de NOS niet vond passen en daarom opvulde met geluid. In dit geval een tweede uitzending van een deel van het applaus. Volgens Gelauff was het niet de bedoeling van de NOS om 'de BV koningin vooruit te helpen'.[11]
Sinds oktober 2017 hanteert de NOS de term 'wit' in plaats van 'blank. 'Blank heeft de connotatie van reinheid, van schoonheid. Als zwart daartegenover staat, is dat blijkbaar vies', lichtte NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff in januari 2018 toe. De kwestie leidde tot Kamervragen van de PVV.[12]
Nederland
.JPG){kind=link}
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Nederlandse Omroep Stichting op Wikimedia Commons.