Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
NPO 1
| NPO 1 | ||
| Het logo van NPO 1 sinds 19 augustus 2014 | ||
| Het logo van NPO 1 sinds 19 augustus 2014 | ||
| Land |  Nederland
| |
| Uitzendgroep | NPO | |
| Programmadirecteur | Remco van Westerloo (interim) | |
| Lancering | 2 oktober 1951 | |
| Voormalige namen | Nederland 1 (tot 19-08-2014) | |
| Omroepsoort | publieke omroep | |
| Genre | familie, actualiteiten, sport | |
| Motto of slagzin | Wij zijn 1 | |
| Marktaandeel | 21,9% (2019) | |
| Ontvangen | ||
| Ether | Digitenne | |
| Kabel | CAI Bleiswijk CAI Harderwijk Caiway DELTA Kabelnoord Kabeltex KT Waalre REKAM SKP SKV VCK Ziggo | |
| IPTV | Fiber Jonaz KPN Interactieve TV NLE Online.nl Solcon Sparql Stipte Tele2 Telfort Interactieve TV T-Mobile Thuis XS4ALL | |
| Satelliet | CanalDigitaal Joyne | |
| Online | NPO 1 online | |
| Website | ||
| Lijst van televisiezenders | ||
NPO 1 (tot 19 augustus 2014: Nederland 1) is een van de drie televisiezenders van de Nederlandse Publieke Omroep en is het oudste televisiekanaal van Nederland. De zender richt zich op een breed publiek en dient tevens als nationale calamiteitenzender.
In 2019 was het de best bekeken zender van Nederland, met een gemiddeld marktaandeel van 21,9 % (gedurende de dag) of 23,6 %(doelgroep 6+, gedurende de avond van 18.00 - 24.00 uur).[1]
Huidige programmering
Op NPO 1 worden programma's uitgezonden voor een breed publiek, zoals shows, spelletjes, series, drama en comedy. Verder is NPO 1 de calamiteitenzender. Wanneer er behoefte is aan een extra journaal voor bijvoorbeeld een ramp, dan zal dit plaatsvinden op NPO 1. Ook bijna alle bulletins van het NOS Journaal, de weekenduitzendingen van NOS Studio Sport en belangrijke evenementen (zoals Prinsjesdag, Koningsdag, de Algemene beschouwingen van de Tweede Kamer en sportevenementen als de Olympische Spelen en het WK Voetbal) worden via NPO 1 aangeboden.
Programmering vóór september 2006
De programmering van deze zender is door de jaren heen meermalen grondig gewijzigd.
Programmering met twee publieke netten (1964-1988)
Na de zendtijduitbreiding met ingang van 15 maart 1965 begonnen de uitzendingen normaal om 19.00 uur (vanaf januari 1970 om 18.45 uur) met een kinderprogramma van vijf minuten. Daarvoor was altijd de klok te zien. Als er niet werd uitgezonden, was het testbeeld te zien. Het einde van de uitzending was bijna altijd voor middernacht met het late journaal. Alleen op oudejaarsavond was er tot 1.30 uur het programma Geprolongeerd met hoogtepunten uit het amusement.
Alleen op woensdag (van 17.00 tot 18.00 uur, later 15.30-17.30 uur) en zaterdag (van 16.00 tot 17.30 uur, later 15.30-17.30 uur) en tijdens de kerstvakantie werd in de middag uitgezonden voor de kinderen. Begin jaren tachtig werd er tevens op werkdagen een middagprogramma uitgezonden met een talkshow en begonnen de uitzendingen op woensdag een uur eerder.
In de jaren zeventig en tachtig, toen er twee publieke zenders bestonden, zond iedere omroep met leden uit op een vaste dag (of een vast gedeelte van die dag), terwijl op Nederland 2 een wisselavond gold. De NOS en de kleinere zendgemachtigden zonden verspreid uit over beide netten.
Elk jaar werden de vaste avonden gewisseld zodat na 6 jaar men op alle dagen van de week een jaar lang op een bepaalde dag uitzond. De wisseling was altijd 1 oktober. Het programma Sonja op Maandag (Sonja op Dinsdag, Sonja op Woensdag etc.) was hier een goed voorbeeld van.
Een uitzondering waren de EO en de VPRO. De VPRO had jarenlang altijd de zondagavond als vaste avond terwijl de EO juist niet op zondag wilde uitzenden. In sommige jaren kwam het voor dat op het ene net de VPRO uitzond en op het andere net de EO. Dit kwam een keer voor op de dag voor kerst toen de VPRO Van Oekel's Discohoek uitzond waarin een scène waarbij Sjef van Oekel in een fietstas overgaf, terwijl op het andere net de EO uitzond met geestelijke liederen. Henk van der Meijden sprak schande van de actie van Sjef van Oekel.
Programmering na de komst van Nederland 3 in 1988
Vanaf april 1988, toen het derde net zijn intrede deed, had iedere omroep zijn eigen "thuisnet", waarbij iedere A-omroep op twee vaste dagen per week uitzond. In eerste instantie zonden de KRO, NCRV, VARA en EO uit op Nederland 1. De AVRO, TROS, Veronica (de zgn. ATV-omroepen die plannen hadden om binnen het publieke bestel een commerciële zender op te starten) en VPRO hadden zendtijd op Nederland 2 en de NOS en de niet-ledengebonden zendgemachtigden hadden zendtijd op Nederland 3.
Programmering in de jaren negentig en begin 21e eeuw
In de loop van de jaren wisselden veel omroeporganisaties van zender. In 1991 ruilden de VARA en de AVRO van zender, de VARA ging naar Nederland 2 en de AVRO naar Nederland 1. In 1992 kwam er weer een verandering, de VARA en de VPRO verhuizen samen naar het derde net, waarop de EO naar Nederland 2 ging. Op 31 augustus 1995 zond Veronica voor het laatst uit als publieke omroep, de volgende dag (1 september) zijn ze commercieel verdergegaan. Op 6 september 1998 startte BNN als omroep op, en zond voornamelijk uit op Nederland 2 als vervanger van het publieke Veronica. In 2004 werd de zenderindeling nogmaals gewijzigd doordat de EO wisselde met de AVRO, waardoor deze omroepen weer op het kanaal terugkeerden waar ze vanaf 1988 ook zaten. In 2005 kwamen twee nieuwe omroepen bij (MAX en LLiNK). Omroep MAX zond haar programma's uit op Nederland 1 en LLiNK op het derde net.
Hierna koos de publieke omroep ervoor om Nederland 1 een profiel te geven en de omroepen niet meer een vaste zender te geven. Het zogenaamde Nieuwe programmeringsmodel per 4 september 2006, veel programma's alsmede belangrijke evenementen zijn van Nederland 2 naar -toen nog Nederland 1- NPO 1 verhuisd.
HD-zender
Nederland 1 was de eerste van de drie publieke omroepen die in HD-kwaliteit ging uitzenden. De testuitzendingen begonnen op 1 juni 2008.[2]
Speciale uitzendingen
Belangrijke sportevenementen in de zomer van 2008, zoals de Tour de France en de Olympische Spelen in Beijing werden rechtstreeks uitgezonden op Nederland 1 HD. Alleen de uitzendingen van NOS Studio Sport en de overige rechtstreekse sportverslagen werden in hoge definitie uitgezonden. Alle andere programma's werden in standaard definitie (SD) doorgegeven, maar werden wel opgeschaald zodat de beeldkwaliteit iets beter was.
Nederland 1 HD was gedurende de zomer van 2008 gratis te ontvangen via Ziggo, UPC, CAIW en CanalDigitaal. Enkele van deze zonden Nederland 1 HD uit op twee kanalen: een in 720p en een in 1080i.
De zender werd op 29 augustus 2008 weer stopgezet, omdat de grote sportevenementen toen waren afgelopen.
Definitieve doorgifte
Aanvankelijk bestond er een plan om begin 2009 weer te starten met het doorgeven van Nederland 1 in HD-kwaliteit.[3] Daarbij was het streven om minstens 15% van de programma's in HD-kwaliteit uit te zenden. Dit is uiteindelijk niet gebeurd vanwege de te hoge kosten en het geringe aantal kijkers dat hierin geïnteresseerd is.
Vanwege de groeiende vraag naar HD-zenders kondigde de NPO op 16 juni 2009 aan weer te beginnen met het uitzenden van Nederland 1 HD vanaf 4 juli 2009.
Vanaf die datum zijn ook Nederland 2 HD en Nederland 3 HD toegevoegd aan het zenderaanbod van onder meer de kabelmaatschappijen Ziggo, UPC en CAIW.[4]
Ook satellietprovider CanalDigitaal geeft sinds 2010 alle drie publieke netten in HD-kwaliteit door. Digitenne kon lang het HD-aanbod niet doorgeven vanwege tekort aan bandbreedte en omdat de decoders niet geschikt waren. Sinds 2019 geeft ook KPN Digitenne zenders in HD door via een verniewing van het zenderpark naar DVB-T2.
Er worden steeds meer vooraf opgenomen programma's in HD-kwaliteit uitgezonden. De NOS zendt live de Tour de France en zond de Champions League tot 2014 uit in HD. Anno 2018 zendt de NPO haar volledige programma aanbod op de 3 publieke HD tv zenders in volledige HD weergave (1080i) en in Dolby Surround geluid uit.
Naamswijziging
De Nederlandse Publieke Omroep kondigde op 12 maart 2013 aan dat de niet-commerciële zenders Nederland 1, 2 en 3 hun namen zullen wijzigen in NPO 1, 2 en 3. Volgens NPO-voorzitter Hagoort is de gedachte erachter herkenbaarder te worden, zowel op internet als in meer traditionele kanalen. Het plan werd niet overal even goed ontvangen.[5] Deze wijzigingen zijn per 19 augustus 2014 doorgevoerd.
Beeldmerk
-
Van 4 september 2000 t/m 5 september 2003
-
Van 5 september 2003 t/m 19 augustus 2014
-
Oude HD logo van Nederland 1
-
Sinds 19 augustus 2014
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Nederlandse Publieke Omroep |
|---|
|
| Televisiekanalen in Nederland |
|---|
|
Lijst van televisiekanalen in Nederland
|