Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Oudejaarsavond

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Oudejaarsavond
Bestand:Vuurwerkvoorconsumenten.JPG
Andere namen Silvesteravond
Oud en nieuw
Gevierd door heel de wereld
Datum 31 december
Verwant met Nieuwjaarsdag
rel=nofollow

Oudejaarsavond (ook wel: Silvester of silvesteravond, vernoemd naar de heilige paus Silvester I) wordt jaarlijks gevierd op de laatste dag van het jaar volgens de gregoriaanse kalender, 31 december. Het vormt samen met de daarop volgende nieuwjaarsdag oud en nieuw.

Gebruiken wereldwijd

Nederland

Zie ook vuurwerkbeleid in Nederland

In Nederland is het traditie om oudejaarsavond met familie en vrienden te vieren. Vaak gebeurt dit in huiselijke kring, waarbij na de avondmaaltijd oliebollen en/of appelbeignets en (hartige) hapjes worden gegeten en tevens gedronken wordt.

Inmiddels is de oudejaarsconference, in navolging op de Wim Kan-conference, die eerst op de radio en later op de televisie werd uitgezonden, ook een Nederlandse traditie geworden.

Om klokslag twaalf uur wordt er, de laatste jaren [wanneer?], champagne, of zoals vroeger een jonge of oude borrel, een biertje of een glaasje wijn, gedronken en wenst men elkaar bijvoorbeeld een goed en gezond nieuw jaar. Daarna gaat men vaak naar buiten om buren geluk toe te wensen en vuurwerk af te steken. Tevens zullen tussendoor veel kerken hun klokken laten luiden – en vroeger bliezen de schepen in de havens hun scheepshoorns – om het nieuwe jaar te verwelkomen.

Er is, in de meeste gevallen, geen openbaar vervoer tussen 20.00 en 01.00 uur.[1]

Na middernacht, wanneer het nieuwe jaar is begonnen, wordt vuurwerk afgestoken. De Chinezen, die hun eigen oud- en nieuwviering hebben, geloofden dat ze met vuurwerk de geesten zouden wegjagen.

Een alternatief voor vuurwerk is carbid; het carbidschieten met behulp van oude melkbussen is vooral in het noorden en oosten van Nederland in gebruik. Dit gebeurt meestal overdag.

In onder meer de Kempen, de Achterhoek en delen van Zeeland gaan de kinderen op pad om te Nieuwjaarszingen. Op oudjaarsdag gaan kinderen rommelpotten/koenckelpotten. Hierbij trekken ze, met hun muziekinstrument: een conservenblik met varkensblaas, van deur tot deur om geld of iets lekkers te verdienen. Ze zingen hierbij een lied en halen een stokje op- en neer in hun rommelpot/koenckelpot.[2]

In sommige protestantse kerken wordt er aan het begin van de avond een kerkdienst gehouden, waarin ook de overledenen van het afgelopen jaar herdacht worden. In gereformeerde families wordt voor middernacht psalm 90 gelezen, al is deze traditie aan het verdwijnen.

België

In België wordt oudejaarsavond meestal gevierd met familie of vrienden, en er wordt een uitgebreid maal geserveerd, dat eindigt met koffie in de kleine uurtjes. Rond middernacht wordt meestal luidop meegeteld en om middernacht staat iedereen rechtop om elkaar drie kussen te geven en een gelukkig nieuwjaar te wensen. Vaak worden dan ook de goede voornemens uitgesproken. Meestal gaat iedereen dan naar buiten om vuurwerk af te steken of te bekijken. Ook is het in net als in Nederland gebruikelijk dat veel kerken het nieuwe jaar verwelkomen door de klokken te laten luiden.

In gezinnen waarin gedoopt wordt, wordt net na middernacht het woord gegeven aan de kinderen, die traditioneel hun nieuwjaarsbrief voorlezen, waarin ze hun ouders en doopmeter en -peter de beste wensen geven. Nadien krijgen ze hun geschenk. Ook in België is Nieuwjaarszingen (in sommige regio’s ook wel Koekenzingen) een fenomeen, dat vooral voorkomt in de Antwerpse Kempen en het Hageland.

In tegenstelling tot in Nederland rijden er in België wel bussen, teneinde het aantal verkeersslachtoffers door rijden onder invloed te reduceren.

Duitsland

In Duitsland en enkele andere landen is de sketch Dinner for One een traditioneel onderdeel van de televisieprogrammering op deze avond. Ook in Duitsland is het Bleigießen (loodgieten) populair, waarbij heet lood in een pot water wordt gegoten en uit de resulterende vormen de toekomst wordt gelezen. Ook vindt Rummelpottlaufen plaats in Noord-Duitsland en Denemarken.

Suriname

In Suriname wordt owru yari uitgebreid gevierd, verspreid over een langere periode, gezamenlijk aangeduid als Surifesta. Hierin worden de laatste weken van het oude jaar uitgevierd en de eerste dagen van het nieuwe jaar ingeluid. De eerste activiteiten beginnen al voor Kerst en wordt voor een deel op straat gevierd waar bars staan opgesteld. Naast een groot aantal muziekevenementen, waaronder het Kawina Festival, zijn er allerlei culturele, spirituele en sportevenementen, waaronder de hardloopwedstrijd Bigi Broki Waka die over de Jules Wijdenboschbrug voert. Op oudejaarsdag wordt er op verschillende momenten gedurende de dag vuurwerk afgestoken, vaak ook door bedrijven. Onder grote belangstelling worden Pagara Estafettes uitgerold en ontstoken en afgeteld naar het nieuwe jaar.[3][4]

Brazilië

In Brazilië vieren veel mensen deze avond op het strand, meestal geheel gekleed in wit om hun goede intenties voor het nieuwe jaar uit te drukken. Velen gooien rozen en andere bloemen in de golven als offer aan de Afro-Braziliaanse zeegodin Iemanjá.

Andere landen

Tijdszones

Door het tijdsverschil is het in Azië eerder oudejaarsavond dan in Europa, en in Amerika later. Hieronder volgt een willekeurig keuze van de landen en steden in de betreffende tijdzone en wanneer men viert, in de Midden-Europese Tijd (UTC+1):

Jaarwisseling
Oud en nieuw:Oudejaarsavond · Nieuwjaar · Andere nieuwjaarsfeesten in de wereld · Nyepi
Eten:Oliebol · Appelbeignet · Appelflap · Kniepertie · Nonnevot
Activiteiten oudjaar:Oudjaarsduik · Oudejaarsstunt · Oudejaarsconference · Vuurwerk
Activiteiten nieuwjaar:Nieuwjaarsbrief · Nieuwjaarsduik · Nieuwjaarszingen · Nieuwjaarsconcert Wiener Philharmoniker · Nieuwjaarsreceptie/-borrel
rel=nofollow
rel=nofollow

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Treinreizger
  2. º (nl) Rommel- of koenkelpot. Zeeuwse Ankers Geraadpleegd op 2019-02-05
  3. º Radio10, Surifesta kalender met Owru Yari evenementen eindelijk uit, 12 december 2013
  4. º Getaway Travel, Surifesta, geraadpleegd op 6 april 2016
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Oudejaarsavond&oldid=367089"