Attische kalender

De Attische kalender, de kalender die gebruikt werd in het oude Athene, was invloedrijk onder de Helleense kalenders. Het is een lunisolaire kalender, dat wil zeggen, een kalender die elementen combineert van zowel zonnekalenders als maankalenders.

Het jaar

Het jaar begon met de eerste nieuwe maan na de zomerzonnewende. Een gewoon jaar bevatte twaalf maanden, maar om in de pas te blijven met de seizoenen werd soms na de zesde maand, poseideoon een intercalaire maand (schrikkelmaand) ingevoegd. Deze „tweede poseideoon” werd eerst op onregelmatige basis ingevoegd, maar later gebeurde de invoeging van de schrikkelmaand systematisch in de jaren 3, 5, 8, 11, 13, 16 en 19 van de cyclus van Meton.

Maanden

De maand begon met het zichtbaar worden van de nieuwe-maansikkel na de astronomische nieuwe maan. Een maand van 29 dagen heette een κοῖλος μήν (koilos mēn, holle maand). Wanneer de maand 30 dagen had, was dit een μήν of πλήρης μήν (plērēs mēn, volle[dige] maand). De eerste dag van de maand was de νουμενία (noumenía), en de laatste dag heette ἕνη καὶ νέα (hénē kaì néa, „oud en nieuw”).

De Attische maand was ingedeeld in drie decades van 10 of 9 dagen. De eerste decade heette de (μηνὸς) ἱσταμένου (mēnòs histaménou), de tweede decade was de (μηνὸς) μεσοῦντος, (mēnòs mesontos) of ἐπὶ δέκα (epì déka), en de derde decade werd de (μηνὸς) φθινόντος, (mēnòs) phthinóntos genoemd. Gedurende de eerste en de tweede decade werden de dagen van 1 tot 10 genummerd; in de derde decade werd van 10 afgeteld naar de laatste dag van de maand. Wanneer de maand slechts 29 dagen had, sloeg men dag 2 in de derde decade over en ging dadelijk naar ’oud en nieuw’.

01e maand	ὁ ἑκατομβαιών	Hekatombaion	juli/augustus	Tijd om de hekatomben te offeren.
02e maand	ὁ μεταγειτνιών	Metageitnion	augustus/september	Tijd om te verhuizen.
03e maand	ὁ βοηδρομιών	Boèdromion	september/oktober	Maand van de herdenking van de slag tegen de Amazones door Theseus.
04e maand	ὁ πυανεψιών	Puanepsion	oktober/november	Dankt zijn naam aan een bonengerecht dat op een feest gegeten werd.
05e maand	ὁ μαιμακτηριών	Maimaktèrion	november/december	Genoemd naar Zeus Maimaktes (=’De Stormachtige’)
06e maand	ὁ ποσειδεών	Poseideon	december/januari	Naar de zeegod Poseidon
07e maand	ὁ γαμηλιών	Gamèlion	kon beginnen tussen eind december en half januari	Tijd der bruiloften.
08e maand	ὁ ἀνθεστηριών	Anthestèrion	februari/maart	TIjd der bloesems en van het bloemenfeest.
09e maand	ὁ ἐλαφηβολιών	Elafèbolion	maart/april	Tijd van de hertenjacht.
10e maand	ὁ μουνιχιών	Moenichion	april/mei	Tijd van het feest van Artemis Moenichia (=uit de stad Moenichia)
11e maand	ὁ θαργηλιών	Thargèlion	mei/juni	Feest voor Apollos en Artemis
12e maand	ὁ σκιροφοριών	Skirophorion	juni/juli	Feest van de zonneschermdragers ter ere van Athena

Feesten

Hekatombaioon was de eerste maand. In deze maand werden grote offers van hekatomben (100 runderen) gebracht.
Van 15 tot en met 21 boèdromioon werden de Eleusinische mysteriën gehouden.
In de maand puanepsioon werd de puanepsia gevierd, een feest ter ere van Apollon waarop men een gerecht van bonen of van peulvruchten bereidde.
In maimaktèrioon werd de maimaktèria gevierd, het feest van Zeus maimaktès, de wintergod der stormen.
Gamelioon was gewijd aan het heilige huwelijk van Hera en Zeus en werd als een goede maand beschouwd om te trouwen.
Van 12 tot en met 15 gamelioon werd het Lenaia-festival gehouden ter ere van Dionysus. Het feest had wel wat weg van het tegenwoordige Valentijnsdag.

Jaartelling

Data werden berekend per olympiade, die vier jaar duurden. Daarmee is de Attische telling één van de weinige jaartellingssystemen uit de klassieke oudheid die onafhankelijk is van de regeerperiodes van bepaalde heersers. De Romeinse keizer Justinianus I verbood de Olympische Spelen (en andere heidense instellingen) in 529, waardoor het gebruik van deze jaartelling vanaf de 327e olympiade niet meer gebruikt werd.

De eerste olympiade was in 776 v.Chr., en er werd steeds toegerekend naar de volgende olympiade, dus de jaarnummering zou zijn geweest:

776 v.Chr.	1e olympiade
775 v.Chr.	jaar 1 van de 2e olympiade
774 v.Chr.	jaar 2 van de 2e olympiade
773 v.Chr.	jaar 3 van de 2e olympiade
772 v.Chr.	2e olympiade
771 v.Chr.	jaar 1 van de 3e olympiade
770 v.Chr.	jaar 2 van de 3e olympiade
769 v.Chr.	jaar 3 van de 3e olympiade
768 v.Chr.	3e olympiade

Doorgerekend naar het heden: . . .
2021	700e olympiade
2022	jaar 1 van de 701e olympiade
2023	jaar 2 van de 701e olympiade
2024	jaar 3 van de 701e olympiade
2025	701e olympiade
2026	jaar 1 van de 702e olympiade
2027	jaar 2 van de 702e olympiade
2028	jaar 3 van de 702e olympiade