Maçonnieke kalender

De vrijmetselaarskalender of maçonnieke kalender is een verzamelbegrip voor diverse kalenders en tijdrekeningen die in gebruik zijn of waren bij de vrijmetselaars; maçon is Frans voor metselaar.

Deze kalenders volgen gewoonlijk het zonnejaar en zijn meestal eenvoudige verschuivingen ten opzichte van de gregoriaanse kalender en de gewone jaartelling. De jaartallen kunnen daarom met een simpele optelling worden omgerekend, waarbij soms rekening moet worden gehouden met een verschoven nieuwjaar. Het maçonnieke jaar begint vaak niet op 1 januari: de meest gangbare startdatum voor een maçonniek jaar is 1 maart, analoog aan de juliaanse kalender, de door Julius Caesar ingevoerde tijdrekening van de Romeinen. Deze datum wordt dan ook aangeduid als maçonniek nieuwjaar. In hedendaagse vermeldingen van de jaartellingen wordt niet altijd een nieuwjaarsdatum of informatiebron gespecificeerd, zodat de status en details onduidelijk blijven.

In communicatie met de buitenwereld gebruiken de vrijmetselaars in de 21e eeuw de gewone gregoriaanse kalender, zodat onduidelijk blijft of de afwijkende tellingen tegenwoordig veel betekenis hebben.

Diverse tijdrekeningen

Welke maçonnieke kalender gebruikt werd, staat vaak aangegeven met een afkorting achter het jaartal.

A.L. (Anno Lucis)	De bekendste vrijmetselaarskalender gebruikt als jaartelling A.L. Anno Lucis – de jaartelling volgens „het jaar van het ware licht”. Deze wordt nog gebruikt op diploma’s in de blauwe graden. In deze jaartelling telt men 4000 jaar op bij de gangbare kalenderjaar, en laat men het maçonnieke jaar beginnen op 1 maart. Bijgevolg wordt 1 mei 2023 de eerste dag van derde maand van het jaar 6023. Voor de maanden januari en februari moet het jaartal dan uiteraard met één verlaagd worden: 5 januari 2025 wordt dus 5-11-6025 A.L. 21 november 2024 van de gregoriaanse kalender wordt dus: de 21e dag van de 9e maand van het jaar 6024 A.L. Dit wordt soms genoteerd als 21 + 9 * 6024. Door 4000 jaar bij de jaartelling van de gregoriaanse kalender te tellen, ligt het beginpunt van de Anno Lucis-jaartelling dicht bij het jaar 4004 v. Chr., het jaar dat door de Ierse geestelijke James Ussher, aartsbisschop van Armagh, berekend werd als het begin van de schepping. James Usshers data werden op ruime schaal bekend omdat ze als kanttekeningen werden opgenomen in vele uitgaven van de King James-vertaling.
A.M. (Anno Mundi) (komt overeen met A.H. (Anno Hebraico))	Telt 3760 op bij het jaartal van de gregoriaanse kalender. Is een gelijkaardige verwijzing als de bovenstaande A.L., maar maakt (voor het grootste deel van het jaar) gebruik van de het jaartal volgens de joodse jaartelling. Vanaf het begin van het joodse jaar (omstreeks september) tot einde december loopt het joodse jaartal 1 voor. Wordt gebruikt door de Oude en Aanvaarde Schotse Rite (Ancient Accepted Scottish Rite).
A.D. (Anno Depositionis)	Telt 1000 op bij het gregoriaanse jaartal. Het jaartal is bedoeld als het aantal jaren sinds de voleindigde bouw van de Tempel van Salomo. ’Deposit’ kan onder andere ’plaatsing’ betekenen, in dit geval het plaatsen van de Tempel. Aangezien de afkorting A.D. gemakkelijk kan worden verward met de in het Engels gebruikelijke aanduiding AD (Anno Domini), kan dit leiden tot het verwarren van data in de geschiedenis. Deze kalender wordt slechts in zeer beperkte kring gebruikt, door de Royal and Select Masters of Cryptic Masons.
A.I. (Anno Inventionis)	Wordt gebruikt door de Royal Arch Masonry, Capitular. Inventionis betekent ’van de uitvinding’ of ’ontdekking’. Men telt 530 jaar bij de gregoriaanse jaartelling en verwijst hiermee naar de herbouw van de tempel (de Tweede Tempel), door Zerubbabel.
A.O. (Anno Ordinis)	Jaar sinds de stichting van de orde. De Tempeliers of Tempelridders beginnen hun jaartelling met de stichting van hun orde in het jaar 1118 [n.Chr.]. Men trekt dus 118 af van het gregoriaanse jaartal.
Anno Benefacionis	Gebruikt door de Order of High Priesthood. Men telt 1913 op bij het gregoriaanse jaartal en verwijst hiermee naar de zegening van Abraham door Melchisedek.
Anno Renascent	Gebruikt door de Holy Royal Arch Knight Templar Priests. Zij trekken 1686 af van het gregoriaanse jaartal en verwijzen hiermee naar het jaar 1686, waarin deze orde opnieuw in het leven zou zijn geroepen.
Anno Egyptiaca	Verwijst naar het begin van de Egyptische dynastie onder Farao Menes.

De westerse, gewone of christelijke jaartelling, die meestal in combinatie met de gregoriaanse kalender wordt gebruikt, kan door vrijmetselaars worden aangeduid met P.E. (Profane Era) of P.S. (Profane Stijl); profaan is hier de vrijmetselaarsterm voor ’buitenwereld’.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• A = anno in: Maçonnieke encyclopedie
• Kalender in: Maçonnieke encyclopedie
• http://www.freemasons-freemasonry.com/calendar.html
• http://freimaurer-wiki.de/index.php/En:_Anno_Lucis

Kalendersystemen

In gebruik: Armeens • Assyrisch • Bahá'í • Berbers • Chinees • Ethiopisch • Georgisch • Gregoriaans • Hindoe • IJslands • Indiaas • Iraans • Islamitisch • Joods • Juliaans • Koptisch • Liturgisch • Maçonniek • Samaritaans • Thai • Tibetaans Oude kalenders: Attisch • Azteeks • Egyptisch • Georgisch • IJslands • Maya • Macedonisch • Quakers • (Frans) Republikeins • Romeins • Runen • Tabotkalender (rasta) Voorgestelde kalenders of kalenderhervormingen: Darische kalender • Maréchal-kalender • New Earth Calendar • Positivistenkalender • Sovjetisch Kalenderberekening: epacta • cyclus van Meton • gulden getal • indictie • martelaarsboekletter • zondagsletter • zonnecirkel Jaartelling: Ab Urbe Condita • Anno Diocletiani • Anno Mundi (Byzantijns) • Boeddhistisch • Christelijke jaartelling • Olympiade • Seleucidische jaartelling Verwante thema’s: Dionysische Paasperiode • juliaanse dag • oude Nederlandse maandnamen • schrikkeljaar