Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Egyptische kalender: verschil tussen versies
(Beginversie: duplicaat van http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Egyptische_kalender&oldid=28218137 -interwiki's) |
(formulering) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De '''Egyptische [[kalender]]''' is een kalender die opgesteld en gebruikt werd in het [[Oude Egypte]]. De kalender telde drie [[seizoen]]en opgedeeld in vier [[maand]]en van elk 30 dagen. Aan deze 360 dagen werden nog vijf dagen toegevoegd, zodat het kalenderjaar in totaal 365 dagen | De '''Egyptische [[kalender]]''' is een kalender die opgesteld en gebruikt werd in het [[Oude Egypte]]. De kalender telde drie [[seizoen]]en opgedeeld in vier [[maand]]en van elk 30 dagen. Aan deze 360 dagen werden nog vijf dagen toegevoegd, zodat het kalenderjaar in totaal 365 dagen telde. Er werd geen schrikkeldag toegevoegd, waardoor de lengte van het jaar constant op 365 dagen bleef. Het kalenderjaar begon met het [[overstroming]]sseizoen (volgens de latere [[Juliaanse kalender]] op 19 juli). | ||
== Drie seizoenen == | == Drie seizoenen == | ||
<!--- | |||
{{Hiero|1=Shemu|2=<hiero>S-mw</hiero>|align=right|era=egypt}} | {{Hiero|1=Shemu|2=<hiero>S-mw</hiero>|align=right|era=egypt}} | ||
{{Hiero|1=Peret|2=<hiero>pr:r-t</hiero>|align=right|era=egypt}} | {{Hiero|1=Peret|2=<hiero>pr:r-t</hiero>|align=right|era=egypt}} | ||
{{Hiero|1=Akhet|2=<hiero>SA:x*t</hiero>|align=right|era=egypt}} | {{Hiero|1=Akhet|2=<hiero>SA:x*t</hiero>|align=right|era=egypt}} | ||
---> | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
| Regel 38: | Regel 40: | ||
== Toegevoegde dagen == | == Toegevoegde dagen == | ||
[[Bestand:Calendario egizio.jpg|thumb|Egyptische kalender, gebaseerd op overstromingen van de [[Nijl]]]] | [[Bestand:Calendario egizio.jpg|thumb|Egyptische kalender, gebaseerd op overstromingen van de [[Nijl]]]] | ||
De vijf | De vijf ’toegevoegde’ dagen of ''epagomenae'' werden beschouwd als de geboortedagen van enkele goden. Een [[mythe]] vertelde dat deze dagen speciaal aan het jaar werden toegevoegd om deze geboortes mogelijk te maken. Ze werden echter als ongeluksdagen beschouwd. Vooral op de geboortedag van Seth kon men maar beter niets ondernemen. De geboortedagen van de goden waren: | ||
* dag 1 [[Osiris (Egyptische mythologie)|Osiris]] | * dag 1 [[Osiris (Egyptische mythologie)|Osiris]] | ||
| Regel 46: | Regel 48: | ||
* dag 5 [[Horus]] de Oudere | * dag 5 [[Horus]] de Oudere | ||
Deze vijf dagen samen vormden | Deze vijf dagen samen vormden een korte dertiende maand. Het was een ongelukkige periode, omdat het Nijlwater op zijn allerlaagste peil stond, wat [[Plaaginsect|insectenplagen]] meebracht die zich samen met de koude noordenwind verplaatsten. Bovendien verkeerde iedere weldenkende Egyptenaar in bange afwachting of de ster [[Sopdet]] wel terug zou verschijnen en aldus de komst van de nieuwe vruchtbare Nijlvloed aankondigen. Het [[bijgeloof]] rond het [[ongeluksgetal]] 13 zou volgens sommigen hiervan afkomstig zijn. | ||
== Verschuiving == | == Verschuiving == | ||
Omdat er geen schrikkeldagen waren liep deze kalender | Omdat er geen schrikkeldagen waren, liep deze kalender steeds meer uit de pas met de seizoenen. De Egyptenaren wisten dit reeds eeuwen, want ze gebruikten daarnaast nog een andere kalender, die gebaseerd was op de opkomst van de ster [[Sirius (ster)|Sirius]], genaamd ([[Sopdet]]. Dit heette volgens [[Plutarchus]] ''zwangere vrouw'' en werd in het Grieks overgenomen als ''Sothis''. In de Egyptische geschiedenis wordt een aantal keer de burgerlijke datum vermeld waarop het Sothisfeest toen viel. Historici gebruiken dit als ijkpunten voor de chronologie van het Oude Egypte. Zonder schrikkeldagen keerde het Sothisfeest om de 1460 jaar (een [[Sothis periode|Sothisperiode]]) naar dezelfde dag terug. Pas onder de regering van [[Ptolemaios III]] werd er een [[schrikkeldag]] toegevoegd aan de kalender. | ||
{{Navigatie kalendersystemen}} | {{Navigatie kalendersystemen}} | ||
Versie van 3 jan 2012 21:11
De Egyptische kalender is een kalender die opgesteld en gebruikt werd in het Oude Egypte. De kalender telde drie seizoenen opgedeeld in vier maanden van elk 30 dagen. Aan deze 360 dagen werden nog vijf dagen toegevoegd, zodat het kalenderjaar in totaal 365 dagen telde. Er werd geen schrikkeldag toegevoegd, waardoor de lengte van het jaar constant op 365 dagen bleef. Het kalenderjaar begon met het overstromingsseizoen (volgens de latere Juliaanse kalender op 19 juli).
Drie seizoenen
| Akhet
(overstroming) |
Peret
(zaaitijd) |
Shemu
(oogsttijd) | |
|---|---|---|---|
| maand 1 | Thoth | Tybi | Pachon |
| maand 2 | Paophi | Mechir | Payni |
| maand 3 | Hathyr | Phamenoth | Epiphi |
| maand 4 | Choiakh | Pharmuti | Mesori |
Toegevoegde dagen
De vijf ’toegevoegde’ dagen of epagomenae werden beschouwd als de geboortedagen van enkele goden. Een mythe vertelde dat deze dagen speciaal aan het jaar werden toegevoegd om deze geboortes mogelijk te maken. Ze werden echter als ongeluksdagen beschouwd. Vooral op de geboortedag van Seth kon men maar beter niets ondernemen. De geboortedagen van de goden waren:
Deze vijf dagen samen vormden een korte dertiende maand. Het was een ongelukkige periode, omdat het Nijlwater op zijn allerlaagste peil stond, wat insectenplagen meebracht die zich samen met de koude noordenwind verplaatsten. Bovendien verkeerde iedere weldenkende Egyptenaar in bange afwachting of de ster Sopdet wel terug zou verschijnen en aldus de komst van de nieuwe vruchtbare Nijlvloed aankondigen. Het bijgeloof rond het ongeluksgetal 13 zou volgens sommigen hiervan afkomstig zijn.
Verschuiving
Omdat er geen schrikkeldagen waren, liep deze kalender steeds meer uit de pas met de seizoenen. De Egyptenaren wisten dit reeds eeuwen, want ze gebruikten daarnaast nog een andere kalender, die gebaseerd was op de opkomst van de ster Sirius, genaamd (Sopdet. Dit heette volgens Plutarchus zwangere vrouw en werd in het Grieks overgenomen als Sothis. In de Egyptische geschiedenis wordt een aantal keer de burgerlijke datum vermeld waarop het Sothisfeest toen viel. Historici gebruiken dit als ijkpunten voor de chronologie van het Oude Egypte. Zonder schrikkeldagen keerde het Sothisfeest om de 1460 jaar (een Sothisperiode) naar dezelfde dag terug. Pas onder de regering van Ptolemaios III werd er een schrikkeldag toegevoegd aan de kalender.
| Kalendersystemen |
|---|
|
In gebruik: Armeens • Assyrisch • Bahá'í • Berbers • Chinees • Ethiopisch • Georgisch • Gregoriaans • Hindoe • IJslands • Indiaas • Iraans • Islamitisch • Joods • Juliaans • Koptisch • Liturgisch • Maçonniek • Samaritaans • Thai • Tibetaans Oude kalenders: Attisch • Azteeks • Egyptisch • Georgisch • IJslands • Maya • Macedonisch • Quakers • (Frans) Republikeins • Romeins • Runen • Tabotkalender (rasta) Voorgestelde kalenders of kalenderhervormingen: Darische kalender • Maréchal-kalender • New Earth Calendar • Positivistenkalender • Sovjetisch Kalenderberekening: epacta • cyclus van Meton • gulden getal • indictie • martelaarsboekletter • zondagsletter • zonnecirkel Jaartelling: Ab Urbe Condita • Anno Diocletiani • Anno Mundi (Byzantijns) • Boeddhistisch • Christelijke jaartelling • Olympiade • Seleucidische jaartelling Verwante thema’s: Dionysische Paasperiode • juliaanse dag • oude Nederlandse maandnamen • schrikkeljaar |