Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Oude Nederlandse maandnamen: verschil tussen versies
(navi) |
(+oude afkortingen; noten) |
||
| Regel 3: | Regel 3: | ||
De [[Nationaal-Socialistische Beweging]] (NSB) probeerde een versie van puristische Nederlandse maandnamen voor algemeen gebruik in te voeren: zie [[NSB-maandnamen]]. | De [[Nationaal-Socialistische Beweging]] (NSB) probeerde een versie van puristische Nederlandse maandnamen voor algemeen gebruik in te voeren: zie [[NSB-maandnamen]]. | ||
In het lijstje hieronder staan | In het lijstje hieronder staan in de derde kolom afkortingen zoals die in oude documenten voorkomen. Ook de maandnamen in de vierde en vijfde kolom worden soms gebruikt, maar in mindere mate. De namen in de vijfde kolom zijn afgeleid van de maandnamen uit de [[Franse Republikeinse Kalender]]. | ||
De namen ''wintermaand'' en ''oogstmaand'' komen in twee kolommen voor, wat voor verwarring kan zorgen. | De namen ''wintermaand'' en ''oogstmaand'' komen in twee kolommen voor, wat voor verwarring kan zorgen. | ||
| Regel 9: | Regel 9: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
!Gebruikelijke naam<br/>(uit het Latijn) | !Gebruikelijke naam<br/>(uit het Latijn) | ||
!Oude afkorting | |||
!Oud-Nederlandse naam | !Oud-Nederlandse naam | ||
!Soms gebruikt alternatief | !Soms gebruikt alternatief | ||
!Maandnaam afgeleid van de<br/>[[Franse Republikeinse Kalender]] | !Maandnaam afgeleid van de<br/>[[Franse Republikeinse Kalender]] | ||
|- | |- | ||
|[[januari]]||louwmaand||wintermaand|| | |[[januari]]|| ||louwmaand||wintermaand|| | ||
|- | |- | ||
|[[februari]]||sprokkelmaand||||regenmaand ([[pluviôse]]) | |[[februari]]|| ||sprokkelmaand||||regenmaand ([[pluviôse]]) | ||
|- | |- | ||
|[[maart]]||lentemaand||||windmaand ([[ventôse]]) | |[[maart]]|| ||lentemaand||||windmaand ([[ventôse]]) | ||
|- | |- | ||
|[[april]]||grasmaand||paasmaand||kiemmaand ([[germinal (maand)|germinal]]) | |[[april]]|| ||grasmaand||paasmaand||kiemmaand ([[germinal (maand)|germinal]]) | ||
|- | |- | ||
|[[mei]]||bloeimaand||bidmaand, mariamaand||bloeimaand ([[floréal]]) | |[[mei]]|| ||bloeimaand||bidmaand, mariamaand||bloeimaand ([[floréal]]) | ||
|- | |- | ||
|[[juni]]||zomermaand||||weidemaand ([[prairial]]) | |[[juni]]|| ||zomermaand||||weidemaand ([[prairial]]) | ||
|- | |- | ||
|[[juli]]||hooimaand||||oogstmaand ([[messidor]]) | |[[juli]]|| ||hooimaand||||oogstmaand ([[messidor]]) | ||
|- | |- | ||
|[[augustus (maand)|augustus]]||oogstmaand||arenmaand||hittemaand ([[thermidor]]) | |[[augustus (maand)|augustus]]|| ||oogstmaand<ref>De puristische naam voor augustus is ''oogst''maand, maar het woord [[oogst]] is een [[verbastering]] van het door puristen vemeden ''augustus''.</ref>||arenmaand||hittemaand ([[thermidor]]) | ||
|- | |- | ||
|[[september]]||herfstmaand||havermaand|| | |[[september]]||{{0}}7<sup>ber</sup>, VII<sup>ber</sup> <ref name=afk>Deze afkortingen zijn afgeleid van de Latijnse rangtelwoorden ''september'': zevende; ''october'': achtste; ''november'': negende; ''december'': tiende. De oude [[Romeinse kalender]] had maar tien maanden en begon met de maand maart. Later werden de maanden januari en februari toegevoegd en nog later werd januari eerste maand van het jaar.</ref> ||herfstmaand||havermaand|| | ||
|- | |- | ||
|[[oktober]]||wijnmaand||bij de NSB: zaaimaand||wijnmaand ([[vendémiaire]]) | |[[oktober]]||{{0}}8<sup>ber</sup>, VIII<sup>ber</sup> <ref name=afk/> ||wijnmaand||bij de NSB: zaaimaand||wijnmaand ([[vendémiaire]]) | ||
|- | |- | ||
|[[november]]||slachtmaand||||nevelmaand ([[brumaire]]) | |[[november]]||{{0}}9<sup>ber</sup>, IX<sup>ber</sup> <ref name=afk/> ||slachtmaand||||nevelmaand ([[brumaire]]) | ||
|- | |- | ||
|[[december]]||wintermaand||sneeuwmaand|| | |[[december]]||10<sup>ber</sup>, X<sup>ber</sup> <ref name=afk/> ||wintermaand||sneeuwmaand|| | ||
|} | |} | ||
<references/> | |||
{{Navigatie maanden}} | {{Navigatie maanden}} | ||
{{navigatie kalendersystemen}} | {{navigatie kalendersystemen}} | ||
[[Categorie:Kalender]] | [[Categorie:Kalender]] | ||
Versie van 13 jul 2013 06:56
De oude Nederlandse maandnamen worden vandaag de dag nog steeds door sommige mensen gebruikt. Deze worden wel eens gebruikt als synoniem of dichterlijk alternatief voor de gebruikelijke uit het Latijn stammende maandnamen, of door taalpuristen.
De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) probeerde een versie van puristische Nederlandse maandnamen voor algemeen gebruik in te voeren: zie NSB-maandnamen.
In het lijstje hieronder staan in de derde kolom afkortingen zoals die in oude documenten voorkomen. Ook de maandnamen in de vierde en vijfde kolom worden soms gebruikt, maar in mindere mate. De namen in de vijfde kolom zijn afgeleid van de maandnamen uit de Franse Republikeinse Kalender.
De namen wintermaand en oogstmaand komen in twee kolommen voor, wat voor verwarring kan zorgen.
| Gebruikelijke naam (uit het Latijn) |
Oude afkorting | Oud-Nederlandse naam | Soms gebruikt alternatief | Maandnaam afgeleid van de Franse Republikeinse Kalender |
|---|---|---|---|---|
| januari | louwmaand | wintermaand | ||
| februari | sprokkelmaand | regenmaand (pluviôse) | ||
| maart | lentemaand | windmaand (ventôse) | ||
| april | grasmaand | paasmaand | kiemmaand (germinal) | |
| mei | bloeimaand | bidmaand, mariamaand | bloeimaand (floréal) | |
| juni | zomermaand | weidemaand (prairial) | ||
| juli | hooimaand | oogstmaand (messidor) | ||
| augustus | oogstmaand[1] | arenmaand | hittemaand (thermidor) | |
| september | 7ber, VIIber [2] | herfstmaand | havermaand | |
| oktober | 8ber, VIIIber [2] | wijnmaand | bij de NSB: zaaimaand | wijnmaand (vendémiaire) |
| november | 9ber, IXber [2] | slachtmaand | nevelmaand (brumaire) | |
| december | 10ber, Xber [2] | wintermaand | sneeuwmaand |
- º De puristische naam voor augustus is oogstmaand, maar het woord oogst is een verbastering van het door puristen vemeden augustus.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Deze afkortingen zijn afgeleid van de Latijnse rangtelwoorden september: zevende; october: achtste; november: negende; december: tiende. De oude Romeinse kalender had maar tien maanden en begon met de maand maart. Later werden de maanden januari en februari toegevoegd en nog later werd januari eerste maand van het jaar.
| Maanden |
|---|
|
januari • februari • maart • april • mei • juni • juli • augustus • september • oktober • november • december |
| Kalendersystemen |
|---|
|
In gebruik: Armeens • Assyrisch • Bahá'í • Berbers • Chinees • Ethiopisch • Georgisch • Gregoriaans • Hindoe • IJslands • Indiaas • Iraans • Islamitisch • Joods • Juliaans • Koptisch • Liturgisch • Maçonniek • Samaritaans • Thai • Tibetaans Oude kalenders: Attisch • Azteeks • Egyptisch • Georgisch • IJslands • Maya • Macedonisch • Quakers • (Frans) Republikeins • Romeins • Runen • Tabotkalender (rasta) Voorgestelde kalenders of kalenderhervormingen: Darische kalender • Maréchal-kalender • New Earth Calendar • Positivistenkalender • Sovjetisch Kalenderberekening: epacta • cyclus van Meton • gulden getal • indictie • martelaarsboekletter • zondagsletter • zonnecirkel Jaartelling: Ab Urbe Condita • Anno Diocletiani • Anno Mundi (Byzantijns) • Boeddhistisch • Christelijke jaartelling • Olympiade • Seleucidische jaartelling Verwante thema’s: Dionysische Paasperiode • juliaanse dag • oude Nederlandse maandnamen • schrikkeljaar |