Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Islamitische kalender
dinsdag 3 december 2024 volgens de gregoriaanse kalender komt ongeveer overeen met 1 Jumada al-thani 1446 volgens de islamitische kalender.
(Een licht verschil is mogelijk wanneer men afgaat op de geobserveerde nieuwe maan.)
De islamitische kalender is een maankalender die officieel gebruikt wordt in landen waar de islam de staatsreligie is (vooral in Saoedi-Arabië en het Midden-Oosten). In de islam worden de religieuze feest- en vastendagen aan de hand van deze kalender bepaald.
De islamitische jaartelling begint in het jaar waarop de hidjra of de emigratie van de profeet Mohammed van Mekka naar Medina plaatsvond, te weten 15 juli of 16 juli 622 volgens de christelijke jaartelling. Jaren volgens de islamitische jaartelling worden ook aangegeven met AH (Anno Hegirae), een latinisatie van ’hidjra’.
Het islamitische jaar is een maankalender van 12 maanmaanden, waaraan geen schrikkelmaanden worden toegevoegd. Daarmee is een jaar in deze kalender ongeveer 11 dagen korter dan het zonnejaar. De islamitische jaartelling loopt daardoor langzaam in op de christelijke. De ramadan, het Suikerfeest en het Offerfeest vallen bijvoorbeeld ieder jaar anderhalve week vroeger in het zonnejaar. In de vijfde maand van het jaar 20874 zou de islamitische telling de christelijke inhalen.
Geschiedenis
De Arabische kalender die in Mekka gebruikt werd, voegde na twee of drie jaar een schrikkelmaand toe om in overeenstemming te blijven met de seizoenen.
Tijdens Mohammeds ’Afscheidsbedvaart’ in het jaar 10 van de hidjra (631/632 n. Chr.) werd het toevoegen van schrikkelmaanden afgeschaft, zoals in soera Het Berouw (9):37 staat opgetekend:
- Voorzeker, het uitstellen is een toevoeging aan het ongeloof. Degenen, die niet geloven worden daardoor op een dwaalspoor gebracht. Het ene jaar staan zij het toe en het andere jaar verbieden zij het (...)
Vanaf het jaar 639 n. Chr. gebruikte kalief Omar I een jaartelling, die begon op 16 juli 622.
Maanden
Het begin van de maand wordt traditioneel bepaald door de ’geboorte’ van de nieuwe maan: het moment dat de maan met het blote oog als een smalle maansikkel te zien is. Het waarnemen van de jonge maansikkel is alleen vlak na zonsondergang mogelijk, waardoor de eerste dag van een islamitische maand dan ook altijd bij zonsondergang begint (en ook alle hierop volgende dagen).
Van alle maanden van de islamitische kalender is ramadan de meest gezegende. Deze maand was al een heilige maand ten tijde van het pre-islamitische polytheïsme. In deze maand dienen alle moslims vanaf de ochtendschemering tot zonsondergang te vasten. Aan het begin van de daarop volgende maand (Shawwal) is het Suikerfeest.
De islamitische maanden hebben de volgende namen:
| Arabisch | Gelatiniseerd | Betekenis | |
|---|---|---|---|
| 1. | محرّم | Muharram ul Haram (of korter Muharram) | ’verboden’ |
| 2. | صفر | Safar | ’leeg’ of ’geel’ |
| 3. | ربيع الأول | Rabi’-ul-Awwal (Rabi’ I) | ’eerste lente’ |
| 4. | ربيع الآخر / ربيع الثاني | Rabi’-ul-Akhir (Rabi’ II) (of Rabi’ al-THaany) | ’tweede lente’ |
| 5. | جمادى الأول | Jumaada-ul-Awwal (Jumaada I) | ’eerste vriezen’ |
| 6. | جمادى الآخر / جمادى الثاني | Jumaada-ul-Akhir (of Jumaada al-THaany) (Jumaada II) | ’tweede vriezen’ |
| 7. | رجب | Radjab | ’respecteren’ |
| 8. | شعبان | Sha’abaan | ’verspreiden en uitdelen’ |
| 9. | رمضان | Ramadhaan | ’uitgedroogde dorst’ |
| 10. | شوّال | Shawwal | ’licht en krachtig zijn’ |
| 11. | ذو القعدة | Dhul Qa’dah (of Thw al-Qi’dah) | ’maand van rust’ |
| 12. | ذو الحجة | Dhul Hidja (of Thw al-Hijjah) |
’maand van de hadj (de pelgrimstocht)’ |
Feest- en gedenkdagen
| 1. | 1 Muharram: | Nieuwjaar |
| 2. | 10 Muharram: | Asjoera |
| 3. | 12 Rabi’ I: | Mawlid an-Nabi, herdenkdag van de geboorte en het sterven van de profeet Mohammed |
| 4. | nacht van 27 Radjab: | Laylat al-Miraadj[1] |
| 5. | nacht van 15 Sha’abaan: | Laylat al-Baraat[1] |
| 6. | 1 - 29 of 30 Ramadhaan: | vastenmaand |
| 7. | nacht van 27 Ramadhaan: | Laylat al-Qadr[2] |
| 8. | 1 Shawwal: | Eid al-Fitr (Suikerfeest) |
| 9. | 10 Dhul Hidja: | Eid al-Adha (Offerfeest) |
Alleen Eid al-Fitr en Eid al-Adha worden algemeen als islamitische feestdagen beschouwd, de andere zijn gedenkdagen, cultuurbepaald of gebaseerd op een bepaalde geloofsopvatting.
Dagen van de week
Binnen de week, die zeven dagen telt, wordt dezelfde volgorde gevolgd als in het jodendom: de week begint met zondag en eindigt met zaterdag. De nieuwe dag begint bij zonsondergang. De zesde dag is de vrijdag, de wekelijkse dag van samenkomst. Dit is dus noch de eerste, noch de laatste dag van de week. Ook is het in tegenstelling tot de joodse sabbat en de christelijke zondag géén rustdag, hoewel in sommige islamitische landen het openbare leven stilligt en bedrijven al vanaf donderdagmiddag gesloten zijn.
| Arabisch | transcriptie | vertaling | komt overeen met | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | يوم الأحد | yaum al-ahad | eerste dag | (zaterdag zonsondergang tot) zondag (zonsondergang) |
| 2. | يوم الإثنين | yaum al-ithnayna | tweede dag | (zondag zonsondergang tot) maandag (zonsondergang) |
| 3. | يوم الثُّلَاثاء | yaum ath-thalatha’ | derde dag | (maandag zonsondergang tot) dinsdag (zonsondergang) |
| 4. | يوم الأَرْبعاء | yaum al-arba’a’ | vierde dag | (dinsdag zonsondergang tot) woensdag (zonsondergang) |
| 5. | يوم خَمِيس | yaum al-chamis | vijfde dag | (woensdag zonsondergang tot) donderdag (zonsondergang) |
| 6. | يوم الجُمْعَة | yaum al-jum’a | verzameldag | (donderdag zonsondergang tot) vrijdag (zonsondergang) |
| 7. | يوم السَّبْت | yaum as-sabt | sabbatdag | (vrijdag zonsondergang tot) zaterdag (zonsondergang) |
Versies
De islamitische kalender bestaat in verschillende versies of volgens verschillende regelgevingen.
Umm al-Qura
De Umm al-Qura-kalender is een berekende versie van de maankalender, die in Saoedi-Arabië en enkele omliggende landen wordt gebruikt. De datum kan op het laatste moment nog worden bijgesteld door religieuze autoriteiten. Ook Marokkaanse moslims in België en Nederland volgen deze kalender wel eens.
Diyanet İşleri Başkanlığı
Turkse moslims volgen de berekende kalender volgens de regels van het (Turkse) Instituut voor Godsdienstige Regelgeving (Diyanet İşleri Başkanlığı).
Waarneming
In Marokko volgt men nog de traditionele regel, waarin het begin van de maand bepaald wordt aan de hand van waarneming van de nieuwe maansikkel. Het begin van de nieuwe maand wordt op de avond zelf bekend gemaakt door het Ministère des Habous et des Affaires Islamiques.
Een waarneming kan ofwel lokaal gebeuren of vastgesteld worden door een bepaald instituut. Door de verschillende berekeningen of waarnemingen kan de datum tot wel twee dagen verschillend zijn.
Omrekenen
De eerste dag van het jaar 1 van de Hidjra valt op 16 juli 622. De gemiddelde duur van het islamitische jaar is 354 + (11/30) dagen, omgerekend 354,366... dagen. De gemiddelde duur van het juliaanse jaar is 365,25 dagen. In de praktijk gebruikt men de volgende formule:[3]
- A = H – 0,0298 H + 621,54
De A staat voor het jaar volgens de juliaanse kalender; de H voor het jaar van de Hidjra.
Zie ook
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- Gustave E. von Grunebaum: Muhammadan Festivals, London/Totowa, Curzon Press/Rowman and Littlefield, 1976
- Annemarie Schimmel: Het islamitische jaar: Kalender en feesten, Baarn, Uitgeverij Ten Have, 2003
- Robert Harry van Gent, op www.staff.science.uu.nl:
- De Islamitische Tijdrekening
- (en) Islamic-Western Calendar Converter (Based on the Arithmetical or Tabular Calendar)
- (en) The Islamic Calendar of Turkey (with a date converter valid from 1900 to 2015)
- ↑ 1,0 1,1 Omdat alle maanden traditioneel beginnen bij het waarnemen van de nieuwe maan vlak na zonsondergang begint elke dag van elke maand ook bij zonsondergang. Hierdoor begint elke dag met een avond en een nacht en hoort elke nacht ook maar bij één dag. De datum verspringt niet met middernacht.
- º Feitelijk valt Laylat al-Qadr op een van de laatste vijf oneven nachten van de maand Ramadhaan. Welke is echter niet overgeleverd, vaak neemt men hiervoor de 27ste.
- º Jaarboek van de Koninklijke Sterrenwacht van België, uitgave 2015, p. 31
| Kalendersystemen |
|---|
|
In gebruik: Armeens • Assyrisch • Bahá'í • Berbers • Chinees • Ethiopisch • Georgisch • Gregoriaans • Hindoe • IJslands • Indiaas • Iraans • Islamitisch • Joods • Juliaans • Koptisch • Liturgisch • Maçonniek • Samaritaans • Thai • Tibetaans Oude kalenders: Attisch • Azteeks • Egyptisch • Georgisch • IJslands • Maya • Macedonisch • Quakers • (Frans) Republikeins • Romeins • Runen • Tabotkalender (rasta) Voorgestelde kalenders of kalenderhervormingen: Darische kalender • Maréchal-kalender • New Earth Calendar • Positivistenkalender • Sovjetisch Kalenderberekening: epacta • cyclus van Meton • gulden getal • indictie • martelaarsboekletter • zondagsletter • zonnecirkel Jaartelling: Ab Urbe Condita • Anno Diocletiani • Anno Mundi (Byzantijns) • Boeddhistisch • Christelijke jaartelling • Olympiade • Seleucidische jaartelling Verwante thema’s: Dionysische Paasperiode • juliaanse dag • oude Nederlandse maandnamen • schrikkeljaar |
| Islam |
|---|
|