Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Klaagliederen
| Klaagliederen | ||
| Auteur | toegeschreven aan Jeremia | |
| Tijd | na 586 v.Chr. | |
| Taal | Hebreeuws | |
| Categorie | Poëzie, Feestrol | |
| Hoofdstukken | 5 | |
| Vorige boek | Jeremia (in de Tenach Ruth) | |
| Volgende boek | Ezechiël (in de Tenach Prediker) | |
Klaagliederen (Hebreeuws: איכה Eichah) is een van de boeken van de Tenach en het Oude Testament.
Naam en plaats in de canon
In de joodse canon wordt boek naar het beginwoord ervan genoemd: Eichah, wat „Hoe” betekent. Dit is het beginwoord van een klaaglied (zie 2Samuël 1:19-27). De Septuaginta noemde het boek Klaagliederen (Grieks threnoi = Hebreeuws kinot) wat nu algemeen gebruikt wordt om de aard van het boek aan te geven. In dit boek rouwt de profeet om de verwoestingen en het leed die door de Chaldeeën over het heilige land gebracht zijn. Dit Bijbelboek wordt onder de Geschriften gerangschikt en daarbinnen onder de Megillot, de feestrollen. Het wordt op de joodse treurdag Tisja be'Aaw in alle synagoges voorgelezen, zowel ’s avonds als ’s ochtends.
Schrijver
Vaak wordt aangenomen dat Jeremia de auteur was, maar het boek zelf geeft daar geen informatie over. We vinden deze traditie in late bronnen, zoals de Talmoed, de Targum en een inleiding die de Septuaginta boven het boek gezet heeft, waarschijnlijk op grond van 2 Kronieken 35:25. De geest, toon, taal, woordkeus en onderwerpen zijn die van een volk dat bijna alles kwijt is geraakt. Volgens de traditie trok Jeremia zich na de vernietiging van Jeruzalem door Nebukadnezar in een grot buiten de Damascus-poort terug waar hij zijn boek schreef. Volgens het boek Jeremia werd hij ontvoerd naar Egypte. (Jeremia 43-44) Diverse hedendaagse theologen vermoeden een groep dichters en componisten. Zij zouden dan van het werk van Jeremia kennis genomen en gebruik hebben gemaakt.[1]
Volgens Easton werd eind 19e eeuw door de inwoners van het toenmalige Jeruzalem nog een grot in een heuvel bij de westelijke poort aangewezen als de ’grot van Jeremia.’ „Daar, in die intense houding van verdriet, door Michelangelo vereeuwigd, kan Jeremia, voordat hij ontvoerd werd, getreurd hebben over de val van zijn land”.[2]
Vanwege het de aanname dat Jeremia de auteur van de Klaagliederen was, wordt een lange klacht wel een jeremiade genoemd.
Inhoud en dichtvorm
Het boek bevat vijf afzonderlijke gedichten. In hoofdstuk 1 laat de profeet zijn gedachten dwalen over het vele leed dat de stad overkomen is, terwijl de stad nu zit ’als een eenzame weduwe, die alleen gezeten weent.’
In hoofdstuk 2 worden deze verwoestingen beschreven in verband met de nationale zonden die er aan ten grondslag liggen. Hoofdstuk 3 spreekt over de hoop voor het volk van God. De kastijding is gericht op hun herstel, een betere dageraad ligt in het verschiet. Hoofdstuk 4 betreurt de verwoestingen die over stad en tempel gekomen zijn, maar voert dit alleen op de zonden van het volk terug. Hoofdstuk 5 is een gebed dat Sions bestraffing mag worden weggenomen in de bekering en het herstel van het volk.
De eerste vier gedichten zijn acrostichons, zoals ook bijvoorbeeld psalm 25, 34, 37 en 119. In een bijbels acrostichon begint ieder vers of regel met een opvolgende letter van het Hebreeuwse alfabet.
Het eerste, tweede en vierde klaaglied hebben elk 22 verzen, conform het aantal letters in het Hebreeuwse alfabet. Het derde klaaglied heeft er 66, driemaal dit aantal, doordat er telkens drie opeenvolgende verzen zijn die met dezelfde letter beginnen. Het vijfde klaaglied is niet acrostisch.
Muziek
Verschillende componisten hebben werken geschreven op de tekst van de Klaagliederen. Met name de composities van Orlando di Lasso, Thomas Tallis, Cristóbal de Morales, Alberto Ginastera, Ernst Křenek en Igor Stravinski zijn bekend. Een bijzondere vorm van de toonzetting van de Klaagliederen zijn de Leçons de Ténèbres.
Weblinks
(en) Lamentations, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: 
)
(en) Jeremias, onderkopje Lamentations, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: )
(en) Lamentations, Book of, in: ISBE, J. Orr, ed., Chicago, Howard-Severance Company, 1915. (vertaal via: )
(en) The Lamentations of Jeremiah, in: Encyclopædia Britannica, 2024. (vertaal via: )
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- dr. J. Renkema, 1993, Klaagliederen (Serie Commentaar op het Oude Testament), ISBN 90-242-6231-3