Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Judith (boek)
Het boek Judith, (of Judit) is een apocrief of deuterocanoniek boek.
Het boek is genoemd naar de vrouwelijke hoofdpersonage. De naam Judith betekent „geprezene”, ook: „de vrouw uit Judea” of kortom „Jodin”.
Het werd waarschijnlijk rond 150 v.Chr in het Hebreeuws geschreven in Judea. Het boek draagt de kenmerken van een vertaling. De auteur was mogelijk uit de omgeving van Sichem.[1]
Historiciteit
Men kan dit boek qua vorm niet als een geschiedkundig verslag begrijpen, maar eerder als een leerzame roman. Vele gegevens in de tekst zijn namelijk duidelijk historisch onjuist. Het boek begint schijnbaar met een datumaangave: In het twaalfde jaar van koning Nebukadnezar, die regeerde over de Assyriërs vanuit Ninive. Hiermee moest voor lezers in die tijd duidelijk zijn dat het hier om fictie ging. De historische Nebukadnezar was namelijk niet de koning van Assyrië, maar van Babylonië, zoals ook in de canonieke Bijbelboeken staat (2 Koningen 24:1, 2 Kronieken 36:6). Bovendien veroverde hij Judea, zoals in 2 Koningen 24:11-17, 2 Koningen 25:1-10, en 2 Kronieken 36:6-17 staat beschreven, terwijl het hem in het boek Judith niet lukt. Volgens het verhaal streed Nebukadnezar tegen Judea nadat de Joden uit Babel waren teruggekeerd. De historische Nebukadnezar was toen reeds overleden.
Het verhaal
De stad Betulia wordt belegerd door de legendarische Holofernes, een legeraanvoerder die van Nebukadnezar II de opdracht kreeg de hele wereld te veroveren. Het enorme Assyrische leger trekt naar het westen en lijkt onoverwinnelijk. De Israëlieten sloten de passen af, bouwden versterkingen op alle hoge bergtoppen en wierpen hindernissen op in de vlakten.
Bind daarom, Holofernes, niet de strijd met hen aan als in een gewone veldslag. ... laat uw dienaren de waterbron die aan de voet van de berg ontspringt bezetten. Want daaruit voorzien alle inwoners van Betulia zich van water. Ze zullen vergaan van de dorst en hun stad overgeven.
De watervoorraad van de stedelingen raakt uitgeput en zij wanhopen over de goede afloop. De mooie, rijke en godvrezende weduwe Judith maakt zich op en gaat ongewapend het Assyrische legerkamp binnen met haar bediende Abra. Na drie dagen denkt Holofernes haar na een maaltijd te kunnen verleiden. Judith geeft hem veel wijn te drinken tot hij dronken in slaap valt.
Toen liep ze naar de bedstijl vlak bij Holofernes’ hoofd, nam daar zijn zwaard weg, 7 ging naar het bed toe en pakte hem bij zijn haren beet. Ze zei: ‘Geef me nu kracht, Heer, God van Israël!’ 8 en hakte met al haar kracht Holofernes met twee slagen het hoofd af. 9 Ze rolde zijn lichaam van het bed en haalde de draperie van de stijlen. Even later kwam ze naar buiten en overhandigde Holofernes’ hoofd aan haar slavin, 10 die het in de reiszak deed waar haar voedsel in had gezeten.
Judith gaat terug naar haar stad. De inwoners vallen de belegeraars aan, die in verwarring raken als ze zien dat het hoofd van Holofernes op de stadsmuur is tentoongesteld. Het Assyrische leger slaat op de vlucht.
Betekenis
Net zoals Mozes voordien, redt Judith zo het volk Israël. Judiths moedige daad is geen verheerlijking van moord en oorlog, maar wordt gezien als een handeling die de moordende oorlog scherp veroordeelt.
In het verhaal over Judith overstijgt de macht van de vrouw die van de man. Andere voorbeelden hiervan uit de Bijbel zijn de verhalen over Simson en Delila, en over Jaël en Sisera.
Naamdag
In de Katholieke Kerk valt de naamdag van Judith op 24 maart of 7 september.[2] Men brengt sint-juttemis in verband met Judith.
Online lezen
Weblinks
(en) Book of Judith, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: 
)
(en) Judith, Book of, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: )
(en) Judith, Book of, in: ISBE, J. Orr, ed., Chicago, Howard-Severance Company, 1915. (vertaal via: )
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Het boek Judith op Wikimedia Commons.
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Noten en verwijzingen
- º Anderen verdedigen de stelling dat het boek in het Grieks werd geschreven, en wel in Alexandrië. Zie o.a. Jan Joosten, The Original Language and Historical Milieu of the Book of Judith. In: Meghillot V–VI (2007), *159–*176.
- º www.heiligen.net