Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Rotterdam

Uit Wikisage
(Doorverwezen vanaf Rotterdam (stad))
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Dit artikel gaat over de stad Rotterdam. Voor de gemeente Rotterdam: zie Rotterdam (gemeente); voor andere betekenissen: zie Rotterdam (doorverwijspagina).
Rotterdam
Stad in Nederland Vlag van Nederland
Vlag van Rotterdam Wapen van Rotterdam
(Details) (Details)
Situering
Provincie Zuid-Holland
Gemeente Rotterdam
Algemeen
Oppervlakte 319,35 km²
- land 206,44 km²
- water 112,91 km²
Inwoners (18 maart 2010) 603 425[1] (2923 inw/km²)
Burgemeester Ahmed Aboutaleb
Overig
Postcode 3000 - 3089
Netnummer 010
Belangrijke verkeersaders A16, A20,A4, A13, A15 (ring Rotterdam)
Stadsrechten 17 maart 1299
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Rotterdam
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
Schieland - Balthasar Florisz. Van Berckenrode, 1626

Rotterdam is een grote Nederlandse havenstad en dominerend onderdeel binnen de gemeente Rotterdam. Rotterdam maakt deel uit van de Randstad en is gelegen in Zuid-Holland.

De gelijknamige gemeente Rotterdam is met 603.425 inwoners (18 maart 2010) na de hoofdstad de grootste stad van Nederland. Het inwonertal van de grootstedelijke agglomeratie bedraagt bijna 1 miljoen inwoners (994.641 op 31 maart 2010). Rotterdam en zijn voorsteden vormen samen het stedelijkste gebied van Nederland.

De haven van Rotterdam behoort tot de grootste en belangrijkste havens ter wereld. De stad is gelegen aan de Nieuwe Maas, een van de rivieren in de delta die gevormd wordt door de Rijn en de Maas. De naam Rotterdam stamt uit de dertiende eeuw en verwijst naar een dam in de rivier de Rotte.

Geschiedenis en ontwikkeling

Zie geschiedenis van Rotterdam voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Geschiedenis tot de twintigste eeuw

Omstreeks 1260 werd in de Rotte een dam gelegd op de plek waar de Hoogstraat de Rotte kruist. Hieraan ontleent Rotterdam zijn naam. Rond deze dam ontstond een nederzetting waar men in eerste instantie leeft van visserij. Al snel werd het ook een handelsplaats en ontstonden de eerste havens. Rotterdam kreeg in 1340 stadsrechten in 1360 een stadsmuur.

Jonker Frans (van Brederode) heeft tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten tussen 1488-1490 voor Rotterdam een belangrijke rol gespeeld. Door de oorlogen was de positie van Rotterdam als zijn uitvalsbasis in vergelijking met de omliggende steden enorm versterkt. Zo had het nabijgelegen Delft door hem al zijn schepen verloren en Gouda de helft van de huizen. Dankzij Jonker Frans werd Rotterdam definitief een stad van betekenis in Holland.

Tussen 1449 en 1525 bouwde men de laat-gotische Laurenskerk. In het middeleeuwse Rotterdam was dit het enige stenen gebouw. Het was een ambitieus project, Rotterdam bestond destijds uit ongeveer 1200 huizen.

In 1572 werd Rotterdam geplunderd door troepen van de Spaanse stadhouder Bossu. In 1573 kiest de stad de kant van de Nederlandse Opstand. De stad had toen ongeveer 10.000 inwoners. Aan het eind van de 16e eeuw laat Johan van Oldenbarnevelt, die van 1576 tot 1586 raadpensionaris van de stad was, de Rotterdamse haven verder uitbouwen, waardoor de grondslag wordt gelegd voor de belangrijke plaats die deze stad zich in de zeehandel zal verwerven. Bij de volkstelling van 1622 was het aantal inwoners gegroeid tot ongeveer 20.000. Tegen het eind van de 17e eeuw zouden het er zelfs 50.000 zijn.

Desondanks breidde de stad zich niet uit buiten zijn wallen en singels. De min of meer driehoekige ruimte tussen Coolsingel, Goudsesingel en de Nieuwe Maas bedroeg niet meer dan 140 hectare, dus de stad raakte overbevolkt. Pas na 1825 zou zij zich buiten deze enge grenzen gaan uitbreiden.

In de 19e eeuw werd de positie van Rotterdam als internationale haven bedreigd door de verzanding van de voornaamste verbinding met zee, de Brielse Maas. Om dit probleem het hoofd te bieden werd tussen 1827 en 1830 door het eiland Voorne het Voornse kanaal gegraven, tussen Rotterdam en Hellevoetsluis. Naarmate de grootte der zeeschepen in de 19e eeuw meer en meer toenam, bleek dit kanaal evenwel niet aan de behoeften te voldoen. Ingenieur Pieter Caland ontwierp een ambitieus plan voor een nieuwe verbinding met de Noordzee. In 1866 werd begonnen met de uitvoering hiervan. Tussen 1866 en 1872 wordt de Nieuwe Waterweg gegraven, een directe scheepvaartverbinding met de Noordzee tussen Rotterdam en de Hoek van Holland. Na het openstellen van de Nieuwe Waterweg begon de onstuimige groei van Rotterdam. Er werden verschillende nieuwe havens aangelegd, waardoor de werkgelegenheid enorm toenam. Dit trok arbeiders uit alle windstreken aan. Het geld dat door de stad werd verdiend, besteedde men onder meer aan de bouw van statige panden in het centrum.

De stad werd op twee manieren uitgebreid: door annexatie van een aantal omliggende gemeenten en door de bouw van veel nieuwe wijken. De eerste golf van annexaties vond plaats aan het einde van de negentiende eeuw met Delfshaven (1886), Kralingen, een deel van Overschie en Charlois in 1895.

De havens werden in hoog tempo uitgebreid, onder invloed van mensen als Lodewijk Pincoffs en G.J. de Jongh. Steeds meer havens werden aangelegd, zoals de Maas-, Rijn- en Waalhavens. Aangetrokken door de werkgelegenheid die hieruit voortvloeit, verhuisden veel boeren, vooral uit Noord-Brabant, naar de stad. De heersende landbouwcrisis versterkte dit effect. Voor de nieuwkomers werden snel rijen goedkope woningen in elkaar gezet, vooral op zuid, op de linker-Maasoever, die daardoor al snel de boerenzij werd genoemd. Tussen 1880 en 1900 groeide de bevolking snel van 160.000 naar 315.000. In 1920 zou de bevolking zelfs al iets boven de 500.000 inwoners bedragen. In 1914 werd Hoek van Holland ingelijfd, waarna in 1933 Pernis en Hoogvliet volgden.

Aan het einde van de 19e eeuw was men reeds begonnen met de aanleg van de nieuwe wijken Cool, Crooswijk en het Nieuwe Westen. Vanaf ongeveer 1914 begon de verdere uitbreiding naar het westen, met achtereenvolgens Spangen, het Witte Dorp en Oud-Mathenesse.

Het centrum van Rotterdam kreeg ondertussen steeds meer allure. De stadswallen waren al enige tijd daarvoor afgebroken, maar de singels, die eveneens deel uitmaakten van vroegere verdedigingswerken, lagen er nog. Deze werden rond deze tijd grotendeels gedempt om meer ruimte te maken, onder meer voor het sterk toegenomen verkeer. Ook dempte men grote stukken van de Rotte. Havenbaronnen en de gemeente investeerden in prestigieuze gebouwen. Na het dempen van de Coolvest ontstond hier een ruime boulevard met een nieuw stadhuis, een chic postkantoor en de Beurs. Moderne architecten kregen een kans.

Bombardement en bezetting

Alles verandert op 14 mei 1940. Nederland is op dat moment al vijf dagen in oorlog. Reeds op de eerste dag landden er vele Duitse parachutisten en luchtlandingstroepen rond Rotterdam-Zuid. Ook het Noordereiland was bezet. Het Nederlandse garnizoen, aangevoerde infanterie en onderdelen van het Korps Mariniers houden echter de Maasoever en Maasbruggen voortdurend onder schot, waardoor het de Duitsers niet lukt om het centrum te bereiken. Na enkele dagen hevige gevechten rond de brug sturen de Duitsers in de ochtend van 14 mei een onderhandelaar. Er wordt gedreigd met de vernietiging van de stad. De Duitsers blijken weinig geduld te hebben: om het verzet te breken, besluiten de nazi's om hun dreigement uit te voeren.

Het bombardement op Rotterdam, dat vroeg in de middag plaatsvindt, duurt slechts een kwartier, maar de vernietigende uitwerking, mede door de brand die ontstaat, is gigantisch. Meer dan 24.000 woningen worden in de as gelegd. Ongeveer 800 mensen vinden de dood en 80.000 Rotterdammers zijn dakloos geworden. Als nog diezelfde middag de Duitsers dreigen om op dezelfde manier ook Utrecht plat te gooien, is dit reden voor de Nederlandse opperbevelhebber Winkelman tot capitulatie.

In Rotterdam is vrijwel het gehele centrum, het hart van de stad, veranderd in een smeulende puinhoop. Tegelijk met de bezetting begint ook het puinruimen. De Schie, ter hoogte van de huidige Schiekade, wordt gedempt met het vele puin.

De oude Willemsbrug is vernield. Het is, behalve de Hefbrug voor treinverkeer die niet verwoest is, de enige brug over de Maas en deze moet dus snel worden hersteld. Op 14 februari 1942 wordt de Maastunnel geopend. De bouw was begonnen in 1937. Het is de eerste autotunnel van Nederland.

Tijdens de bezettingstijd volgt ook de laatste grote annexatieronde. In 1941 worden in één klap de gemeenten Hillegersberg, Schiebroek, het resterende deel van Overschie, Kralingseveer en IJsselmonde bij Rotterdam gevoegd.

Op 31 maart 1943 bombarderen de geallieerden bij vergissing een deel van Delfshaven, waarbij nog eens 326 mensen sterven en 400 gewond raken. Ook de hongerwinter (1944-1945) kost in Rotterdam vele levens.

Op 10 en 11 november 1944 wordt er een grote razzia gehouden waarbij circa 50.000 mannen tussen 17 en 40 werden weggevoerd. Op de avond voor de razzia wordt Rotterdam omsingeld door 8000 Duitse soldaten, worden alle belangrijke bruggen en pleinen bezet en het telefoonverkeer afgesloten; een belangrijke verzamelplaats was De Kuip. De razzia werd systematisch uitgevoerd waardoor ontsnappen nauwelijks mogelijk was. Van de opgepakte Rotterdamse en Schiedamse mannen vertrokken er circa 20.000 te voet richting Utrecht, 20.000 werden per Rijnaken afgevoerd en 10.000 per trein. Van hen werden circa 10.000 man tewerkgesteld in het oosten van Nederland, de rest ging naar arbeitslagers in Duitsland.

Na de Tweede Wereldoorlog

Na de oorlog begint de wederopbouw langs de lijnen van het Basisplan voor de Wederopbouw van Rotterdam. In een drang naar vernieuwing en modernisering worden veel beschadigde gebouwen niet hersteld, maar gesloopt, zoals het gebouw van de Bijenkorf van Dudok.

In de jaren '50 is de wederopbouw in volle gang. Rotterdam krijgt het imago van 'werkstad' en ontwikkelt zich tot een toonbeeld van moderniteit. In 1953 vindt de opening van de Lijnbaan plaats, de eerste autovrije winkelstraat in Europa. Het vooruitstrevende ontwerp trok internationaal veel aandacht. Het nieuwe Centraal Station komt in 1957 gereed, met ernaast het op dat ogenblik hypermoderne Groothandelsgebouw uit 1953. Ter gelegenheid van de Floriade richt men in 1960 de Euromast op. Samen met het beroemde beeld 'De Verwoeste Stad' van Ossip Zadkine wordt de Euromast een symbool van het naoorlogse Rotterdam. In 1970 wordt de Euromast verhoogd door er een Space Tower op te zetten, waarmee de totale hoogte op 185 meter komt.

Ter leniging van de woningnood stampt de gemeente in hoog tempo enkele nieuwe wijken met veel flats uit de grond, zoals Pendrecht, Zuidwijk, Lombardijen, Ommoord en Zevenkamp.

Tegelijk met het herstel van de havens ontwikkelt men ook plannen om stad en havengebied los te koppelen. Dit wil men bereiken door nieuwe havengebieden aan te leggen in de richting van de zee. Achtereenvolgens legt men ten zuiden van de Nieuwe Waterweg het Botlekgebied, Europoort en de Maasvlakte aan, met enorme tankopslagcapaciteit voor ruwe olie. In Pernis, Rozenburg en verder westwaarts verrijzen grote raffinaderijen. De havenactiviteiten groeien nu zo snel dat de Rotterdamse haven in 1962 de grootste haven van de wereld wordt.

Vanaf 1960 begint de aanleg van de metro, die in 1968 geopend wordt als eerste metro in Nederland. Hiermee worden de wijken 'op zuid' verbonden met het centrum. In 1970 vindt nabij Zuidplein opening van de nieuwe Ahoy-hallen plaats.

Mede door de bebouwing van het Weena krijgt Rotterdam in de jaren '90 een skyline met diverse wolkenkrabbers. Het Gebouw Delftse Poort wordt met 151 meter de hoogste wolkenkrabber van Rotterdam. In 1993 verdwijnt door de opening van de Willemsspoortunnel het spoor uit het centrum van Rotterdam. Met de voltooiing van de Erasmusbrug in 1996 krijgt Rotterdam een nieuw symbool.

Geografie

Zie ook de categorie Geografie van Rotterdam


Topografie

Rotterdam ligt centraal in de Stadsregio Rotterdam en grenst met de klok mee aan de gemeenten Westland, Maassluis, Vlaardingen, Schiedam, Delft, Lansingerland, Zuidplas, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel, Ridderkerk, Barendrecht, Albrandswaard, Spijkenisse, Bernisse, Brielle en Westvoorne. Enkele plaatsen in de omgeving zijn: Dordrecht, Delft, Zoetermeer. Het metropolitane gebied telt zo'n 1.600.000 inwoners.

Maasstad

Rotterdam wordt vaak aangeduid als Maasstad, en in de stad treft men vele verwijzingen naar de rivier de Maas (Maasboulevard, Maasgebouw, Maasbrug, Maastoren). Dit zijn historische verwijzingen want de Maas die bij Maastricht stroomt, stroomt niet meer door Rotterdam. Tot ongeveer 1870 stroomde de Maas via wat nu de Afgedamde Maas is naar de Waal bij Woudrichem, om zo samen de Merwede te vormen. De Merwede stroomde via de Beneden-Merwede naar Dordrecht en splitste daar in Oude Maas en Noord, deze laatste wordt later samen met de Lek de Nieuwe Maas. Ten westen van Rotterdam kwamen (en komen) Oude en Nieuwe Maas samen om zo via een dubbele monding rondom het eiland Rozenburg als Scheur en Brielse Maas in de Noordzee te komen. Het water dat toen door het centrum van Rotterdam stroomde, bevatte meer dan de helft van het totale Maaswater en op basis daarvan kan Rotterdam zich best Maasstad noemen. In de periode 1861-1874 werd de Nieuwe Merwede gegraven voor een betere afvoer van de Waal, en daarmee ging het merendeel van het water van de Merwede, en dus van de Maas, niet meer via Dordrecht en Rotterdam naar zee, maar via het Haringvliet. De Nieuwe Maas werd hierdoor voornamelijk afvoer van de Lek. Uiteindelijk werd in verband met regelmatige overstromingen in het Land van Heusden in 1904 de Bergsche Maas gegraven en de vroegere Maas tussen Heusden en Woudrichem afgedamd. Hierdoor kon in principe het Maaswater Rotterdam niet meer bereiken en wordt sindsdien de Nieuwe Maas alleen nog maar door Rijnwater gevoed, terwijl het Maaswater geheel via het Haringvliet naar zee gaat.[2]

Bestuurlijke indeling

Rotterdam bestaat uit 12 deelgemeentes, een wijkraad (voor Pernis) en een centrumraad. Deze zijn weer onderverdeeld in wijken. De meeste havengebieden en bedrijventerreinen vallen direct onder het centrale stadsbestuur.

Zie ook: Gemeente Rotterdam en Lijst van wijken in Rotterdam

Demografie

Rotterdam heeft, na de toevoeging van Rozenburg in 2010, ruim 600.000 inwoners. Bij de gemeente Rotterdam hoort bovendien ook Hoek van Holland, aan de monding van de zeehaven. Na het openstellen van de Nieuwe Waterweg in 1875 begon de onstuimige groei van de haven en bevolking van Rotterdam: in 25 jaar tijd groeide de bevolking met circa 200.000 inwoners. De meeste "bootwerkers" kwamen uit Noord-Brabant, Zeeland en België om in de snel groeiende haven te werken. In de jaren 1960 en '70 kwamen veel immigranten uit Italië, Spanje, Marokko, Turkije, voormalig Joegoslavië en Griekenland. Ook woont er een zeer grote bevolkingsgroep van Antillianen, Surinamers, mensen van de Grote Antillen en Kaapverdianen in de stad. In totaal bestaat 46% van de Rotterdamse bevolking uit bewoners van allochtone afkomst[3].

Afkomst bevolking

De bewoners van Rotterdam vormen een bont geschakeerde cultuur: zo waren er op 1 januari 2007 51.945 mensen ingeschreven met een Surinaamse, 45.457 met een Turkse, 37.138 met een Marokkaanse, 19.278 met een Antilliaanse en 15.023 met een Kaapverdische culturele achtergrond. In 2009 leefden in Rotterdam 173 verschillende nationaliteiten in de stad.[4] Een groot deel van de bewoners met een Nederlandse achtergrond heeft Brabantse voorouders; deze trokken al vanaf de 19e eeuw als arbeiders naar de haven van Rotterdam.

Afkomst 1995 2000 2005
Aandeel autochtonen 64,5% 59,4% 54,3%
Totaal aandeel allochtonen 35,5% 40,6% 45,7%
aandeel Turken 6,0% 6,8% 7,6%
aandeel Marokkanen 4,1% 5,1% 6,1%
aandeel Surinamers 7,8% 8,5% 8,8%
aandeel Antillianen 2,0% 2,7% 3,4%

[5]

Leeftijdsgroepen

1995 2000 2005
Inwoners 0 t/m 4 jaar 6,2% 5,9% 6,0%
Inwoners 4 t/m 9 jaar 5,7% 5,9% 5,5%
Inwoners 10 t/m 14 jaar 5,1% 5,7% 5,7%
Inwoners 15 t/m 19 jaar 5,1% 5,7% 6,0%
Inwoners 20 t/m 34 jaar 27,1% 25,2% 24,5%
Inwoners 35 t/m 54 jaar 25,5% 27,5% 27,9%
Inwoners 55 t/m 64 jaar 9,2% 9,0% 10,1%
Inwoners 65 t/m 79 jaar 11,5% 11,0% 10,1%
Inwoners 80+ 4,4% 4,2% 4,3%

[6]

Oeververbindingen

De eerste vaste oeververbinding van de Nieuwe Maas, de (oude) Willemsbrug, werd geopend in 1878. Voor die tijd verzorgde alleen de veerpont tussen de Veerhaven en Katendrecht het oeververkeer. De tweede vaste verbinding, de Maastunnel, werd 64 jaar later, in 1942 geopend.

Bruggen

Tunnels

Cultuur

Kunst en cultuur

Zie Kunst en cultuur in Rotterdam voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Architectuur

Doordat het centrum van Rotterdam op enkele historische gebouwen na in de Tweede Wereldoorlog grotendeels is verwoest, was en is er veel ruimte voor nieuwbouw. Rotterdam is dan ook, in tegenstelling tot veel andere oude Nederlandse steden, een moderne stad. De stad profileert zich als internationale architectuurstad met veel wolkenkrabbers.

Rotterdam is de enige hoogbouwstad in Nederland met een echte skyline. Rotterdam staat samen met Frankfurt, Madrid, Parijs, Warschau, Brussel en Londen in de Europese top van steden met hoogbouw.

Kop van Zuid

Nog steeds wordt er gebouwd in het gebied rond de Nieuwe Maas. Een voorbeeld hiervan is de Kop van Zuid inclusief de Wilhelminapier. Op deze plaats worden sinds 2007 de hoogste wolkenkrabbers van Nederland gerealiseerd, de New Orleans (160 meter), en de Maastoren (164 meter). In 2012 moeten hier ook De Baltimore (171 meter), Havana (154 meter) en De Rotterdam (149,1 meter) verrijzen. vlak naast de New Orleans komen drie 70 meter hoge woontorens: San Francisco, Philadelphia en Boston. Aan de rechter Maasoever zal in de nabije toekomst gewerkt gaan worden aan de Zalmhaven (complex)(185 meter).

Central District Rotterdam

Ook in Rotterdam centraal zullen er nieuwe moderne wolkenkrabbers herrijzen. Vanaf 2005 zal er in Rotterdam aan een nieuw centraal station gewerkt worden, het zal in 2018 opgeleverd worden. Vlakbij het toekomstige centraal station zal er een ca. 220 meter hoge wolkenkrabber gebouwd worden, genaamd Schiekadeblok. Rond 2012 zal er gestart worden met de bouw, en het zal tegelijkertijd klaar zijn met het centraal station. Op het Weenapoint zullen in de toekomst twee enorme wolkenkrabbers gerealiseerd worden, de hoogte is nog niet bekend.

Lijnbaan en Coolsingel

In het winkelcentrum Lijnbaan wordt vandaag de dag gebouwd aan een 70,52 meter hoog kantoorgebouw van 16 verdiepingen. In het centrum van Rotterdam naast De Bijenkorf aan de voet van de Koopgoot en de Lijnbaan komt de 70 meter hoge B’Tower. Op de hoek van de Coolsingel en de Kruiskade komt een 156 meter hoge blikvanger, ontworpen door de Franse architect Christian de Portzamparc, genaamd Coolsingeltoren (156 meter). Behalve een middelgroot theater moet de toren ruimte bieden aan kantoren, parkeergelegenheid en horeca. Het definitieve ontwerp van de toren zal de komende maanden in overleg met de ontwikkelaars, de potentiële huurders en de gemeente worden vastgesteld.

Zie ook: Lijst van hoogste gebouwen van Rotterdam

Straten, pleinen, buurten en bouwwerken

Door de grote schade die de stad in de Tweede Wereldoorlog heeft opgelopen, heeft Rotterdam nog maar weinig historische panden. De stad heeft daarentegen wel veel recente, moderne bezienswaardigheden. De volgende plaatsen en bouwwerken zijn bepalend voor het stadsbeeld van Rotterdam of op andere wijze belangrijk voor de stad.

Het beeld van het centrum van de stad wordt bepaald door een aantal grote straten en pleinen, met name de Coolsingel, het Hofplein, het Weena, het Schouwburgplein, winkelcentrum Lijnbaan, Meent, het Beursplein met de Koopgoot. In dit gebied bevinden zich onder andere het stadhuis en de beurs aan de Coolsingel en de Laurenskerk aan de Binnenrotte. Aan kinderen wordt verteld dat Erasmus een blad van zijn boek omslaat als het de klok van de Laurenskerk hoort slaan.

Delfshaven is een van de weinige overgebleven vooroorlogse pittoreske buurten met onder meer het Zakkendragershuisje, het geboortehuis van Piet Hein en museum De Dubbelde Palmboom. Uit de Pelgrimvaderskerk aan de haven van Delfshaven vertrokken de eerste kolonisten, via Engeland, naar het Noord-Amerikaanse continent. In Delfshaven bevindt zich ook de Westzeedijk met het Museumpark.

Langs de oevers van de Nieuwe Maas bevinden zich de Maasboulevard, het Witte Huis en de Oude Binnenhaven.

De Nieuwe Maas wordt overbrugd door enkele grote bruggen, waarvan de Erasmusbrug de bekendste is. Tevens is er een anderhalf kilometer lange tunnel, de Maastunnel, die beide oevers verbindt. Ook de Nieuwe Maas zelf is een belangrijke verkeersaders, voor vracht- en passagiersschepen. Toeristen maken graag gebruik van de Spido-havenrondvaartboten. Deze vertrekken vanaf het Willemsplein naar allerlei bezienswaardigheden in het gehele havengebied.

Op Zuid, aan de andere zijde van de Nieuwe Maas, bevindt zich het voetbalstadion De Kuip. Begin jaren dertig besloot een groep zakenlieden dat Rotterdam een eigen stadion moest bezitten, als antwoord op het Olympisch Stadion in Amsterdam. Uiteindelijk werd voor een constructie gekozen waarbij de tweede ring met zitplaatsen aan een stalen constructie hing. Daarmee was het Stadion Feyenoord het eerste stadion in Europa dat deze nieuwe bouw toepaste. Als voorbeeld diende het stadion van de Amerikaanse honkbalclub New York Yankees.

Op Zuid liggen verder nog het Winkelcentrum Zuidplein met OV-knooppunt, en de de Oranjeboomstraat, een doorgaande verkeersroute van Station Rotterdam Zuid tot aan de Maasbruggen.

In de drukke stad bevinden zich enkele grote en kleinere parken: Het Euromastpark, het Kralingse Bos met de Kralingse Plas (noord); het Zuiderpark (zuid), Vroesenpark (noordwest).

Memorabilia

In de huidige straattaal wordt Rotterdam ook wel aangeduid met Roffa. Van eerdere datum is de benaming Rotjeknar. Hierop ontstond het (voornamelijk door niet-Rotterdammers gebruikte) enigszins neerbuigende Rotjeknor.[7]

Brandgrens van Rotterdam

Het als gevolg van de Duitse aanval - en daarop volgende branden - verwoeste gebied staat in Rotterdam bekend als ‘de brandgrens’. Rotterdam heeft na de oorlog gekozen voor vernieuwing van de binnenstad en niet voor herbouw. Lange tijd werd in Rotterdam de wederopbouw gevierd en wel op 18 mei, de dag waarop werd begonnen met puinruimen. Vooruitkijken en niet terugblikken was het devies.

Het oude centrum is verdwenen en anders dan in de meeste steden is de band met het verleden nauwelijks zichtbaar in de bebouwde omgeving. Wie het verhaal van de stad wil vertellen, aan oude en nieuwe Rotterdammers, mist een concreet aanknopingspunt. Daarom besloot het gemeentebestuur in 2006 dat de brandgrens de komende jaren blijvend wordt gemarkeerd met behulp van fraai vorm gegeven lampjes in het plaveisel: de brandgrens als lieu de mémoire. Voor de markering werd een prijsvraag uitgeschreven die werd gewonnen door Adriaan Geuze en zijn bureau West 8. In mei 2009 is het eerste deel van de markering opgeleverd. In mei 2010 moet het ruim 12 km lange lint zijn voltooid.

Eerder, in 2007 en 2008, is de brandgrens incidenteel verlicht met reusachtige schijnwerpers, een initiatief en project van Mothership. Meer dan honderd lampen schenen omhoog en gaven de skyline van Rotterdam een extra dimensie. Duizenden mensen kwamen bijeen om dit moment te herdenken. Dit project zal niet meer worden herhaald.

Het exacte tracé van de brandgrens is in kaart gebracht door ir. Koos Hage en het onderzoek is verantwoord in de publicatie ‘Rotterdam De brandgrens van 14 mei 1940’ (Veenman Publishers, 2008). [8]

Media

In Rotterdam is er regionale radio en regionale televisie zoals RegioTV Rotterdam, RTV Rijnmond, en Regio TV. Lokale radio wordt gemaakt door de stadsradio Megastad FM en jongerenzender FunX.

Er zijn daarnaast de volgende kranten in Rotterdam gevestigd:

Landelijk

Regionaal

Economie

Haven

Zie Haven van Rotterdam voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Rotterdam ligt centraal ten opzichte van het achterland en heeft zich mede daardoor kunnen ontwikkelen tot de grootste havenstad van Europa op het gebied van overslag van massagoederen, ook wel bulkoverslag genoemd. Aardolie neemt daarbij de eerste plaats in. Verder is Rotterdam met afstand de belangrijkste containerhaven van Europa.
De havenactiviteiten zijn geleidelijk verschoven naar de oevers van de Nieuwe Waterweg en met name de Maasvlakte; sinds 1985 zijn ze niet meer in het centrum van de stad te vinden. Het Havenbedrijf Rotterdam is verzelfstandigd.

Rotterdam is zijn positie als grootste haven ter wereld sinds 2004 kwijt. De explosief groeiende economie van China bracht Shanghai op nummer één en Singapore op nummer twee. De positie van Rotterdam ten opzichte van concurrenten Antwerpen en Hamburg als 'Gateway to Europe' bleef echter onaangetast. De haven verwerkte in 2004 een recordhoeveelheid van 354 miljoen ton, 8 procent meer dan het jaar daarvoor. Shanghai haalde 380 miljoen ton en Singapore 370 miljoen ton [9].

Op het moment wordt de Tweede Maasvlakte ontwikkeld, omdat in het bestaande haven- en industriegebied geen plaats meer is voor nieuwe grootschalige activiteiten. Door in de Noordzee nieuw land te creëren kan de Rotterdamse haven zich verder ontwikkelen, hetgeen van belang is voor de regionale en Nederlandse economie.

Bedrijfsleven

Rotterdam is de vestigingsplaats van een groot aantal bedrijven, waarvan de bekendste zijn: Unilever, Mittal Steel, Fortis, Nationale Nederlanden en Robeco. Gerelateerd aan de haven zijn er handelscentra gericht op één land gevestigd zoals het Korean Trade & Distribution Center. Het European China Center met 100.000 m2 bij de Rijnhaven staat in de planning om gebouwd te worden.

Winkels en markten

In het centrum van Rotterdam is een groot winkelgebied met onder andere de koopgoot, de Lijnbaan, de Hoogstraat en het winkelcentrum Plaza. Verder heeft Rotterdam het winkelcentrum Zuidplein in Rotterdam-Zuid, de winkel- en woonmall Alexandrium in Prins Alexander en vele kleinere winkelcentra verspreid over de gehele stad.

De koopavond is op vrijdagavond. In het centrum van Rotterdam zijn de winkels iedere zondagmiddag geopend.

In Rotterdam zijn 14 weekmarkten. De twee grootste zijn de Markt Rotterdam Centrum op dinsdag en zaterdag op de Binnenrotte in het centrum en op woensdag bij het Afrikaanderplein in Rotterdam-Zuid. In 2011 zal bij de Binnenrotte ook een overdekte markthal geopend worden met 110 kramen. Op de eerste twee verdiepingen van de markthal bevinden zich horeca en winkels. Van de tweede verdieping tot de elfde verdieping zullen er luxe appartementen komen.

Onderwijs

Rotterdamse onderwijsinstellingen voor wetenschappelijk, hoger en speciaal onderwijs:

Volksgezondheid en sport

Gezondheidszorg

Zie: Ziekenhuizen in Rotterdam-Rijnmond

Sport

Zie ook de categorie Sport in Rotterdam

Rotterdam organiseert enkele belangrijke sporttoernooien en -evenementen

Rotterdam is daarnaast ook de thuishaven van heel wat bekende en minder bekende sportclubs. Vooral in de hoogste voetbaldivisies is Rotterdam met drie clubs goed vertegenwoordigd.

Verder is Rotterdam met andere sporten ook goed vertegenwoordigd op landelijk niveau.

In December 2008 onthulde burgemeester Opstelten de plannen voor een "nieuwe Kuip".
Er zijn ook plannen voor een nieuw Spartastadion. Dit moet komen in de Spaanse polder, een industrieterrein, maar deze plannen zijn nog niet concreet.

Verkeer en vervoer

Wegverkeer

Rotterdam is bereikbaar via diverse autosnelwegen, zoals de

Luchthaven

Rotterdam heeft ook een eigen luchthaven: Rotterdam The Hague Airport, in de volksmond Zestienhoven, naar de polder waarin zij ligt.

Openbaar vervoer

Het stadsvervoerbedrijf RET exploiteert (sinds 1927) in Rotterdam e.o. trams en bussen en sinds 1968 ook het metrovervoer met de metrolijnen A, B, C en D. Sinds 10 september 2006 exploiteert de RET ook een spoorlijn, namelijk de voormalige Hofpleinlijn als RandstadRail-lijn. Sinds 3 september 2007 rijdt de RandstadRail tussen Rotterdam-Hofplein en Den Haag CS. Medio 2010 zal de RandstadRail-lijn, Metrolijn E, aangesloten zijn op het Rotterdamse metronetwerk door de opening van het Statenwegtracé tussen Rotterdam Centraal en Melanchthonweg. Het traject naar Rotterdam-Hofplein zal dan gesloten worden. In 2011 zal metrolijn E uiteindelijk lopen van Den Haag Centraal tot Slinge.

Per trein is Rotterdam vanaf diverse stations rechtstreeks te bereiken. Rechtstreekse bestemmingen zijn onder andere: Den Haag, Haarlem, Schiphol, Amsterdam, Utrecht, Leiden, Dordrecht, Leeuwarden, Groningen, Enschede, Hoek van Holland, Breda, Eindhoven, Venlo, Roosendaal, Vlissingen, Antwerpen, Brussel en Parijs.

Tevens is het ook mogelijk om dagelijks met de Thalys naar Parijs te reizen. 's Zomers is het ook mogelijk om rechtstreeks naar bestemmingen zoals Avignon en Marseille te reizen. 's Winters is dit mogelijk naar Bourg-Saint-Maurice. Deze bestemmingen zijn in de genoemde periode één keer per week op zaterdag te bereiken met de Thalys.

Het meeste treinverkeer komt van en naar station Rotterdam Centraal aan het Stationsplein. Rotterdam Centraal wordt tussen 2007 en 2012 vervangen door een nieuw stationsgebouw. Andere stations in Rotterdam zijn: Alexander, Blaak, Lombardijen, Noord, Stadion (alleen bij evenementen), en Zuid. Binnen de Rotterdamse gemeentegrenzen liggen ook nog de stations Hoek van Holland Haven en Hoek van Holland Strand.

Bestuurlijk

Politiek

De gemeenteraad van Rotterdam bestaat uit 45 leden. De Partij van de Arbeid en Leefbaar Rotterdam zijn de grootste politieke partijen in Rotterdam met beiden 14 zetels. De VVD en D66 hebben elk vier zetels; CDA en GroenLinks hebben drie zetels; de SP twee zetels en CU/SGP heeft één zetel.

Het college van burgemeester en wethouders bestond sinds 2006 uit PvdA, CDA, GroenLinks en VVD. In april 2009 stapte de VVD uit het gemeentebestuur; de coalitie bleef overeind. Ahmed Aboutaleb (PvdA) is sinds januari 2009 burgemeester van Rotterdam.

Voor meer politiek zie: Rotterdam (gemeente)

Stedenbanden

Rotterdam is erg actief op het gebied van partnersteden.[10]

13 Zustersteden

13 Partnersteden


4 Zusterhavens

Bekende Rotterdammers

Zie lijst van Rotterdammers voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Onderscheidingen

  • de Van Oldenbarneveltpenning, is de hoogste gemeentelijke onderscheiding voor mensen die zeer grote verdiensten hebben gehad voor de wetenschap, de economie, de kunst en cultuur of voor het bestuur in Rotterdam. Deze penning wordt hooguit eenmaal per jaar uitgereikt.
  • de Wolfert van Borselenpenning is bedoeld voor personen die activiteiten hebben ontplooid in een leidinggevende functie op verschillende terreinen van de Rotterdamse samenleving.
  • de Erasmusspeld kan worden uitgereikt aan personen die zich lange tijd op sociaal, cultureel, economisch of sportief gebied verdienstelijk hebben gemaakt voor de Rotterdamse samenleving.
  • het Oog van Rotterdam kan worden uitgereikt aan Rotterdammers die bijgedragen hebben aan de verbetering van de veiligheid en de leefbaarheid in Rotterdam. Zij moeten actie hebben ondernomen om te voorkomen dat anderen schade opliepen en zonder zichzelf daarbij in gevaar te brengen. Ook moet het optreden in Rotterdam op straat zijn gebeurd. Verder mogen de kandidaten geen agent, brandweerman of bijvoorbeeld ambulancemedewerker van beroep zijn.

Naamgeving

Rotterdam is naamgever van de volgende plaatsen:

Ook heeft de plaatsnaam Rotterdam in West-Suriname bestaan. De plaats is echter overstroomd en in de oceaan verdwenen; later is 30 kilometer zuidelijker Nieuw Nickerie gebouwd.

De Rotterdam is een van de grootste en bekendste schepen van de Holland-Amerika Lijn, in de vaart genomen in 1959. Sinds 1899 had het S.S. Rotterdam al vele honderden immigranten naar Amerika vervoerd. Sinds 2008 ligt het schip in Katendrecht afgemeerd om onder andere als hotel dienst te doen.

De Hr.Ms. Rotterdam is 1 van de 2 LPD's (Landing platform dock) die in het bezit zijn van de Nederlandse Koninklijke Marine. Het schip wordt gebruikt voor embarkatie van eenheden van het Korps Mariniers. Met haar 166 meter en 10 dekken is ze meteen een van de grotere schepen van de Nederlandse vloot.

Externe links

WO II

Wikimedia Commons  Vrije mediabestanden over Rotterdam op Wikimedia Commons

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
51° 55' NB, 4° 30' OL
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Rotterdam&oldid=290384"