Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Schiedam
Gemeente in Nederland | |||||
| |||||
Locatie van de gemeente Schiedam | |||||
Provincie | Zuid-Holland | ||||
Coördinaten | 51°055′N 4°024′E | ||||
Oppervlakte | 19,89 km² | ||||
- land | 18,10 km² | ||||
- water | 1,79 km² | ||||
Inwoners (1 april 2011) | 75.783? (4187 inw/km²) | ||||
Hoofdplaats | Schiedam | ||||
Belangrijke verkeersaders | A20, A4, NS Oude Lijn, RET metro: Metrolijn A, Metrolijn B, Metrolijn C | ||||
Burgemeester (lijst) | Cor Lamers (CDA) | ||||
Gemiddeld inkomen (2006) | € 12.600 per inw. | ||||
Gem. WOZ-waarde (2008) | € 158.000 | ||||
WW-uitkeringen (2007) | 19 per 1000 inw. | ||||
Autobezit (2007) | 367 per 1000 inw. | ||||
Netnummer(s) | 010 | ||||
CBS-code | 0606 | ||||
CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||||
Website | www.schiedam.nl | ||||
|
Schiedam ( uitspraak ) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Het gemeentebestuur neemt deel aan de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Rotterdam-Den Haag.
Schiedam is gelegen tussen Rotterdam en Vlaardingen, oorspronkelijk aan de Schie en later ook aan de Nieuwe Maas. Per 1 april 2011 had de gemeente 75.783 inwoners (bron: CBS). De stad is wereldwijd bekend om haar jeneverproductie, de historische binnenstad met historische havens (in andere Hollandse steden zouden die 'grachten' heten) en de hoogste windmolens ter wereld.
Geschiedenis
Zie geschiedenis van Schiedam voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De geschiedenis van de stad Schiedam gaat terug tot de 13e eeuw. Nabij de monding van de Schie werd rond waarschijnlijk 1230 door de heer van Wassenaar en/of heer Dirk Bokel van ambacht Mathenesse een dam aangelegd om het polderland te beschermen tegen het zeewater. In 1247 kreeg Aleid van Holland bij haar huwelijk met Jan van Avesnes het oostelijke deel van de dam (en het poldertje) als bruidsgeschenk. In 1275 werden stadsrechten verleend door vrouwe Aleid van Holland (Aleida van Avesnes), de zuster van graaf Willem II van Holland.
De achttiende eeuw was Schiedams Gouden Eeuw: de stilgevallen drankimport uit Frankrijk maakte de opkomst van de Schiedamse jeneverstokerij mogelijk. Vanuit tientallen branderijen en distilleerderijen werd Schiedamse jenever over de hele wereld geëxporteerd. De jeneverindustrie gaf Schiedam de bijnaam 'Zwart Nazareth'. De bedrijfstak is inmiddels grotendeels verdwenen, maar zes molens bepalen nog het stadsbeeld: Molen De Walvisch, Molen De Drie Koornbloemen, Molen De Vrijheid, Molen De Noord, Molen De Nieuwe Palmboom, de in 2008 gebouwde Noletmolen en de in 2011 opnieuw gebouwde Molen De Kameel, de hoogste molens ter wereld. Ook herinnert een groot aantal voormalige branderijen aan de branderstijd. In één van deze branderijen, gevestigd aan de historische Lange Haven, is sinds 1996 het Jenevermuseum gevestigd.
In 1941 werd de gemeente Kethel en Spaland geannexeerd, waardoor er ruimte was voor grootschalige woningbouw ten noorden van Schiedam. Hier liggen nu de wijken Tuindorp Kethel, Groenoord, Woudhoek en Spaland.
Bezienswaardigheden
- stadhuis, Grote Markt
- Grote of St. Janskerk
- zeven stellingmolens: de "zes klassieke molens" (Molen De Walvisch, Molen De Drie Koornbloemen, Molen De Vrijheid, Molen De Noord, Molen De Nieuwe Palmboom, Molen De Kameel) en de nieuwe "energiemolen" De Nolet (2006); de op de afbeelding getoonde molens zijn de hoogste klassieke molens ter wereld
- de ruïne van Huis te Riviere
- St.Liduina Basiliek met Heilig Hartbeeld
- de grachten van Schiedam ("havens" genoemd: Lange Haven, Korte Haven en de Nieuwe Haven)
- de voormalige Babbersmolen (steenhuismolen 1710-1888) stellingmolen (1888-1924)
- zakkendragershuisje
- Korenbeurs
- Voormalig Sint-Jacobs-gasthuis, nu het Stedelijk Museum Schiedam
- kantoorgebouw voor de toenmalige HAV Bank van architect Dudok uit 1935, in 1997 verbouwd tot appartementen
- Sint-Jan-de-Doperkerk (Havenkerk)
- historische stadsgezichten
Monumenten
Een deel van Schiedam is een beschermd stadsgezicht. In de gemeente is er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:
- Lijst van rijksmonumenten in Schiedam
- Lijst van gemeentelijke monumenten in Schiedam
- Lijst van oorlogsmonumenten in Schiedam
Bestand:Schiedam-centrum-OpenTopo.jpg
Kaart van het oude centrum van Schiedam, met bezienswaardigheden.
Kunst en cultuur
De meeste culturele voorzieningen in Schiedam bevinden zich in de binnenstad. Zo is er het Stedelijk Museum Schiedam, bekend om haar grote collectie CoBrA-kunst, het Nationaal Jenevermuseum waar nog regelmatig gestookt wordt en museummolen De Walvisch, waar nog gedraaid en gemalen wordt. Tot februari 2018 was de Nieuwe Palmboom museummolen. Andere musea zijn de Nationaal Coöperatie Museum Schiedam / 't Winkeltje en het Borrelmuseum.
Naast de musea zijn er vele kunstenaars en hun ateliers te vinden in de stad. Ook kent de stad een aantal galeries. In de jaren '70 kende Schiedam een bijzonder gunstig cultureel klimaat en de creatieve sector leeft met inmiddels ook veel grafisch en ruimtelijke ontwerpers. In 2016 werd nog het nieuwe theatergezelschap De Stokerij opgericht.
In de voormalige Korenbeurs naast de Dam is tegenwoordig de eerste groene bibliotheek van Nederland gevestigd. In het Wennekerpand, een voormalig distilleerderij, zijn diverse culturele instellingen ondergebracht. Onder meer is er het filmhuis Wenneker Cinema en de kleine zaal van het Theater aan de Schie waarvan de hoofdlocatie aan het Stadserf te vinden is. Naast zijn musea en culturele centra kent Schiedam een groeiend aantal terugkerende evenementen en festivals, waarvan de bekendste zijn:
- Brandersfeesten
- De Bonte Koe Chocolade Festival
- Film op 't Erf
- Fotofestival Schiedam
- Jenever- en Ginfestival
- Muziek op het Water
- Nationale Molendag
- Open Monumentendagen
- Open Expo Schiedam
- Opera aan de Schie
- Suikerzoet Filmfestival
- Wereldmuziekfestival Verueño
- Where we've met
Kunst in de openbare ruimte
In Schiedam zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:
Samenstelling gemeentebestuur
Politieke groeperingen
De gemeenteraad van Schiedam telt 35 zetels. Hieronder zijn de zetelaantallen vermeldt van de politieke groeperingen, vertegenwoordigd in de gemeenteraad vanaf 1994:
Zetels | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | 2018 | |||||
VVD | 5 | 7 | 5 | 4 | 5 | 4 | 6 | ||||
DENK | - | - | - | - | - | - | 4 | ||||
AOV | - | 1 | 1 | 1 | 2 | 4 | 4 | ||||
D66 | 6 | 2 | 1 | 1 | 4 | 5 | 4 | ||||
GroenLinks | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 3 | ||||
CDA | 5 | 5 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | ||||
PvdA | 9 | 11 | 7 | 13 | 9 | 5 | 2 | ||||
Progressief Schiedam | - | - | - | - | 1 | 2 | 2 | ||||
Ouderen Partij Schiedam | - | - | - | - | - | - | 2 | ||||
Lokaal Onafhankelijk Schiedam | - | - | - | - | - | - | 2 | ||||
SP | - | 3 | 2 | 5 | 2 | 4 | 2 | ||||
Sociaal Liberaal Verbond | - | - | - | - | - | - | 1 | ||||
ChristenUnie/SGP | - | - | - | - | - | 1 | 1 | ||||
Leefbaar Schiedam | - | - | 7 | 3 | 2 | 3 | - | ||||
Gemeente Belangen Schiedam | 2 | 2 | 3 | 1 | 1 | 1 | - | ||||
Lijst Blanco | - | - | - | - | - | 1 | - | ||||
Trots op Nederland | - | - | - | - | 2 | - | - | ||||
Fractie Schoenmakers/S.O.S | 1 | - | - | - | 1 | - | - | ||||
Centrum Democraten | 4 | 1 | - | - | - | - | - | ||||
Totaal | 35 | 35 | 35 | 35 | 35 | 35 | 35 |
Burgemeester
Burgemeester van de gemeente Schiedam is sedert 4 december 2012 Cor Lamers (CDA).
Dagelijks bestuur collegeperiode 2018-2022
Sinds mei tot en met oktober 2018 heeft het college van burgemeester en wethouders van Schiedam de volgende partijpolitieke samenstelling: VVD, AOV, D66, GroenLinks & Progressief Schiedam en CDA. Begin november 2018 trad C. de Groot om persoonlijke redenen als gemeentebestuurder terug.
Politieke ambtsdragers (wethouders):
- P. van Aaken (CDA)
- M.R. Bregman (D66)
- C. de Groot (AOV)(tot november 2018)
- F.B. Minhas (VVD)
- J.W. Ooijevaar (GroenLinks & Progressief Schiedam)
- D. Ruseler (CDA)(m.i.v. 16-01-2019)
Secretaris (vanaf 1 juli 2016) (geen politieke ambtsdrager): Drs. K.D. Handstede
Verkeer en vervoer
- Schiedam ligt voor een groot gedeelte binnen de Ring Rotterdam. Hierdoor is de stad goed te bereiken via de afrit aan de A4 Schiedam-West en de afritten aan de A20 Schiedam-Noord en Schiedam.
- Schiedam heeft een NS-station, Station Schiedam Centrum. Vanaf Schiedam Centrum kan met een directe verbinding onder meer gereisd worden naar Almere, Amsterdam, Dordrecht, Den Haag, Lelystad, Rotterdam, Roosendaal en Vlissingen.
- Schiedam is ook per metro bereikbaar. Station Schiedam Centrum is bereikbaar met Metrolijn A, B en C vanuit Rotterdam. Met Lijn C kan men ook verder reizen langs de Schiedamse metrostations Parkweg, Troelstralaan en Vijfsluizen richting Hoogvliet en Spijkenisse. Station Schiedam Nieuwland zal bij de ingebruikstelling als metro van de Hoekse Lijn worden geopend en is dan bereikbaar met Metrolijn A en B.
- Ook heeft Schiedam een tramverbinding met Rotterdam. Tramlijn 21 (alleen overdag tot circa 19:00) en 24 doen beide de binnenstad en het NS-station van Schiedam aan.
Onderwijs en gezondheidszorg
Onderwijs
In Schiedam bevinden zich ongeveer 35 scholen voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs en mbo, waaronder zowel openbare als rooms-katholieke, protestant-christelijke, gereformeerde en islamitische scholen. In het aangrenzende Rotterdam bevinden zich diverse HBO-opleidingen en de Erasmus Universiteit Rotterdam.
De oudste school voor voortgezet onderwijs is het Stedelijk Gymnasium Schiedam met een historie die teruggaat tot 1346.
Gezondheidszorg
Van oudsher kende Schiedam twee ziekenhuizen: het Gemeenteziekenhuis en het Nolet Ziekenhuis, die in 1981 fuseerden tot het Schieland Ziekenhuis. In 2008 werd het Vlietland Ziekenhuis in gebruik genomen, een fusie van het Schieland Ziekenhuis in Schiedam en het Holyziekenhuis in Vlaardingen. Dit ziekenhuis ligt nabij de A20 en station Schiedam Nieuwland.
Bekende Schiedammers
Zie lijst van Schiedammers |
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties |
Sjabloon:Navigatie gemeente Schiedam
Gemeentes in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag |
---|
Gemeenten in de provincie Zuid-Holland |
---|