Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Het Parool
| Het Parool | ||
| Type | Landelijk dagblad | |
| Formaat | Tabloid | |
| Eerste editie | 25 juli 1940 | |
| Eigenaar(s) | De Persgroep | |
| Uitgeverij(en) | De Persgroep | |
| Oplage | 87 372 (2008)[1] | |
| Lezersbereik | 92 597 (2008)[1] | |
| Hoofdredacteur | Barbara van Beukering | |
| Land(en) | Nederland | |
| Talen | Nederlands | |
| Officiële website | ||
Het Parool is een Nederlands landelijk dagblad dat in de Tweede Wereldoorlog begon als sociaaldemocratisch getinte verzetskrant; de krant richt zich vooral op stad (en gemeente) Amsterdam en verschijnt sinds 31 maart 2004 op tabloidformaat. De krant is momenteel in handen van De Persgroep en zal per 1 januari 2010 weer deel uitmaken van De Persgroep Nederland, het voormalige PCM.
Het Parool wordt door het sociaaldemocratische verleden gezien als een politiek linkse krant. Dit was echter niet altijd zo: ten tijde van de Vietnamoorlog koos men de zijde van de Verenigde Staten.
Geschiedenis
Het illegale Parool
Vanaf 25 juli 1940 verscheen in Nederland onder de naam De nieuwsbrief van Pieter 't Hoen een verboden gestencild krantje met politiek nieuws. De nieuwsbrief werd gemaakt door Frans Goedhart. In de loop van 1940 zocht Goedhart contact met diverse figuren die voor de oorlog belangrijke posities innamen binnen de pers en de sociaaldemocratische politiek, maar wier werk door de bezetting onmogelijk was geworden. Zo ontstond de groep oprichters van Het Parool:
- Frans Goedhart - journalist.
- Lex Althoff - voor de oorlog redacteur van Het Volk.
- Koos Vorrink - voorzitter van de SDAP.
- J.C.S. Warendorf - advocaat.
- M. Kann - gewezen redacteur van De Groene Amsterdammer.
- J. Nunes Vaz - voormalig redacteur van het ANP.
Spoedig na de oprichting raakte ook de voormalige hoofdredacteur van Het Volk H.B ('Stuuf') Wiardi Beckman bij Het Parool betrokken. De eerste uitgave van Het Parool verscheen op 10 februari 1941. De naam van de krant was bedacht door Kann. Goedhart bedacht het motto: het aan het Wilhelmus ontleende Vrij onverveerd. Vanaf augustus 1941 werd de krant niet meer gestencild, maar gedrukt. Hoe gevaarlijk het op grote schaal verspreiden van een krant als Het Parool is, moge blijken uit het lot van de oprichters: Kann werd in mei 1941 door de bezetters gearresteerd en op 29 maart 1942 gefusilleerd. Op 18 januari 1942 werden Goedhart en Wiardi Beckman bij een vluchtpoging naar Engeland gearresteerd. Goedhart werd ter dood veroordeeld maar wist te ontsnappen. Wiardi Beckman stierf op 15 maart 1945 in het concentratiekamp Dachau aan tyfus. Nunes Vaz werd op 25 oktober 1942 gearresteerd wegens het niet-dragen van de jodenster. Hij stierf in het vernietigingskamp Sobibór.
Behalve deze 'kopstukken' werden ook vele drukkers en verspreiders van het blad gearresteerd en veelal ter dood veroordeeld.
Voortzetting
Na deze arrestatiegolf lag het lot van Het Parool in handen van de enig overgebleven redacteur, Kees de Groot, een jonge jurist. Koos Vorrink en Lex Althoff waren wegens ideologische en tactische geschillen uitgetreden. De Groot kreeg evenwel spoedig steun van Gerrit Jan van Heuven Goedhart, voor de oorlog hoofdredacteur van het Utrechts Nieuwsblad. Zij leidden het blad tot augustus 1943, toen Frans Goedhart wist te ontsnappen uit Kamp Vught. Onder hun leiding steeg de oplage van max. 10 000 tot 40 000 exemplaren.
Onder druk van een nieuwe arrestatiegolf eind januari 1944 vluchtte Van Heuven Goedhart naar Engeland; Simon Carmiggelt nam zijn plaats in de redactie over. Het zgn. tweede Parool-proces werd vanuit Duits oogpunt een mislukking; acht gedaagden werden vrijgesproken, vijftien naar Duitsland weggevoerd, maar de leiding bleef intact. Vanaf Dolle Dinsdag wist de krant een oplage te bereiken van 100 000 exemplaren en gaf tijdelijk zelfs dagelijkse bulletins uit. Het Parool was ook de eerste ex-illegale krant die in vrijheid in Zuid-Nederland verscheen.
Het naoorlogse Parool
Na de oorlog werd het legale Parool een succes. De krant was populair, voor een groot deel door haar oorlogsverleden. In 1968 gingen Het Parool en de concurrent de Volkskrant samen in het bedrijf de Perscombinatie, waarbinnen Het Parool aanvankelijk de toonaangevende krant was. Vanaf 1975 ging het slecht met Het Parool. De krant verloor lezers en leed steeds grotere verliezen. In 1997 werd de beslissing genomen dat Het Parool zich volledig ging richten op Amsterdam. De verliezen worden kleiner, maar toch wil de inmiddels tot PCM Uitgevers omgedoopte eigenaar van de krant af.
Het Parool verzelfstandigde zich op 1 januari 2003 met hulp van De Persgroep uit Vlaanderen, die grootaandeelhouder werd. De Stichting Het Parool investeerde zeven miljoen euro, De Persgroep vier miljoen en de rest, ongeveer vijf miljoen, werd bijeengebracht door bedrijven en medewerkers. De nieuw gevormde holding kreeg de naam Onverveerd N.V.
Eind 2003 boekte de krant de eerste winst. Op 31 maart 2004 ging Het Parool over op het tabloidformaat. Datzelfde jaar verhuisde de krant van het gebouw aan de Wibautstraat naar een bedrijfsverzamelgebouw op Oostenburg.
Door de overname van PCM door De Persgroep zal Het Parool per 1 januari 2010 deel uit maken van het voormalige PCM, De Persgroep Nederland.
Redacteuren en medewerkers
Hoofdredacteuren
| Gerrit Jan van Heuven Goedhart | 1945-1950 |
| Peter John Koets | 1951-1961 |
| Herman Sandberg | 1961-1981 |
| Wouter Gortzak | 1981-1987 |
| Sytze van der Zee | 1988-1996 |
| Matthijs van Nieuwkerk | 1996-2000 |
| Erik van Gruijthuijsen | 2001-2007 |
| Barbara van Beukering | 2007 - |
Medewerkers
Het Parool had en heeft naast de oprichters een schare medewerkers, waarvan een aantal (voor sommigen geldt: nog steeds) landelijke bekendheid geniet:
Trivia
- Op 30 november 1965 publiceerde Het Parool voor het eerst de PS Popparade, ook wel de Parool Top 20 genoemd. De hoogste 10 van deze hitlijst zouden vanaf 5 februari 1966 ruim 1½ jaar uitgezonden worden in het programma Tijd voor Teenagers van de VARA.
- In 2004 werd Het Parool uitgeroepen tot de best vormgegeven regionale krant van Europa en won daarmee de European Newspaper Award.[2]
- Op 31 december 2009 verscheen het 20.000ste nummer van Het Parool, bij uitzondering ongeniet en op extra dik papier gedrukt. In ieder exemplaar van deze krant was een reproductie op krantenpapier ingesloten van een van de vier kunstwerken die ter beschikking waren gesteld door de Nederlandse kunstenaars Ruud van Empel, Natasja Kensmil, Erwin Olaf en Michael Raedecker.
- Een parool is een leus of een strijdkreet.
Externe links
| Bronnen, noten en/of referenties
|
| Landelijke Nederlandse dagbladen |
|---|