Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

1933

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
1933
Eeuwen: 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia: 1920-1929 · 1930-1939 · 1940-1949
Jaren: < · 1931 · 1932 · 1933 · 1934 · 1935 · >
Maanden:

jan · feb · mrt · apr · mei · jun
jul · aug · sep · okt · nov · dec

Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2686 MMDCLXXXVI
Armeense jaartelling: 1382

ԹՎ ՌՅՁԲ

Chinese jaartelling: 4629 – 4630

己申 – 庚酉

Christelijke jaartelling: 1933 MCMXXXIII
Ethiopische jaartelling: 1925 –1926
Hebreeuwse jaartelling: 5693 – 5694
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1988 – 1989
- Shaka Samvat 1855 – 1856
- Kali Yuga 5034 – 5035
Iraanse jaartelling: 1311 –1312
Islamitische jaartelling: 1352 – 1353
Maçonnieke jaartelling: 5932 - 5933
Dit jaar naar onderwerp
Gregoriaanse kalender van 1933
rel=nofollow
rel=nofollow

1933 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

Hier staat alleen een aantal markante of belangrijke gebeurtenissen en langer durende ontwikkelingen vermeld. Voor een veel groter overzicht van de gebeurtenissen in 1933 kunt u de maandpagina's raadplegen (zie zijbalk rechts).

Duitsland
  • 30 januari - President Hindenburg benoemt op aanraden van Franz von Papen Adolf Hitler tot rijkskanselier. Von Papen wordt vicekanselier, en ook verder zitten er voornamelijk niet-NSDAP-leden op de sleutelposities.
  • 27 februari - Het Rijksdaggebouw gaat in vlammen op. Als dader wordt de Nederlander Marinus van der Lubbe aangewezen. De regering-Hitler maakt van de gelegenheid gebruik om verregaande maatregelen tegen de communisten te nemen. Zie: Rijksdagbrand
  • 28 februari - Deze maatregelen van de nazi-regering, die een eind zal maken aan vele vrijheden in het Duitse Rijk, treden in werking.
  • 5 maart - De verkiezingen voor de Rijksdag leveren een overwinning op voor de NSDAP, die 288 van de 647 zetels behaalt. Omdat de zetels van de communistische KPD niet worden meegeteld, is dit zelfs een absolute meerderheid. Met steun van de DVP krijgt Hitler een wet aangenomen die zijn regering dictatoriale bevoegdheden geeft.
  • Duitsland wordt op nationaalsocialistische wijze 'gelijkgeschakeld': De vakbonden worden opgeheven en vervangen door een nationaalsocialistisch Arbeitsfront, de andere partijen worden verboden of heffen zichzelf op, en ook in de kerk geldt het nationaalsocialistische gedachtegoed.
  • 21 maart - Het eerste concentratiekamp Dachau voor Politieke gevangenen is gebruiksklaar.
  • 10 april - De regering van Hitler verklaart 1 mei per wet tot betaalde "Feestdag van de nationale arbeid". Middels deze door Goebbels voorgestelde maatregel weet Hitler een groot aantal vakbondsleiders naar Berlijn te lokken om ze vervolgens gevangen te nemen en naar concentratiekampen af te voeren.
  • Ook tegen de Joden worden in Duitsland maatregelen genomen. Joden worden uitgesloten van de ambtenarij, en hun mogelijkheden om hoger onderwijs te krijgen of als dokter of advocaat te werken worden ingeperkt. Vele Joden vluchten naar het buitenland, en de Volkenbond richt een orgaan op om zich met de Duitse vluchtelingen bezig te houden.
  • Op 1 april wordt een boycot van Joodse winkels en bedrijven gehouden. In de nacht voordien werd op de ruiten geschilderd: "Gevaar! Joodse winkel."
  • 1 april - Boeken van communistische, joodse en andere het regime niet welgevallige schrijvers worden in Wupperthal uit bibliotheken verwijderd door leden van de nationaalsocialistische Studentenschaft.
  • 10 mei - In Berlijn worden massaal "ontaarde werken" van kritische schrijvers in het openbaar verbrand.
  • Een wet regelt de eventueel gedwongen sterilisatie van bepaalde ernstig zieken.
Azië
België en Nederland
Amerika
Midden-Oosten
  • In augustus vernietigt het Irakese leger, onder toezicht van de Britten, tientallen Assyrische dorpen en vermoordt daarbij duizenden Assyriërs.
  • De onderhandelingen op de Ontwapeningsconferentie verlopen moeizaam. Eén van de belangrijkste geschilpunten is de Duitse wens tot 'bewapeningsgelijkheid': Duitsland wil dat het dezelfde recht op bewapening krijgt als andere landen. Frankrijk staat hier negatief tegenover, zeker als dit door bewapening van Duitsland, en niet ontwapening van de andere landen zal gebeuren. De problemen om deze 'bewapeningsgelijkheid' te krijgen brengen Duitsland ertoe om op 14 oktober uit de conferentie en de Volkenbond te stappen. Het internationale politieke klimaat staat ook niet naar ontwapening: landen als de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Japan maken plannen om hun marinevloot uit te breiden.

Zie verder:

Muziek

Literatuur

Bouwkunst

Geboren

januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december
exacte datum onbekend

Overleden

Categorie:Overleden in 1933

januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december

Weerextremen in België

  • 26 januari: IJs in rivieren en kanalen, zelfs in de Maas en de Schelde.
  • 27 juli: Maximumtemperatuur tot 29,4 °C op de Baraque Michel (Jalhay) en 37,0 °C in Leopoldsburg…
  • 30 september: Maximumtemperatuur tot 26,8 °C in Wardin (Bastogne).
  • 19 november: Maximumtemperatuur tot 18,5 °C op de Baraque Michel (Jalhay), maar slechts 12 °C aan de kust (Oostende).
  • 6 december: Minimumtemperatuur tot –10,8 °C in Gerdingen (Bree) en –11,2 °C in Wardin (Bastogne)…
  • 14 december: Maximumtemperatuur tot –3,2 °C in Oostende en –7,1 °C in Wardin (Bastogne).
  • december: December met laagste gemiddelde maximum temperatuur: -0,2 °C (normaal 5,5 °C).
  • december: December met laagste gemiddelde minimum temperatuur: -5,3 °C (normaal 0,8 °C).

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met 1933 op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
rel=nofollow