Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
1933
1933 | ||
Eeuwen: | 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw | |
Decennia: | 1920-1929 · 1930-1939 · 1940-1949 | |
Jaren: | < · 1931 · 1932 · 1933 · 1934 · 1935 · > | |
Maanden: |
jan ·
feb ·
mrt ·
apr ·
mei ·
jun | |
Jaartelling in verschillende culturen | ||
Ab urbe condita: | 2686 MMDCLXXXVI | |
Armeense jaartelling: | 1382 ԹՎ ՌՅՁԲ | |
Chinese jaartelling: | 4629 – 4630 | |
Christelijke jaartelling: | 1933 MCMXXXIII | |
Ethiopische jaartelling: | 1925 –1926 | |
Hebreeuwse jaartelling: | 5693 – 5694 | |
Hindoekalenders: | ||
- Vikram Samvat | 1988 – 1989 | |
- Shaka Samvat | 1855 – 1856 | |
- Kali Yuga | 5034 – 5035 | |
Iraanse jaartelling: | 1311 –1312 | |
Islamitische jaartelling: | 1352 – 1353 | |
Maçonnieke jaartelling: | 5932 - 5933 | |
Dit jaar naar onderwerp | ||
Gregoriaanse kalender van 1933 |
1933 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen
Hier staat alleen een aantal markante of belangrijke gebeurtenissen en langer durende ontwikkelingen vermeld. Voor een veel groter overzicht van de gebeurtenissen in 1933 kunt u de maandpagina's raadplegen (zie zijbalk rechts).
- Duitsland
- 30 januari - President Hindenburg benoemt op aanraden van Franz von Papen Adolf Hitler tot rijkskanselier. Von Papen wordt vicekanselier, en ook verder zitten er voornamelijk niet-NSDAP-leden op de sleutelposities.
- 27 februari - Het Rijksdaggebouw gaat in vlammen op. Als dader wordt de Nederlander Marinus van der Lubbe aangewezen. De regering-Hitler maakt van de gelegenheid gebruik om verregaande maatregelen tegen de communisten te nemen. Zie: Rijksdagbrand
- 28 februari - Deze maatregelen van de nazi-regering, die een eind zal maken aan vele vrijheden in het Duitse Rijk, treden in werking.
- 5 maart - De verkiezingen voor de Rijksdag leveren een overwinning op voor de NSDAP, die 288 van de 647 zetels behaalt. Omdat de zetels van de communistische KPD niet worden meegeteld, is dit zelfs een absolute meerderheid. Met steun van de DVP krijgt Hitler een wet aangenomen die zijn regering dictatoriale bevoegdheden geeft.
- Duitsland wordt op nationaalsocialistische wijze 'gelijkgeschakeld': De vakbonden worden opgeheven en vervangen door een nationaalsocialistisch Arbeitsfront, de andere partijen worden verboden of heffen zichzelf op, en ook in de kerk geldt het nationaalsocialistische gedachtegoed.
- 21 maart - Het eerste concentratiekamp Dachau voor Politieke gevangenen is gebruiksklaar.
- 10 april - De regering van Hitler verklaart 1 mei per wet tot betaalde "Feestdag van de nationale arbeid". Middels deze door Goebbels voorgestelde maatregel weet Hitler een groot aantal vakbondsleiders naar Berlijn te lokken om ze vervolgens gevangen te nemen en naar concentratiekampen af te voeren.
- Ook tegen de Joden worden in Duitsland maatregelen genomen. Joden worden uitgesloten van de ambtenarij, en hun mogelijkheden om hoger onderwijs te krijgen of als dokter of advocaat te werken worden ingeperkt. Vele Joden vluchten naar het buitenland, en de Volkenbond richt een orgaan op om zich met de Duitse vluchtelingen bezig te houden.
- Op 1 april wordt een boycot van Joodse winkels en bedrijven gehouden. In de nacht voordien werd op de ruiten geschilderd: "Gevaar! Joodse winkel."
- 1 april - Boeken van communistische, joodse en andere het regime niet welgevallige schrijvers worden in Wupperthal uit bibliotheken verwijderd door leden van de nationaalsocialistische Studentenschaft.
- 10 mei - In Berlijn worden massaal "ontaarde werken" van kritische schrijvers in het openbaar verbrand.
- Een wet regelt de eventueel gedwongen sterilisatie van bepaalde ernstig zieken.
- Azië
- 25 februari - Japan verlaat de Volkenbond.
- Het Japanse leger rukt verder op in China. Jehol wordt bij Mantsjoekwo gevoegd, en het Chinese leger wordt verdreven uit het gebied tot aan Peking. Ook elders heeft China problemen: Het 19e leger, onder leiding van Tsai Ting-kai, komt in opstand en verklaart de onafhankelijkheid voor de provincie Fukien.
- België en Nederland
- 26 januari - De Friezin Sjoukje Bouma wordt de eerste Nederlandse kampioen schaatsen op de korte baan bij de vrouwen.
- 4 februari - Op het Nederlandse pantserschip Hr. Ms. De Zeven Provinciën breekt muiterij uit, naar aanleiding van de bezuinigingen.
- 10 februari - De gewelddadige wijze waarop de muiterij wordt neergeslagen (er wordt een bom op het dek gegooid) leidt tot protesten.
- april - In een ongemeen felle verkiezingscampagne wijt de lijsttrekker van de Anti-Revolutionaire Partij Hendrikus Colijn de muiterij op de Zeven Provinciën aan gestook van de socialisten en communisten. De Christelijken boeken winst en Colijn formeert zijn tweede kabinet.
- mei Om de aanhoudende crisis in de landbouw te bestrijden komt de Nederlandse regering met de Landbouw Crisiswet.
- 9 juni - Eerste Vlaams Nationaal Zangfeest georganiseerd door Willem de Meyer.
- 31 augustus - Op Koninginnedag hijsen enige Duitse schepen in de haven van Amsterdam de hakenkruisvlag. Hierop leggen de Amsterdamse havenarbeiders spontaan het werk neer.
- 10 september - In Antwerpen wordt de Waaslandtunnel onder de Schelde geopend.
- Amerika
- Colombia en Peru komen tot een kleine oorlog rond het bezit van de stad Leticia, maar stemmen uiteindelijk beide toe in arbitrage.
- 7 mei - De nieuwe Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt kondigt een aantal maatregelen aan die de economie uit het slop moeten halen, de zogenaamde 'New Deal'. Eén ervan is dat de Verenigde Staten de goudstandaard verlaat, een andere een uitgebreid pakket aan werkverschaffing.
- 18 mei - De Amerikaanse president tekent de wet die de Tennessee Valley Authority opricht. De TVA moet in het stroomgebied van de Tennessee het land beschermen tegen overstromingen, goedkope stroom opwekken voor de landbouw en werk verschaffen aan werkloze arbeiders.
- De Verenigde Staten erkennen de Sovjet-Unie en de beide landen knopen diplomatieke betrekkingen aan.
- 5 december - De Drooglegging in de Verenigde Staten wordt beëindigd.
- Midden-Oosten
- In augustus vernietigt het Irakese leger, onder toezicht van de Britten, tientallen Assyrische dorpen en vermoordt daarbij duizenden Assyriërs.
- De onderhandelingen op de Ontwapeningsconferentie verlopen moeizaam. Eén van de belangrijkste geschilpunten is de Duitse wens tot 'bewapeningsgelijkheid': Duitsland wil dat het dezelfde recht op bewapening krijgt als andere landen. Frankrijk staat hier negatief tegenover, zeker als dit door bewapening van Duitsland, en niet ontwapening van de andere landen zal gebeuren. De problemen om deze 'bewapeningsgelijkheid' te krijgen brengen Duitsland ertoe om op 14 oktober uit de conferentie en de Volkenbond te stappen. Het internationale politieke klimaat staat ook niet naar ontwapening: landen als de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Japan maken plannen om hun marinevloot uit te breiden.
- De regering van Engelbert Dollfuss in Oostenrijk krijgt dictatoriale volmachten. Hij heeft veel te stellen met de nationaalsocialisten, en de NSDAP in Oostenrijk wordt verboden. Tussen Duitsland en Oostenrijk ontstaan ernstige spanningen. Oostenrijk wordt ontwricht door grote aantallen nationaalsocialistische bomaanslagen en andere acties.
- In Siam draait koning Prajadiphok door middel van een staatsgreep de constitutionele hervormingen terug, maar later in het jaar vindt een liberale tegenstaatsgreep plaats.
- In de Sovjet-Unie vinden zuiveringen plaats.
- Om de internationale crisis te bestrijden wordt in Londen een internationale economische conferentie gehouden. Deze mislukt vooral door onenigheid over de goudstandaard: De overgebleven 'goudlanden' in Europa en het Verenigd Koninkrijk zijn voorstander van een vasthouden van en terugkeren naar de goudstandaard, de Verenigde Staten zijn fel tegen.
- Ierland schrapt de eed van trouw aan de Britse Kroon.
- De Cubaanse president Carlos Manuel de Céspedes en zijn regering worden in een burgeroorlog tot aftreden gedwongen en een militaire junta neemt de macht in handen. De burger Grau San Martin wordt president, maar feitelijk sterke man is kolonel Fulgencio Batista.
- Verkiezingen in Spanje leveren een ruk naar rechts op. De anarchisten proberen in december een revolutie, die echter faalt.
- In de Chaco-oorlog tussen Paraguay en Bolivia wordt een wapenstilstand bereikt.
- Diverse politieke leiders komen om bij aanslagen: president Luis Miguel Sánchez Cerro van Peru, koning Nadir Shah van Afghanistan en premier Ion Duca van Roemenië. Aanslagen op aankomend president Franklin Delano Roosevelt van de VS en president Engelbert Dollfuss van Oostenrijk mislukken.
- In kasteel Rhijnauwen nabij Bunnik gaat de eerste Nederlandse jeugdherberg open.
Zie verder:
Muziek
- Louis Davids neemt het nummer Weet Je Nog Wel Oudje op.
- 19 juni, eerste opvoering van A glorious day van Albert Roussel
- 14 oktober, eerste opvoering van Der Kreidekreis van Alexander von Zemlinsky
- 20 oktober, eerste uitvoering van Een Värmlandse rapsodie van Kurt Atterberg
- 26 november, eerste uitvoering van Gryning vid havet van Hugo Alfvén
Literatuur
- De Franse schrijver Ivan Boenin ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur
- Arthur van Schendel ontvangt de Tollensprijs
- Hendrik Marsman publiceert zijn roman "De dood van Angèle Degroux"
- Simon Vestdijk schrijft zijn roman Kind tussen vier vrouwen, die echter pas in 1972 wordt gepubliceerd
- Menno ter Braak schrijft de roman Dr. Dumay verliest...
- Gerard Walschap publiceert de roman Trouwen
- Willem Elsschot publiceert de novelle Kaas
Bouwkunst
Geboren
- januari
- 1 - Joe Orton, Brits toneelschrijver (overleden 1967)
- 4 - Fernand Handtpoorter, Vlaams dichter en (toneel)schrijver (overleden 2007)
- 6 - Capucine, Frans actrice en model (overleden 1990)
- 6 - Leszek Drogosz, Pools bokser en acteur (overleden 2012)
- 7 - Crispin Beltran, Filipijns politicus en vakbondsleider (overleden 2008)
- 11 - Adèle Bloemendaal, Nederlands cabaretière, actrice en zangeres
- 17 - Dalida, zangeres en actrice (overleden 1987)
- 18 - Ray Dolby, Amerikaans ingenieur en uitvinder
- 20 - Don Thompson, Brits atleet (overleden 2006)
- 22 - Joeri Tsjesnokov, Russisch volleyballer (overleden 2010)
- 24 - Erich Linemayr, Oostenrijks voetbalscheidsrechter
- 25 - Corazon Aquino, president van de Filipijnen (overleden 2009)
- 27 - Tony Bosković, Australisch voetbalscheidsrechter
- 29 - Ladislav Demeterffy, Kroatisch zanger (overleden 2010)
- 31 - Joseph D. Early, Amerikaans politicus (overleden 2012)
- februari
- 2 - Orlando López, Cubaans contrabassist (overleden 2009)
- 6 - Jon Bluming, Nederlands vechtsporter
- 6 - Ger Smit, Nederlands (stem)acteur (overleden 2012)
- 8 - Elly Ameling, Nederlands sopraan
- 10 - Piet van der Kuil, Nederlands voetballer
- 12 - Costa-Gavras, Frans-Grieks regisseur
- 12 - Vladimir Suchanek, Tsjechisch grafisch kunstenaar
- 13 - Paul Biya, Kameroens president
- 13 - Kim Novak, Amerikaans actrice
- 13 - Craig Thomas, Amerikaans landbouwkundige en politicus (overleden 2007)
- 18 - Yoko Ono, Japans-Amerikaans kunstenares; weduwe van Beatle-muzikant John Lennon
- 18 - Bobby Robson, Engels voetballer en voetbaltrainer (overleden 2009)
- 20 - Jan Timmer, Nederlands zakenman en bestuurder (Philips)
- 21 - Nina Simone, Amerikaans zangeres (overleden 2003)
- 23 - Lee Calhoun, Amerikaans atleet (overleden 1989)
- 24 - David Newman, Amerikaans tenorsaxofonist (overleden 2009)
- 24 - Leon Van Daele, Belgisch wielrenner (overleden 2000)
- 25 - R.L. Jankie, Surinaams politicus (overleden 1988)
- maart
- 11 - Peter Pit, Nederlands goochelaar (overleden 1999)
- 12 - Niède Guidon, Braziliaans archeologe
- 13 - Mike Stoller, Amerikaans songwriter
- 14 - Michael Caine, Brits acteur
- 14 - Quincy Jones, Amerikaans muziekproducer
- 14 - Hans Veerman, Nederlands acteur
- 16 - Jos Chabert, Belgisch politicus
- 16 - Dick Passchier, Nederlands presentator
- 17 - Piet Ouderland, Nederlands voetballer en basketballer
- 19 - Renée Taylor, Amerikaans actrice
- 20 - Henryk Muszyński, Pools aartsbisschop
- 20 - Otar Tschiladse, Georgisch schrijver, dichter en dramaturg (overleden 2009)
- 20 - Azeglio Vicini, Italiaans voetballer en voetbalcoach
- 21 - Fons van Wissen, Nederlands voetballer
- 22 - Michel Hidalgo, Frans voetballer en voetbalcoach
- 23 - John Taylor, Brits autocoureur (overleden 1966)
- 26 - Renato Pirocchi, Italiaans autocoureur (overleden 2002)
- april
- 1 - Leo Canjels, Nederlands voetballer en voetbaltrainer (overleden 2010)
- 1 - Claude Cohen-Tannoudji, Frans/Algerijns natuurkundige en Nobelprijswinnaar
- 1 - Fay Coyle, Noord-Iers voetballer (overleden 2007)
- 2 - György Konrád, Hongaars schrijver
- 4 - Frits Bolkestein, Nederlands politicus
- 9 - Jean-Paul Belmondo, Frans acteur
- 12 - Montserrat Caballé, Spaans operazangeres
- 15 - David Hamilton, Brits-Frans fotograaf en filmer
- 15 - Charles Sowa, Luxemburgs atleet (overleden 2013)
- 16 - Marcos Alonso Imaz, Spaans voetballer (overleden 2012)
- 16 - Vera Krepkina, Sovjet-Russisch atlete
- 17 - Berting Labra, Filipijns acteur (overleden 2009)
- 19 - Jayne Mansfield, Amerikaans actrice (overleden 1967)
- 24 - Billy Garrett, Amerikaans autocoureur (overleden 1999)
- 25 - Jerry Leiber, Amerikaans songwriter (overleden 2011)
- 26 - Carol Burnett, Amerikaans actrice
- 26 - Arno Allan Penzias, Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar
- 29 - Mark Eyskens, Belgisch econoom en politicus
- 29 - Rod McKuen, Amerikaans zanger
- 30 - Willie Nelson, Amerikaans muzikant, zanger en liedjesschrijver
- mei
- 3 - James Brown, Amerikaans zanger (overleden 2006)
- 5 - Billy Lee Riley, Amerikaans zanger (overleden 2009)
- 17 - Thérèse Steinmetz, Nederlands zangeres, actrice en kunstschilderes
- 17 - Frank Wanlass, Amerikaans elektrotechnicus (overleden 2010)
- 21 - Toivo Salonen, Fins langebaanschaatser
- 22 - Abolhassan Bani Sadr, Iraans politicus (president 1980-1981)
- 23 - Gerrit Braks, Nederlands politicus (CDA)
- 23 - Joan Collins, Amerikaans actrice
- 25 - Daan de Groot, Nederlands wielrenner (overleden 1982)
- 25 - Romuald Klim, Wit-Russisch kogelslingeraar (overleden 2011)
- 26 - Rudi Falkenhagen, Nederlandse acteur (overleden 2005)
- 28 - Zelda Rubinstein, Amerikaans actrice (overleden 2010)
- 28 - Bob Wente, Amerikaans autocoureur (overleden 2000)
- 29 - Tarquinio Provini, Italiaans motorcoureur (overleden 2005)
- 30 - Sylvia de Leur, Nederlands actrice en cabaretière (overleden 2006)
- juni
- 1 - Ronny Rens, Surinaams journalist (overleden 2009)
- 1 - Georges Salmon, Belgisch atleet
- 4 - Godfried Danneels, Belgisch kardinaal
- 5 - Hein Cujé, Nederlands atleet
- 6 - Heinrich Rohrer, Zwitsers natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 2013)
- 8 - Jan Kruis, Nederlands striptekenaar
- 11 - Claude Olievenstein, Frans psychiater (overleden 2008)
- 11 - Gene Wilder, Amerikaans acteur
- 12 - Ivar Nilsson, Zweeds langebaanschaatser
- 14 - Jerzy Kosinski, Joods-Pools-Amerikaans schrijver (overleden 2006)
- 15 - Sergio Endrigo, Kroatisch-Italiaans zanger en liedjesschrijver (overleden 2005)
- 20 - Ben Peters, Amerikaans componist van countrymuziek (overleden 2005)
- 22 - Gerrit Brokx, Nederlands CDA-politicus (overleden 2002)
- juli
- 6 - Pieter Kooijmans, Nederlands diplomaat en politicus (overleden 2013)
- 7 - Toon Brusselers, Nederlands voetballer (overleden 2005)
- 7 - David McCullough, Amerikaans auteur en historicus
- 10 - Yang Chuan-kwang, Taiwanees atleet (overleden 2007)
- 12 - Anneke Goudsmit, Nederlands politica
- 18 - Aad Nuis, Nederlands politicus en letterkundige (overleden 2007)
- 18 - František Tikal, Tsjechisch ijshockeyer (overleden 2008)
- 19 - Piet Boukema, Nederlands rechtsgeleerde, rechter en politicus (overleden 2007)
- 20 - Cormac McCarthy, Amerikaans schrijver
- 21 - Herman Timme, Nederlands atleet
- 26 - Edmund Phelps, Amerikaans econoom, winnaar van de Nobelprijs voor economie in 2006
- 27 - Herman Adhin, Surinaams bestuurder en politicus (overleden 1992)
- 28 - John Leefmans, Nederlands diplomaat, literatuurcriticus en dichter (overleden 2012)
- 29 - Colin Davis, Brits autocoureur
- 30 - Gerda Kraan, Nederlands atlete
- 31 - Cees Nooteboom, Nederlands dichter en schrijver
- augustus
- 1 - Dom DeLuise, Amerikaans komiek (overleden 2009)
- 1 - Antonio Negri, Italiaans politicoloog en filosoof
- 1 - Frans Pointl, Nederlands schrijver
- 3 - Hugo Walker, Nederlands sportverslaggever
- 4 - Rudi van Dantzig, Nederlands choreograaf (overleden 2012)
- 4 - Thé Tjong-Khing, Nederlands striptekenaar
- 5 - Luigi Ferrari Bravo, Italiaans hoogleraar en rechter
- 6 - Frans van Dusschoten, Nederlands conferencier, imitator en stemartiest (overleden 2005)
- 7 - Elinor Ostrom, Amerikaans wetenschapper en Nobelprijswinnaar (overleden 2012)
- 9 - André van der Louw, Nederlands politicus en bestuurder (overleden 2005)
- 11 - Jerry Falwell, Amerikaans (televisie)predikant en christelijk schrijver (overleden 2007)
- 11 - Ellen Winther, Deens zangeres en actrice (overleden 2011)
- 15 - Leo Beyers, Vlaams acteur (overleden 2012)
- 15 - Stanley Milgram, Amerikaans psycholoog (overleden 1984)
- 18 - Roman Polański, Pools-Amerikaans filmregisseur
- 19 - Gerard de Vries, Nederlands zanger en diskjockey
- 20 - George Mitchell, Amerikaans politicus en diplomaat
- 25 - Tom Skerritt, Amerikaans acteur
- 27 - Joke Smit, Nederlands feministe en publiciste (overleden 1981)
- 29 - Ramses Shaffy, Nederlands zanger en acteur (overleden 2009)
- september
- 1 - Conway Twitty, Amerikaans zanger (overleden 1993)
- 4 - Bill Moss, Brits autocoureur
- 7 - Ela Bhatt, Indiaas vakbondsleider, filantroop en sociaal activiste
- 7 - Anton Haakman, Nederlands schrijver, cineast en filmcriticus
- 10 - Karl Lagerfeld, Duits modeontwerper
- 10 - Kidane-Mariam Teklehaimanot, Ethiopisch katholiek bisschop (overleden 2009)
- 14 - Hans Faverey, Nederlands dichter (overleden 1990)
- 19 - Ingrid Jonker, Zuid-Afrikaans dichteres en schrijfster (overleden 1965)
- 27 - C.K. Nagesh, Indiaas Kollywoodacteur (overleden 2009)
- 28 - Paul Coppejans, Belgisch atleet
- 28 - Bob Schul, Amerikaans atleet
- oktober
- 2 - Carel ter Linden, Nederlands predikant
- 5 - Diane Cilento, Australisch actrice (overleden 2011)
- 8 - Michaël Ghijs, Belgisch pastoor, leerkracht en dirigent (overleden 2008)
- 8 - Kurt Linder, Duits voetballer en voetbaltrainer
- 17 - Maya Bouma, Nederlands actrice (overleden 1998)
- 18 - Ludovico Scarfiotti, Italiaans autocoureur (overleden 1968)
- 21 - Francisco "Paco" Gento, Spaans voetballer
- 22 - David Bromige, Canadees dichter (overleden 2009)
- 28 - Garrincha, Braziliaans voetballer (overleden 1983)
- november
- 1 - Spitz Kohn, Luxemburgs voetballer en voetbaltrainer (overleden 2012)
- 1 - Huub Oosterhuis, Nederlands dichter, theoloog en liturgiehervormer
- 3 - John Barry, Brits componist (overleden 2011)
- 3 - Amartya Sen, Indiaas econoom
- 4 - Chukwuemeka Odumegwu Ojukwu, Nigeriaans politicus (overleden 2011)
- 10 - Ronald Evans, Amerikaans astronaut (overleden 1990)
- 10 - Rudy Goossen, Surinaams politicus
- 12 - Peter Post, Nederlands wielrenner en ploegleider (overleden 2011)
- 12 - Joe Rodgers, Amerikaans zakenman en ambassadeur (overleden 2009)
- 18 - Mireille Cottenjé, Vlaams schrijfster en verpleegster (overleden 2006)
- 19 - Larry King, Amerikaans televisiepresentator bij CNN
- 19 - Tin Moe, Myanmarees dichter (overleden 2007)
- 19 - Nicolae Rainea, Roemeens voetbalscheidsrechter
- 19 - Cyrill Ramkisor, Surinaams politicus en diplomaat
- 23 - Ferry Hoogendijk, Nederlands journalist en politicus
- 26 - Robert Goulet, Amerikaans zanger en acteur
- 29 - John Mayall, Brits muzikant, vader van de Britse blues
- december
- 1 - Vladimir Melanin, Russisch biatleet (overleden 1994)
- 4 - Horst Buchholz, Duits acteur (overleden 2003)
- 5 - Adolph Caesar, Amerikaans acteur (overleden 1986)
- 9 - Milt Campbell, Amerikaans tienkamper (overleden 2012)
- 11 - Ernst van Altena, Nederlands dichter, schrijver en vertaler (overleden 1999)
- 18 - Lonnie Brooks, Amerikaans bluesgitarist
- 23 - Akihito, keizer van Japan (sinds 1989)
- 20 - Rik Van Looy, Belgisch wielrenner
- 29 - Milly Scott, Nederlands zangeres en actrice
- exacte datum onbekend
- Axel Leijonhufvud, Zweeds econoom
- Ahmed al-Senussi, Libisch legerleider en politicus
Overleden
- januari
- 3 - Wilhelm Cuno (56), Duits politicus
- 3 - Jack Pickford (36), Amerikaans acteur
- 4 - Lucas Lindeboom (87), Nederlands theoloog
- 5 - Calvin Coolidge (60), president van de Verenigde Staten (1923-1929)
- 9 - Aart Jacob Marcusse (64), hoofdcommissaris van Amsterdam
- 16 - Willy Burmester (63), Duits violist
- 17 - Edouard Descamps-David (85), Belgisch politicus en rechtsgeleerde
- 20 - Isabelo Tampinco (82), Filipijns beeldhouwer
- 25 - Rudolf Adriaan van Sandick (77), Nederlands ingenieur
- 31 - John Galsworthy (65), Brits schrijver
- februari
- 2 - Gustav Lilienthal (84), Duits luchtvaartpionier
- 7 - Albert Apponyi (86), Hongaars politicus
- 9 - Andreas Frühwirth (88), Oostenrijks kardinaal
- 10 - Bart Kreeft (79), Nederlands acteur
- 14 - Henri Duparc (85), Frans componist
- 17 - Henri Viotta (84), Nederlands dirigent
- 26 - Thyra van Denemarken (79), Deense prinses
- maart
- 5 - Dom de Gruyter (51), Nederlands acteur
- 6 - Anton Cermak (59), zittend burgemeester van Chicago (gevolgen aanslag)
- 16 - Alfréd Haar (47), Hongaars wiskundige
- 20 - Giuseppe Zangara (32), dader aanslag op Roosevelt
- 23 - Albert Eehog (48), Nederlands theoloog
- 28 - Julius Hoste (85), Belgisch schrijver en Vlaams-nationalist
- 29 - Alexander Schmuller (52), Russisch-Nederlands violist
- april
- 4 - George Calnan (33), Amerikaans schermer
- 10 - Henry van Dyke (81), Amerikaans theoloog
- 20 - Boris Rosing (64), Russisch natuurkundige en televisiepionier
- 22 - Sándor Ferenczi (59), Hongaars psychiater en psychoanalyticus
- 29 - Cornelis van Vollenhoven (58), Nederlands rechtsgeleerde
- 30 - Luis Miguel Sánchez Cerro (43), zittend president van Peru (moordaanslag)
- 30 - Anna de Noailles (56), Frans schrijfster
- mei
- 8 - Bonaventura Cevretti (60), Italiaans kardinaal
- 10 - Mina Buderman-van Dijk (82), Nederlands operettezangeres
- 11 - Anton van Gijn (66), Nederlands politicus
- 21 - Alice Nahon (37), Belgisch dichteres
- 25 - Ignacio Villamor (70), Filipijns advocaat, rechter en bestuurder
- juni
- 1 - Daniel Johannes de Villiers (60), Zuid-Afrikaans politicus
- 2 - Francis Jarvis (54), Amerikaans atleet
- 20 - Clara Zetkin-Eissner (89), Duits communistisch politica
- juli
- 3 - Hipólito Yrigoyen (80), president van Argentinië (1916-1922, 1928-1930)
- 15 - Léon de Witte de Haelen (76), Belgisch militair
- 22 - Adolf Olland (66), Nederlands schaker
- 24 - Hendrik Langens (75), Belgisch politicus
- 25 - Max von Schilling (65), Duits componist
- 30 - Willem Storm van Leeuwen (50), Nederlands geneeskundige
- augustus
- 5 - Louis Cohen (69), Nederlands socialist
- 17 - Henri Brémond (68), Frans kerkhistoricus
- 21 - Gustaf Cederström (88), Zweeds schilder
- 27 - Julien Van Campenhout (33/34), Belgisch atleet
- 29 - Hendrik van der Vegte (65), Nederlands politicus
- 31 - Henri Borel (63), Nederlands journalist en schrijver
- september
- 2 - Georges Leygues (75), Frans politicus
- 7 - Edward Grey (71), Brits politicus
- 7 - Herman Poort (47), Nederlands letterkundige
- 8 - Faisal I (50), koning van Irak (1920-1933)
- 18 - Stéphen Pichon, Frans politicus
- 20 - Annie Besant (85), Brits theosofe
- 25 - Paul Ehrenfest (53), Oostenrijks natuurkundige
- oktober
- 10 - Jules Persyn (55), Belgisch letterkundige
- 19 - Hein Boeken (71), Nederlands dichter
- 21 - Ede Zeilinga (68), Nederlands zakenman
- 22 - Vithalbhai Patel, Indisch politicus
- 29 - Albert Calmette (70), Frans geneeskundige
- 29 - Paul Painlevé (69), Frans politicus en wetenschapper
- november
- 2 - Arnold Werumeus Buning (87), Nederlands schrijver
- 3 - Bram van Collem (75), Nederlands dichter
- 3 - Émile Roux (79), Frans bacterioloog
- 8 - Nadir Shah (53), koning van Afghanistan (1929-1933) (moord)
- 8 - Albert Vogel (59), Nederlands voordrachtskunstenaar
- 19 - Vittorio Sciajola (77), Italiaans jurist
- 26 - Firmin Gémier (53), Frans toneelregisseur
- december
- 4 - Stefan George (65), Duits dichter
- 4 - pater Raphael Ligtenberg, Nederlands kunsthistoricus en monnik
- 7 - Giuseppe Albini (70), Italiaans letterkundige
- 7 - Jan Brandts Buys (65), Nederlands-Oostenrijks componist
- 12 - Antonín Švehla (60), premier van Tsjechoslowakije (1922-1929)
- 14 - Philomène van Kerckhoven-Jonkers (70), Belgisch-Nederlands actrice
- 17 - Thubten Gyatso (66), dalai lama
- 19 - Johan Hendrik Kern (66), Nederlands taalkundige
- 21 - Knud Rasmussen (54), Groenlands-Deens poolreiziger
- 25 - Francesc Macià (75), president van Catalonië (1932-1933)
- 27 - Max Heldt (61), Duits politicus
- 27 - Anatoli Loenatsjarski (58), Russisch politicus
- 29 - Ion Duca (54), premier van Roemenië
Weerextremen in België
- 26 januari: IJs in rivieren en kanalen, zelfs in de Maas en de Schelde.
- 27 juli: Maximumtemperatuur tot 29,4 °C op de Baraque Michel (Jalhay) en 37,0 °C in Leopoldsburg…
- 30 september: Maximumtemperatuur tot 26,8 °C in Wardin (Bastogne).
- 19 november: Maximumtemperatuur tot 18,5 °C op de Baraque Michel (Jalhay), maar slechts 12 °C aan de kust (Oostende).
- 6 december: Minimumtemperatuur tot –10,8 °C in Gerdingen (Bree) en –11,2 °C in Wardin (Bastogne)…
- 14 december: Maximumtemperatuur tot –3,2 °C in Oostende en –7,1 °C in Wardin (Bastogne).
- december: December met laagste gemiddelde maximum temperatuur: -0,2 °C (normaal 5,5 °C).
- december: December met laagste gemiddelde minimum temperatuur: -5,3 °C (normaal 0,8 °C).
Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met 1933 op Wikimedia Commons.
Maanden in het jaar 1933 |
---|
<< • januari • februari • maart • april • mei • juni • juli • augustus • september • oktober • november • december • >> |