Het Boek

Het Boek
Titel
Het Boek
Afkorting	HTB
Taal	Nederlands
Uitgiftedatums:
Volledig	1987
Herziene uitgave(n)
	2008
Apocriefen	neen
Uitgever	Uitgeverij Jongbloed, Heerenveen
afgeleid van	volgt de vertaalprincipes van The Living Bible
Tekstuele basis
	herverteld op basis van bestaande Engelse en Nederlandse vertalingen
Type vertaling	parafrase
Auteursrechtelijke status beschermd

Het Boek is een Nederlandse parafrase van de Bijbel. Bij het voorbereiden van Het Boek werden in grote lijnen de vertaalprincipes van de Engelse The Living Bible gevolgd.

Geschiedenis

The Living Bible

Dr. Kenneth N. Taylor was de grondlegger van Living Bibles International. Op een avond las hij na de maaltijd 2 Timoteüs 2:1-8 (SV) uit de King James Vertaling voor. Aangezien de kinderen het niet begrepen, legde hij het geduldig uit. Zijn dochtertje Janet vroeg toen: „Waarom hebt u dat niet direct gelezen, papa?”

Dit zette hem aan het denken. Hij besloot tijdens de reizen naar zijn werk met de trein de brieven van Paulus voor zijn kinderen in begrijpelijk Engels om te zetten. Zo had hij iets waar de kinderen geboeid naar konden luisteren. Geleidelijk aan zette hij meer gedeelten om naar gemakkelijke taal. In 1962 verscheen de vertaling van de brieven van de apostelen onder de naam Living Letters. Dit werd een eerste gedeeltelijke uitgave van de Living Bible. In 1971 verscheen de volledige The Living Bible.

Living Bibles International

Aan het einde van de jaren 1960 stichtte Taylor de organisatie Living Bibles Overseas. Deze had als doel om ook in andere landen bijbelparafrasen in gemakkelijke taal tot stand te brengen. Dit werd in 1973 Living Bibles International (LBI).

Op 1 april 1992 werd Living Bibles International samengevoegd met de International Bible Society, die opgericht was in 1809.

In Nederland

In 1976 verscheen bij uitgeverij Gideon in Hoornaar een vertaling van een deel van The Living Bible, onder de titel Het levende Woord, het Nieuwe Testament in gewoon Nederlands, en er kwamen positieve reacties op. Hoewel dit een voorloper was van Het Boek, werd deze tekst niet ongewijzigd in Het Boek opgenomen.

In 1979 werden er contacten gelegd tussen Living Bibles International en de stichters van de huidige Nederlandse organisatie. Samen met theologen en christelijke organisaties werd onderzocht of een dergelijke bijbelversie ook in Nederland nuttig zou zijn.

Het Boek werd officieel vrijgegeven op zaterdag 27 augustus 199 in de oude hervormde kerk van Zevenhuizen.

Principes

Vertaalprincipes

De vertalers baseren hun methode voor een deel op de theorie van de taalwetenschappers Eugene Nida en Charles R. Taber, die in hun boek The Theory and Practice of Translation (de theorie en praktijk van het vertalen) de principes uiteenzetten van een vertaalmethode die zij „dynamisch equivalent” noemden. Zij pleiten hierin tegen een ’woordelijke’ vertaling en voor een vertaling van ’gedachten’.

Toch gingen de vertalers van Het Boek voor het deel ook een eigen weg. Zij vertaalden niet zomaar elke gedachte op zich, maar gingen ook uit van het samenhangende geheel van de gehele christelijke Bijbel.

Ook hielden zij rekening met een aantal in kerkelijk Nederland gebruikelijke uitdrukkingen. Zo handhaafden zij het gebruik van woorden met theologisch gewicht, zoals ’zonde’ en ’genade’.

De weergave van de Godsnaam zorgde in vroegere Nederlandse vertalingen al voor reacties, bijvoorbeeld toen de NBG-vertaling de nieuwe spelling toepaste en niet HEERE maar HERE schreef. De vertalers van Het Boek kozen ervoor om het traditionelere HERE en Here te behouden in plaats van HEER en Heer.

Gedragslijn

Living Bibles International ontwikkelde het beleid om de namen van de medewerkers niet te publiceren. De Nederlandse stichting volgde dit principe, enerzijds als bescherming voor de vertaling en voor de medewerkers zelf, anderzijds om eer aan mensen geen ruimte te laten.

Vertaalfasen

Het werk werd onderverdeeld in vier fasen.

Basismanuscript

De eerste fase was het samenstellen van een basismanuscript. Twee taalkundigen en een theoloog werkten samen om een eerste tekstversie te maken. Men maakte hierbij gebruik van volgende bijbelvertalingen:

• Statenvertaling
• NBG-vertaling van 1951
• de Engelse King James Version
• de Elberfelder-vertaling, een woordelijke vertaling in het Duits
• The Layman’s Parallel Bible (deze bevat de King James version, de Modern Language Bible, The Living Bible en de Revised Standard Version)
• Eight Translation Bible (van het Nieuwe Testament), deze bevat de King James Version, Phillips’ Translation in Modern English, Revised Standard Version, The Jerusalem Bible, The Living Bible, The New International Version, Today’s English Version, en The New English Bible.

Het was de bedoeling om de tekst in deze vertalingen te vergelijken en in eenvoudig Nederlands weer te geven.

Beoordelingsfase

Het basismanuscript werd vervolgens algemeen theologisch beoordeeld.

Review

In de derde fase werd het basismanuscript inhoudelijk door theologen en taalkundigen beoordeeld.

Check

Ten slotte werd gecheckt of de tekst wel degelijk de gedachten van de basisteksten in de grondtalen en de bedoeling van de vertalers overbrengt, en werd de spelling en grammatica gecontroleerd.

Kenmerken

Parafrase

Het Boek neemt onder de Nederlandstalige Bijbelvertalingen neemt een aparte positie in: het werd niet vertaald vanuit het Grieks, Hebreeuws en Aramees, of het Latijn, maar werd naverteld van reeds bestaande vertalingen in het Nederlands en het Engels. Het Boek heeft niet de pretentie om een vertaling te zijn, maar wel een goede parafrase. De uitgevers van Het Boek vonden reeds bij de voorbereiding dat Het Boek geen zelfstandige bijbel zou zijn, maar wel een hulpmiddel, waarmee de Bijbeltekst in gemakkelijke taal sneller begrepen kan worden.

Verschil met The Living Bible

Het Boek werd wel vertaald volgens de principes van The Living Bible, maar is niet, zoals wel eens wordt gedacht, een vertaling van The Living Bible. In dit opzicht verschilt het ook van Het levende Woord, het Nieuwe Testament in gewoon Nederlands uit 1976.

Overname

In 1998 nam de in bijbeluitgaven gespecialiseerde Jongbloed Uitgeversgroep B.V. Het Boek over van IBS. In de uitgave van Jongbloed werd Het Boek op dundrukpapier (’Bijbelpapier’) gedrukt en is beter ingebonden, zodat ze bij intensief gebruik niet meer zo snel uit elkaar vallen.

In mei 2008 werd er een herziene versie van Het Boek uitgegeven. De presentatie van deze nieuwe versie vond plaats op de jaarlijkse pinksterconferentie Opwekking. Voor het eerst werd toen ook een quote-editie van Het Boek uitgegeven, waarin uitspraken van God of Jezus in een blauwe kleur weergegeven zijn.

Om de voordelen van een gemakkelijk leesbare parafrase te combineren met een woord-voor-woord-vertaling, werd er ook een paralleluitgave uitgegeven van Het Boek met de Statenvertaling.

Online lezen

• Het Boek (volledige tekst)

Bronnen en verwijzingen

• Spectrum van Bijbelvertalingen, 1994. ISBN 9789023905370

Tekstuitgaven en vertalingen van de Bijbel

Hebreeuws/Aramese tekstuitgaven: Biblia Hebraica • Biblia Hebraica Stuttgartensia Griekse tekstuitgaven: The New Testament in the Original Greek • Nestle-Aland Klassieke Bijbelvertalingen: Septuaginta • Pesjitta • Vulgaat • King James Version • Luthervertaling • Wycliffe New Testament Nederlandstalige Bijbelvertalingen: Rijmbijbel (1271) • Hernse Bijbel (1361) • Delftse Bijbel (1477) • Liesveltbijbel (1526-1542) • Deux-Aesbijbel (1561-1568) • Statenvertaling (1637) • Visscherbijbel (1648) • De Bijbel vertaald, omschreven en door aanmerkingen opgehelderd (1789-1796) • Palmbijbel (1818-1830) • Pentateuch met Haftaroth‎‎ • Nieuwe Testament van Visschering (1854; 1859) • Voorhoevevertaling (1877) • Synodale vertaling (1868) • (Nederlandse) Professorenbijbel (eind 19e eeuw) • (Belgische) Professorenbijbel (eind 19e eeuw) • Leidse Vertaling (1912; 1994-2004) • Theodorus van Tichelen (1926) • Utrechtse Vertaling (1924; 1927) • Petrus Canisiusvertaling (1939) • NBG-vertaling (1951) • Nieuwewereldvertaling (1969; 2004. 2017) • Willibrordvertaling (1975; 1995) • Herziene Statenvertaling (1977) • Groot Nieuws Bijbel (1983; 1996) • Telosvertaling (1985) • Het Boek (1992) • Nieuwe Bijbelvertaling (2004) • Naardense Bijbel (2004) • Nieuwe herziene Statenvertaling (2010) • Straatbijbel (2011) • Bijbel in Gewone Taal (2013) Engelstalige Bijbelvertalingen: Geneva Bible • King James Version • New King James Version • The Scriptures '98 Version • The Emphatic Diaglott • The Bible in Living English • American Standard Version • Kingdom Interlinear • Concordant Version • Tyndales vertaling Soorten bijbels: Historiebijbel • Jongerenbijbel • Kinderbijbel Bijbelvertalingen in andere talen: Biblia Polyglotta • Ferrara Bijbel • Hexapla • Lutherbijbel • Pesjitta • Reina-Valera • Historia Scholastica • Septuaginta • Tetrapla • Vetus Latina • Vulgaat