Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Rusland: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
(https) |
||
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 10: | Regel 10: | ||
| staatshoofd = President [[Vladimir Poetin]] | | staatshoofd = President [[Vladimir Poetin]] | ||
| regeringsleider = Premier [[Dmitri Medvedev]] | | regeringsleider = Premier [[Dmitri Medvedev]] | ||
| religie = [[Russisch-Orthodoxe Kerk|Russisch-orthodoxie]] (58%)<br> [[Islam]] (5%)<br>[[Boeddhisme]] (5%)<br | | religie = [[Russisch-Orthodoxe Kerk|Russisch-orthodoxie]] (58%)<br> [[Islam]] (5%)<br>[[Boeddhisme]] (5%)<br>[[Judaïsme]] (0,2%)<br>[[Sjamanisme]]/[[Animistische religie|Animisme]] | ||
| regeringsvorm = [[Federale republiek]] | | regeringsvorm = [[Federale republiek]] | ||
| pctwater = 0,5 | | pctwater = 0,5 | ||
| Regel 56: | Regel 56: | ||
== Demografie == | == Demografie == | ||
=== Bevolking === | === Bevolking === | ||
[[Bestand:Population of Russia.PNG|miniatuur|rechts|Bevolking in miljoenen 1991-2008.<ref>{{cite web|title=Demographics|publisher=Federal State Statistics Service|url= | [[Bestand:Population of Russia.PNG|miniatuur|rechts|Bevolking in miljoenen 1991-2008.<ref>{{cite web|title=Demographics|publisher=Federal State Statistics Service |url=https://www.gks.ru/bgd/free/b07_00/IssWWW.exe/Stg/d80/8-0.htm|accessdate=2007-12-27}}</ref>]] | ||
[[Bestand:Ethnic Russians by Region.png|miniatuur|rechts|Percentage etnische Russen per regio]] | [[Bestand:Ethnic Russians by Region.png|miniatuur|rechts|Percentage etnische Russen per regio]] | ||
[[Bestand:USSR Ethnic Groups 1974.jpg|miniatuur|rechts|Verschillende etnische groepen in de USSR]] | [[Bestand:USSR Ethnic Groups 1974.jpg|miniatuur|rechts|Verschillende etnische groepen in de USSR]] | ||
Rusland heeft een grote bevolking, maar een lage bevolkingsdichtheid. In de 20e eeuw is de Russische bevolking relatief traag gegroeid, van 70 miljoen in 1900 naar 'slechts' het dubbele nu.<ref>[ | Rusland heeft een grote bevolking, maar een lage bevolkingsdichtheid. In de 20e eeuw is de Russische bevolking relatief traag gegroeid, van 70 miljoen in 1900 naar 'slechts' het dubbele nu.<ref>[https://web.archive.org/web/20060502140107/http://www.library.uu.nl/wesp/populstat/Europe/russiac.htm WESP: historical demographical data] (via archive.org)</ref> De bevolking van de Russische Federatie wordt door de [[CIA]] geschat op {{statsland-schattingkort}} (per 1 juli 2008, zie [[Lijst van landen naar inwonertal]]), terwijl deze in 1991 bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie nog bijna 149 miljoen bedroeg. Het Russische bureau voor statistiek gaf 141.912.800 op per 1 mei 2008.<ref>{{ru}}{{Vertaallink|ru|https://www.gks.ru/wps/portal/russian/ |Федеральная служба государственной статистики}}</ref> Met schattingen van de [[Verenigde Naties|VN]] voor [[Nigeria]] zou Rusland dan na Nigeria op de negende plaats komen te staan qua inwonertal. Het grootste deel van de bevolking woont in [[Europees Rusland]], het [[Oeralgebied]] en in het zuidwesten van [[Siberië]]. Het [[Russische Verre Oosten]] en het grootste deel van het noorden van Rusland zijn zeer dun bevolkt. | ||
Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie daalt de bevolking door emigratie en verslechterde levensomstandigheden. De [[vruchtbaarheid]] is gedaald, terwijl de sterfte vooral onder mannen enorm is gestegen als gevolg van verslechterde werkomstandigheden en [[alcoholisme]]. Hierdoor is de levensverwachting van mannen en vrouwen sterk verschillend. De bevolkingsdaling werd enerzijds getemperd door immigratie van etnische Russen uit de andere voormalige Sovjetrepublieken, maar anderzijds versterkt door emigratie naar met name Europa en de Verenigde Staten. | Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie daalt de bevolking door emigratie en verslechterde levensomstandigheden. De [[vruchtbaarheid]] is gedaald, terwijl de sterfte vooral onder mannen enorm is gestegen als gevolg van verslechterde werkomstandigheden en [[alcoholisme]]. Hierdoor is de levensverwachting van mannen en vrouwen sterk verschillend. De bevolkingsdaling werd enerzijds getemperd door immigratie van etnische Russen uit de andere voormalige Sovjetrepublieken, maar anderzijds versterkt door emigratie naar met name Europa en de Verenigde Staten. | ||
| Regel 75: | Regel 75: | ||
{{Zie ook|Zie ook [[Russisch-Orthodoxe Kerk]] en [[Boeddhisme in Rusland]].}} | {{Zie ook|Zie ook [[Russisch-Orthodoxe Kerk]] en [[Boeddhisme in Rusland]].}} | ||
[[Bestand:Moscow July 2011-7a.jpg|miniatuur|rechts|De [[Christus Verlosserkathedraal (Moskou)|Christus Verlosserkathedraal]], opgeblazen tijdens het Sovjetregime en herbouwd tussen 1990 en 2000, is een symbool van het religieuze reveil in Rusland.]] | [[Bestand:Moscow July 2011-7a.jpg|miniatuur|rechts|De [[Christus Verlosserkathedraal (Moskou)|Christus Verlosserkathedraal]], opgeblazen tijdens het Sovjetregime en herbouwd tussen 1990 en 2000, is een symbool van het religieuze reveil in Rusland.]] | ||
Rusland is overwegend christelijk en werd in de 10e eeuw gekerstend.<ref>{{en}}[ | Rusland is overwegend christelijk en werd in de 10e eeuw gekerstend.<ref>{{en}}[https://www.russianembassy.org/RUSSIA/religion.htm Religion in Russia], Ambassade van de Russische Federatie in de Verenigde Staten</ref> Volgens de [[United States Department of State|US Department of State]] beschouwden in 2007 ongeveer 100 miljoen inwoners zich als [[Russisch-Orthodoxe Kerk|Russisch-orthodoxe christenen]]<ref>[https://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90196.htm 2007 International Religious Freedom Report], US Department of State</ref> Daarnaast komen ook voornamelijk de islam, het boeddhisme en het judaïsme voor. Ten tijde van het communistisch regime werd elke vorm van religie onderdrukt en werden vele inwoners [[atheïsme|atheïstisch]]. Schattingen over het aantal gelovigen variëren sterk. De [[Russisch-Orthodoxe Kerk]] is ook na 1991 de belangrijkste christelijke religie gebleven in Rusland. Veel etnische Russen zijn weinig praktiserend, maar staan wel sympathiek tegenover de Kerk, die ook een grote culturele betekenis heeft voor de Russische geschiedenis. | ||
De [[islam]] volgt op de tweede plaats. Het boeddhisme komt traditioneel voor in drie regio's van de Russische Federatie: [[Boerjatië]], [[Toeva|Tuva]] en [[Kalmukkië]]. Andere religies omvatten verschillende protestantse kerken en de [[oudgelovigen]], de [[judaïsme|joodse godsdienst]], [[Rooms-Katholieke Kerk|katholicisme]] (zie [[Katholieke Kerk in Rusland]]), [[sjamanisme]] en [[mormonen]]. Overerving van | De [[islam]] volgt op de tweede plaats. Het boeddhisme komt traditioneel voor in drie regio's van de Russische Federatie: [[Boerjatië]], [[Toeva|Tuva]] en [[Kalmukkië]]. Andere religies omvatten verschillende protestantse kerken en de [[oudgelovigen]], de [[judaïsme|joodse godsdienst]], [[Rooms-Katholieke Kerk|katholicisme]] (zie [[Katholieke Kerk in Rusland]]), [[sjamanisme]] en [[mormonen]]. Overerving van religie vindt over het algemeen plaats langs etnische lijnen: etnische Russen zijn vaak Russisch-orthodox en Turkse en Kaukasische volken zijn vaak moslim. [[Neopaganisme]] krijgt vooral de laatste tijd aanhangers onder mensen van Slavische oorsprong.{{feit||2010|03|02}} | ||
=== Taal === | === Taal === | ||
{{Zie ook|Zie ook [[Talen in Rusland]].}} | {{Zie ook|Zie ook [[Talen in Rusland]].}} | ||
Het [[Russisch]] is de enige officiële staatstaal, maar de autonome republieken en autonome districten hebben hiernaast het recht om éen of meerdere talen als officiële taal te gebruiken.<ref>{{cite web|title=The Constitution of the Russian Federation|work=(Article 68, §2)|url= | Het [[Russisch]] is de enige officiële staatstaal, maar de autonome republieken en autonome districten hebben hiernaast het recht om éen of meerdere talen als officiële taal te gebruiken.<ref>{{cite web|title=The Constitution of the Russian Federation|work=(Article 68, §2)|url=https://www.constitution.ru/en/10003000-04.htm|accessdate=2 april 2012}}</ref> Deze talen worden allemaal met het [[cyrillisch alfabet]] geschreven, al bestaan voor sommige talen, als het [[Tataars]] en [[Tsjetsjeens]] hiernaast ook andere alfabetten, die geen officiële status hebben. Officiële teksten dienen altijd met het cyrillisch alfabet te worden geschreven. In de autonome republieken zijn de belangrijkste lokale talen voertaal naast het Russisch. In totaal speken de 160 etnische groepen in Rusland ongeveer 100 talen. | ||
== Geografie == | == Geografie == | ||
| Regel 89: | Regel 89: | ||
Rusland is het grootste land van de wereld. Het totale oppervlak bedraagt 17.075.400 km², dat is 411x groter dan Nederland. Het land ligt tussen 41° en 82° noorderbreedte en 19° ooster- en 169° westerlengte. De hoogste berg is de [[Elbroes]] met 5.642 meter en het laagste punt is de [[Kaspische Zee]] op 30 meter onder de zeespiegel. De kustlijn is 37.000 kilometer lang. Rusland deelt over 20.000 kilometer de grens met andere landen waaronder circa 1.340 km met [[Finland]], 206 km met [[Polen]], 1.576 km met [[Oekraine]], [[Kazachstan]] 6.846 km, [[Volksrepubliek China]] 3.645 km, [[Mongolië]] 3.485 km en [[Noord-Korea]] 19 km. | Rusland is het grootste land van de wereld. Het totale oppervlak bedraagt 17.075.400 km², dat is 411x groter dan Nederland. Het land ligt tussen 41° en 82° noorderbreedte en 19° ooster- en 169° westerlengte. De hoogste berg is de [[Elbroes]] met 5.642 meter en het laagste punt is de [[Kaspische Zee]] op 30 meter onder de zeespiegel. De kustlijn is 37.000 kilometer lang. Rusland deelt over 20.000 kilometer de grens met andere landen waaronder circa 1.340 km met [[Finland]], 206 km met [[Polen]], 1.576 km met [[Oekraine]], [[Kazachstan]] 6.846 km, [[Volksrepubliek China]] 3.645 km, [[Mongolië]] 3.485 km en [[Noord-Korea]] 19 km. | ||
Er zijn 23 UNESCO [[Werelderfgoedlijst#Rusland|werelderfgoederen]], 40 UNESCO [[Biosfeerreservaat|biosfeerreservaten]],<ref>{{cite web|last=The World Network of Biosphere Reserves—UNESCO|title=Russian Federation|url= | Er zijn 23 UNESCO [[Werelderfgoedlijst#Rusland|werelderfgoederen]], 40 UNESCO [[Biosfeerreservaat|biosfeerreservaten]],<ref>{{cite web|last=The World Network of Biosphere Reserves—UNESCO|title=Russian Federation|url=https://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/ecological-sciences/|accessdate=2 april 2012}}</ref> 40 [[Lijst van nationale parken in Rusland|nationale parken]] en 101 [[Zapovednik|natuurreservaten]] in Rusland. | ||
=== Belangrijke steden === | === Belangrijke steden === | ||
| Regel 106: | Regel 106: | ||
==== Fauna ==== | ==== Fauna ==== | ||
Rusland kent een enorme biodiversiteit met 320 verschillende soorten zoogdieren, 730 soorten vogels, 93 soorten reptielen,<ref>The Reptile Database - Reptiles in Russia - [http://reptile-database.reptarium.cz/advanced_search?location=Russia&submit=Search Website]</ref> 36 soorten amfibieën,<ref name="AMNH">{{voetnoot web | url = http://research.amnh.org/vz/herpetology/amphibia/?action=names&taxon=&family=&subfamily=&genus=&commname=&authority=&year=&geo=96&dist=&comment= | titel = Amphibians in Russia | auteur = American Museum of Natural Histrory}}</ref> bijna 400 soorten aan de zeekust voorkomende vissoorten en 270 soorten zoetwatervissen. Sinds 1997 zijn hiervan in totaal 415 diersoorten opgenomen in het ''Red Data Book of the Russian Federation''<ref>{{cite web|author=I.A. Merzliakova|url= | Rusland kent een enorme biodiversiteit met 320 verschillende soorten zoogdieren, 730 soorten vogels, 93 soorten reptielen,<ref>The Reptile Database - Reptiles in Russia - [http://reptile-database.reptarium.cz/advanced_search?location=Russia&submit=Search Website]</ref> 36 soorten amfibieën,<ref name="AMNH">{{voetnoot web | url = http://research.amnh.org/vz/herpetology/amphibia/?action=names&taxon=&family=&subfamily=&genus=&commname=&authority=&year=&geo=96&dist=&comment= | titel = Amphibians in Russia | auteur = American Museum of Natural Histrory}}</ref> bijna 400 soorten aan de zeekust voorkomende vissoorten en 270 soorten zoetwatervissen. Sinds 1997 zijn hiervan in totaal 415 diersoorten opgenomen in het ''Red Data Book of the Russian Federation''<ref>{{cite web|author=I.A. Merzliakova|url=https://enrin.grida.no/biodiv/biodiv/national/russia/state/00440.htm |title=List of animals of the Red Data Book of Russian Federation|publisher=Enrin.grida.no|date=1 november 1997|accessdate=1 april 2012}}</ref> en worden nu beschermd. Meer in detail betreft het 155 soorten [[ongewervelden]], 4 soorten [[kaakloze vissen]], 39 soorten [[vissen (dieren)|vissen]], 8 soorten [[amfibieën]], 221 soorten [[reptielen]], 123 soorten [[vogels]] en 65 soorten [[zoogdieren]]. | ||
===Klimaat=== | ===Klimaat=== | ||
| Regel 167: | Regel 167: | ||
== Politiek == | == Politiek == | ||
Rusland kent een gekozen president, parlementsverkiezingen en een meerpartijenstelsel. Hoewel er veel fraude plaats vindt in het voordeel van de huidige Russische president Vladimir Poetin, bij zowel de presidentsverkiezingen als de parlementsverkiezingen.<ref> | Rusland kent een gekozen president, parlementsverkiezingen en een meerpartijenstelsel. Hoewel er veel fraude plaats vindt in het voordeel van de huidige Russische president Vladimir Poetin, bij zowel de presidentsverkiezingen als de parlementsverkiezingen.<ref>https://www.bnr.nl/topic/politiek/184310-1203/fraude-bij-verkiezing-rusland</ref><ref>https://nos.nl/artikel/347832-fraudeberichten-uit-rusland.html</ref> Rusland kent [[algemeen kiesrecht]] sinds 1918. De [[kiesleeftijd]] is 18 jaar. Er is een tweedelig parlement. Het [[Lagerhuis (politiek)|lagerhuis]] heet ''[[Staatsdoema]]'' (Государственная дума) en bestaat uit vertegenwoordigers van alle partijen die de [[kiesdrempel|drempel]] van 5% halen. Het [[Hogerhuis (politiek)|hogerhuis]] heet ''[[Federatieraad van Rusland|Federatieraad]]'' (Совет Федерации); daarin zetelen vertegenwoordigers van alle 83 gebieden, waarbij elk gebied twee vertegenwoordigers heeft. | ||
Van 2000 tot 2008, en vanaf 2012 weer is [[Vladimir Poetin]] de president van de Russische Federatie. Tijdens zijn regering werden sommige democratische vrijheden echter geleidelijk aan weer wat ingeperkt. Zo bepaalde hij dat vanaf 2004 de federale president de gouverneurs van de deelgebieden kiest, in plaats van door middel van regionale verkiezingen. Hoewel hij heeft gezegd dat weer terug te gaan draaien, na de [[Protesten na de Russische verkiezingen in 2011 en 2012|protesten in 2011 en 2012]]. Ook politieke opponenten bij presidentsverkiezingen hebben geen eerlijke kans. Voorbeelden zijn de vermeende ontvoering van presidentskandidaat [[Ivan Ribkin]] en de plotselinge belastingfraude van [[Yukos]] die naar boven kwam toen eigenaar oligarch [[Michail Chodorkovski]] politieke aspiraties kreeg. Eerder vluchtte mede-eigenaar van oliebedrijf [[Gazprom neft|Sibneft]] oligarch [[Boris Berezovski (zakenman)|Boris Berezovski]] al het land uit. Een ander interessant verschijnsel is de poging van Poetin om oligarchen aan te stellen als gouverneurs over arme gebieden, met als doel deze oligarchen geld te laten investeren in deze gebieden. | Van 2000 tot 2008, en vanaf 2012 weer is [[Vladimir Poetin]] de president van de Russische Federatie. Tijdens zijn regering werden sommige democratische vrijheden echter geleidelijk aan weer wat ingeperkt. Zo bepaalde hij dat vanaf 2004 de federale president de gouverneurs van de deelgebieden kiest, in plaats van door middel van regionale verkiezingen. Hoewel hij heeft gezegd dat weer terug te gaan draaien, na de [[Protesten na de Russische verkiezingen in 2011 en 2012|protesten in 2011 en 2012]]. Ook politieke opponenten bij presidentsverkiezingen hebben geen eerlijke kans. Voorbeelden zijn de vermeende ontvoering van presidentskandidaat [[Ivan Ribkin]] en de plotselinge belastingfraude van [[Yukos]] die naar boven kwam toen eigenaar oligarch [[Michail Chodorkovski]] politieke aspiraties kreeg. Eerder vluchtte mede-eigenaar van oliebedrijf [[Gazprom neft|Sibneft]] oligarch [[Boris Berezovski (zakenman)|Boris Berezovski]] al het land uit. Een ander interessant verschijnsel is de poging van Poetin om oligarchen aan te stellen als gouverneurs over arme gebieden, met als doel deze oligarchen geld te laten investeren in deze gebieden. | ||
=== Wijzigingen in de NGO-wet en opkomstdrempel === | === Wijzigingen in de NGO-wet en opkomstdrempel === | ||
Op 23 november 2005 nam de federale Doema tijdens de eerste lezing een wet aan, die het verplicht stelt aan [[niet-gouvernementele organisatie|NGO]]'s om zich opnieuw te registreren en op 23 december 2005 werd deze wet met 357 tegen 20 stemmen tijdens de derde lezing definitief aangenomen. Hiermee wordt het voor de federale overheid mogelijk om financieel inzicht te krijgen in de activiteiten van deze NGO's. Een aantal maanden eerder gaf president Poetin aan dat hij niet zal tolereren dat buitenlands geld wordt ingezet voor de steun aan politieke activiteiten in Rusland. In Oekraïne werden dergelijke gelden (zoals door [[George Soros]]) gebruikt voor de [[Oranjerevolutie]]. Op 10 januari 2006 ondertekende Poetin de wet. Tot 2006 gold een [[opkomstdrempel]] voor de opkomst voor parlementsverkiezingen van 25% en voor presidentsverkiezingen van 50%, maar op [[17 november]] [[2006]] werden deze opkomstdrempels afgeschaft, mogelijk om ook bij een zeer lage opkomst zonder oponthoud door te kunnen regeren.<ref>[[Nieuws.nl]] [ | Op 23 november 2005 nam de federale Doema tijdens de eerste lezing een wet aan, die het verplicht stelt aan [[niet-gouvernementele organisatie|NGO]]'s om zich opnieuw te registreren en op 23 december 2005 werd deze wet met 357 tegen 20 stemmen tijdens de derde lezing definitief aangenomen. Hiermee wordt het voor de federale overheid mogelijk om financieel inzicht te krijgen in de activiteiten van deze NGO's. Een aantal maanden eerder gaf president Poetin aan dat hij niet zal tolereren dat buitenlands geld wordt ingezet voor de steun aan politieke activiteiten in Rusland. In Oekraïne werden dergelijke gelden (zoals door [[George Soros]]) gebruikt voor de [[Oranjerevolutie]]. Op 10 januari 2006 ondertekende Poetin de wet. Tot 2006 gold een [[opkomstdrempel]] voor de opkomst voor parlementsverkiezingen van 25% en voor presidentsverkiezingen van 50%, maar op [[17 november]] [[2006]] werden deze opkomstdrempels afgeschaft, mogelijk om ook bij een zeer lage opkomst zonder oponthoud door te kunnen regeren.<ref>[[Nieuws.nl]] [https://buitenland.nieuws.nl/438589/Russisch_parlement_schrapt_kiesdrempel ''Russisch parlement schrapt kiesdrempel''] - 17 november 2006</ref> | ||
=== Staatshoofden === | === Staatshoofden === | ||
| Regel 190: | Regel 190: | ||
* [[Jabloko]] onder leiding van [[Sergej Mitrochin]]: is een sociaalliberale partij, sterk westers gezind. De partij is voorstander van het [[Rusland en de Europese Unie|Russisch lidmaatschap van de Europese Unie]] en tegenstander van de oorlog in [[Tsjetsjenië]]. | * [[Jabloko]] onder leiding van [[Sergej Mitrochin]]: is een sociaalliberale partij, sterk westers gezind. De partij is voorstander van het [[Rusland en de Europese Unie|Russisch lidmaatschap van de Europese Unie]] en tegenstander van de oorlog in [[Tsjetsjenië]]. | ||
* [[Patriotten van Rusland]] onder leiding van [[Gennady Semigin]]: is een linksnationalistische partij. | * [[Patriotten van Rusland]] onder leiding van [[Gennady Semigin]]: is een linksnationalistische partij. | ||
* [[Rechtse Zaak]] onder leiding van [[Andrey Dunaev]]: is een liberale centrumrechtse partij. De partij is een project van het Kremlin.<ref>[ | * [[Rechtse Zaak]] onder leiding van [[Andrey Dunaev]]: is een liberale centrumrechtse partij. De partij is een project van het Kremlin.<ref>[https://weblogs.nrc.nl/moskou/2012/01/27/de-minister-vertelt/ Moskou - De minister vertelt] :: nrc.nl</ref> | ||
== Economie == | == Economie == | ||
| Regel 196: | Regel 196: | ||
Tot de veranderingen in [[1990]] - in gang gezet door de laatste president van de [[Sovjet-Unie]], [[Michail Gorbatsjov]] - was Rusland binnen de Sovjet-Unie een [[Communisme|communistisch]] land. Daarna is onder leiding van [[Boris Jeltsin]] in sneltreinvaart een beweging in de richting van het altijd zo verguisde [[Westerse wereld|westers]] '[[kapitalisme]]' op gang gekomen. Deze ontwikkeling heeft het hele sociaaleconomische systeem van Rusland omgewoeld, waardoor aanvankelijk geen grotere welvaart werd bereikt, behalve voor de nieuwe elite en zakenwereld. | Tot de veranderingen in [[1990]] - in gang gezet door de laatste president van de [[Sovjet-Unie]], [[Michail Gorbatsjov]] - was Rusland binnen de Sovjet-Unie een [[Communisme|communistisch]] land. Daarna is onder leiding van [[Boris Jeltsin]] in sneltreinvaart een beweging in de richting van het altijd zo verguisde [[Westerse wereld|westers]] '[[kapitalisme]]' op gang gekomen. Deze ontwikkeling heeft het hele sociaaleconomische systeem van Rusland omgewoeld, waardoor aanvankelijk geen grotere welvaart werd bereikt, behalve voor de nieuwe elite en zakenwereld. | ||
In december 1991 stortte het Sovjet regime in<ref name=LIBRUS>U.S. Library of Congress, Landenstudie Rusland, 1996 [ | In december 1991 stortte het Sovjet regime in<ref name=LIBRUS>U.S. Library of Congress, Landenstudie Rusland, 1996 [https://countrystudies.us/russia/57.htm], geraadpleegd op 14 oktober 2012</ref>. De slechte economische omstandigheden en de zwakke financiële positie van de overheid maakte een fundamentele economische heroriëntatie noodzakelijk<ref name=LIBRUS/>. | ||
Een van de eerste maatregelen na de val was het vrijgeven van de prijzen<ref name=LIBRUS/>; dit leidde tot een ruimschootse verdubbeling van de prijzen alleen al in januari 1992. Subsidies werden afgeschaft, nieuwe belastingen geïntroduceerd en een vaste [[wisselkoers]] voor de [[roebel]] vastgesteld. De [[geldhoeveelheid]] nam explosief toe mede waardoor de [[inflatie]] op zo’n 2.520% uitkwam voor heel 1992, gevolgd door 840% in 1993 en 224% in 1994<ref name=LIBRUS/>. | Een van de eerste maatregelen na de val was het vrijgeven van de prijzen<ref name=LIBRUS/>; dit leidde tot een ruimschootse verdubbeling van de prijzen alleen al in januari 1992. Subsidies werden afgeschaft, nieuwe belastingen geïntroduceerd en een vaste [[wisselkoers]] voor de [[roebel]] vastgesteld. De [[geldhoeveelheid]] nam explosief toe mede waardoor de [[inflatie]] op zo’n 2.520% uitkwam voor heel 1992, gevolgd door 840% in 1993 en 224% in 1994<ref name=LIBRUS/>. | ||
| Regel 210: | Regel 210: | ||
Sinds [[1999]] kent Rusland echter een sterke economische groei, gemiddeld 6% per jaar. Die is vooral te danken aan de [[devaluatie]] van de roebel en de hoge olieprijzen. Met de geleidelijke groei van de investeringen en het inkomen van de bevolking wordt de binnenlandse [[consumptie]] een steeds grotere factor van deze groei. | Sinds [[1999]] kent Rusland echter een sterke economische groei, gemiddeld 6% per jaar. Die is vooral te danken aan de [[devaluatie]] van de roebel en de hoge olieprijzen. Met de geleidelijke groei van de investeringen en het inkomen van de bevolking wordt de binnenlandse [[consumptie]] een steeds grotere factor van deze groei. | ||
In 2011, twee decennia na de omwenteling, lag het inkomen per hoofd van de bevolking op 40% van het gemiddelde van de [[OESO|OESO landen]].<ref name=IMFRF>{{en}}IMF Country Report No. 12/217, augustus 2012 [ | In 2011, twee decennia na de omwenteling, lag het inkomen per hoofd van de bevolking op 40% van het gemiddelde van de [[OESO|OESO landen]].<ref name=IMFRF>{{en}}IMF Country Report No. 12/217, augustus 2012 [https://www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2012/cr12217.pdf Pdf document]</ref> De economische groei in de periode 2001-2011 was gemiddeld 5,25% per jaar; volgens het [[Internationaal Monetair Fonds]] een teleurstellend resultaat gezien de rijkdom aan natuurlijke hulpbronnen, met name [[aardolie]] en [[aardgas]], en de verviervoudiging van de olieprijs over deze jaren.<ref name=IMFRF/> Economische instabiliteit en het zwakke politieke systeem, waaronder rechtsonzekerheid, resulteerde in een moeilijk investeringsklimaat.<ref name=IMFRF/> In 2011 had het land een [[bruto nationaal product]] van 54.000 miljard [[Russische roebel|roebels]]<ref name=IMFRF/>, ofwel $ 1.850 miljard, ongeveer driemaal het niveau van Nederland. Dankzij de export van energie heeft het land een groot overschot op de [[handelsbalans]]. Ongeveer tweederde van de exportopbrengsten zijn het resultaat van de uitvoer van aardolie en aardgas.<ref name=IMFRF/> Een deel van deze opbrengsten worden gereserveerd en Rusland beschikte over circa $ 500 miljard aan internationale reserves per ultimo 2011.<ref name=IMFRF/> De regering profiteert ook van deze export; ongeveer eenderde van de staatsinkomsten zijn energie gerelateerd.<ref name=IMFRF/> Gezien de politieke onzekerheid en een gebrek aan investeringsmogelijkheden kampt het land met een grote kapitaalvlucht; in het eerste kwartaal van 2012 verliet $ 35 miljard het land, dat is een verdubbeling ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar ervoor.<ref>{{en}} {{cite web|url=https://online.wsj.com/article/SB10001424052702303299604577323401787710184.html|title=Wall Street Journal online: Kapitaal vlucht Rusland uit, 4 april 2012|accessdate=2012-08-18}}</ref> | ||
Voor de toekomst is de grote uitdaging hoe de ontwikkeling van kleine en middelgrote bedrijven te bevorderen. Deze ontwikkeling is momenteel namelijk nog erg moeilijk, daar het economische klimaat wordt gedomineerd door [[Russische oligarch|oligarchen]] en een onvoldoende functionerend [[banksysteem]]. Veel van de banken worden beheerst door ondernemers en oligarchen die banktegoeden gebruiken voor leningen aan bedrijven, die aan hen zijn gelieerd. Dit is een van de speerpunten van de [[Wereldhandelsorganisatie]] en de [[Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling|EBRD]], die proberen om het deze processen eerlijker te laten verlopen. Inmiddels heeft [[Vladimir Poetin]] in de economie ingegrepen en [[nationalisatie]]s uitgevoerd. | Voor de toekomst is de grote uitdaging hoe de ontwikkeling van kleine en middelgrote bedrijven te bevorderen. Deze ontwikkeling is momenteel namelijk nog erg moeilijk, daar het economische klimaat wordt gedomineerd door [[Russische oligarch|oligarchen]] en een onvoldoende functionerend [[banksysteem]]. Veel van de banken worden beheerst door ondernemers en oligarchen die banktegoeden gebruiken voor leningen aan bedrijven, die aan hen zijn gelieerd. Dit is een van de speerpunten van de [[Wereldhandelsorganisatie]] en de [[Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling|EBRD]], die proberen om het deze processen eerlijker te laten verlopen. Inmiddels heeft [[Vladimir Poetin]] in de economie ingegrepen en [[nationalisatie]]s uitgevoerd. | ||
| Regel 258: | Regel 258: | ||
== Externe links == | == Externe links == | ||
* [ | * [https://www.gov.ru/ Overheidssite] | ||
* [ | * [https://eng.kremlin.ru/ Presidentiële pagina] | ||
* [ | * [https://russiatrek.org/ Russische steden en regio's] | ||
==Referenties== | ==Referenties== | ||
Huidige versie van 26 okt 2024 om 06:28
| Российская Федерация Rossijskaja Federatsija | ||||||
| ||||||
| Rusland | ||||||
| Basisgegevens | ||||||
| Officiële landstaal | Russisch en andere | |||||
| Hoofdstad | Moskou | |||||
| Regeringsvorm | Federale republiek | |||||
| Staatshoofd | President Vladimir Poetin | |||||
| Regeringsleider | Premier Dmitri Medvedev | |||||
| Religie | Russisch-orthodoxie (58%) Islam (5%) Boeddhisme (5%) Judaïsme (0,2%) Sjamanisme/Animisme | |||||
| Oppervlakte | 17.098.242 km² [1] (0,5% water) | |||||
| Inwoners | 145.537.200 (2002)[2] 140.041.247 (2009)[3] () | |||||
| Overige | ||||||
| Volkslied | Gimn Rossijskoj Federatsii | |||||
| Munteenheid | Roebel (RUB)
| |||||
| UTC | +3 tot +12 (details) | |||||
| Nationale feestdag | 12 juni Onafhankelijkheidsdag | |||||
| Web | Code | Tel. | .ru | RUS | 7 | |||||
| Voorgaande staten | ||||||
| ||||||
| Topografie | ||||||
| Rusland | ||||||
Rusland (Russisch: Россия, Rossija), officieel de Russische Federatie (Russisch: Российская Федерация, Rossijskaja Federatsija), is een land gedeeltelijk gelegen in Europa (Europees Rusland) en gedeeltelijk in Azië. Het ligt echter vanuit een politiek perspectief in Europa, omdat de belangrijkste delen ervan in het Europese deel liggen en ruim 70% van de bevolking hier woont. Moskou is de grootste stad, de hoofdstad en het economisch hart van Rusland. Ook zetelt de regering in Moskou.
Met zijn oppervlakte van is Rusland het grootste land ter wereld, bijna tweemaal zo groot als het daaropvolgende land, Canada. Qua inwonertal is Rusland het negende land ter wereld. Rusland deelt zijn grenzen met de volgende landen (tegen de klok in van NW naar ZO): Noorwegen, Finland, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Wit-Rusland, Oekraïne, Georgië, Azerbeidzjan, Kazachstan, China, Mongolië en Noord-Korea. Verder is het door een smalle zeestraat gescheiden van de Verenigde Staten (Alaska) en Japan. De oblast Kaliningrad is een exclave, ingeklemd tussen Polen en Litouwen.
Het land vormde van 1917 tot 1991 als Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek (RSFSR) de kern van de Sovjet-Unie. Rusland is nu een onafhankelijk land en een invloedrijk lid van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS). In diplomatieke zaken wordt Rusland gezien als de opvolgerstaat van de Sovjet-Unie.
De munteenheid van Rusland is de Russische roebel.
Geschiedenis
 Zie Geschiedenis van Rusland voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Bestuurlijke indeling
| Zie Deelgebieden van Rusland voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
In 1992 omvatte de Russische Federatie 89 gebieden met een uiteenlopende status en na een aantal hervormingen zijn dit er momenteel nog Sjabloon:RU-deelgebieden:
- 46 oblasten (provincies)
- 21 autonome republieken (respoebliki)
- 9 krajs
- 1 autonoom oblast
- 4 autonome districten (okroegs)
- 2 federale steden (Moskou en Sint-Petersburg)
Autonome republieken beschouwen zich soms als soeverein (onder meer Tatarije) of zelfs als onafhankelijk (opstandelingen in Tsjetsjenië). De grondgebieden van autonome districten liggen meestal op het grondgebied van een oblast of kraj. Sinds 2005 vindt een bestuurlijke hervorming plaats om het aantal deelgebieden terug te dringen. De autonome districten worden hierbij als eerste bestuurlijk samengevoegd met het deelgebied waarin deze liggen.
Sinds 2000 bestaat er tussen al deze regio's en het nationale niveau een tussenlaag van zeven federale districten (federalnyj okroeg). De federale regering in Moskou heeft zich ten doel gesteld het aantal deelgebieden terug te brengen tot ongeveer 50. Op 23 oktober 2005 stemde de bevolking van de deelgebieden Kamtsjatka en Korjakië voor het samensmelten van beide gebieden. Eerder besloten Evenkië en Tajmyr al samen te gaan met kraj Krasnojarsk. De eerste reeds verwezenlijkte fusie is die van Permjakië en oblast Perm tot kraj Perm op 1 december 2005.
Voor informatie over de politieke en bestuurlijke situatie gedurende de communistische periode, zie
Demografie
Bevolking
Rusland heeft een grote bevolking, maar een lage bevolkingsdichtheid. In de 20e eeuw is de Russische bevolking relatief traag gegroeid, van 70 miljoen in 1900 naar 'slechts' het dubbele nu.[5] De bevolking van de Russische Federatie wordt door de CIA geschat op 140.041.247 (2009) (per 1 juli 2008, zie Lijst van landen naar inwonertal), terwijl deze in 1991 bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie nog bijna 149 miljoen bedroeg. Het Russische bureau voor statistiek gaf 141.912.800 op per 1 mei 2008.[6] Met schattingen van de VN voor Nigeria zou Rusland dan na Nigeria op de negende plaats komen te staan qua inwonertal. Het grootste deel van de bevolking woont in Europees Rusland, het Oeralgebied en in het zuidwesten van Siberië. Het Russische Verre Oosten en het grootste deel van het noorden van Rusland zijn zeer dun bevolkt.
Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie daalt de bevolking door emigratie en verslechterde levensomstandigheden. De vruchtbaarheid is gedaald, terwijl de sterfte vooral onder mannen enorm is gestegen als gevolg van verslechterde werkomstandigheden en alcoholisme. Hierdoor is de levensverwachting van mannen en vrouwen sterk verschillend. De bevolkingsdaling werd enerzijds getemperd door immigratie van etnische Russen uit de andere voormalige Sovjetrepublieken, maar anderzijds versterkt door emigratie naar met name Europa en de Verenigde Staten.
Na de jaren 90, die rampzalig waren als gevolg van verslechterde economische omstandigheden, is de vruchtbaarheid onder met name de Russen weer wat gestegen (van 8,7 geboorten per 1000 inwoners in 2000 naar 10,4 in 2004) en de overheid probeert door programma's het vruchtbaarheidsniveau verder omhoog te brengen. Onder de inwonende Turkse volkeren is de vruchtbaarheid hoger dan onder de Russen. In 2009 rapporteerde de Russische Federatie voor het eerst weer een positieve bevolkingsgroei van 10.500 personen.
Andere trends zijn een verhoging van de leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen (met name in de steden) en de doorbraak van de seksuele revolutie in de jaren 90. Door de verslechterde omstandigheden zijn echter ook het nationalisme en racisme toegenomen. Mensen van Joodse afkomst en Kaukasische oorsprong worden vooral in grotere Europese steden als Moskou en Sint-Petersburg gediscrimineerd en de rassenhaat is toegenomen, onder invloed van radicale groepen als de RNE, Pamjat en de DPNI.
In Rusland wonen ongeveer 160 verschillende etnische groepen en inheemse volken. De belangrijkste etnische groepen bij de volkstelling van 2002 waren Russen (79,8%), Tataren (3,8%), Oekraïners (1,2%), Basjkieren (1,1%), Tsjoevasjen (0,9%), Tsjetsjenen (0,9%) en Armeniërs (0,8%). De overige 10,3% omvatte (naast degenen die hun etniciteit niet specificeerden) onder andere Avaren, Abchazen, Azerbeidzjanen, Boerjaten, Chanten, Chinezen, Duitsers (inclusief Wolga-Duitsers), Eskimo's, Evenken, Georgiërs, Grieken, Ingoesjen, Jakoeten, Joden, Kareliërs, Kazachen, Koerden, Koreanen, Korjaken, Mansi's, Mari's, Mordvienen, Nenetsen, Oedmoerten, Oezbeken, Kalmukken, Osseten, Polen, Tsjoektsjen, Tuvienen en Wit-Russen.
Bijna al deze volken wonen binnen een beperkt gebied, dat bij wat grotere bevolkingsgroepen vaak ook hun naam draagt. De Russen, Oekraïners en Wit-Russen behoren tot de volken die zich in het hele land bevinden.
Religie
| Zie ook Russisch-Orthodoxe Kerk en Boeddhisme in Rusland. |
Rusland is overwegend christelijk en werd in de 10e eeuw gekerstend.[7] Volgens de US Department of State beschouwden in 2007 ongeveer 100 miljoen inwoners zich als Russisch-orthodoxe christenen[8] Daarnaast komen ook voornamelijk de islam, het boeddhisme en het judaïsme voor. Ten tijde van het communistisch regime werd elke vorm van religie onderdrukt en werden vele inwoners atheïstisch. Schattingen over het aantal gelovigen variëren sterk. De Russisch-Orthodoxe Kerk is ook na 1991 de belangrijkste christelijke religie gebleven in Rusland. Veel etnische Russen zijn weinig praktiserend, maar staan wel sympathiek tegenover de Kerk, die ook een grote culturele betekenis heeft voor de Russische geschiedenis.
De islam volgt op de tweede plaats. Het boeddhisme komt traditioneel voor in drie regio's van de Russische Federatie: Boerjatië, Tuva en Kalmukkië. Andere religies omvatten verschillende protestantse kerken en de oudgelovigen, de joodse godsdienst, katholicisme (zie Katholieke Kerk in Rusland), sjamanisme en mormonen. Overerving van religie vindt over het algemeen plaats langs etnische lijnen: etnische Russen zijn vaak Russisch-orthodox en Turkse en Kaukasische volken zijn vaak moslim. Neopaganisme krijgt vooral de laatste tijd aanhangers onder mensen van Slavische oorsprong.[feit?]
Taal
| Zie ook Talen in Rusland. |
Het Russisch is de enige officiële staatstaal, maar de autonome republieken en autonome districten hebben hiernaast het recht om éen of meerdere talen als officiële taal te gebruiken.[9] Deze talen worden allemaal met het cyrillisch alfabet geschreven, al bestaan voor sommige talen, als het Tataars en Tsjetsjeens hiernaast ook andere alfabetten, die geen officiële status hebben. Officiële teksten dienen altijd met het cyrillisch alfabet te worden geschreven. In de autonome republieken zijn de belangrijkste lokale talen voertaal naast het Russisch. In totaal speken de 160 etnische groepen in Rusland ongeveer 100 talen.
Geografie
Rusland is het grootste land van de wereld. Het totale oppervlak bedraagt 17.075.400 km², dat is 411x groter dan Nederland. Het land ligt tussen 41° en 82° noorderbreedte en 19° ooster- en 169° westerlengte. De hoogste berg is de Elbroes met 5.642 meter en het laagste punt is de Kaspische Zee op 30 meter onder de zeespiegel. De kustlijn is 37.000 kilometer lang. Rusland deelt over 20.000 kilometer de grens met andere landen waaronder circa 1.340 km met Finland, 206 km met Polen, 1.576 km met Oekraine, Kazachstan 6.846 km, Volksrepubliek China 3.645 km, Mongolië 3.485 km en Noord-Korea 19 km.
Er zijn 23 UNESCO werelderfgoederen, 40 UNESCO biosfeerreservaten,[11] 40 nationale parken en 101 natuurreservaten in Rusland.
Belangrijke steden
Rusland telde bij de laatste volkstelling in 2002 ruim 1000 steden, variërend in grootte van 10 miljoen (Moskou) tot 1.500 (Verchojansk). Er waren toen dertien steden met meer dan een miljoen inwoners. Op volgorde van grootte waren dit Moskou, Sint-Petersburg, Novosibirsk, Nizjni Novgorod, Jekaterinenburg, Samara, Omsk, Kazan, Tsjeljabinsk, Rostov aan de Don, Oefa, Wolgograd en Perm. Rusland telde toen 166 steden met meer dan 100.000 inwoners. Veelal vormen deze steden het bestuurlijk centrum van een van de meer dan 80 deelgebieden van Rusland. De grootste steden waarbij dit niet het geval was, waren Toljatti, Novokoeznetsk, Naberezjnye Tsjelny en Magnitogorsk.
| Zie ook Lijst van steden in Rusland. |
Rivieren en meren
De belangrijkste rivieren in het Europese deel van Rusland zijn de Wolga, Don, Kama, de Oka, Noordelijke Dvina, de Dnjepr en de Westelijke Dvina. In het Aziatische deel van Rusland zijn de belangrijkste rivieren de Ob, Irtysj, Jenisej, Angara, Lena, Amoer, Jana, Indigirka en de Kolyma. In totaal zijn er meer dan 120.000 rivieren en circa 2.000 meren in Rusland.
| Zie ook Lijst van rivieren in Rusland. |
Natuur
Fauna
Rusland kent een enorme biodiversiteit met 320 verschillende soorten zoogdieren, 730 soorten vogels, 93 soorten reptielen,[12] 36 soorten amfibieën,[13] bijna 400 soorten aan de zeekust voorkomende vissoorten en 270 soorten zoetwatervissen. Sinds 1997 zijn hiervan in totaal 415 diersoorten opgenomen in het Red Data Book of the Russian Federation[14] en worden nu beschermd. Meer in detail betreft het 155 soorten ongewervelden, 4 soorten kaakloze vissen, 39 soorten vissen, 8 soorten amfibieën, 221 soorten reptielen, 123 soorten vogels en 65 soorten zoogdieren.
Klimaat
Rusland kent lange, donkere en koude winters. In het hoge noorden kan de winter wel zes maanden duren. Ojmjakon staat bekend als de koudste bewoonbare plaats ter wereld, boven de poolcirkel gelegen in Siberië komt de temperatuur in januari gemiddeld niet boven -50°C. De meeste grote rivieren in Siberië stromen naar het noorden, het smeltwater van de zuidelijk gelegen rivieren kan niet wegstromen zolang de rivieren in het noorden nog bevroren zijn waardoor grote gebieden in het voorjaar onder water komen te staan. Grote gebieden van Rusland kennen ook hete zomers vanwege het landklimaat. In het uiterste zuiden van het Europese deel van het land, bij de Kaukasus en de uitlopers aan de kusten van de Zwarte zee en Kaspische Zee, heerst een subtropisch klimaat.
Bezienswaardigheden
| Zie ook Werelderfgoedlijst. |
- Kizji Pogost in Karelië
- Kremlin en Rode Plein, Moskou
- Historische monumenten van Veliki Novgorod en omgeving
- Cultuur en historie van Solovki op de Solovetski-eilanden
- Witte monumenten van Vladimir en Soezdal in Oblast Vladimir
- Architectuur van de Triniti Sergius Lavra in Sergiev Posad
- Kolomenskoje, met onder andere de Kerk van de Hemelvaart
- Maagdelijke Komiwouden in de deelrepubliek Komi, in de Oeral
- Baikalmeer
- Vulkanen van Kamtsjatka (uitgebreid in 2001)
- Gouden bergen van Altai
- Westelijke Kaukasus
- Ferapontovklooster
- Historisch en architectonisch complex van het Kremlin van Kazan
- Koerse Schoorwal (gedeeltelijk in Litouwen)
- Centraal Sichote-Alingebergte
- Fort, oude stad en vestingwerken van Derbent
- Bekken van Uvs Nuur (gedeeltelijk in Mongolië)
- Natuurlijk systeem van het Wrangel-eiland-reservaat
- Novodevitsji-klooster met omliggende gebouwen
- Geodetische boog van Struve in Wit-Rusland, Estland, Finland, Letland, Litouwen, Noorwegen, Moldavië, Rusland, Zweden en Oekraïne.
Cultuur
| Zie ook Lijst van musea in Rusland en Russische literatuur. |
Algemeen
De relatief late intrede van de secularisering in de Russische cultuur wordt veelal als het voornaamste verschil tussen de West-Europese en de Russische cultuur aangemerkt. In de Westerse cultuur deed de profane cultuur haar invloed al gelden sinds de Renaissance in de 14e eeuw, maar in Rusland pas in de 17e eeuw. Tot die tijd stonden architectuur, literatuur en schilderkunst veelal in het teken van het christendom, c.q. de Russische orthodoxie. In de 18e eeuw begon een grote inhaalslag, die in de 19e eeuw vrucht zou dragen: Aleksandr Poesjkin, Nikolaj Gogol, Ivan Toergenjev, Fjodor Dostojevski, Leo Tolstoj en Anton Tsjechov in de literatuur, Ilja Repin, Isaak Levitan, Savrasov, Serov en Vroebel in de schilderkunst, Michail Glinka, Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, Modest Moessorgski, Aleksander Borodin en Nikolaj Rimski-Korsakov in de muziek. Ook het Russische ballet werd in de 19e eeuw wereldberoemd. Namen als Diaghilev en Nijinski spreken nog steeds voor zich. In het begin van de 20e eeuw kwam het symbolisme op, met onder andere de schrijver Aleksandr Blok en de dichter en schilder Maksimilian Volosjin als belangrijkste vertegenwoordigers. Met betrekking tot de Russische poëzie mogen namen als Anna Achmatova en Marina Tsvetajeva niet onvermeld blijven. Rusland leverde in de 20e eeuw vele bekende componisten als bijvoorbeeld Igor Stravinski, Sergej Prokofjev, Dmitri Sjostakovitsj en Sofia Goebaidoelina.
De 19e eeuw wordt vaak gezien als het hoogtepunt van de Russische cultuur. Maar in deze periode waren de meeste Russische cultuurdragers door hun opvoeding paradoxaal genoeg op West-Europa georiënteerd. In het begin van de 20e eeuw maakten nieuwe restauratietechnieken het mogelijk de Oudrussische iconen in al hun oorspronkelijke luister te herstellen. Deze iconen veroorzaakten destijds een wereldwijde sensatie. De Oudrussische cultuur werd zo herontdekt en deed haar intrede in de kunsten, maar het bleef hierbij beperkt tot haar uiterlijke vormen die veelal vermengd werden met de toen in zwang zijnde Jugendstil.
De werken van Russische componisten en schrijvers worden tot de hoogtepunten van de wereldcultuur gerekend. De Duitse schrijver Thomas Mann sprak zelfs van "die heilige russische Literatur."
Architectuur
De Russische architectuur werd tot de Val van Constantinopel vooral beïnvloed door de Byzantijnse architectuur. Tegen het einde van de 15e, begin 16e eeuw werden trends uit de Renaissance door Aristotle Fioravanti en andere Italiaanse architecten geïntroduceerd in Rusland. Tijdens de regeringen van Ivan de Verschrikkelijke en Boris Godoenov ontstonden de karakteristieke tentdakkerken, met als hoogtepunt de Pokrovkathedraal. In de 17e eeuw bloeide de "fleurige stijl" van ornamentatie op in Moskou en Jaroslavl, waardoor langzamerhand de weg vrijgemaakt werd voor de Narysjkin-barok van de jaren 90 van de 17e eeuw.
De 18e-eeuwse smaak voor rococoarchitectuur leidde tot de zeer rijk versierde werken van Bartolomeo Rastrelli en zijn navolgers. Tijdens de regering van Catharina de Grote en haar kleinzoon Alexander I werd de stad Sint-Petersburg omgetoverd in een openluchtmuseum van Neoklassieke architectuur. De 19e eeuw werd gedomineerd door een heropleving van Byzantijnse en Russische invloeden. De belangrijkste stijlen van de 20e eeuw waren het Art Nouveau (Fjodor Sjechtel), Constructivisme (Aleksej Sjtsjoesev en Konstantin Melnikov) en de Stalinistische Keizerstijl (Boris Iofan).
Karakteristiek voor het platteland is het bouwen in hout dat voor een groot deel het gezicht van de Russische architectuur bepaalt. Het prototype van deze bouwstijl is het boerenhuis, een izba.
Schilderkunst
De Russische icoon heeft zijn oorsprong eveneens in de Byzantijnse traditie, maar al vroeg is de iconenschilderkunst in Rusland zich op haar eigen manier gaan ontwikkelen en maakte ze zich los van de Byzantijns-Griekse stijl. Er ontstonden verscheidene scholen in Rusland met hun eigen stijlkenmerken. De beroemdste scholen zijn die van Novgorod, van Vladimir-Soezdal en van Moskou. Voorts moeten de school van Jaroslavl, de Stroganovschool en de school van Palech genoemd worden, al worden iconen van deze scholen niet als het hoogtepunt van de Russische iconenkunst beschouwd. De bloeitijd van de Russische icoon wordt doorgaans in de 13e tot en met de 16e eeuw gesitueerd. Het is ook in deze tijd dat de grote iconenschilders actief waren: Andrej Roebljov, Daniil Tsjornyj, Feofan Grek en Dionisij.
Vanaf de 17e eeuw nam de westerse invloed in de iconenkunst toe, wat leidde tot een steeds realistischer schilderstijl.
Sport
Als het aantal Olympische medailles van de Sovjet Unie en Rusland worden opgeteld dan is het land wereldwijd nummer 2 in de wereldranglijst voor wat betreft het aantal gouden medailles op zowel de zomer- als de winterspelen. De Sovjet en later de Russische atleten hebben altijd in de top 3 gestaan v.w.b. het aantal gouden medailles op de zomerspelen.
- In juli 2007 maakte het IOC bekend dat de Russische badplaats Sotsji de Olympische Winterspelen 2014 mogen organiseren. Het worden de eerste olympische spelen sinds Moskou 1980 in de Sovjet-Unie.
- Op 2 december 2010 maakte FIFA-President Sepp Blatter tijdens de bekendmaking voor het WK van 2018 en 2022, dat het WK 2018 is toegewezen aan Rusland.
Politiek
Rusland kent een gekozen president, parlementsverkiezingen en een meerpartijenstelsel. Hoewel er veel fraude plaats vindt in het voordeel van de huidige Russische president Vladimir Poetin, bij zowel de presidentsverkiezingen als de parlementsverkiezingen.[15][16] Rusland kent algemeen kiesrecht sinds 1918. De kiesleeftijd is 18 jaar. Er is een tweedelig parlement. Het lagerhuis heet Staatsdoema (Государственная дума) en bestaat uit vertegenwoordigers van alle partijen die de drempel van 5% halen. Het hogerhuis heet Federatieraad (Совет Федерации); daarin zetelen vertegenwoordigers van alle 83 gebieden, waarbij elk gebied twee vertegenwoordigers heeft.
Van 2000 tot 2008, en vanaf 2012 weer is Vladimir Poetin de president van de Russische Federatie. Tijdens zijn regering werden sommige democratische vrijheden echter geleidelijk aan weer wat ingeperkt. Zo bepaalde hij dat vanaf 2004 de federale president de gouverneurs van de deelgebieden kiest, in plaats van door middel van regionale verkiezingen. Hoewel hij heeft gezegd dat weer terug te gaan draaien, na de protesten in 2011 en 2012. Ook politieke opponenten bij presidentsverkiezingen hebben geen eerlijke kans. Voorbeelden zijn de vermeende ontvoering van presidentskandidaat Ivan Ribkin en de plotselinge belastingfraude van Yukos die naar boven kwam toen eigenaar oligarch Michail Chodorkovski politieke aspiraties kreeg. Eerder vluchtte mede-eigenaar van oliebedrijf Sibneft oligarch Boris Berezovski al het land uit. Een ander interessant verschijnsel is de poging van Poetin om oligarchen aan te stellen als gouverneurs over arme gebieden, met als doel deze oligarchen geld te laten investeren in deze gebieden.
Wijzigingen in de NGO-wet en opkomstdrempel
Op 23 november 2005 nam de federale Doema tijdens de eerste lezing een wet aan, die het verplicht stelt aan NGO's om zich opnieuw te registreren en op 23 december 2005 werd deze wet met 357 tegen 20 stemmen tijdens de derde lezing definitief aangenomen. Hiermee wordt het voor de federale overheid mogelijk om financieel inzicht te krijgen in de activiteiten van deze NGO's. Een aantal maanden eerder gaf president Poetin aan dat hij niet zal tolereren dat buitenlands geld wordt ingezet voor de steun aan politieke activiteiten in Rusland. In Oekraïne werden dergelijke gelden (zoals door George Soros) gebruikt voor de Oranjerevolutie. Op 10 januari 2006 ondertekende Poetin de wet. Tot 2006 gold een opkomstdrempel voor de opkomst voor parlementsverkiezingen van 25% en voor presidentsverkiezingen van 50%, maar op 17 november 2006 werden deze opkomstdrempels afgeschaft, mogelijk om ook bij een zeer lage opkomst zonder oponthoud door te kunnen regeren.[17]
Staatshoofden
1991-heden: Russische Federatie (Rusland)
- Vladimir Poetin (2012 - heden)
- Dmitri Medvedev (2008 - 2012)
- Vladimir Poetin (1 januari 2000 - 2008)
- Boris Jeltsin (1991 - 31 december 1999)
Politieke partijen
De grootst politieke partijen zijn momenteel Verenigd Rusland en de Communistische Partij van de Russische Federatie. Daarnaast zijn er meerdere Kremlingezinde partijen, waarvan het democratisch-socialistische Rechtvaardig Rusland en de extreemrechtse ultra-nationalistische Liberaal-Democratische Partij van Rusland ook zetel hebben in de Staatsdoema. Ook is er nog Rechtse Zaak, het linksnationalistische de Patriotten van Rusland en het sociaalliberale Jabloko. De belangrijkste oppositiepartij is de Communistische Partij van de Russische Federatie, met 19,19% van de stemmen bij de laatste frauduleuze parlementsverkiezingen in 2011.
- Verenigd Rusland onder leiding van Vladimir Poetin: de partij is centrumrechts en is voorstander van de vrije markteconomie. Het is de grootste partij van Rusland en is de Kremlin-partij.
- Communistische Partij van de Russische Federatie onder leiding van Gennadi Zjoeganov: is een communistische partij.
- Rechtvaardig Rusland onder leiding van Nikolai Levichev: deze democratisch-socialistische partij werd gevormd door het samengaan van drie kleinere partijen, Rodina ('Moederland'), de Gepensioneerdenpartij en de Russische Partij van het Leven.
- Liberaal-Democratische Partij van Rusland onder leiding van Vladimir Zjirinovski: de partij is politiek extreem-rechts en autoritair. Zjirinovski is ook een zeer populistisch politicus, die zich regelmatig doet opmerken in de media, onder meer in allerlei populaire TV-shows. Wordt vaak gezien als een project van het Kremlin.
- Jabloko onder leiding van Sergej Mitrochin: is een sociaalliberale partij, sterk westers gezind. De partij is voorstander van het Russisch lidmaatschap van de Europese Unie en tegenstander van de oorlog in Tsjetsjenië.
- Patriotten van Rusland onder leiding van Gennady Semigin: is een linksnationalistische partij.
- Rechtse Zaak onder leiding van Andrey Dunaev: is een liberale centrumrechtse partij. De partij is een project van het Kremlin.[18]
Economie
| Zie Economie van Rusland voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Tot de veranderingen in 1990 - in gang gezet door de laatste president van de Sovjet-Unie, Michail Gorbatsjov - was Rusland binnen de Sovjet-Unie een communistisch land. Daarna is onder leiding van Boris Jeltsin in sneltreinvaart een beweging in de richting van het altijd zo verguisde westers 'kapitalisme' op gang gekomen. Deze ontwikkeling heeft het hele sociaaleconomische systeem van Rusland omgewoeld, waardoor aanvankelijk geen grotere welvaart werd bereikt, behalve voor de nieuwe elite en zakenwereld.
In december 1991 stortte het Sovjet regime in[19]. De slechte economische omstandigheden en de zwakke financiële positie van de overheid maakte een fundamentele economische heroriëntatie noodzakelijk[19].
Een van de eerste maatregelen na de val was het vrijgeven van de prijzen[19]; dit leidde tot een ruimschootse verdubbeling van de prijzen alleen al in januari 1992. Subsidies werden afgeschaft, nieuwe belastingen geïntroduceerd en een vaste wisselkoers voor de roebel vastgesteld. De geldhoeveelheid nam explosief toe mede waardoor de inflatie op zo’n 2.520% uitkwam voor heel 1992, gevolgd door 840% in 1993 en 224% in 1994[19].
Vanaf juli 1992 was de roebel vrij inwisselbaar in buitenlandse valuta waaronder de Amerikaanse dollars[19]. De intentie om de wisselkoers redelijk stabiel te houden werd al snel opgegeven. Tussen juli 1992 en oktober 1995 daalde de koers van de roebel spectaculair, van 144 roebel voor één dollar naar ongeveer 5.000 roebel in oktober 1995[19].
Alle bedrijven waren in handen van de overheid. Een privatiseringsprogramma werd gestart om de rol van de overheid terug te dringen en particulier initiatief aan te moedigen. Op 1 oktober 1993 kreeg elke burger een waardebon van 10.000 roebel inwisselbaar in aandelen van bedrijven[19]. In juni 1994 was circa 70% van de middelgrote en grote bedrijven in private handen en 90% van de kleine ondernemingen[19]. In de tweede fase van de privatiseringsronde besloot de overheid haar belangen in bedrijven te verkopen. De privatisering werd geplaagd door veel corruptie schandalen; de bevolking raakte het vertrouwen kwijt. Overheidsbedrijven gingen voor weinig geld over naar particulieren met goede connecties binnen het overheidsapparaat of naar de Russische maffia[19]. De grenzen tussen deze twee groepen was bijzonder vaag en luidde de introductie in van de Russische oligarchen.
Tussen 1991 en 1997 kromp het BBP (bruto binnenlands product) met 42% (ter vergelijking: tijdens The Great Depression kromp het Amerikaanse BNP met 30%). De industriële productie van Rusland nam af met 53%, de landbouwproductie met 37%. Door de enorme inflatie volstond het gemiddelde loon alleen om twee overlevingsminimumpakketten (een door het Russische statistiekencomité gehanteerde armoedegrens) te kopen. Tijdens de Sovjettijd bedroeg het gemiddelde loon 5 à 6 keer zo'n overlevingsminimumpakket.
In 1997 kende Rusland voor het eerst sinds het begin van de hervormingen een geringe economische groei (ca. 2%), maar door de financiële crisis die begon op 17 augustus 1998 (ongecontroleerde depreciatie van de roebel) werd deze positieve tendens doorbroken.
Sinds 1999 kent Rusland echter een sterke economische groei, gemiddeld 6% per jaar. Die is vooral te danken aan de devaluatie van de roebel en de hoge olieprijzen. Met de geleidelijke groei van de investeringen en het inkomen van de bevolking wordt de binnenlandse consumptie een steeds grotere factor van deze groei.
In 2011, twee decennia na de omwenteling, lag het inkomen per hoofd van de bevolking op 40% van het gemiddelde van de OESO landen.[20] De economische groei in de periode 2001-2011 was gemiddeld 5,25% per jaar; volgens het Internationaal Monetair Fonds een teleurstellend resultaat gezien de rijkdom aan natuurlijke hulpbronnen, met name aardolie en aardgas, en de verviervoudiging van de olieprijs over deze jaren.[20] Economische instabiliteit en het zwakke politieke systeem, waaronder rechtsonzekerheid, resulteerde in een moeilijk investeringsklimaat.[20] In 2011 had het land een bruto nationaal product van 54.000 miljard roebels[20], ofwel $ 1.850 miljard, ongeveer driemaal het niveau van Nederland. Dankzij de export van energie heeft het land een groot overschot op de handelsbalans. Ongeveer tweederde van de exportopbrengsten zijn het resultaat van de uitvoer van aardolie en aardgas.[20] Een deel van deze opbrengsten worden gereserveerd en Rusland beschikte over circa $ 500 miljard aan internationale reserves per ultimo 2011.[20] De regering profiteert ook van deze export; ongeveer eenderde van de staatsinkomsten zijn energie gerelateerd.[20] Gezien de politieke onzekerheid en een gebrek aan investeringsmogelijkheden kampt het land met een grote kapitaalvlucht; in het eerste kwartaal van 2012 verliet $ 35 miljard het land, dat is een verdubbeling ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar ervoor.[21]
Voor de toekomst is de grote uitdaging hoe de ontwikkeling van kleine en middelgrote bedrijven te bevorderen. Deze ontwikkeling is momenteel namelijk nog erg moeilijk, daar het economische klimaat wordt gedomineerd door oligarchen en een onvoldoende functionerend banksysteem. Veel van de banken worden beheerst door ondernemers en oligarchen die banktegoeden gebruiken voor leningen aan bedrijven, die aan hen zijn gelieerd. Dit is een van de speerpunten van de Wereldhandelsorganisatie en de EBRD, die proberen om het deze processen eerlijker te laten verlopen. Inmiddels heeft Vladimir Poetin in de economie ingegrepen en nationalisaties uitgevoerd.
Voor informatie over de Russische economie ten tijde van de USSR, zie: Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek, Sovjet-Unie.
De belangrijkste handelspartners zijn: Nederland, Duitsland, Oekraïne en Japan.
Zie ook:
Verkeer en vervoer
Rusland kent een netwerk van M-wegen (M staat voor magistral, "hoofdweg"), die vooral in Europees Rusland te vinden zijn. Daarbuiten zijn nog secundaire wegen, de zogenaamde A-wegen.
Hoewel weinig M-wegen de autosnelwegstatus hebben (alleen delen van de M2 en de M4 zijn officieel autosnelweg), bestaan veel van de grote Russische wegen wel uit 2 rijstroken per richting, meestal niet afgescheiden door middel van een middenberm, en zijn er ook vaak geen ongelijkvloerse kruisingen. De meeste wegen gaan langs de grote steden, door middel van rondwegen, zodat doorgaand verkeer niet dwars door de stadscentra hoeft. Rond de hoofdstad Moskou ligt de ringweg MKAD, (voluit: Moskovskaja Koltsevaja Avtomobilnaja Doroga), een 2x5-strooks autosnelweg.
De belangrijkste wegen zijn:
- M1: Moskou - Smolensk - Wit-Rusland
- M2: Moskou - Toela - Koersk - Belgorod - Oekraïne
- M3: Moskou - Brjansk - Oekraïne
- M4: Moskou - Voronezj - Rostov aan de Don
- M5: Moskou - Samara - Tsjeljabinsk
- M6: Moskou - Tambov - Wolgograd - Astrachan
- M7: Moskou - Nizjni Novgorod - Kazan - Perm - Oefa
- M8: Moskou - Jaroslavl - Archangelsk
- M9: Moskou - Velikije Loeki - Letland
- M10: Moskou - Sint-Petersburg
Spoorwegen
De Russische spoorwegen zijn met een totale lengte van 87.157 km (2002) de nummer twee in de wereld.
Media
Russische kranten zijn onder andere:
Zie ook
- Gouden Ring van Rusland
- Nederzettingstypen in Rusland
- Rusland van A tot Z
- Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek
- Sovjet-Unie
Externe links
Referenties
|
|
Zie ook de Atlas van Rusland op Wikimedia Commons. |
Vrije mediabestanden over Russia op Wikimedia Commons
| Gemenebest van Onafhankelijke Staten |
|---|
|
| Landen in Azië |
|---|
|
Afghanistan · Armenië · Azerbeidzjan · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Brunei · Cambodja · China · Cyprus · Egypte · Filipijnen · Georgië · India · Indonesië · Irak · Iran · Israël · Japan · Jemen · Jordanië · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Laos · Libanon · Maldiven · Maleisië · Mongolië · Myanmar · Nepal · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Oost-Timor · Pakistan · Palestina · Qatar · Rusland · Saoedi-Arabië · Singapore · Sri Lanka · Syrië · Tadzjikistan · Taiwan · Thailand · Turkije · Turkmenistan · Verenigde Arabische Emiraten · Vietnam · Zuid-Korea |
| Landen in Europa |
|---|
|
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kosovo · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Macedonië · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland |
.svg){kind=link}
|
Zoek Rusland op Wiktionary. |