Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Wervik

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Wervik
Stad in België
Vlag van Wervik Wapen van Wervik
Wervik
Wervik
Geografie
Gewest Vlaanderen
Provincie West-Vlaanderen
Arrondissement Ieper
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere		 43,61 km² (2009)
80,12%
9,09%
10,79%
Coördinaten 50° 47' NB, 3° 3' OL
Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid		 18.134 (01/01/2010)
49,52%
50,48%
416 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0–17 jaar
18–64 jaar
65 jaar en ouder		 (01/01/2008)
20,46%
60,46%
19,08%
Buitenlanders 4,02% (01/01/2008)
Politiek en bestuur
Burgemeester Youro Casier (sp.a)
Bestuur sp.a, N-VA, Open Vld
Zetels
CD&V
sp.a
N-VA
Open Vld
Positief Project
Onafhankelijke
 25
8
8
4
3
1
1
Economie
Gemiddeld inkomen 13.462 euro/inw. (2007)
Werkloosheidsgraad 5,94% (jan. 2009)
Overige informatie
Postcode
8940
8940		 Deelgemeente
Wervik
Geluwe
Zonenummer 056
NIS-code 33029
Politiezone Arro Ieper
Website www.wervik.be
Detailkaart
Bestand:WervikLocatie.png
ligging binnen het arrondissement Ieper
in de provincie West-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België
rel=nofollow
rel=nofollow

Wervik is een stad in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De stad ligt langs de Leie, die er de grens met Frankrijk vormt. Aan de overzijde van de Leie ligt de Franse gemeente Zuid-Wervik (Wervicq-Sud). De stad heeft een oppervlakte van 4361 ha en meer dan 18.000 inwoners.

Geschiedenis

Wervik is een van de oudste steden in België.

Prehistorie

Steentijdartefacten (vuursteenbijlen en speerpunten) werden gevonden op de wijk Laag-Vlaanderen en het domein Oosthove. De archeologische opgravingen aan de Pionier in 2009 leverden bewoningssporen uit de IJzertijd tot de Romeinse periode op.

Romeinse tijd

Zie ook: Romeinen in België

Wervik lag in het gebied van de Morini.

Op de Romeinse wegenkaarten uit de 3de-4de eeuw is Wervik te vinden onder de naam Viroviacum (Itinerarium Antonini) of Virovino (Peutingerkaart). In de jaren 1950 werd daardoor etymologisch afgeleid dat er ooit een stam onder leiding van een hoofdman met de naam Virovos gewoond zou hebben. Dit is echter niet bewezen.

Viroviacum was een Romeinse halte op de Romeinse heirweg van Kassel naar Bavay. Tijdens de aanleg van de parking van de sporthal "De Vogel" in 1991 werd een deel van die weg teruggevonden. In 2009 werden ter hoogte van de splitsing Ten Brielensesteenweg - Zandvoordestraat de werken voor een nieuw sportcentrum gestart waarbij een splitsende Romeinse heirweg werd opgegraven. Er wordt aangenomen dat de weg daar vertakte naar Kassel en Belle. Er werden onder andere ook brandrestengraven en een Romeinse verdedigingsgracht opgegraven.

Het stratenpatroon van het oudste gedeelte van de stad Wervik (Nieuwstraat - Groenstraat - Donkerstraat) vertoont een opmerkelijk dambordpatroon vergelijkbaar met Romeinse steden. In 2012 werd van werken aan de centrumstraten gebruikgemaakt om extra onderzoek uit te voeren naar het Romeins verleden van die straten. Resultaten zijn nog niet bekend.

In de stad zijn de loop van de geschiedenis verschillende opmerkelijke vondsten uit de Romeinse tijd gedaan. Verschillende Romeinse munten, een aardewerken duifje, een beeldje van Mercurius, een Romeinse weegschaal en wat terra sigillata. De vondsten zijn te zien in het Wervikse Erfgoedhuis René Defrancq.

Opgravingen op het Sint-Maartensplein in het centrum legden onder meer de funderingen van de verdwenen Romaanse Sint-Maartenskerk bloot die gedeeltelijk bestonden uit Romeins afvalmateriaal. Volgens Jean-Baptiste Gramaye stond op die plaats een Romeins fanum ter ere van Mars of Priapus en was er in de 17de eeuw nog een standbeeld van die god te zien in de ruïnes van de kerk. De resten van de kerk werden in de 18de eeuw gesloopt.

Ook nog volgens Gramaye werd er in 1514 een muntstuk van Julius Caesar gevonden.

Middeleeuwen

Onder de Franken gaf Wervik zijn naam aan het kanton pagus Firoviacensis of Viroviacensis. Het is niet bekend wanneer Wervik officieel Stadsrechten kreeg, maar volgens Gramaye was Wervik al een stad in 1082.

In 1127 had Willem Van Werveke, van de heerlijkheid van Elslande als lid van de clan van de Erembalden meegewerkt aan de moord op Karel de Goede, waardoor een strafexpeditie werd opgezet en zijn kasteel met de grond werd gelijkgemaakt.

In de 13de eeuw was het aantal inwoners van Wervik sterk gestegen, dankzij de grote bloeiperiode van de lakenhandel die tot op de markten van het Verre Oosten doordrong. In 1297 werd de stad door Filips de Schone ingenomen en gedeeltelijk verwoest.

Tijdens de Gentse opstand van 1382 was Wervik een voorpost van het leger van Filips van Artevelde tijdens de slag bij Westrozebeke. De opstand mislukte, en de stad werd door de Bretons geplunderd en in de as gelegd. Onder andere de Sint-Medarduskerk moest totaal heropgebouwd worden.

Wervik was nog niet volledig hersteld toen een grote brand in 1400 de stad terug verwoestte. Van de 820 woningen bleven er nog slechts 20 overeind. Jan Zonder Vrees gaf Wervik in 1401 een halle, als stimulans tot herstel en heropbloei.

In 1436 viel een deel van het garnizoen van Calais Wervik binnen en brandde de stad terug plat. In 1440 brandde de stad weer. De vele opeenvolgende branden kwamen vooral door het feit dat de huizen meestal in hout en stro werden opgetrokken, en dat de stad zonder ommuring geen weerstand kon bieden tegen invallen.

Na de opeenvolging van branden kreeg de stad te maken met de pest. In de jaren 1436 en 1468 had de epidemie de bevolking fel uitgedund.

Habsburgse Nederlanden

Bestand:Wervik, Belgium, 1559-1564 Deventer.jpg
Wervik, ca. 1560

In het midden van de 16de eeuw kwam voor Wervik eindelijk een rustiger periode. De welvaart was echter verdwenen en de bevolking was tot ongeveer 3000 inwoners gedaald.

In augustus 1566 kreeg Wervik bezoek van de eerste groep rondtrekkende calvinisten uit de Westhoek. Religieuze beelden in de kerken werden kapotgeslagen. De Sint-Medarduskerk draagt nu nog steeds de sporen van de beeldenstorm.

Toen de Malcontenten onder leiding van Frans van Anjou in 1579 uit Menen werden verjaagd door troepen van de hugenoten onder leiding van François de La Noue, gingen ze zich in de Sint-Medarduskerk en het kasteel aan de andere kant van de Leie verschansen om de twee gebouwen als verdedigingspunt te gebruiken.

De La Noué kwam 's anderendaags, in de vroege ochtend van op 12 november 1579, met zijn troepen aan in Wervik. De gevechten duurden tot 16u die dag, waarna zowel de Sint-Medarduskerk als het kasteel uitgebrand waren. 40 malcontenten kwamen om, er werden 150 gevangenen genomen, en de rest vluchtte naar Komen.

Bestand:Wervicke 1649 Blaeu-editie Sanderus.jpg
Wervik in Flandria Illustrata, 1649

In de 17de eeuw had de hele streek te lijden onder de aanhoudende aanhechtingspogingen van de Franse koning Lodewijk XIV. In 1668 werd Wervik door de Fransen ingenomen en nadien aan de Spaanse kroon gehecht tot 1678. Na de Vrede van Nijmegen dat jaar werd Wervik opnieuw Frans bezit. De voortdurende verarming van de stad zorgde ervoor dat deze toen slechts 3172 inwoners telde.

In 1713 werd door het Verdrag van Utrecht de stad in tweeën gedeeld. De Leie werd staatsgrens en scheidde de stad in een Frans Wervik (nu Zuid-Wervik) en een Oostenrijks Wervik. Voor de bevolking bleef de stad echter één geheel. De Sint-Medarduskerk bleef voor beide stadsdelen bijvoorbeeld de parochiekerk.

Eerste Franse Republiek

Bestand:Wervik, 1777, Ferrariskaart.jpg
Wervik in 1777

Op 13 september 1793, tijdens de Eerste Coalitieoorlog, vochten bij Wervik dertienduizend Nederlanders tegen het Franse revolutionaire leger onder leiding van Daendels. De Nederlanders boden 5 uur lang wanhopig weerstand tegen de Fransen die veertigduizend man sterk waren. Hun vuur legde soms de helft van de Fransen om, maar door het revolutionnaire idee van de dienstplicht werden de gesneuvelde Fransen onmiddellijk weer aangevuld, waardoor de Nederlanders zich moesten terugtrekken en Wervik in handen viel van de Fransen.

Onder de gekwetsten was ook de negentienjarige Prins Frederik, die gewond raakte aan zijn rechterschouder, en uiteindelijk nooit meer genas.

In mei 1794 werd Wervik geplunderd door Franse revolutionaire troepen onder leiding van Dominique Vandamme. De Sint-Medarduskerk werd volledig in de as gelegd.

Wervik werd deel van het Franse Leiedepartement en kwam in een periode van terreur, dwang en vervolging.

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Bestand:Bundesarchiv Bild 104-0274, Belgien, Wervicq, Zerstörungen.jpg
De Leiestraat na de bombardementen tijdens WO I

Na het Congres van Wenen in 1815 kwam de stad bij het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden tot de Belgische Revolutie in 1830.

Koninkrijk België

In 1830 werd Wervik een deel van België. Wervik had aan het begin van de 19e eeuw weinig industrie, maar veel Wervikanen gingen in de weverijen van het sterk geïndustrialiseerde Noord-Frankrijk aan de slag, waarvan een groot deel in Wervicq-Sud.

Op 14 januari 1853 kwam de eerste trein aan op de pas geopende spoorlijn Kortrijk-Wervik.

Eerste Wereldoorlog

Zie Wervik tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vielen Duitse troepen op 5 oktober 1914 de stad in. Een douanier had op 4 oktober 1914 Duitse Ulanen opgemerkt te Zuid-Wervik. Daarop draaide hij de draaibrug tussen Zuid-Wervik en Wervik open en smeet de sleutel in de Leie. De volgende dag kwamen de Duitsers terug en visten de sleutel op. Na een kort gevecht met de Rijkswacht werd de stad uiteindelijk veroverd. Wervik was de eerste stad net buiten het front, dus kreeg het een militair bestuur en werden Duitse soldaten er ingekwartierd en gewonden verzorgd. Adolf Hitler werd na een gasaanval in 1917 in Zuid-Wervik verzorgd. De Wervikanen werden gedwongen aan het werk gezet in hun fabrieken die nu de loopgravenoorlog dienden. In 1917 moest de bevolking de stad ontruimen omdat Engelse kanonnen op Wervik werden gericht en de stad in puin legden.

Wervik werd na de oorlog grotendeels herbouwd. De Brugse architect Huib Hoste voerde er enkele projecten uit, waaronder enkele huizenrijen, handelsgebouwen en de stadsriolering.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Wervik opnieuw door Duitse troepen bezet, tot de bewoners in 1944 door Canadese soldaten werden bevrijd.

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Wervik voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Bestand:Wervik JPG04.jpg
De brug op de Leie.
Bestand:Wervik - Leie.jpg
Wervik aan de Leie.
Bestand:Wervik JPG03.jpg
De oude windmolen.

Kernen

Naast Wervik-centrum ligt in de gemeente nog de deelgemeente Geluwe, iets ten noordoosten van Wervik, net buiten de nabijgelegen stad Menen, en het gehucht Kruiseke, een landelijk dorpje ten noorden van Wervik niet ver van de autosnelweg A19 Kortrijk-Ieper.

Nr. Naam Oppervlakte Bevolking[1]
(31/12/2010)
I
 
(III)		 Wervik
- Wervik
- Kruiseke		 22,52
 
 		 11.593
 
 
II Geluwe 21,09 6.668
Bron: Gemeente Wervik jaarverslag 2010(Dode link)

De gemeente Wervik grenst aan de volgende dorpjes en gemeenten:

Kaart

Bestand:MapWervik.svg
Wervik, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977. <timeline> Colors= 

id:a value:gray(0.9)
id:b value:gray(0.7)
id:c value:rgb(1,1,1)
id:d value:rgb(0.7,0.8,0.9)
id:e value:rgb(0.6,0.7,0.8)

ImageSize = width:800 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:20000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:2000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:a increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:c

BarData= 

bar:1806 text:1806
bar:1816 text:1816
bar:1830 text:1830
bar:1846 text:1846
bar:1856 text:1856
bar:1866 text:1866
bar:1876 text:1876
bar:1880 text:1880
bar:1890 text:1890
bar:1900 text:1900
bar:1910 text:1910
bar:1920 text:1920
bar:1930 text:1930
bar:1947 text:1947
bar:1961 text:1961
bar:1970 text:1970
bar:1981 text:1981
bar:1990 text:1990
bar:2000 text:2000
bar:2010 text:2010
bar:2018 text:2018

PlotData= 

color:d width:20 align:left

bar:1806 from:0 till: 0
bar:1816 from:0 till: 0
bar:1830 from:0 till: 0
bar:1846 from:0 till: 9793
bar:1856 from:0 till: 0
bar:1866 from:0 till: 11028
bar:1876 from:0 till: 0
bar:1880 from:0 till: 11551
bar:1890 from:0 till: 11829
bar:1900 from:0 till: 13259
bar:1910 from:0 till: 14927
bar:1920 from:0 till: 12961
bar:1930 from:0 till: 16247
bar:1947 from:0 till: 17985
bar:1961 from:0 till: 18475
bar:1970 from:0 till: 18556
bar:1981 from:0 till: 18086
bar:1990 from:0 till: 17932
bar:2000 from:0 till: 17796
bar:2010 from:0 till: 18134
bar:2018 from:0 till: 18643

PlotData= 

bar:1806 at: 0 fontsize:s text: 
bar:1816 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1830 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1846 at: 9793 fontsize:S text: 9.793 shift:(-10,5)
bar:1856 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1866 at: 11028 fontsize:S text: 11.028 shift:(-10,5)
bar:1876 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1880 at: 11551 fontsize:S text: 11.551 shift:(-10,5)
bar:1890 at: 11829 fontsize:S text: 11.829 shift:(-10,5)
bar:1900 at: 13259 fontsize:S text: 13.259 shift:(-10,5)
bar:1910 at: 14927 fontsize:S text: 14.927 shift:(-10,5)
bar:1920 at: 12961 fontsize:S text: 12.961 shift:(-10,5)
bar:1930 at: 16247 fontsize:S text: 16.247 shift:(-10,5)
bar:1947 at: 17985 fontsize:S text: 17.985 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 18475 fontsize:S text: 18.475 shift:(-10,5)
bar:1970 at: 18556 fontsize:S text: 18.556 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 18086 fontsize:S text: 18.086 shift:(-10,5)
bar:1990 at: 17932 fontsize:S text: 17.932 shift:(-10,5)
bar:2000 at: 17796 fontsize:S text: 17.796 shift:(-10,5)
bar:2010 at: 18134 fontsize:S text: 18.134 shift:(-10,5)
bar:2018 at: 18643 fontsize:S text: 18.643 shift:(-10,5)

</timeline>

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Structuur

Wervik Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Europa colspan="2" | Vlag van België België Vlaanderen West-Vlaanderen Ieper Wervik
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
Volksvertegen­woordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring West-Vlaanderen Kortrijk-Ieper Ieper Wervik Wervik
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Burgemeesters

Burgemeesters van Wervik waren:

  • 1800 - 1805 : Benoit Paret [2]
  • 1806 - 1807 : Joseph Col [2]
  • 1807 - 1809 : Guillaume Castelein [2]
  • 1809 - 1822 : Jean Dominique Gheerbrandt (of Gheerbrant) [2]
  • ...
  • 1895 - 1903 : August Delva (eerste katholieke burgemeester)
  • 1904 - 1915 : August Verhaeghe (katholiek)
  • 1915 - 1921 : Jean-Baptiste Dumont (katholiek)
  • 1921 - 1933 : Paul Leroux (katholiek)
  • 1933 - ? : Ernest Vandecandelaere (katholiek/CVP)
  • 1944? - 1950 : Ernest Vandecandelaere (katholiek/CVP)
  • ? - ? : Rudolf Deleu (CVP)
  • ? - ? : Jozef De Geest
  • 1971 - 1982: Norbert De Meerschman (CVP)
  • 1983 - 1988: Albert Deconinck (SP)
  • 1989 - 2000: Rosa Lernout-Martens (VU/Aktief)
  • 2001 - 2012: Johnny Goos (sp.a)
  • 2013 - ... : Youro Casier (sp.a)

2013-2018

Burgemeester is Youro Casier (sp.a). Hij leidt een coalitie bestaande uit sp.a, Open Vld en N-VA. Samen vormen ze de meerderheid met 16 op 25 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij 10-10-1976[3] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[4] 14-10-2012[5]
Stemmen / Zetels % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25
PVDA - 0,64 0 - - - - -
Positief Project - - - - - 6,3 1 8,5 1
Groen! en spirit / Positief Project - - - - - 4,6 0
SP1/sp.a2 19,781 5 23,471 6 25,761 7 30,51 8 41,121 12 29,12 8 26,92 8
PVV-GB1 / PVV2 / VLD3 / IMPULSA / Open Vld4 11,141 2 13,651 3 14,192 3 12,393 3 10,483 2 18A 4 14,44 3
VU1 / AKTIEF2 / IMPULSA / N-VA3 9,431 1 18,051 4 25,311 6 25,742 7 20,122 5 17,83 5
CVP1 / CD&V2 59,651 17 42,851 12 34,741 9 25,551 7 22,881 6 272 8 27,22 8
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - - - 5,411 0 152 4 5,12 0
FORUM - - - 4,93 0 - - -
Anderen(*) - 1,35 0 - 0,9 0 - - -
Totaal stemmen 12763 12585 12843 12736 12799 12880 13018
Opkomst % 95,62 94,38 94,11 94,48 93,53
Blanco en ongeldig % 3,32 4,93 5 5,18 5,06 4,73 5,82

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt
(*)1982: VDP 1994: VVP

Bestuur

Verkeer en vervoer

Door het noorden van de gemeente loopt de snelweg A19, met afrit 2a (Geluwe) en afrit 3. Iets ten zuiden van de snelweg loopt daarmee ongeveer parallel de N8, de oude steenweg tussen Ieper en Menen. Vanaf de snelweg loopt door Wervik de N58 naar de Waalse exclave Komen-Waasten.

Het Station Wervik ligt op spoorlijn 69 tussen Kortrijk en Poperinge.

Geboren in Wervik

Bestand:Ronny Coutteure.jpg
Ronny Coutteure, In Wervik geboren en bekend van 'The Young Indiana Jones'.

Partnersteden

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen
rel=nofollow
rel=nofollow
Vlag van BelgiëGemeenten in de provincie West-VlaanderenVlag van de provincie West-Vlaanderen

Alveringem · Anzegem · Ardooie · Avelgem · Beernem · Blankenberge · Bredene · Brugge · Damme · De Haan · De Panne · Deerlijk · Dentergem · Diksmuide · Gistel · Harelbeke · Heuvelland · Hooglede · Houthulst · Ichtegem · Ieper · Ingelmunster · Izegem · Jabbeke · Knokke-Heist · Koekelare · Koksijde · Kortemark · Kortrijk · Kuurne · Langemark-Poelkapelle · Ledegem · Lendelede · Lichtervelde · Lo-Reninge · Menen · Mesen · Meulebeke · Middelkerke · Moorslede · Nieuwpoort · Oostende · Oostkamp · Oostrozebeke · Oudenburg · Pittem · Poperinge · Roeselare · Ruiselede · Spiere-Helkijn · Staden · Tielt · Torhout · Veurne · Vleteren · Waregem · Wervik · Wevelgem · Wielsbeke · Wingene · Zedelgem · Zonnebeke · Zuienkerke · Zwevegem
België: Provincies · Gemeenten

rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Wervik op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
50°46′47″N, 3°2′24″E
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wervik&oldid=250412"