Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Lier
Stad in België | ||||
| ||||
Gewest | Vlaanderen | |||
Provincie | Antwerpen | |||
Arrondissement | Mechelen | |||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
49,7 km² (2009) 69,36% 11,72% 18,92% | |||
Coördinaten | 51° 8' NB, 4° 34' OL | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
33.930 (01/01/2010) 48,62% 51,38% 683 inw./km² | |||
Leeftijdsopbouw 0–17 jaar 18–64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2008) 18,89% 61,45% 19,66% | |||
Buitenlanders | 3,38% (01/01/2008) | |||
Burgemeester | Frank Boogaerts (N-VA) | |||
Bestuur | N-VA, Open Vld | |||
Zetels N-VA sp.a Open Vld Vlaams Belang CD&V Groen Lier&Ko vo-LK |
31 12 5 5 3 3 1 1 1 | |||
Gemiddeld inkomen | 16.238 euro/inw. (2007) | |||
Werkloosheidsgraad | 5,91% (jan. 2009) | |||
Postcode 2500 2500 |
Deelgemeente Lier Koningshooikt | |||
Zonenummer | 03 - 015 | |||
NIS-code | 12021 | |||
Politiezone | Lier | |||
Website | www.lier.be | |||
Bestand:LierLocatie.png | ||||
ligging binnen het arrondissement Mechelen in de provincie Antwerpen | ||||
|
Lier (Frans: Lierre) is een stad in de Belgische provincie Antwerpen. Lier ligt ten zuidoosten van de stad Antwerpen[1] en bestaat uit de deelgemeenten Koningshooikt en Lier zelf.
De stad telde op 1 januari 2016 34.905 inwoners en ligt aan de samenloop van de Grote Nete en de Kleine Nete. Lier wordt "de poort der Kempen" genoemd en kreeg de bijnaam Lierke Plezierke. Haar patroonheilige is Gummarus en de spotnaam voor een Lierenaar is "schape(n)kop".
Geschiedenis
Zie Geschiedenis van Lier voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De geschiedenis van de Stad Lier begint ergens in de tweede helft van de 7de eeuw wanneer de Heilige Gummarus wordt geboren. De stadsrechten werden verkregen in het jaar 1212.
Geografie
Hydrografie
- De rivier de Nete, ontstond vroeger ten zuiden, maar nu ten noorden van de stad door de samenvloeiing van de Grote en Kleine Nete.
- De rivier de Kleine Nete die gedeeltelijk ook "Binnennete" wordt genoemd.
- De rivier de Grote Nete
- Het Netekanaal, begint aan het Albertkanaal en komt ten zuidwesten van Lier samen met de Nete.
- De Afleidingsvaart van de Nete, ook wel "Omleidingsvaart" genoemd.
- De Albertvaart, een korte verbinding tussen de oorspronkelijke loop van de Kleine Nete en de Grote Nete aan de oostkant van de stad.
Kernen
Het grondgebied van de stad Lier is onderverdeeld in vijf hoofdwijken. De wijken Leuvensepoort en Mechelpoort werden genoemd naar de vroegere stadspoorten. In het noorden ligt de wijk Lisp. De vierde wijk is het stadscentrum (binnenstad) en de vijfde is de vroegere deelgemeente Koningshooikt. In 1965 en 1990 werden in het kader van de organisatie van de Sint-Gummarusfeesten tal van kleinere wijkcomités opgericht. Een aantal van hen is nog actief als wijkvereniging.
Naam | Oppervlakte (km²) |
Bevolking (01/01/2012) |
---|---|---|
Lier - Centrum - Koningshooikt |
49,7 |
34.244 30.042 4.202 |
Bron: [1]
Aangrenzende gemeenten
Aangrenzende gemeenten | ||
---|---|---|
Boechout Vremde |
Emblem | Nijlen Kessel |
Lint | Berlaar | |
Duffel Sint-Katelijne-Waver |
Onze-Lieve-Vrouw-Waver | Putte Heist-op-den-Berg |
Natuur
- Het stadspark, kleine groene long in het centrum met vijver en speeltuin.
- De vesten, een groene ring rond de stad op de plek van de oude stadsomwalling. Deze werd eind 18de eeuw verlaagd en beplant en vormt nu een 5km lange fiets- en wandelgordel omheen de stad.
- De Lierse polder
Politiek
Structuur
De stad Lier maakt deel uit van het kieskanton Lier, gelegen in het provinciedistrict Lier, het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en ten slotte de kieskring Antwerpen.
Schepencollege
Functie en bevoegdheden | Naam | Partij | |
---|---|---|---|
Burgemeester Veiligheid, communicatie, integratie, politie en brandweer |
Frank Boogaerts | N-VA | |
Eerste schepen Stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en wonen |
Walter Grootaers | Open Vld | |
Schepen Jeugd, erfgoed, musea, toerisme, evenementen, gezinsbeleid en kinderopvang |
Rik Verwaest | N-VA | |
Schepen Economie, natuur en milieubeheer, afvalbeheer en duurzame ontwikkeling |
Lucien Herijgers | N-VA | |
Schepen Openbare ruimte en mobiliteit |
Bert Wollants | N-VA | |
Schepen Sport, cultuur, onderwijs en bibliotheek |
Ivo Andries | Open Vld | |
Schepen Personeel, loketwerking, wijkwerking en burgerlijke stand |
Rik Pets | N-VA | |
Schepen Financiën en stadspatrimonium |
Anja De Wit | N-VA | |
Schepen Welzijn, senioren en gehandicapten |
Marleen Vanderpoorten | Open Vld |
Geschiedenis
Voormalige burgemeesters
Tijdspanne | Burgemeester | |
---|---|---|
1831 - 1848 | Charles Mast-De Vries (onafhankelijk) | |
1848 - 1853 | Jan Baptist Peeters (LP) | |
1853 - 1872 | George Bergmann (LP) | |
1872 - 1911 | Florent Van Cauwenbergh (Kath.Partij) | |
1911 - 1927 | Jozef Schellekens (Kath.Partij / UCB) | |
1927 | Jules Van Hoof (UCB) | |
1928 - 1941 | Joseph Van Cauwenbergh (UCB) | |
1941 | Frans Raats (waarnemend burgemeester, UCB) | |
1941 - 1944 | Alfred Van der Hallen (oorlogsburgemeester, VNV) | |
1944 - 1954 | Joseph Van Cauwenbergh (CVP) | |
1954 - 1959 | Jules Van Hoof (CVP) | |
1959 - 1976 | Frans Breugelmans (CVP) | |
1977 - 1982 | Raymond Callaerts (CVP) | |
1983 - 1984 | Herman Vanderpoorten (PVV) | |
1984 - 1994 | Maurice Vanhoutte (PVV / VLD) | |
1995 - 2012 | Marleen Vanderpoorten (VLD / Open Vld) | |
2013 - heden | Frank Boogaerts (NV-A) |
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij of kartel | 10-10-1976[2] | 10-10-1982[2] | 9-10-1988[2] | 9-10-1994[2] | 8-10-2000[2] | 8-10-2006[3] | 14-10-2012[4] | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 31 | % | 31 | % | 31 | % | 31 | % | 31 | % | 31 | % | 31 | |
CVP1 / CD&V+N-VA2 / CD&V3 | 33,061 | 11 | 27,491 | 9 | 27,61 | 10 | 29,091 | 11 | 23,841 | 8 | 19,372 | 7 | 11,213 | 3 | |
PVV1 / VLD2 / VLD-LMM3 / Open Vld4 | 27,391 | 9 | 28,571 | 10 | 25,771 | 9 | 19,672 | 7 | 31,983 | 11 | 19,782 | 7 | 15,004 | 5 | |
SP1 / Lier Leeft2 / sp.a-Groen3 | 21,171 | 6 | 18,71 | 6 | 15,991 | 5 | 12,11 | 3 | 10,351 | 3 | 15,552 | 5 | 17,143 | 6 | |
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | 1,211 | 0 | 6,561 | 1 | 12,551 | 4 | 19,611 | 6 | 24,162 | 9 | 11,312 | 3 | ||
Lier&Ko | - | - | - | - | - | 11,77 | 3 | 7,20 | 1 | ||||||
N-VA | - | - | - | - | - | - | 31,98 | 12 | |||||||
vo-LK | - | - | - | - | - | - | 6,18 | 1 | |||||||
AGALEV1 / Groen!2 | - | 5,211 | 1 | 4,91 | 1 | 6,981 | 1 | 8,941 | 2 | 4,782 | 0 | - | |||
Lier MM | - | - | - | 14,73 | 5 | - | 4,59 | 0 | - | ||||||
VU1 / VU&ID2 | 18,381 | 5 | 17,641 | 5 | 9,831 | 3 | 4,461 | 0 | 5,292 | 1 | - | - | |||
EVA | - | - | 9,35 | 2 | - | - | - | - | |||||||
PVDA | - | 0,37 | 0 | - | - | - | - | - | |||||||
Anderen(*) | - | 0,82 | - | 0,42 | - | - | - | ||||||||
Totaal stemmen | 22497 | 22842 | 22872 | 22817 | 23032 | 24588 | 24687 | ||||||||
Opkomst % | 94,2 | 92,32 | 91,6 | 93,80 | 92,10 | ||||||||||
Blanco en ongeldig % | 3,89 | 3,84 | 3,7 | 3,51 | 3,31 | 3,01 | 3,46 |
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
(*)1982: HEELAL 1994: PAKLEM
Bezienswaardigheden
Zie ook Lijst van bezienswaardigheden van Lier, Lijst van onroerend erfgoed in Lier en Lijst van beschermde stadsgezichten in Lier voor de hoofdartikels over dit onderwerp |
- de Sint-Gummaruskerk
- het begijnhof
- de Zimmertoren
- het stadhuis
Het belfort en het begijnhof zijn opgenomen op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Bijnamen
De veel gebruikte (en veel misbruikte) term Liereke Pleziereke is afkomstig van de brochure met dezelfde naam die is uitgegeven naar aanleiding van de stoet, georganiseerd ter gelegenheid van een gouden huwelijksjubileum in 1928. De brochure is geschreven en geïllustreerd door Felix Timmermans (die een overbuur was van het echtpaar). Het stafrijm in de benaming heeft natuurlijk flink bijgedragen tot het succes ervan. Voor die gelegenheid zijn indertijd trouwens ook de reuzen gerestaureerd.
Een andere bijnaam voor alle Lierenaars is Schapekoppen. Een legende vertelt ons het verhaal dat in de 14de eeuw Hertog Jan II de Lierenaars wilde bedanken voor hun diensten tijdens zijn strijd tegen de Mechelaren. Ze mochten hun beloning zelf kiezen: een veemarkt of een universiteit. Ze opteerden voor het stapelrecht op vee, een keuze die Lier geen windeieren legde, omdat er per regio maar één werd toegestaan. Zo verhuisde de veemarkt van Wespelaar naar Lier en de hertog zuchtte: “Oh, die schapenkoppen”.
De keuze werd mogelijk mee ingedragen door het feit dat Lier grotendeels op moeras gebouwd is. De bouw van een grote universiteit zou dus veel tijd en geld kosten. Dit blijkt vandaag de dag nog steeds bij grote bouwwerken waarbij de funderingswerkzaamheden zeer intensief zijn.
In 1425 kreeg Leuven dan de eerste universiteit in de Lage Landen.
Dialect
Het Liers is een dialect dat een beetje afwijkt van het Antwerps.
Enkele regels:
- In het Liers wordt de letter 'h' niet uitgesproken.
- Als er na een 's' een 'p' komt (bijvoorbeeld: Lisp), dan worden deze twee letters bij de uitspraak verwisseld. Lisp wordt dus uitgesproken als 'Lips' en 'hesp' als 'eps'.
Lier op een postzegel
Lier is al verscheidene keren het thema van een postzegel geweest. Hieronder volgt een overzicht met telkens het jaar van uitgifte, de reden en de Bestand:
- 1939, Belforten, Belfort + Stadhuis
- 1966, Toerisme, Belfort + Stadhuis
- 1974, Schilderijen, Anton Bergmann
- 2005, Toerisme + 75 jaar Zimmertoren, Zimmertoren
Evenementen
- De Novemberfoor, de jaarlijkse grote kermis die 3 weken duurt, beginnende de zondag na Allerheiligen.
- Lier kermis, verscheidene kleine kermissen van enkele dagen. Eerst enkel in juni, nu verspreid over het hele jaar.
- De Sint-Gummarusprocessie, jaarlijkse processie die de eerste zondag na 10 oktober rond gaat ter ere van de Lierse patroonheilige Sint-Gummarus waarbij diens schrijn doorheen de binnenstad gedragen wordt. Als het slecht weer is gaat de processie rond in de Sint-Gummaruskerk
- De Pallieterjogging, een jaarlijkse loopwedstrijd door de straten van Lier.
- Lier Centraal, gratis muziekevenement tijdens de zomer op de Grote Markt. Het vervangt sinds 2012 de vroegere Vestconcerten, die plaatsvonden op een open grasvlakte op de Anton Berghmanvest aan de voormalige Gasfabriek.
- Elke 25 jaar vindt er mer de Sint-Gummarusfeesten een rondgang van de Lierse reuzen doorheen de stad plaats. De laatste keer was in 2015.
Culturele instellingen
- De Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (SASK)
- De Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans (SAMWD)
- Het Stadsarchief
- De Stedelijke Openbare Bibliotheek
- Het Liers Cultuurcentrum (LCC):
- Liers Cultuurcentrum De Mol (CC De Mol)
- De Vredeberg
- Het Vleeshuis
- Het Spui
- De Colibrant
- De Stedelijke Musea
- Het Huis van Oscar, een museum rond de Lierse schilder Oscar van Rompay (1899-1997).
Uitgaan
Lier staat ook bekend om zijn uitgaansleven. Zo is er een respectabel aantal cafés in de binnenstad, waarvan de meeste gesitueerd zijn rond het Zimmerplein, de Grote Markt en de Eikelstraat. Dit zijn voornamelijk kroegen of danscafés. Ook heeft Lier een discotheek, La Rocca, met nationale en internationale bekendheid. Voor de iets oudere Lierse bevolking is er nog steeds De Volmolen (De Vosmeulen in de Lierse volksmond). Voor de jongeren bestaat er jeugdcentrum Moevement en Jeugdhuis de moeve.
Theater
De stad telt verschillende theatergroepen, zoals Lyra Toneel, Toneellabo Arlecchino, Teater Lier, Jeugd Teater Lier, De Schoolbond.
Popmuziek
Streekproducten
- Caves, een amberkleurig bier
- De Liter van Pallieter, een tripel bier
- Lierse kant
- Liers Kerstbier[5]
- Liers vlaaike, gebakje met een kruidig smaakje
- Sint-Gummarus Dubbel en Sint-Gummarus Tripel, moutbieren
Mobiliteit
Openbaar vervoer
Het station Lier heeft een goede treinverbinding met Antwerpen: de spoorlijnen uit Hasselt/Luik, Turnhout/Herentals, Neerpelt/Mol komen samen te Lier en vervolgen hun weg naar Antwerpen (Station Antwerpen-Berchem, 12 km → IJzeren Rijn). Met Brussel is er een verbinding via Mechelen. Er zijn ook frequente busverbindingen met de ruime omgeving.
Daarnaast waren er vroeger ook nog Station Lisp (Gesloten in 1940) en Station Kloosterheide (Gesloten in 1957)
Wegennet
- De Lierse Ring, de R16: Lier heeft een onvoltooide ringweg. Deze ligt op het grondgebied van Lier zelf en van Emblem, een deelgemeente van Ranst. De R16 heeft qua veiligheid een kwalijke reputatie: op de ring bevinden zich twee van de "zwarte kruispunten" in Vlaanderen voor wat betreft het aantal verkeersdoden. De Vlaamse Overheid heeft beslist de kruispunten heraan te leggen. De werken hiervoor zijn gepland voor uitvoering in 2014-2016. De zanger Louis Neefs is op het kruispunt van de R16 met de Mechelsesteenweg om het leven gekomen.
- De N10, deze verbindt Mortsel met Heist-op-den-Berg en Aarschot en wordt onderbroken door de Lierse Ring.
- De N13, deze verbindt de Lierse Ring met Nijlen en Herentals.
- De N14, deze verbindt Duffel en Mechelen met Zandhoven en Zoersel en wordt onderbroken door de Lierse Ring.
- De N108, deze verbindt Lier met Duffel, maar dit ten zuiden van de Nete en het Netekanaal.
Wandelwegen
Scheepvaart
Scheepvaartverkeer komt in een boog omheen Lier op het Netekanaal.
Onderwijs
Het aanbod aan studierichtingen in het lager en secundair onderwijs is zeer groot, en rekruteert uit de wijde omgeving. Zo zijn er enkele zeldzame studiemogelijkheden, zoals een kunsthumaniora (KSO), een middelbare Steinerschool, een opleiding in gezondheids- en welzijnswetenschappen en sportonderwijs. Ook het deeltijds kunstonderwijs is goed uitgebouwd en heeft een goede reputatie.
In het hoger onderwijs is er een bachelor in de verpleegkunde, naast een hogere opleiding Dans, uniek in Vlaanderen. In Lier zijn volgende scholen aanwezig:
Lager Onderwijs
- Sint-Gummaruscollege (Lisperstraat), in de volksmond het "Klein College" genoemd.
- Sint-Ursula klim op
- Sint-Ursula Lisp
- Het Molentje
- Het Spoor
- Basisschool Heilige Familie
- Basisschool Stadspark
- De Sterrendaalders (Steinerschool)
- Basisschool Pullaar
- Heilig Hart-School (Koningshooikt)
Secundair Onderwijs
- Sint-Gummaruscollege (Kanunnik Davidlaan), in de volksmond het "Groot College" genoemd.
- Campus Sint-Ursula (Middenschool - Lyceum - Instituut)
- Middenschool Anton Bergmann
- Sint-Aloysiusinstituut voor verpleegkunde (SAL)
- Vrij Technisch Instituut Lier (VTI-Lier)
- Koninklijk Technisch Atheneum (KTA)'t Spui
- Koninklijk Atheneum Arthur Vanderpoorten
- De Regenboog (BuSO)
- De Sterrendaalders (Steinerschool) (richtingen ASO en BSO)
- De Kunsthumaniora (KSO)
- Decanale Beroepsschool BUSO
Hoger Onderwijs
- Thomas More Kempen (Sint-Aloysiusinstituut)
- Artesis Hogeschool Antwerpen (Hoger Instituut voor Dans)
Historisch
In Lier werd in 1817 de eerste normaalschool (kweekschool) van de Nederlanden opgericht door koning Willem I van Nederland. Tot 2012 was hier de lerarenopleiding van de Artesis Hogeschool Antwerpen gevestigd.
Sport
Sportorganisaties
- Basketbal
- BBC Guco Lier
- BBC Lyra (gefusioneerd met BBC Nila uit Nijlen)
- BBC Lier (opgeheven)
- Voetbal
- K. Lierse SK op het Lisp
- K. Lyra TSV
- KV Hooikt in de deelgemeente Koningshooikt
- K. Lyra (Opgeheven)
- Kajak
- Lierse Kayak Club Anderstad actief naast het Netekanaal
- Andere sportorganisaties
- Lierse Darts Organisatie (L.D.O.)
- Koninklijke Struifvogel Maatschappij: één van de drie Struifvogelclubs in België. De andere twee bevinden zich in Mechelen en Leuven.
- Veldhockey:Royal Herakles HC
Sportaccommodaties
- Stedelijk Zwembad De Waterperels
- Sporthal De Komeet
- Sporthal KTA
- De Sportvelden
- Stadions
- Herman Vanderpoortenstadion (K. Lierse SK)
- Lyrastadion (K. Lyra TSV)
- Complex KV Hooikt (KV Hooikt)
- Netestadion (A.C. Lierse en A.C. Lyra)
Bekende Lierenaars
Zie Lijst van Lierenaars voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Wellicht de bekendste Lierenaars zijn schrijver Felix Timmermans, schilder Isidore Opsomer, astronoom Louis Zimmer en kunstsmid Lodewijk Van Boeckel, samen aangeduid als het Klavertje Vier van Lier.
Externe link
- Website van de stad
- http://web.archive.org/web/20060210013022/http://www.aboriginemundi.com/timmermans/index.htm
- http://users.telenet.be/aboriginemundi/felix-timmermans-lier.pdf
Noten
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Lier op Wikimedia Commons.
Plaatsen in de stad Lier |
---|
Deelgemeenten: Lier · Koningshooikt |
Aartselaar · Antwerpen · Arendonk · Baarle-Hertog · Balen · Beerse · Berlaar · Boechout · Bonheiden · Boom · Bornem · Borsbeek · Brasschaat · Brecht · Dessel · Duffel · Edegem · Essen · Geel · Grobbendonk · Heist-op-den-Berg · Hemiksem · Herentals · Herenthout · Herselt · Hoogstraten · Hove · Hulshout · Kalmthout · Kapellen · Kasterlee · Kontich · Laakdal · Lier · Lille · Lint · Malle · Mechelen · Meerhout · Merksplas · Mol · Mortsel · Niel · Nijlen · Olen · Oud-Turnhout · Putte · Puurs · Ranst · Ravels · Retie · Rijkevorsel · Rumst · Schelle · Schilde · Schoten · Sint-Amands · Sint-Katelijne-Waver · Stabroek · Turnhout · Vorselaar · Vosselaar · Westerlo · Wijnegem · Willebroek · Wommelgem · Wuustwezel · Zandhoven · Zoersel · Zwijndrecht