Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (Lier)

Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (SASK)
Stedelijke Academie voor Schone Kunsten Lier (2016)
Stedelijke Academie voor Schone Kunsten Lier (2016)
Algemeen
Naam	Stedelijke Academie voor Schone Kunsten
Directeur	Giovanni De Weerd
Adres	Koepoortstraat 1 2500 Lier
Gemeenschap	Vlaamse
Land	België
Geschiedenis
Opgericht	20 oktober 1793
Specifiek
Inrichtende macht	college van Burgemeester en Schepenen
Scholengroep	Academies regio Lier
Type	Deeltijds kunstonderwijs
Niveau	Lagere graad - Middelbare graad - Hogere graad en Specialisatiegraad
Aantal leerlingen	1000
Aantal leerkrachten	41
Media
Schoolkrant	De Maand en feestuitgave '225 jaar Academiemagazine'
Website

De Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (SASK) van Lier, in de volksmond ook wel de tekenschool genoemd, is een vestiging van het Vlaamse deeltijds kunstonderwijs. Met duizend leerlingen is het samen met de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans (Lier), de Lierse muziekschool, de grootste academie van België.

Geschiedenis en evolutie

De Academie voor Schone Kunsten werd opgericht in 1793 als "eene schole van teekening in de architecture oft bouwkonst".

De eerste locatie was in het bovenlokaal van Den Eiken Boom. Toen in 1798 de Fransen het gebouw verkochten, werd de school tijdelijk naar de bovenzalen van het stadhuis overgebracht en nadien naar de verdieping van het Vleeshuis. In 1807 werd de school een officiële instelling onder de benaming van Stedelijke Academie voor Schone kunsten.

In 1933 werd de school gevestigd in de lokalen van het leegstaande Sint-Gummaruscollege aan de Vismarkt. In dat historisch pand (Hof van Santhoven) was reeds de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans gevestigd.

De lokalen aan de Vismarkt werden te klein om zowel de muziekacademie als de tekenacademie te herbergen. Daarom verhuisde de tekenacademie in 1989 naar de door de stad Lier aangekochte Becquevortkazerne aan de Koepoortstraat.

De academie in de achttiende eeuw

In oktober werd opgericht in 1793 als “ eene schole van teekening in de architecture oft bouwkonst”. Een dertigtal leerlingen volgde les in het bovenlokaal van “ Den Eiken Boom”. Toen in 1798 de Fransen het gebouw verkochten werd de school tijdelijk naar de bovenzalen van het stadhuis overgebracht, nadien op de verdieping van het Vleeshuis.

De academie in de negentiende eeuw

In 1807 werd de school een officiële instelling onder de benaming van Stedelijke Academie voor Schone kunsten. In 1820 telde de Academie 90 leerlingen en twee leraars. Het leerprogramma omvatte twee afdelingen: de cursus tekenkunde met aanverwante vakken en de cursus bouwkunde die in hoofdzaak bedoeld was voor de opleiding van degelijke ambachtslieden. De leerlingen genoten kosteloos onderwijs. In 1864 bleek de school te klein: het aantal leerlingen was tot 340 gestegen en er moesten er nog veel geweigerd worden.De klas bouwkunde werd voorlopig ondergebracht in twee zalen van een stadslokaal in de Mechelsestraat . De zomercursussen georganiseerd van 15 maart tot einde juni, hadden meer succes dan de wintercursussen, die startten begin oktober. 1865 was een jaar van een grondige hervorming van het leerprogramma. De leergangen omvatten een voorbereidende klas, lager, middelbaar en hoger onderwijs. Het probleem van huisvesting raakte pas opgelost in 1878, toen de school werd overgebracht naar het verbouwde oud gasthuis aan de Berlaarsepoort. De tekenschool beschikte over acht klaslokalen en een galerij voor plaasteren beelden. Het leerlingenaantal steeg, lagere en middelbare graad werden volledig ingericht. Het middelbaar omvatte: schilderkunst, beeldhouwkunst met toepassing op de ambachten en bouwkunde.

De academie in de twintigste eeuw

In oktober 1914 werden de gebouwen totaal verwoest, maar reeds op 6 december 1914 werd de school heropend in de lokalen van de kazerne Nazareth in de Blokstraat.Zelfs in de oorlogsjaren werden de lessen regelmatig gegeven en druk bijgewoond. De beeldengalerij en de bibliotheek werden uitgebreid. Na de oorlog werd de kazerne door het Belgisch leger opgeëist en werd de school voorlopig overgebracht naar de turnzaal van de verwoeste normaalschool aan de Berlaarsestraat. Toen in 1922 de normaalschool ontruimd moest worden verhuisde de academie naar de eigendom Kahn, gelegen aan de Tramweglei. In 1928 werd de driejaarlijkse cursus tekenkunst voor kantwerksters opgericht. Het aanvankelijk succes, 45 inschrijvingen, was echter tijdelijk. In 1933 verhuisde de school opnieuw- definitief, werd gezegd- naar het voormalige St.-Gummaruscollege aan de Vismarkt. De lokalen moesten gedeeld worden met Muziekschool. Nadat het gebouw tijdelijk was opgeëist tijdens de mobilisatie en het in mei 1940 voor een deel beschadigd werd door het opblazen van de Aragonbrug, werden de lessen hervat in 1941. Het lessenpakket groeide maar de school ondervond concurrentie van het technisch onderwijs. In 1953 werd de academie door het Ministerie van Cultuur als zodanig erkend. Het jeugdatelier, de kant- en weefklassen werden gevestigd in de lokalen van de stadsschool in de Abtsherbergstraat. De afdeling monumentale kunsten verhuisde naar het oud politiebureel in dezelfde straat en de beeldhouwklas keerde terug naar de Blokstraat. In Koningshooikt werd een bijafdeling opgericht. De etalagecursussen uit de jaren 60 groeiden uit tot de kunsthumaniora met volledig leerplan, opgericht in 1979. Vier jaar later splitste de kunsthumaniora zich af van het deeltijds kunstonderwijs. In hetzelfde jaar, 1983, verhuisden het atelier kant- en weefkunst naar het oude belastingskantoor in de Antwerpsestraat. Dringend moest - opnieuw wegens plaatsgebrek – uitgekeken worden naar een andere bestemming. De Becquevortkazerne kwam leeg te staan, zelf een gebouw met een rijke geschiedenis: klooster sedert de 15e eeuw, school, spinnerij van de fabriek, de Heyder, kazerne, archief. In 1989 verhuisden als eersten de beeldhouwers, twee jaar later de weef- en kantateliers. Ondertussen was ook 1990 een jaar van grote hervormingen waarbij o.a. het oriëntatiejaar werd afgeschaft en de huidige leergangen werden ingericht. In 1991 werd in Ranst een filiaal opgericht. In 1992 verhuisden de ateliers schilderkunst en de avondklas tekenkunst naar de Koepoortstraat. De klas monumentale kunsten werd stelselmatig afgebouwd. In 1994 werd de optie architectuurtekenen afgeschaft. In 1995 verhuisde het secretariaat. Dagcursussen tekenen en schilderen, avondcursussen kant werden opgericht. Het schoolgebouw werd grondig gerenoveerd en uitgerust met lift, tuin en 2 parkings. In 1998 werden 2 extra lokalen voor het jeugdatelier ingericht in het annex gebouw in de Koepoortstraat. Het atelier voor de opleiding Vrije Grafiek wordt verder uitgerust met een vlak- en hoogdrukpers. Het leerlingenaantal neemt alle jaren toe: verschillende ateliers worden ontdubbeld. In het filiaal Ranst wordt de programmatie uitgebreid met een optie tekenkunst in de hogere graad en de specialisatiegraad én een extra opleiding initiatie tekenen en schilderen in de middelbare graad voor volwassenen.

De academie in de eenentwintigste eeuw

In 2002 wordt een leraar als ICT-coördinator aangesteld. In 2003 breidt de programmatie van de middelbare graad jongeren in Lier uit met een optie digitale beeldvorming. Naast het digitaal atelier worden ook andere ateliers voorzien van een internetaansluiting. In samenwerking met de vereniging zonder winstoogmerk Vrienden van de Academie voor Schone Kunsten, de stedelijke musea, de stedelijke jeugddienst, de stedelijke dienst welzijn en de lagere scholen organiseert de academie workshops. Ook externe lesgevers worden gecontacteerd en ingezet in het programma met leerplan. In 2006 wordt de optie mode en theaterkostuums in de hogere graad opgericht. In 2009 merkt men voor het eerst een daling in het voordien stijgende aantal leerlingen: van 943 naar 870 leerlingen. Besparingsmaatregelen van overheidswege maken bijvoorbeeld een einde aan het immer blijven overzitten van de leerlingen in de verschillende graden. Vanaf dan mag een leerling slechts éénmaal per graad overzitten. Andere besparingsmaatregelen zoals een stop op het programmeren van nieuwe filialen en opties maken de ambitie om te groeien onmogelijk in de komende jaren. In 2015 werd in Oostmalle een filiaal opgericht, na aanvraag van een afwijking van de programmatiestop. In 2016 opent op 11 juni het nieuwe atelier voor de opleiding keramiek.

Bestuur

Binnen de stedelijke structuren hoort het kunstonderwijs onder de vleugels van het departement Uit in Lier. Met leidinggevende van het cultuurdepartement, Lyco Vaes, zetten de directeurs van de beide academies samen met de andere teamleiders van dit departement een dynamisch en artistiek cultuurbeleid in Lier op poten. De politieke bevoegdheid van dit departement ligt bij de schepen van cultuur en onderwijs, Ivo Andries. Het spreekt voor zich dat de Stad Lier er toe bijdraagt om de beide academies - muziekschool en de tekenschool in de volksmond - ten volle te steunen bij de doelstellingen. De stad Lier is de Inrichtende Macht van de academies.

De salarissen van leerkrachten, administratieve personeelsleden en directeurs worden rechtstreeks betaald door het Vlaams Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi) van het departement Onderwijs & Vorming van de Vlaamse gemeenschap. Ook de verificatie van onze administratie wordt geregeld via AgODi. De verificateur controleert minstens tweemaal per schooljaar.

Directeuren

Achttiende eeuw

• P.J. Denis (1750-1814), kunstenaar en eerste directeur van de tekenacademie van 1798 tot 1814.

Negentiende eeuw

• Jan Vervoort
• Cornelis Van Boeckel
• Melchior Gommaar Tieleman (1784-1864), schilder en directeur van de Stedelijke Academie van 1829 tot 1864.
• Jan Baptist De Weert (1829-1884), schilder en directeur van de stedelijke academie van 1864 tot 1884.
• Edward Pierre Wouters (1836-1933), schilder en directeur van 1884 tot 1920

Twintigste eeuw

• Edwardus Careels (1857-1933), architect en directeur van 1920 tot 1929.
• Jan Ros, directeur van 1955 tot 1957.
• Oscar Van Rompay (1899-1997) kunstschilder en directeur van 1958 tot 1961.
• Sylvain De Bie (1921-1993), kunstschilder, graficus, publiciteitsontwerper en directeur van 1962 tot 1986.
• Piet Janssens, directeur van 1986 tot 1995.
• Andree Charle (1952 - ), kunsthistorica en eerste vrouwelijke directeur (van 1995 tot 2011).

Eenentwintigste eeuw

• Gio De Weerd (1968 - ), onderwijswetenschapper en huidig directeur (sinds 2012).

Leraren aan de Lierse tekenacademie

A

• Ruth Aerts - leraar Vrije Kunsten (1990 - )
• David Ausloos - leraar Beeldende Kunsten (1974 - )

B

• Barbara Baert - Leraar in de Monumentale Kunsten (1971 - )
• Barry Camps - Master of Fine Arts (1973 - )

C

• Elke Ceulemans - leraar Beeldende Vorming (1969 - )
• Phara Coenen - Leraar in de Monumentale Kunsten & Schilderkunst (1955 - )

D

• Kristin De Glas - Licenciaat in de Kunstgeschiedenis & Oudheidkunde (1957 - )
• Peter De Koninck - Meester in de Beeldende Kunsten optie Vrije Kunsten - Vrije Grafiek (1963 - )
• Veerle De Vuyst - Meester in de Beeldende Kunsten optie Vrije Kunsten - Beeldhouwkunst (1975 - )
• Xavier De Wulf - leraar Beeldhouwkunst (1958 - )
• Jan Dupont - leraar architectuurtekenen (1955 - )

E

• Liesbet Everaerts - Meester in de Beelden Kunsten optie Grafische Vormgeving (1969 - )

G

• Gommaar Gilliams - Master in de Beeldende Kunsten optie Grafische Vormgeving (1982 - )

Bekende studenten

D

• Raymond de la Haye - kunstschilder (1882-1914)
• Jan Baptist De Weert - portretschilder (1829-1884)

O

• Isidoor Opsomer - kunstschilder (1878-1967)

T

• Melchior Tieleman - kunstschilder (1784-1864)
• Felix Timmermans - schrijver - tekenaar (1886–1947)

V

• Oscar Van Rompay - kunstschilder (1899-1997)

Opleidingen anno 2018

Eerste graad (6 tot en met 7 jaar)

Tweede graad (8 tot en met 11 jaar)

Derde graad (12 tot en met 17 jaar)

• Beeldatelier
• Beeldverhaalatelier
• Digitaal beeldatelier (vanaf 16 jaar)
• Textielatelier (vanaf 16 jaar)

Derde graad (+18 jaar)

• Beeldatelier
• Beeldverhaalatelier (vanaf 1 september 2018)
• Digitaal beeldatelier
• Textielatelier (vanaf 1 september 2018)

Vierde graad (+18 jaar)

• Tekenkunst
• Levend Model (vanaf 1 september 2018)
• Beeldhouwkunst en Ruimtelijke Kunsten
• Schilderkunst
• Keramiek
• Modeontwerp
• Grafiekkunst
• Digitale Beeldende Kunsten (vanaf 1 september 2018)
• Liers Kantwerk
• Grafische Vormgeving & Illustratie (vanaf 1 september 2018)
• Fotokunst
• Projectatelier (vanaf 1 september 2018)
• Cross-over atelier (vanaf 1 september 2018)
• Beeldende en audiovisuele cultuur (Kunstgeschiedenis)

Specialisatie

• Tekenkunst
• Levend Model (vanaf 1 september 2018)
• Beeldhouwkunst
• Schilderkunst
• Keramiek
• Modeontwerp (vanaf 1 september 2018)
• Grafiekkunst
• Digitale Beeldende Kunsten (vanaf 1 september 2018)
• Liers Kantwerk
• Grafische Vormgeving & Illustratie (vanaf 1 september 2018)
• Projectatelier (vanaf 1 september 2018)
• Fotokunst (vanaf 1 september 2018)

Externe link

• Officiële website

Bronnen, noten en/of referenties

Referenties