Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Herman Van Rompuy
Herman Achille graaf Van Rompuy (Etterbeek, 31 oktober 1947) is een Belgische politicus van de christendemocratische partij CD&V. Hij was tussen 30 december 2008 en 25 november 2009 de premier van België en van 1 januari 2010[2] tot en met 30 november 2014 voorzitter van de Europese Raad, in de media vaak incorrect 'president van Europa' genoemd.[3] Op 19 november 2009 werd bekendgemaakt dat hij was verkozen tot de eerste permanente voorzitter en op 1 maart 2012 werd Van Rompuy met algemene stemmen door de 27 staatshoofden en regeringsleiders van de EU voor een tweede mandaat benoemd. Na deze termijn was hij niet meer herkiesbaar.
Biografie
Opleiding
Herman Achille[4] Van Rompuy is een zoon van economieprofessor Vic Van Rompuy. Hij is afkomstig uit een politieke familie, want ook zijn vrouw Geertrui Windels, zijn broer Eric Van Rompuy, zijn zus Tine Van Rompuy en zijn zoon Peter Van Rompuy zijn politiek actief. Van Rompuy studeerde Grieks-Latijnse humaniora aan het Sint-Jan Berchmanscollege in Brussel tot 1965 en werd baccalaureus in de wijsbegeerte in 1968. Ten slotte behaalde hij in 1971 een licentiaatsdiploma in de economische wetenschappen aan de Katholieke Universiteit Leuven.
Van Rompuy begon als attaché op de studiedienst van de Nationale Bank van 1972 tot 1975. Tussen 1973 en 1975 was hij ondervoorzitter van de CVP-jongeren, vanaf 1978 lid van het partijbureau van de CVP (nu CD&V). Eind jaren 70 was hij adviseur op de kabinetten van de CVP-ministers Leo Tindemans (1975-1978) en Gaston Geens (1978-1980). Vanaf het midden van de jaren 80 behoorde Van Rompuy tot de top van zijn partij en van 1980 tot 1988 was hij directeur van de studiedienst van de partij: Cepess. Hij onderhandelde mee bij de regeringsvormingen van Wilfried Martens (III tot en met VIII) (1982-1988) en Jean-Luc Dehaene I en II. Van 1982 tot 2008 doceerde hij aan de Vlaamse Economische Hogeschool van Brussel (VLEKHO). Gedurende die periode was hij arrondissementeel CVP-voorzitter voor Brussel-Halle-Vilvoorde. Van 1988 tot 1993 was hij voorzitter van de CVP.
Minister van Begroting & vicepremier
In september 1993 volgde Van Rompuy Mieke Offeciers op als minister van Begroting. Daarnaast was hij vicepremier in de regering Dehaene I en II (tot in 1999). Als begrotingsminister wist Van Rompuy het Belgische begrotingstekort op zes jaar tijd sterk terug te dringen. Dat was nodig om de Maastrichtnorm te halen en België te laten toetreden tot de Eurozone.
Van Rompuys ministeriële carrière kwam voorlopig ten einde na de zware verkiezingsnederlaag van zijn partij in juni 1999 (onder meer als gevolg van de zgn. dioxinecrisis), waarna de CD&V in de oppositie belandde. Sindsdien was hij lid van de federale Kamer van Volksvertegenwoordigers, waar hij sinds 1995 (met een onderbreking door zijn ministerschap) zetelde. Daarvoor was hij van 1988 tot 1994 gecoöpteerd senator en van 1994 tot 1995 rechtstreeks gekozen senator voor het arrondissement Brussel in de Belgische Senaat. Van 1994 tot 1995 zetelde hij hierdoor automatisch ook in de Vlaamse Raad.
In 2004 kreeg hij de titel van minister van staat. Tijdens de beide regeringen Verhofstadt (1999-2007) was Van Rompuy vooral in de cyberspace aanwezig via zijn weblog, waar hij vele haiku's schreef en waarmee hij naar eigen zeggen de oppositiekuur van CVP en daarna CD1V kon overleven. Op 12 juli 2007 werd Herman Van Rompuy aangesteld als nieuwe Kamervoorzitter.
Van Rompuy vertegenwoordigde binnen de CD&V de conservatieve vleugel van de partij; hij legt meer de nadruk op normen en waarden, respect en andere ethische thema's. Voorts heeft hij het imago van intellectueel.
Zijn jongere broer Eric Van Rompuy is eveneens politicus in CD&V en was minister in de Vlaamse regering van 1995 tot 1999. Zijn zus daarentegen, Christine Van Rompuy, was kandidaat voor het Europees Parlement voor de linkse partij PVDA+.
Opdracht na de federale verkiezingen van 2007
 Zie Regeringsformatie België 2007 voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Tijdens de regeringsonderhandelingen was hij actief lid van het team onderhandelaars van de Vlaamse christendemocraten. Op 29 augustus 2007 werd hij door Koning Albert II aangeduid als "verkenner" om uit de impasse van de regeringsformatie te raken.[5] In deze functie bracht hij reeds tweemaal verslag uit bij de Koning. Bij zijn bezoek op 10 september kwam nadrukkelijk het boek "Courage. Eight portraits" van Gordon Brown in beeld. In dit boekwerk portretteert de auteur acht personen die blijk gaven van moed of
"Wat doet mensen moeilijke beslissingen nemen en de juiste optie kiezen, wanneer veel minder gevaarlijke alternatieven open liggen".
Een symbolische verwijzing naar de politieke situatie is duidelijk.[6]
Op 17 september bracht de koninklijke verkenner voor de derde keer verslag uit bij de koning. De taak van de verkenner werd in opdracht van het paleis verruimd:
"Naast de institutionele problemen zal hij ten gepasten tijde ook de sociale, economische en maatschappelijke problemen verkennen".[7]
Op 24 september meldde een zegsman van het koninklijk paleis dat Van Rompuy binnen enkele dagen zijn opdracht zal teruggeven, omdat ook hij niet in staat is gebleken de impasse te doorbreken.[8] Op 29 september meldde een zegsman van het koninklijk paleis dat Van Rompuy zijn opdracht heeft voltooid omdat hij de oranje-blauwe onderhandelingen opnieuw op gang heeft kunnen trekken.[9] Vanaf 30 september zal Van Rompuy de nieuw aangestelde formateur Yves Leterme bijstaan bij de onderhandelingen die moeten leiden tot een nieuwe federale regering.[10]
Volgens de krant Le Soir zou Van Rompuy vanaf 20 oktober 2007 niet langer deel uitmaken van het onderhandelingsteam van de CD&V na een aantal vermeende verwijten van de N-VA als zou hij te veel toegevingen doen aan de Franstaligen en daarbij de Vlaamse eisen negeren. Volgens Franstalige bron
"staat formateur Leterme anders stil. Van Rompuy is het geheugen van de onderhandelingen. Hij kan zaken die al op tafel hebben gelegen, ontkennen of bevestigen".[11]
Tijdens de septemberdagen van 2007 van de moeizaam verlopende onderhandelingen tot de vorming van een nieuwe federale regering na de verkiezingen van 10 juni 2007 was Van Rompuy de ontwerper van de zogeheten spooknota, ondertussen een nieuw begrip in de Belgische politiek.[12]
Regering-Van Rompuy I
| Zie ook Regeringsformatie België december 2008 en Regering-Van Rompuy I. |
Na de val van de regering-Leterme I in december 2008, werd Van Rompuy genoemd als kandidaat-premier. Op 23 december meldde hij dat hij van het premierschap afzag.[13] Verkenner Wilfried Martens zou moeten proberen om hem toch te overtuigen. In het verleden hield hij altijd de boot af omdat een leven als premier hem naar eigen zeggen niet zinde. Na het afronden van Wilfried Martens' verkenningsopdracht in verband met het vormen van een nieuwe federale regering werd Van Rompuy op 28 december 2008 op het koninklijk paleis te Laken gevraagd een formatieopdracht op zich te nemen. Hij aanvaardde deze op verzoek van Koning Albert II en vatte gesprekken aan om een nieuwe Belgische regering te vormen waarin hij op 30 december 2008 slaagde.[14] Hierdoor moest hij ontslag nemen als Kamervoorzitter en moest hij de Kamer verlaten.
Op 30 december 2008 legde hij als 66ste premier van België de eed af bij de Koning, alhoewel hij lang volhield dit ambt niet na te streven. De dichterlijke aanleg van de premier was ondertussen doorgedrongen in The Wall Street Journal waar enkele in het Engels vertaalde haiku's verschenen. Men spreekt over de premier als an intellectual with a penchant for writing haiku (een intellectueel met de neiging om haiku's te schrijven).
Voorzitter van de Europese Raad
Begin november 2009 werd Van Rompuy steeds nadrukkelijker genoemd als mogelijke eerste "voorzitter van de Europese Raad". Zelf liet hij weten geen kandidaat te zijn en de functie enkel te ambiëren als hij er bij algemene consensus voor gevraagd werd. De Belgische premier wilde niet de indruk wekken dat hij opzettelijk het Belgische politieke toneel wou verlaten.
De Financial Times typeerde de premier als een asceet, gematigd conservatief, een gerespecteerd bemiddelaar en een eerder traditionele atlantist met weinig ervaring in de buitenlandse politiek. Het blad stelde ook vast dat hij het premierschap na krachtig aandringen met tegenzin aanvaardde. Nochtans, gaf de krant mee, zijn ervaring met het arrangeren van akkoorden in een verdeeld land als België bleek een pluspunt voor de nieuwe functie van voorzitter van de Europese Unie.
The Guardian plaatste de premier ook als grootste kanshebber wegens zijn sober en degelijk imago met een low profile op het Europese toneel.
Op 17 november schreef de Amerikaanse krant The Wall Street Journal dat premier Van Rompuy bekendstaat als een meester in het onderhandelen die vergaderingen kan leiden in verschillende talen. Het blad verwees ook naar het moeilijk te besturen België. Het stelde:
Van Rompuy is erin geslaagd om een land met zes parlementen en een bureaucratie met in totaal meer dan vijftig ministers bij elkaar te houden. Als je weet hoe je België moet regeren, kun je zeker de EU leiden.
Als pluspunt haalde men ook aan dat de premier de belangrijkste Europese talen machtig is. Dat komt hem goed uit bij informele contacten met regeringsleiders.
Op 19 november werd bekend dat hij de eerste voorzitter van de Europese Raad zou worden. Hij bekleedde deze functie effectief vanaf 1 januari 2010 .[15][16] Bij zijn ambtsaanvaarding zei hij:
"Ik aanvaard mijn aanstelling tot permanent voorzitter die ik als een eerbetoon beschouw aan België, dat zich als stichtende lidstaat onophoudelijk heeft ingezet voor de opbouw van Europa. Ik was geen kandidaat voor deze functie, maar ik neem ze met veel enthousiasme aan. Het profiel van de Europese president is duidelijk: dialoog, eenheid en actie staan centraal. Ik wil de nadruk leggen op de verscheidenheid die de Unie kenmerkt, waardoor onderhandelingen waarbij iemand verliest geen goede beslissing zijn. Het imago van de vergadering van staatshoofden en regeringsleiders wordt opgebouwd door de behaalde resultaten. Daarbij pleit ik in navolging van de "rustige vastheid" voor de stapsgewijze benadering: step by step, maar zonder too little too late."
Op 24 februari 2010 beledigde Nigel Farage Van Rompuy in het Europees Parlement door te zeggen dat Van Rompuy het charisma van een natte dweil en de uitstraling van een tweederangs bankmedewerker heeft.[17]
Op 1 maart 2012 werd Van Rompuy door de 27 staats- en regeringsleiders voor een tweede mandaat benoemd als voorzitter van de Europese Raad. Hij bekleede deze functie tot november 2014. Na deze termijn was hij niet meer herkiesbaar.[18] Herman Van Rompuy is voor dezelfde ambtstermijn tevens aangeduid als de eerste voorzitter van de eurotop. De bijeenkomsten van de eurotop worden ten minste twee keer per jaar gehouden.
Op 1 december 2014 volgde de Pool Donald Tusk Herman Van Rompuy op als voorzitter van de Europese Raad. Na zijn mandaat werd Van Rompuy gastprofessor aan de Université catholique de Louvain.[19] In juni 2015 werd hij aangesteld als nieuwe voorzitter van de denktank European Policy Centre.[20]
Voorzitter Tomorrowlab
Na zijn termijn als voorzitter van de Europese raad volgde Herman Van Rompuy vanaf 1 januari 2015 wijlen Jean-Luc Dehaene op als voorzitter van de adviesraad van TomorrowLab, een innovatie-adviseur en integrator voor bedrijven, overheden en organisaties.
Standpunten
Sinds de benoeming van Herman Van Rompuy als eerste permanente voorzitter van de Europese Raad bekend raakte, zijn in de internationale pers verschillende uitspraken van hem vernoemd met betrekking van een mogelijke toetreding van Turkije tot de EU. Meestal wordt gesteld dat Van Rompuy tegen een mogelijke toetreding is.[21]
Tijdens een debat in de Kamer van Volksvertegenwoordigers op 24 december 2004 heeft Herman Van Rompuy inderdaad driemaal het woord genomen.[22] Van Rompuy, toen een afgevaardigde in de oppositie, merkte op dat:
- Volgens het rapport van de Europese Commissie over de vorderingen van Turkije op weg naar toetreding, aan de politieke criteria van Kopenhagen nog altijd niet door Turkije voldaan is. Indien de Europese Raad beslist de toetredingsonderhandelingen met Turkije te openen, gaat het dus om een beslissing van politieke aard.
- Turkije een seculiere staat is met sinds decennia een democratisch politiek systeem. «Er is gezegd dat de uitbreiding van de Europese Unie met een seculiere moslimstaat een voorbeeld kan zijn voor de buurlanden. Het is evenwel duidelijk dat die voorbeeldfunctie tot dusver niet de verhoopte invloed heeft gehad op de buurlanden van Turkije »
- Het doel van de Europeanen een « Unie van waarden » is. In deze context moet de kandidaat in staat zijn een positieve en heldere balans voor te stellen.
- Uitbreiding van de Europese Unie plaatsvindt zonder dat men zeker is dat de Europese grondwet zal worden geratificeerd. Als het niet is geratificeerd door alle lidstaten van de EU, moet het uitbreidingsproces opgeschort worden. Een evaluatie van het beslissingsproces van de EU moet vóór de toetreding van Turkije worden herzien.
- Hij een mix tussen de toetreding van Turkije en de ratificatie van de Europese Grondwet vreest.
- De kosten van de toetreding van Turkije zeer hoog zullen zijn.
- Het opvallend is dat de landen die het hevigst voor de toetreding zijn, ook die landen zijn die het hardst strijden voor een vermindering van het EU-budget.
- Onderhandelingen nog nooit anders geëindigd zijn dan in een toetreding tot de EU, en dit zal hier ook niet het geval zijn.
- Inclusief Turkije, dat "een belangrijk land is voor Europa", de vraag zich op werpt hoe omgegaan moet worden met andere landen zoals Oekraïne, bijvoorbeeld.
- Een uitbreiding met Turkije op geen enkele manier te vergelijken is met vorige uitbreidingsgolven. Turkije is Europa niet, en zal dit nooit zijn. Zeggen dat christelijk Europa tegen deze uitbreiding is, is de waarheid geweld aandoen. Hetzelfde kan immers gezegd worden van andere families en politieke groepen in andere landen. Feit is echter wel dat de universele waarden die gelden in Europa, en die ook in de christelijke leer fundamenteel zijn, zullen verwateren door de toetreding van een groot islamitisch land als Turkije.
Typering
Van Rompuy is een zeer gelovige katholiek[23] maar onder zijn leiderschap lieten de christendemocraten in 1990 een van de meest liberale abortuswetten in Europa tekenen door de ministers van de Regering-Martens VIII. Hij gaat door voor een fijnbesnaard intellectueel, gevormd door zijn opleiding op het Sint-Jan Berchmanscollege van de paters jezuïeten, door Robert Houben, de huisideoloog van de studiedienst van de toenmalige CVP en door ex-premier Leo Tindemans. Voor het grote publiek was hij volgens Yves Desmet jarenlang een "humorloze droogstoppel", terwijl hij in intieme kring grappige maar onverbloemde typeringen kon geven van collega-politici. Hij is in staat tot grote zelfrelativering. Zijn adagium is "rustige vastheid". Er zijn van hem meerdere gevatte analyses en provocatieve oneliners bekend, waarvan hier enkele:[24]
- Wij bezweren als politici voortdurend dat we alles onder controle hebben, maar eigenlijk zijn wij machtelozer dan ooit. De eenvoudige waarheid is dat het ons ontsnapt, dat we er zeer vaak gewoon als toeschouwer bij staan.
- Ook al zijn wij de eerste en enige generatie die geen oorlog aan den lijve ondervonden heeft, toch zijn wij angstiger dan alle voorgaande. Het gebrek aan geluk bedreigt ons. Genoeg is alleen genoeg als het minstens evenveel is als die van hiernaast. Men moet leven in harmonie met zichzelf en in solidariteit met de anderen, (men moet) opnieuw het vermogen vinden om gewoon tevreden te zijn.
Onderscheidingen
- Op 26 januari 2004 werd hij tot minister van staat benoemd.
- Bij koninklijk besluit van 17 december 2009: Grootlint in de Leopoldsorde.
- Op 10 december 2010 ontving Van Rompuy in Madrid de Spaanse Prize Nueva Economía.
- Op 18 maart 2011 ontving hij een institutioneel eredoctoraat aan de Universiteit Gent.
- Februari 2012: Ereburger van de Vlaams-Brabantse gemeente Beersel.[25]
- Op 1 juni 2012 ontving hij een eredoctoraat aan de Katholieke Universiteit Leuven.
- Op 7 juli 2012: ereburger van de Vlaamse kustgemeente De Haan waar de politicus een vakantiehuisje heeft.
- Op 2 oktober 2013 werd hem een Paul Harris Fellow toegekend vanwege zijn bezoek aan Rotary Club Roeselare Mercurius.
- Op 25 november 2013: ereburger van de Antwerpse gemeente Olen.[26]
- 2013: ereburger van Matsuyama (Japan), de hoofdstad van de haiku.[27]
- 2013: eredoctoraat van de Universidad CEU San Pablo, in Madrid.[28]
- Op 29 mei 2014: Internationale Karelsprijs Aken.
- Op 10 oktober 2014 werd hij Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau.[29]
- Op 17 januari 2015 was hij laureaat van de nationale Orde van de Gulle Lach. De onderscheiding werd hem uitgereikt door de burgemeester van Genk.[30]
- 2015: ambassadeur van de haiku vanwege Japan.[27]
- 2015: in de adelstand verheven met de titel graaf.[31]
- 2016: de Comeniusprijs.[32]
Publicaties
Van Rompuy schreef verscheidene artikels over sociale, politieke en economische thema's:
- De kentering der tijden, Lannoo, 1979
- Hopen na 1984, Davidsfonds, 1984
- Het christendom. Een moderne gedachte, Davidsfonds, 1990
- Vernieuwing in hoofd en hart. Een tegendraadse visie, Davidsfonds, 1998
- De binnenkant op een kier. Avonden zonder politiek, Lannoo, 2000
- Dagboek van een vijftiger, Davidsfonds, 2004
- Op zoek naar wijsheid, Davidsfonds, 2007
- Europa in de storm, Davidsfonds, 2014. ISBN 978-90-351-4121-6
Daarnaast verscheen er ook een haikubundel van hem:
- Haiku, Gentse Poëziecentrum, 2010
Politiek curriculum
- Directeur Cepess (CVP-studiedienst) (1980-1988)
- Staatssecretaris voor Financiën en KMO (1988)
- Senator (1988-1995)
- Nationaal voorzitter CVP (1988-1993)
- Vicepremier en minister van Begroting (1993-1999)
- Lid Vlaamse Raad (1994-1995)[33]
- Volksvertegenwoordiger (1995, 1999-2008)
- Kamervoorzitter (2007-2008)
- Formateur (2008)
- Eerste minister van de federale regering (eed afgelegd op 30 december 2008)
- Eerste voorzitter van de Europese Raad (van januari 2010 tot en met november 2014)
Trivia
- Van Rompuy had twee keer een cameo in de stripreeks Nero door Marc Sleen. In het album De Roos van Sakhti (1996) belt Jean-Luc Dehaene Adhemar op om te vragen of die Herman van Rompuy de Midasziekte (waarmee alles wat je aanraakt in goud verandert) wil bezorgen zodat de staatsschuld kan worden opgelost? Van Rompuy staat in datzelfde album ook aan Jan Spiers frietkraam met een spaarvarken.
- Van Rompuy is supporter van RSC Anderlecht.[34]
- In de Engelstalige media kreeg Van Rompuy de bijnamen Haiku Herman[35] en haiku prime minister.[36] Deze bijnamen kreeg hij omdat hij als hobby graag haiku's schrijft.
- Herman Van Rompuy kreeg ooit les van Wilfried Martens. Deze laatste kreeg dan weer les van Vic Van Rompuy, Herman Van Rompuys vader.
- Geert Hoste schreef in 2009 een lied over Van Rompuy, "De Van Rompuy-puist".
- Het kunst- en designcollectief Studio Job kreeg de opdracht om voor de werkkamer van Van Rompuy in het gebouw van de Europese Raad te Brussel een passend sculptuur te ontwerpen. Het kunstwerk genoemd Piece for Peace komt te staan in de ruimte waar Van Rompuy met regeringsleiders poseert voor de fotografen.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Herman Van Rompuy op Wikimedia Commons.
| Staatssecretaris voor Financiën 1988 |
Opvolger: Wivina Demeester | |
| Voorganger: Frank Swaelen |
Partijvoorzitter van de CVP 1988-1993 |
Opvolger: Johan Van Hecke |
| Voorganger: Mieke Offeciers-Van De Wiele |
Federaal Minister van Begroting 1993-1999 |
Opvolger: Johan Vande Lanotte |
| Voorganger: Karel Pinxten |
Federaal Minister van Landbouw 1999 |
Opvolger: Jaak Gabriëls |
| Voorganger: Herman De Croo |
Voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers 2007-2008 |
Opvolger: Patrick Dewael |
| Voorganger: Yves Leterme |
Premier van België 2008-2009 |
Opvolger: Yves Leterme |
| Voorganger: Fredrik Reinfeldt (niet-permanent) |
Voorzitter van de Europese Raad 2010-2014 |
Opvolger: Donald Tusk |
Sjabloon:Navigatie Voorzitter van de Europese Raad
.png){kind=small} Premiers van België |
|---|
|
de Gerlache · Lebeau · de Mûelenaere · Goblet d'Alviella · de Theux de Meylandt · Lebeau · Nothomb · Van de Weyer · de Theux de Meylandt · Rogier · Henri de Brouckère · de Decker · Rogier · Frère-Orban · d'Anethan · de Theux de Meylandt · Malou · Frère-Orban · Malou · Beernaert · de Burlet · de Smet de Naeyer · Vandenpeereboom · de Smet de Naeyer · de Trooz · Schollaert · de Broqueville · Cooreman · Delacroix · Carton de Wiart · Theunis · Van de Vyvere · Poullet · Jaspar · Renkin · de Broqueville · Theunis · van Zeeland · Janson · Spaak · Pierlot · Van Acker · Spaak · Van Acker · Huysmans · Spaak · Eyskens · Duvieusart · Pholien · Van Houtte · Van Acker · Eyskens · Lefèvre · Harmel · Vanden Boeynants · Eyskens · Leburton · Tindemans · Vanden Boeynants · Martens · Eyskens · Martens · Dehaene · Verhofstadt · Leterme · Van Rompuy · Leterme · Di Rupo · Michel |
- Pagina's met onjuiste bestandskoppelingen
- CD&V-politicus
- Partijvoorzitter van de CVP (België)
- Voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers
- Belgisch senator
- Minister in de Belgische regering
- Belgisch minister van Staat
- Premier van België
- Belgisch europoliticus
- Voorzitter van de Europese Raad
- Belgisch econoom
- Belgische adel