Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Partij van de Arbeid van België
| Partij van de Arbeid van België Parti du Travail de Belgique (PVDA-PTB) | ||||
| Afbeelding gewenst | ||||
| Algemene gegevens | ||||
| Partijvoorzitter | Peter Mertens | |||
| Actief in | .png){kind=small} België
| |||
| Hoofdkantoor | Maurice Lemonnierlaan 171 1000 Brussel | |||
| Mandaten | ||||
| Kamer | 2 / 150
| |||
| Waals Parlement | 2 / 75
| |||
| Brussels Parlement | 4 / 89
| |||
| Ideologie / Geschiedenis | ||||
| Richting | Links | |||
| Ideologie | Marxisme | |||
| Voormalige namen | 1971: AMADA 1979: PVDA | |||
| Verwante organisaties | ||||
| Jongerenorganisatie | Pioniers RedFox Comac | |||
| Vrouwenorganisatie | Marianne | |||
| Europese fractie | GUE-NGL (geassocieerd lid) | |||
| Media | ||||
| Ledenblad | Solidair | |||
| Website | www.pvda.be | |||
De Partij van de Arbeid van België (PVDA), in het Frans Parti du Travail de Belgique (PTB), is een marxistische politieke partij in België die ijvert voor een socialistische maatschappij.[1] Sinds 2008 is Peter Mertens de voorzitter. De PVDA/PTB is de enige nationale politieke partij met volksvertegenwoordigers in het federaal parlement (alle andere politieke partijen met parlementsleden zijn in België regionaal georganiseerd).
Geschiedenis
Voorgeschiedenis
 zie Alle Macht Aan De Arbeiders (AMADA) vanaf 1971 tot en met 1979 |
Een nieuwe koers
Het einde van de Vietnamoorlog in 1975 en de dood van Mao Zedong in 1976 en de economische hervormingspolitiek in China onder leiding van Deng Xiaoping leidde tot een herpositionering van de partij en een nieuwe partijnaam, de Partij van de Arbeid van België (PVDA). In deze periode was het voor de partij nog steeds geen hoofddoel om actief deel te nemen aan de parlementaire democratie, die als burgerlijk werd beschouwd. Het doel was de voorbereiding van een proletarische revolutie, verkiezingen waren daaraan ondergeschikt. Aan deze houding kwam langzaam verandering in de loop van de jaren negentig. Martens verbleef sinds 1997 voornamelijk in Congo en de partijleiding werd in deze periode waargenomen door algemeen secretaris Nadine Rosa-Rosso.
Tijdens de Belgische gemeente-, districts- en provincieraadsverkiezingen in 2000 werden twee zetels gewonnen in Zelzate (Oost-Vlaanderen) en twee in Herstal (Luik). In Hoboken, waar de partij ooit haar eerste gemeenteraadszetels veroverde, kwam huisarts Mie Branders in de districtsraad zetelen. Voor de Belgische federale verkiezingen van 2003 diende de PVDA in Vlaanderen een gezamenlijke kieslijst in met de Arabisch Europese Liga (AEL) van Dyab Abou Jahjah en enkele onafhankelijken (waaronder Koen Calliauw) onder de naam Resist.[2][3] Kopvrouw voor de PVDA was advocate Zohra Othman. In Wallonië was kinderarts Colette Moulaert lijsttrekster. Het kartel werd echter niet gesmaakt door het kiespubliek en de lijst scoorde bijgevolg ondermaats. In vergelijking met de Belgische federale verkiezingen van 1999 (stemming Senaat) daalde het stemmenaantal in Vlaanderen van 24150 (PVDA) naar 17604 (Resist). Een vergelijkbare tendens deed zich voor bij de verkiezingen van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Ten gevolge van dit debacle kreeg algemeen secretaris Nadine Rosa-Rosso intern veel kritiek en werd de samenwerking met de AEL stopgezet.[4][5] Rosa-Rosso werd ontslagen en werd als algemeen secretaris opgevolgd door Boudewijn Deckers. Tijdens de Europese en Vlaamse verkiezingen van 2004 haalde de PVDA opnieuw gemiddeld ongeveer 1% van de stemmen, met enkele lokale uitschieters. De nummer één op de Europese lijst PVDA+ (zo genoemd omdat ook niet-leden van de PVDA op de lijst mochten staan) was dr. Kris Merckx. Andere bekenden op de lijst waren acteur Dirk Tuypens en Jonas Geirnaert (bekend van Neveneffecten).
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 groeide de PVDA in Zelzate tot 21,67% (+8,9%). De partij veroverde daarmee 6 van de 23 zetels, maar kwam niet in de meerderheid. Ook in de stad Antwerpen ging de PVDA vooruit. In de districtsraad van Hoboken won de partij er één zetel bij (8,27% van de stemmen), waardoor de partij op de wip zat voor een brede coalitie, die het Vlaams Belang uit het districtsbestuur kon houden. Ook in het district Deurne haalde de PVDA met 4,43% een zetel. In de Limburgse gemeente Lommel haalde Staf Hendrickx - arts bij Geneeskunde voor het Volk - zijn zetel op een eenheidslijst. Ook in Genk keerde de partij na enkele legislaturen terug in de gemeenteraad. Over heel het land behaalde de PVDA/PTB 16 zetels, een verdrievoudiging van het resultaat uit 2000. Bij de Belgische federale verkiezingen 2007, voor de federale kamer en senaat, haalde PVDA in Vlaanderen voor de kamer 0,9% en voor de senaat 0,8%. In 2008 werd Peter Mertens op het 8e partijcongres tot voorzitter gekozen. Vrijwel onmiddellijk startte hij de verruiming binnen de partij om zo een groter publiek aan te spreken. Hierbij werd gekeken naar de SP in Nederland. Echter is de PVDA wel kritisch tegenover de SP Nederland, en heeft Peter Mertens herhaaldelijk gezegd "Leren, niet emuleren".[6] De partij noemt zich in de congresstukken van 2008 een "Eigentijdse communistische partij" en benadrukt "De partij maakt deel uit van de internationale communistische beweging".[7]
In 2009 riep de Antwerpse afdeling van de KP (ondertussen omgevormd tot een denktank) op om voor Peter Mertens te stemmen met het argument de linkse progressieve stemmen niet te verdelen. Dit standpunt - dat zowel op de website als in Agora (het tijdschrift van de partij) werd ingenomen betekende een breuk met het verleden waarin beide partijen een verkrampte houding ten overstaan van elkaar hadden.[8] Dat jaar behaalde de PVDA zowel bij de Vlaamse regionale verkiezingen als bij de Europese verkiezingen (in het Nederlandstalig Kiescollege) 1% van de stemmen, wat ongeveer evenveel was als de SLP van Geert Lambert. Daarbij werden de hoogste scores opgetekend in de steden Antwerpen (2,5%), Gent (1,8%) en Genk (3%). In het Oost-Vlaamse kanton Assenede, waar de gemeente Zelzate deel van uitmaakt, werd 6,7% behaald. In West-Vlaanderen presteerde de partij het zwakst (0,7%). De PVDA slaagde erin om het aantal stemmen met 40% te vermeerderen in vergelijking met de regionale verkiezingen van 2004. In het Franstalige landsgedeelte waren er hoge scores in het kanton Herstal (7,8%), in Seraing (4,2%), in Luik (2,6%) en in La Louvière (3,9%).
Ook bij de federale verkiezingen van 2010 boekte de PVDA een kleine winst en groeide in Vlaanderen naar 1,3% (+0,4) van de stemmen voor de kamer en naar 1,4% (+0,5) voor de senaat. Vooral in de grote steden werd vooruitgang geboekt met onder meer hoge scores in de kantons Antwerpen (4,1%) en Luik (4,2%). De hoogste scores werden behaald in de kantons Herstal (9,8%), Assenede (7,5%) en Seraing (7,3%), plaatsen waar de PVDA traditioneel sterk staat.
Electoraal succes
Bij de gemeente-, districts- en provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 kwam de PVDA op in 42 districten en gemeenten. Ten aanzien van de lokale verkiezingen van 2006 waren dit 15 lijsten meer. Ook kwam de PVDA op in alle Belgische provincies.[9] Voorzitter Peter Mertens hoopte om de bestaande zetels te behouden en door te breken in drie grote steden, Antwerpen,[10] Luik[11] en Molenbeek.[12] De PVDA slaagde uiteindelijk ook in haar opzet: in Antwerpen behaalde de lijst PVDA+ uiteindelijk 4 zetels, in Luik 2 zetels en in Molenbeek 1 zetel. Ook elders werd winst geboekt en de partij steeg uiteindelijk van 15 verkozenen in 2006 naar 52 verkozenen in 2012 (31 gemeenteraadsleden, 4 provincieraadsleden en 17 districtsraadsleden). Door een bestuursakkoord tussen het plaatselijk sp.a-Groen-kartel, een onafhankelijke en de PVDA in het district Borgerhout, kreeg de PVDA haar eerste schepen ooit. Daar werd Zohra Othman schepen van Jeugd, Diversiteit en Samenlevingsopbouw.[13] Op 27 februari 2013 werd Antwerps gemeenteraadslid Frank Hosteaux geschrapt uit de gemeenteraadsfractie van de PVDA. Hosteaux zou uit de partij zijn gezet na een aanslepend conflict met de partijtop die hem verweet dat hij te ver afweek van de partijlijn.[14] Hosteaux, die in januari 2011 de overstap maakte van de sp.a naar de PVDA,[15] zou tot het einde van zijn mandaat zetelen als onafhankelijk gemeenteraadslid.[14] Op 22 september 2014 nam Hosteaux evenwel ontslag uit de Antwerpse gemeenteraad. Dirk Van Duppen, tot dan OCMW-raadslid, nam zijn plaats in. [16]
In de aanloop naar de verkiezingen van 25 mei 2014 flirtte de partij in verschillende kieskringen met de kiesdrempel tijdens de peilingen. In de aanloop naar de verkiezingen spraken tal van bekende Vlamingen en vakbondsmensen hun steun uit voor de partij onder de slogan 'Ik versterk links!', waaronder Ben Rottiers, An Nelissen, Warre Borgmans, Rachida Lamrabet, Eric Baranyanka, Bülent Öztürk, Rachida Ahali, Robbe De Hert, Kris De Smet, Nigel Williams, Deborah Ostrega, Jan Blommaert, Dirk Tuypens en Mong Rosseel.[17][18][19] Eveneens opvallend was de (ongewilde?) steun van voormalig Geneeskunde voor het Volk-huisarts, sp.a-boegbeeld en gemeenteraadslid Farid Bennasser in Mechelen[20] en de kandidatuur van oud-Agalev-senaatsfractievoorzitter Frans Lozie als verruimingskandidaat in kieskring West-Vlaanderen.[21] Zowel de Vlaamse vleugel van LSP,[22] SAP als Rood![23] besloten geen eigen lijsten in te dienen voor de verkiezingen van 2014 en steunden (in meer of mindere mate) de lijst van de PVDA. Zo stonden er onder andere kandidaten van SAP en PC[24] op de PVDA-PTB-lijsten.[25] Voor de Brusselse verkiezingen ging de partij een lijstverbinding aan met de Piratenpartij, BUB en Pro Bruxsel,[26] maar niet met andere linkse partijen zoals VEGA of Gauches Communes.[27]
Hoewel de partij op diverse plaatsen goed scoorde, behaalde ze voor de federale verkiezingen van 2014 enkel de kiesdrempel in de kieskringen Luik en Henegouwen. In de Waalse verkiezingen in de kieskringen Hoei-Borgworm, Namen, Charleroi, Bergen, Zinnik, Thuin, en Luik. Voor het Waalse Parlement haalde de PVDA zo een score van 5,76% voor heel Wallonië. In tegenstelling tot de peilingen behaalde de partij in de kieskring Antwerpen de kiesdrempel met 3,88% (Vlaams) en 4,52% (Federaal) niet. Voor de kamer van Volksvertegenwoordigers werden Marco Van Hees en Raoul Hedebouw verkozen en voor het Waals Parlement Frédéric Gillot en Ruddy Warnier. In het Brussels Hoofdstedelijk Parlement zetelen sinds 2014 Michaël Verbauwhede, Youssef Handichi, Mathilde El Bakri en Claire Geraets. Over de provinciegrenzen heen kreeg de partij in Wallonië 117.882 (5,76%) stemmen in de Waalse verkiezingen, 106.114 (2,53%) in de Vlaamse verkiezingen en 15.777 (3,86%) in de Brusselse verkiezingen. Voor de federale verkiezingen stemden 251.276 (3,7%) Belgen voor de partij.
Medio juni diende de partij een verzoekschrift in bij de Raad van State tegen de berekeningswijze van de senaat waardoor de partij geen recht heeft op een deelstaatsenator. De partij meende - op basis van het principe van de evenredige vertegenwoordiging - recht te hebben op de zevende senaatszetel aangezien de partij in Wallonië en Brussel samen 133.659 stemmen (5,44%) behaalde, wat 40.000 stemmen meer was dan de 91.513 waarmee deze zetel werd toegewezen aan de MR. Tevens ging de partij in beroep bij het Parlement van de Franse Gemeenschap om één van de negentien Brusselse zetels te krijgen waar de partij meende recht op te hebben.[28][29]
In mei 2016 diende de partij, en de consumentenorganisatie Test Aankoop,[30] een verzoekschrift in bij Grondwettelijk Hof om de afschaffing van de Vlaamse Heffing Elektriciteitsafname, de zogenaamde Turteltaks, te eisen op basis van het principe ‘ne bis in idem’ (je kan hetzelfde object niet tweemaal belasten).[31] Op 22 juni 2017 werden de eisers in het gelijk gesteld: de Turteltaks was onwettig [32].
Structuur
Voorzitters
De huidige voorzitter is Peter Mertens.
| Voorzitter | Aangetreden | Afgetreden |
|---|---|---|
| Ludo Martens | 1971 | 2008 |
| Peter Mertens | 2008 | heden |
Partijstructuur
Het Nationaal Congres van de PVDA heeft ten minste om de vijf jaar plaats. Op het Congres wordt de Nationale Raad verkozen, die is belast met de leiding van de partij tussen twee congressen in. De Nationale Raad komt minstens vier maal per jaar samen. De Nationale Raad verkiest op zijn beurt het Partijbureau, dat de partij leidt tussen de zittingen van de Nationale Raad. Het Partijbureau komt minstens twee maal per maand samen en wordt voorbereid door het Dagelijks Bestuur.
Peter Mertens is tijdens het negende congres dat doorging van eind 2014 en tot juni 2015 herkozen als voorzitter. David Pestieau is ondervoorzitter en Lydie Neufcourt nationaal secretaris. Raoul Hedebouw is nationaal woordvoerder van de partij.
De partij telt, naar eigen zeggen, meer dan 10.000 leden en is actief in 120 bedrijven en kantoren. Daarnaast heeft ze militantenkernen in meer dan 100 steden en gemeenten. Voor kinderen tot 16 jaar zijn er De Pioniers, voor jongeren van 14 tot 20 jaar is er RedFox en voor jongeren tot 30 jaar is er Comac. De vrouwenbeweging van de partij is actief onder de naam Marianne.
Partijblad
Solidair is het digitaal dagblad van de Partij van de Arbeid van België. Maandelijks verschijnt ook een gedrukte editie. Hoofdredacteur is Han Soete, die Ruben Ramboer opvolgde.
Politieke mandaten
Supranationaal, nationaal en regionaal niveau
Sinds de federale verkiezingen van 2014 is de PVDA in de Kamer van Volksvertegenwoordigers vertegenwoordigd door 2 verkozenen: Raoul Hedebouw werd verkozen vanuit de provincie Luik en Marco Van Hees vanuit de provincie Henegouwen. In de Vlaamse kieskring Antwerpen haalde voorzitter Peter Mertens met zijn partij de kiesdrempel niet en strandt op 4,5%. Op regionaal niveau heeft de PVDA 4 vertegenwoordigers in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en 2 verkozenen in het Waals Parlement.
Verkozenen:
- Federaal Parlement
- Raoul Hedebouw (Luik, 16.586)
- Marco Van Hees (Henegouwen, 5.488)
- Waals Parlement
- Frédéric Gillot (Luik, 12.884)
- Ruddy Warnier (Hoei-Borgworm, 1.413)
- Brussels Hoofdstedelijk Parlement
- Michaël Verbauwhede (2.928)
- Youssef Handichi (1.782)
- Mathilde El Bakri (1.549)
- Claire Geraets (1.406)
Programma
Voornaamste programmapunten van de PVDA/PTB:[33][34]
- Opschorten van de afdankingen bij winstgevende bedrijven
- Btw op energie van 21% naar 6%
- Invoeren van de miljonairstaks
- Oprichten van een openbare bank
- Geneesmiddelen door openbare aanbesteding 50% tot 90% goedkoper (kiwimodel)
- Extra banen in zorg, onderwijs, openbare diensten
- Betere verstandhouding tussen de gemeenschappen
- Betaalbaar wonen
- Recht op brugpensioen en werk voor jongeren
- Maximumprijzen voor voeding
Bekende (ex-)leden
| Voor een volledig overzicht van biografieën zie categorie PVDA-politicus. |
Externe links
- (nl) Officiële website
- (fr) Officiële website
- RedFox - Jongerenorganisatie van de PVDA(Dode link)
- (fr) Statuts du PTB
| Partij van de Arbeid (PVDA) |  |
|---|
| ||||||||||||
| Politieke partijen in België | |
|---|