Benedictus XVI

Benedictus XVI (burgerlijke naam Joseph Aloisius Ratzinger, geboren in Marktl, Oberbayern op 16 april 1926) was van 19 april 2005 tot 28 februari 2013 paus van de Rooms-Katholieke Kerk. Momenteel is hij paus emeritus. Indien men beschouwt dat de Nederlanden vroeger een deel van het Duitse Rijk waren, was Benedictus XVI de eerste Duitse paus sinds Hadrianus VI uit Utrecht (1523).

Voor zijn verkiezing tot paus was kardinaal Ratzinger decaan van het college van kardinalen en prefect van de congregatie voor de geloofsleer. Hij gold als een van de invloedrijkste kardinalen en was in theologische en kerkrechtelijke kwesties de rechterhand van zijn voorganger in het pontificaat, Johannes Paulus II.

Op 28 februari 2013 trad Benedictus XVI, als eerste paus sinds eeuwen, terug uit het ambt.

Jeugd en studies

Joseph Ratzinger werd geboren op 16 april 1927, (een stille zaterdag), als zoon van de Gendarmeriemeester Joseph (6 maart 1877 – 25 augustus 1959) en de kokkin Maria, meisjesnaam Peintner (8 januari 1884 – 16 december 1963) en werd op dezelfde dag in Sankt-Oswaldkerk in Marktl gedoopt. Hij had een zus, Maria Ratzinger (7 dezember 1921 – 2 november 1991) en een broer, Georg (15 januari 1924). Hij groeide op in een zeer katholieke omgeving en werd als kind misdienaar. Zijn grootoom was Georg Ratzinger (1844–1899), priester, schrijver en volksvertegenwoordiger aan de Beierse Landsdag en de Rijksdag van het Duitse Keizerrijk.

Twee jaar na de geboorte van Joseph Ratzinger vertrok de familie op 11 juli 1929 naar Tittmoning aan de Salzach, op 5 december 1932 naar Aschau am Inn, waar Joseph naar de basisschool ging. In 1933 kocht de familievader een kleine landbouwerswoning in Hufschlag bij Traunstein, waar de familie na de pensionering van de vader in april 1937 ging wonen. Dit werd, in Ratzingers herinnerungen, de eigenlijke ’thuis’ van de familie, aangezien de vader gedurende de volledige diensttijd als politiebeambte of gendarm flexibel moest zijn voor zijn beroep. Ondanks de financiële last, stuurden de ouders na hun zoon Georg ook Joseph naar het aartsbisschoppelijk Studieseminarie St. Michael in Traunstein, waar hij op 16 april 1939 ingeschreven werd. Hij volgde les aan het het gymnasium te Chiemgau, waar hij opviel door zijn bekwaamheden in de geesteswetenschappelijke vakken.

Volgens de op 25 maart 1939 wettelijk voorgeschreven dienstplicht voor de jeugd werd Joseph Ratzinger in 1941 op veertienjarige leeftijd opgenomen in de Hitlerjugend.

Op zestienjarige leeftijd werd Ratzinger op 2 augustus 1943 samen met andere seminaristen uit Traunstein naar München gestuurd om er bij het luchtafweergeschut mee te helpen. Aanvankelijk kwam hij in de luchtafweer te Unterföhring, dan bij de becherming van de BMW-fabriek Allach in Ludwigsfeld in het noorden van München. Later werd de luchtafweerbatterij naar Gilching verzet, waar hij moest helpen in de telefooncentrale en in 1944 een directe aanval op de batterij overleefde. In die tijd bezocht Ratzinger het Maximiliansgymnasium te München. Toen een van zijn bevelhebbers hem naar zijn doelberoep vroeg, antwoordde hij al priester. Na twee maanden Reichsarbeitsdienst in het Oostenrijkse Burgenland, waar hij onder andere bij de zogenoemde Zuidelijke Wal ingezet werd voor het bouwen van een versperring voor de pantservoertuigen, werd hij op 13 december 1944 ingelijfd in de Wehrmacht. Hij volgde zijn scholing in de infanteriekazerne van Traunstein. Na Hitlers dood verliet Ratzinger op eigen houtje de kazerne en keerde terug naar Hufschlag. In 1945 kwam hij kort in het Amerikaans krijgsgevangenenkamp te Neu-Ulm, waar hij op 19 juni 1945 vrijgelaten werd. Toen de omstandigheden dit opnieuw toelieten, ging hij opnieuw in Traunstein naar het gymnasium en legde daar de examens van het middelbaar onderwijs af (abitur).

Vanaf 1946 tot 1951 studeerde Ratzinger katholieke theologie en filosofie, aanvankelijk aan de filosofisch-theologische Hogeschool Freising, en vanaf 1 september 1947 aan de nieuw geopende universiteit van München. Daarop was hij seminarist aan het Herzogliches Georgianum van de Ludwig-Maximilian-Universiteit te München. In Freising werd hij lid van het Katholiek Studentenverbond K.St.V. Lichtenstein-Hohenheim.

Naar eigen zeggen werd hij vooral beïnvloed door het werk van Gertrud von Le Fort, Ernst Wiechert, Fjodor Dostojevski, Elisabeth Langgässer, Theodor Steinbüchel, Martin Heidegger en Karl Jaspers.

Joeeph Ratzinger kreeg de vier lagere wijdingen op 8 en 9 mei van kardinaal Michael von Faulhaber in de Verklärung Christi-kerk te Schloss Fürstenried. Door bisschop Johannes Neuhäusler werd hij op 28 en 29 oktober 1950 in de domkathedraal van Freisingen tot onderdiaken en diaken gewijd. In dezelfde kathedraal werden Joseph en Georg Ratzinger op 29 juni 1951 tot priester gewijd.

Dit artikel is nog niet klaar. U bent uitgenodigd om eraan mee te werken.

Tweede Vaticaans Concilie

In de voorbereidingsfase voor het Tweede Vaticaans Concilie hield de kardinaal Joseph Frings, aartsbisschop van Keulen, in 1961 in Genua een toespraak die door Ratzinger was opgesteld. De toespraak was gericht tegen de neoscholastieke verstarring van Rome en tegen wantoestanden in het Heilig Officium. Tegen alle verwachtingen in, prees paus Johannes XXIII kardinaal Frings onder vier ogen zeer voor deze toespraak. Frings, die met negen anderen voorzitter van het concilie was, voelde zich hierdoor aangemoedigd om Ratzinger voor de periode van het concilie als raadgever en toesprakenschrijver aan te werven. Een referaat van Ratzinger, die aan de vooravond van het concilie gehouden werd over het schema dat de commissie van het concilie had voorgelegd, droeg ertoe bij dat dit schema verworpen werd en in de plaats daarvan de constitutie Dei verbum geformuleerd werd. In de Kommission commissie die aan de constitutie werkte, was ook Ratzinger actief. In 1963 werd hij door paus Paulus VI beneomd tot concilietheoloog (peritus). Vooral voor het bemannen van de commissies of over de curietekst over de Openbaring was hij vooruitstreven.

Samen met Walter Kasper, Karl Lehmann, Karl Rahner en anderen pleitte hij in februari 1970 met het Memorandum voor discussie over het celibaat voor een diepgaande evaluatie en een meer gedifferentieerde beschouwing van de [elibaat]]swet van de Roomse kerk.

Abdicatie

Op 11 februari 2013 deed hij in het Latijn de mededeling dat hij eind februari zou aftreden als bisschop van Rome. Hij behield de titel paus emeritus. Op het moment van zijn aftreden was hij de op drie na oudste persoon die ooit paus van Rome was. De enigen die ouder waren, waren paus Leo XIII, die 93 jaar, 4 maanden en 18 dagen oud erd; paus Clemens XII, die 87 jaar, 9 maanden en 30 dagen werd, en paus Clemens X, die 86 jaar en 9 dagen oud werd.

Weblinks

• Biografie op de website van het Vaticaan

  (en) [bisschop ] op catholic-hierarchy.org

Officiële Pausenlijst van de Katholieke Kerk

Namen van de in het „Annuario Pontifico” als tegenpaus genoemde pausen staan cursief tussen haakjes.
Petrus • Linus • Anacletus I • Clemens I • Evaristus • Alexander I • Sixtus I • Telesforus • Hyginus • Pius I • Anicetus • Soter • Eleutherus • Victor I • Zefyrinus • Calixtus I • (Hippolytus) • Urbanus I • Pontianus • Anterus • Fabianus • Cornelius • (Novatianus) • Lucius I • Stefanus I • Sixtus II • Dionysius • Felix I • Eutychianus • Cajus • Marcellinus • Marcellus I • Eusebius • Miltiades • Silvester I • Marcus • Julius I • Liberius • (Felix (II)) • Damasus I • (Ursinus) • Siricius • Anastasius I • Innocentius I • Zosimus • Bonifatius I • (Eulalius) • Celestinus I • Sixtus III • Leo I • Hilarius • Simplicius • Felix II • Gelasius I • Anastasius II • Symmachus • (Laurentius) • Hormisdas • Johannes I • Felix III • Bonifatius II • (Dioscurus) • Johannes II • Agapetus I • Silverius • Vigilius • Pelagius I • Johannes III • Benedictus I • Pelagius II • Gregorius I • Sabinianus • Bonifatius III • Bonifatius IV • Deusdedit (Adeodatus I) • Bonifatius V • Honorius I • Severinus • Johannes IV • Theodorus I • Martinus I • (Eugenius I) • Eugenius I • Vitalianus • Adeodatus II • Donus • Agatho • Leo II • Benedictus II • Johannes V • Conon • (Theodorus (II)) • (Paschalis (I)) • Sergius I • Johannes VI • Johannes VII • Sisinnius • Constantinus I • Gregorius II • Gregorius III • Zacharias • Stefanus (II) • Stefanus II (III) • Paulus I • (Constantinus II) • (Filippus) • Stefanus III (IV) • Hadrianus I • Leo III • Stefanus IV (V) • Paschalis I • Eugenius II • Valentinus • Gregorius IV • (Johannes (VIII)) • Sergius II • Leo IV • Benedictus III • (Anastasius (III)) • Nicolaas I • Hadrianus II • Johannes VIII • Marinus I • Hadrianus III • Stefanus V (VI) • Formosus • Bonifatius VI • Stefanus VI (VII) • Romanus • Theodorus II • Johannes IX • Benedictus IV • Leo V • (Christoforus) • (Sergius III) • Sergius III • Anastasius III • Lando • Johannes X • Leo VI • Stefanus VII (VIII) • Johannes XI • Leo VII • Stefanus VIII (IX) • Marinus II • Agapetus II • Johannes XII • Leo VIII • (Benedictus V) • Johannes XIII • Benedictus VI • (Bonifatius VII) • Benedictus VII • Johannes XIV • Johannes XV • Gregorius V • (Johannes XVI) • Silvester II • Johannes XVII • Johannes XVIII • Sergius IV • Benedictus VIII • (Gregorius (VI)) • Johannes XIX • Benedictus IX • Silvester III • Benedictus IX • Gregorius VI • Clemens II • Benedictus IX • Damasus II • Leo IX • Victor II • Stefanus IX • (Benedictus X) • Nicolaas II • Alexander II • (Honorius II) • Gregorius VII • (Clemens (III)) • Victor III • Urbanus II • Paschalis II • (Theodoricus) • (Albertus) • (Silvester (IV)) • Gelasius II • (Gregorius (VIII)) • Calixtus II • Honorius II • (Celestinus (II)) • Innocentius II • (Anacletus II) • (Victor (IV) (Gregorius)) • Celestinus II • Lucius II • Eugenius III • Anastasius IV • Hadrianus IV • Alexander III • (Victor (IV) (Octavianus)) • (Paschalis (III)) • (Calixtus (III)) • (Innocentius (III)) • Lucius III • Urbanus III • Gregorius VIII • Clemens III • Celestinus III • Innocentius III • Honorius III • Gregorius IX • Celestinus IV • Innocentius IV • Alexander IV • Urbanus IV • Clemens IV • Gregorius X • Innocentius V • Hadrianus V • Johannes XXI • Nicolaas III • Martinus IV • Honorius IV • Nicolaas IV • Celestinus V • Bonifatius VIII • Benedictus XI • Clemens V • Johannes XXII • (Nicolaas (V)) • Benedictus XII • Clemens VI • Innocentius VI • Urbanus V • Gregorius XI • Urbanus VI • (Clemens VII van Avignon) • Bonifatius IX • (Benedictus XIII van Avignon) • Innocentius VII • Gregorius XII • (Alexander V) • (Johannes (XXIII)) • Martinus V • (Clemens VIII van Avignon) • (Benedictus XIV van Avignon) • Eugenius IV • (Felix V) • Nicolaas V • Calixtus III • Pius II • Paulus II • Sixtus IV • Innocentius VIII • Alexander VI • Pius III • Julius II • Leo X • Hadrianus VI • Clemens VII • Paulus III • Julius III • Marcellus II • Paulus IV • Pius IV • Pius V • Gregorius XIII • Sixtus V • Urbanus VII • Gregorius XIV • Innocentius IX • Clemens VIII • Leo XI • Paulus V • Gregorius XV • Urbanus VIII • Innocentius X • Alexander VII • Clemens IX • Clemens X • Innocentius XI • Alexander VIII • Innocentius XII • Clemens XI • Innocentius XIII • Benedictus XIII • Clemens XII • Benedictus XIV • Clemens XIII • Clemens XIV • Pius VI • Pius VII • Leo XII • Pius VIII • Gregorius XVI • Pius IX • Leo XIII • Pius X • Benedictus XV • Pius XI • Pius XII • Johannes XXIII • Paulus VI • Johannes Paulus I • Johannes Paulus II • Benedictus XVI • Franciscus I