Celestinus V

Celestinus V
Pietro Angelerio; Pietro del Morrone 1209/1210 of 1215 – 19 mei 1296
Paus nummer 190 volgens de officiële Pausenlijst
Periode	29 augustus tot 13 december 1294
Voorganger	Nicolaas IV
Opvolger	Bonifatius VIII

Pietro Angelerio, als kluizenaar bekend als Pietro del Morrone (Petrus van Murrone) (Isernia, 1215 – Fumone, 19 mei 1296) was een monnik, kluizenaar, en stichter van de kloosterorde van de celestijnen. In het jaar 1294 werd hij tot paus verkozen. Hij koos als pausnaam Celestinus V (in het Latijn als Caelestinus of Coelestinus).

Familie

Pietro werd in de Italiaanse Abruzzen geboren als elfde kind van een landbouwersgezin. Zijn familie werd beschreven als „arm, maar eerlijke landbouwers met een diep geloof.” Na het overlijden van zijn vader werkte de jonge Pietro mee op het veld. Zijn moeder zag in hem meer dan een landbouwer of herder, en had een grote invloed op de keuze van zijn loopbaan. Toen hij zeventien was, werd hij een monnik in de orde van Sint-Benedictus. In het jaar 1239 begon hij te leven in een grot, Morrone. In het jaar 1244 richtte hij de orde van de celestijnen op. Deze waren gelieerd aan de radicale franciscanen, die gekant waren tegen de rijkdom en wereldlijke macht van de kerk.

Verkiezing tot paus

Na de dood van paus Nicolaas IV in april 1292, vergaderden de kardinalen zich in Perugia. De twaalf kardinalen waren verdeeld in twee kampen: de Orsini’s en de Colonna’s. Zij slaagden er niet in een tweederdemeerderheid bijeen te brengen. Tijdens de hete zomermaanden ontvluchtten sommige kardinalen de Romeinse hitte. Na zevenentwintig maanden was de pauselijke zetel nog steeds vacant.

Latino Malabranca, de oude decaan van het college van kardinalen, citeerde een profetie van Pietro del Morrone, die toen als benedictijnse kluizenaar bekend was. De profetie hield in dat goddelijke vergelding over hen zou komen als zij niet spoedig een nieuwe paus zouden kiezen. Hij riep uit: „In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige geest, ik kies broeder Pietro di Morrone.” Geleidelijk stemden meer kardinalen voor Pietro, zodat hij de tweederdemeerderheid en vervolgens alle stemmen kreeg.

Toen men Pietro liet halen, weigerde hij het pauselijke ambt aan te nemen. Hij probeerde te vluchten, tot een afvaardiging van kardinalen, vergezeld door de koningen van Napels en Hongarije, hem kon overtuigen. Hij werd op 5 juli 1294, op 79-jarige leeftijd, verkozen, en op 29 augustus in zijn eigen kerk, de Santa Maria di Collemaggio in de stad Aquila in de Abruzzo, tot paus gekroond. Hij nam de naam Celestinus V aan.

Reputatie

Celestinus was opvallend anders dan zijn ambtgenoten in het laat dertiende-eeuwse pausdom, dat door rijkdom en politieke en juridische belangenverstrengeling werd verscheurd.

Celestinus V leek de ultieme vervulling van het verlangen naar een Papa Angelicus, een uitgesproken heilige en onwereldse paus die de kerk kon hervormen en ontdoen van politieke invloeden, en de wereld kon voorbereiden op de wederkomst van Jezus Christus. Waar directe voorgangers van Celestinus hun morele geloofwaardigheid op het spel hadden gezet door hun voornaamste spirituele wapens in te zetten voor politieke doeleinden, leek er nu sprake van een neutrale en uitgesproken charismatische paus.

Aftreden

Celestinus was echter niet opgewassen tegen de financiële en politieke complexiteiten van het pausambt, die hij niet met de voor hem gebruikelijke middelen van gebed en vasten het hoofd kon bieden. Zes maanden na zijn aantreden deed hij afstand van zijn ambt. Zijn abdicatietoespraak was geschreven door kardinaal Caetani, die hem als Bonifatius VIII zou opvolgen, en hem van advies had gediend met betrekking tot de rechtmatigheid van zijn aftreden. Caetani, die na de abdicatie van Celestinus vreesde voor een revolte van ’spirituele’ en hervormingsgezinde elementen in de kerk, wist de intussen naar zijn kluizenaarsbestaan teruggekeerde oude man spoedig op te sporen, om hem vervolgens tot aan zijn dood op tachtigjarige leeftijd onder erbarmelijke omstandigheden gevangen te houden.

Celestinus overleed op 19 mei 1296 een natuurlijke dood en werd op 5 mei 1313 heilig verklaard. Dante Alighieri ’strafte’ Celestinus V postuum voor zijn abdicatie door hem in zijn meesterwerk La Divina Commedia in de eerste cirkel van de hel te plaatsen, vanwege zijn ’grote weigering’.

De volgende paus die aftrad, was Gregorius XII in 1415; daarna duurde het tot de abdicatie van Benedictis XVI in 2014.

Zie ook

• Conclaaf van 1292-1294
• Leven van den H. Petrus Celestinus, paus, Judocus Hillegeer, 32 pagina's Uitgever Vander Schelden, 1866

Officiële Pausenlijst van de Katholieke Kerk

Namen van de in het „Annuario Pontifico” als tegenpaus genoemde pausen staan cursief tussen haakjes.
Petrus • Linus • Anacletus I • Clemens I • Evaristus • Alexander I • Sixtus I • Telesforus • Hyginus • Pius I • Anicetus • Soter • Eleutherus • Victor I • Zefyrinus • Calixtus I • (Hippolytus) • Urbanus I • Pontianus • Anterus • Fabianus • Cornelius • (Novatianus) • Lucius I • Stefanus I • Sixtus II • Dionysius • Felix I • Eutychianus • Cajus • Marcellinus • Marcellus I • Eusebius • Miltiades • Silvester I • Marcus • Julius I • Liberius • (Felix (II)) • Damasus I • (Ursinus) • Siricius • Anastasius I • Innocentius I • Zosimus • Bonifatius I • (Eulalius) • Celestinus I • Sixtus III • Leo I • Hilarius • Simplicius • Felix II • Gelasius I • Anastasius II • Symmachus • (Laurentius) • Hormisdas • Johannes I • Felix III • Bonifatius II • (Dioscurus) • Johannes II • Agapetus I • Silverius • Vigilius • Pelagius I • Johannes III • Benedictus I • Pelagius II • Gregorius I • Sabinianus • Bonifatius III • Bonifatius IV • Deusdedit (Adeodatus I) • Bonifatius V • Honorius I • Severinus • Johannes IV • Theodorus I • Martinus I • (Eugenius I) • Eugenius I • Vitalianus • Adeodatus II • Donus • Agatho • Leo II • Benedictus II • Johannes V • Conon • (Theodorus (II)) • (Paschalis (I)) • Sergius I • Johannes VI • Johannes VII • Sisinnius • Constantinus I • Gregorius II • Gregorius III • Zacharias • Stefanus (II) • Stefanus II (III) • Paulus I • (Constantinus II) • (Filippus) • Stefanus III (IV) • Hadrianus I • Leo III • Stefanus IV (V) • Paschalis I • Eugenius II • Valentinus • Gregorius IV • (Johannes (VIII)) • Sergius II • Leo IV • Benedictus III • (Anastasius (III)) • Nicolaas I • Hadrianus II • Johannes VIII • Marinus I • Hadrianus III • Stefanus V (VI) • Formosus • Bonifatius VI • Stefanus VI (VII) • Romanus • Theodorus II • Johannes IX • Benedictus IV • Leo V • (Christoforus) • (Sergius III) • Sergius III • Anastasius III • Lando • Johannes X • Leo VI • Stefanus VII (VIII) • Johannes XI • Leo VII • Stefanus VIII (IX) • Marinus II • Agapetus II • Johannes XII • Leo VIII • (Benedictus V) • Johannes XIII • Benedictus VI • (Bonifatius VII) • Benedictus VII • Johannes XIV • Johannes XV • Gregorius V • (Johannes XVI) • Silvester II • Johannes XVII • Johannes XVIII • Sergius IV • Benedictus VIII • (Gregorius (VI)) • Johannes XIX • Benedictus IX • Silvester III • Benedictus IX • Gregorius VI • Clemens II • Benedictus IX • Damasus II • Leo IX • Victor II • Stefanus IX • (Benedictus X) • Nicolaas II • Alexander II • (Honorius II) • Gregorius VII • (Clemens (III)) • Victor III • Urbanus II • Paschalis II • (Theodoricus) • (Albertus) • (Silvester (IV)) • Gelasius II • (Gregorius (VIII)) • Calixtus II • Honorius II • (Celestinus (II)) • Innocentius II • (Anacletus II) • (Victor (IV) (Gregorius)) • Celestinus II • Lucius II • Eugenius III • Anastasius IV • Hadrianus IV • Alexander III • (Victor (IV) (Octavianus)) • (Paschalis (III)) • (Calixtus (III)) • (Innocentius (III)) • Lucius III • Urbanus III • Gregorius VIII • Clemens III • Celestinus III • Innocentius III • Honorius III • Gregorius IX • Celestinus IV • Innocentius IV • Alexander IV • Urbanus IV • Clemens IV • Gregorius X • Innocentius V • Hadrianus V • Johannes XXI • Nicolaas III • Martinus IV • Honorius IV • Nicolaas IV • Celestinus V • Bonifatius VIII • Benedictus XI • Clemens V • Johannes XXII • (Nicolaas (V)) • Benedictus XII • Clemens VI • Innocentius VI • Urbanus V • Gregorius XI • Urbanus VI • (Clemens VII van Avignon) • Bonifatius IX • (Benedictus XIII van Avignon) • Innocentius VII • Gregorius XII • (Alexander V) • (Johannes (XXIII)) • Martinus V • (Clemens VIII van Avignon) • (Benedictus XIV van Avignon) • Eugenius IV • (Felix V) • Nicolaas V • Calixtus III • Pius II • Paulus II • Sixtus IV • Innocentius VIII • Alexander VI • Pius III • Julius II • Leo X • Hadrianus VI • Clemens VII • Paulus III • Julius III • Marcellus II • Paulus IV • Pius IV • Pius V • Gregorius XIII • Sixtus V • Urbanus VII • Gregorius XIV • Innocentius IX • Clemens VIII • Leo XI • Paulus V • Gregorius XV • Urbanus VIII • Innocentius X • Alexander VII • Clemens IX • Clemens X • Innocentius XI • Alexander VIII • Innocentius XII • Clemens XI • Innocentius XIII • Benedictus XIII • Clemens XII • Benedictus XIV • Clemens XIII • Clemens XIV • Pius VI • Pius VII • Leo XII • Pius VIII • Gregorius XVI • Pius IX • Leo XIII • Pius X • Benedictus XV • Pius XI • Pius XII • Johannes XXIII • Paulus VI • Johannes Paulus I • Johannes Paulus II • Benedictus XVI • Franciscus I

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Coelestinus V op Wikimedia Commons.