Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Lijst van pausen
Dit is een chronologische lijst van de bisschoppen van Rome. Deze dragen sinds de vijfde eeuw, naar het voorbeeld van de bisschoppen van Alexandrië, de eretitel „paus” (Latijn: papa).
Inleidend
Volgens de kwestie hoe het monepiscopaat zich ontwikkelde, is het niet zeker of de kerk van Rome in de eerste 100 jaar door een enkele bisschop of door een college van priesters (presbyters) werd geleid; de eerste mogelijkheid wordt van katholieke zijde traditioneel zo onderwezen. Reeds bij Clemens I van ongeveer 88 tot 97 n.Chr. blijkt dat een enkele bisschop bijzondere functies in de leiding had. Om de apostolische succcessie aan te tonen, was het voldoende om zijn naam te documenteren.
Bij de pausen van de eerste 100 tot 200 jaar moet men rekening houden met de onzekerheid van het historische bronmateriaal.
De titel paus (papa ’Vader’) is of was niet voorbehouden voor de bisschop van Rome, maar werd eerst in Alexandrië gebruikt. Waarschijnlijk was Heraclas, de Patriarch van Alexandrië (bisschop van 232–248) de eerste bisschop die deze eretitel droeg. Zijn opvolgers, de pausen van de koptische kerk (sinds november 2012 Tawadros II) dragen deze titel tot op heden. Pas 70 jaar na Heraclas werd een Romeinse bisschop met deze titel aangeduid. Marcellinus, overleden in 304, was de eerste Romeinse bisschop, van wie door een inscriptie uit zijn tijd de titel papa kan worden aangetoond. Siricius (van 384 tot 399) was de eerste die de titel ook als term voor zichzelf gebruikte. Sinds Leo de Grote van 440 tot 461 werd de titel de gebruikelijke aanduiding voor de bisschop van Rome. Pas sinds Gregorius VII van 1073 tot 1085 claimt de Romeinse kerk deze titel als een exclusief voorrecht van de Roomse paus. De titel wordt ook met terugwerkende kracht gebruikt voor de vroegere bisschoppen van Rome, die traditioneel als pausen worden aangeduid.
Tot het Concilie van Konstanz van 1414 tot 1418 waren er regelmatig onenigheden over wie de rechtmatige paus en wie bijgevolg de zogenaamde tegenpaus was. De historische situatie is tot op heden niet altijd even duidelijk. Angelo Roncalli koos bijvoorbeeld niet de naam Johannes XXIV, omdat hij in de kwestie of Johannes XXIII (Baldassare Cossa, overleden in 1419) wel een rechtmatige paus was, een vraag die op het concilie open bleef, niet ten gunste van de tegenpaus wou kiezen door hem in de nummering op te nemen. Een consequente en doorlopende nummering van de pausen die vanuit historisch opzicht steeds correct is, is wegens zulke onduidelijkheden niet altijd mogelijk.
Toelichtingen bij de lijst
Titulatuur
De eerste bisschop van Rome die zichzelf paus noemde, was Siricius (384-399). Ook zijn voorgangers worden met terugwerkende kracht doorgaans als paus aangeduid.
Paus en tegenpaus
Al sinds de derde eeuw kwam het geregeld voor dat er meerdere pausen tegelijk waren. In deze gevallen erkent de Kerk een van de pausen als rechtmatig en reduceert de andere daarmee tot tegenpaus. In veel gevallen is echter niet eenduidig vast te stellen of een paus al dan niet rechtmatig was. Sommige pausen die in hun eigen tijd als rechtmatig golden, worden thans als tegenpaus beschouwd of om andere redenen niet meer meegerekend: zo heeft het Vaticaan in 1961 "Stefanus (II)" uit de lijst geschrapt.
Nummering
Door deze problematiek treden er in de nummering van de pausen verschillende onregelmatigheden op. Door het schrappen van Stefanus (II) moesten al zijn latere naamgenoten worden omgenummerd. In deze lijst worden ze genoemd met hun nieuwe nummer en tussen haakjes het oude nummer: Stefanus III (IV). Hetzelfde geldt voor de latere naamgenoten van Felix II, die thans als tegenpaus geldt: Felix III (IV) enz. De tegenpausen Alexander V en Johannes XVI worden in de nummering meegerekend. Daarom zijn er geen "legitieme" pausen van deze namen en gaat men dus van Alexander IV naar Alexander VI en van Johannes XV naar Johannes XVII. Een paus of tegenpaus Johannes XX bestaat door verwarring met de telling zelfs helemaal niet.
Een ander probleem is verwarring van namen door het overschrijven van oude geschriften. Zo kwam vroeger op lijsten een paus Donus II voor. Deze vermelding was echter het gevolg van verwarring van de naam "Donus" met de titel "dominus" (heer). In werkelijkheid was er maar één paus Donus. Het ontbreken van Martinus II en Martinus III op de lijst, die van Martinus I naar Martinus IV gaat, is te wijten aan verwarring met de naam Marinus. Van Marinus I en Marinus II nam men ooit aan dat ze ook Martinus heetten. Een geval apart is pausin Johanna, van wie men vrij algemeen aanneemt dat ze nooit heeft bestaan en daarom hier noch als paus noch als tegenpaus is opgenomen.
Namen
Pausen bleven de eerste eeuwen ook na hun wijding hun doopnaam gebruiken. De eerste paus die zijn naam veranderde is, voor zover bekend, Johannes II (533-535). Hij heette eigenlijk Mercurius, maar de verwijzing naar de heidense god Mercurius werd ongepast geacht. Uit soortgelijke motieven handelden Johannes XII (955-964), eigenlijk Octavianus, en Johannes XIV (983–984), eigenlijk Petrus. Vanaf Gregorius V (996-999) en Silvester II (999-1003), die beide een Germaanse naam hadden, werd het gebruikelijk dat pausen bij hun wijding een nieuwe naam aannamen. De laatste paus die zijn doopnaam behield was Adrianus VI (1522-1523), die Adriaan heette. Voor Franciscus, die in 2013 paus werd, was Lando (913-914) de laatste paus die een naam koos die niet door minstens één paus eerder was gedragen. Min of meer een uitzondering betreft Johannes Paulus I (1978), die twee eerder gebruikte namen combineerde.
De pauselijke namen worden in de meeste Europese talen vertaald indien er een plaatselijk equivalent bestaat. Zo heten de pausen genaamd Gregorius in het Engels Gregory, in het Duits Gregor, in het Frans Grégoire en in het Tsjechisch Řehoř. In veel niet-westerse talen worden de namen uit een andere taal gebruikt, zoals de Franse vormen in het Turks en de Spaanse in het Tagalog.
In het Nederlands worden in tegenstelling tot in de andere Germaanse talen vrijwel uitsluitend de Latijnse namen gebruikt. Nederlandse vormen als Gregoor (Gregorius), Urbaan (Urbanus), Steven (Stephanus), Bonifaas (Bonifatius), enzovoorts zijn in de negentiende eeuw in onbruik geraakt (zie lijst van Nederlandse namen van pausen). Als werkelijk vernederlandste naam is thans alleen Nicolaas (Nicolaus) nog gangbaar. Voorts spelt men in het Nederlands doorgaans Johannes, Adrianus en Celestinus in plaats van Ioannes, Hadrianus en Coelestinus, en vervangt men ph door f, zoals in Stefanus voor Stephanus.
Ook in het Latijn komen echter variaties voor. Zo heetten de eerste drie pausen die nu Sixtus worden genoemd Xystus. Andere voorbeelden van variatie zijn Cono/Conon, Cletus/Anacletus en Deusdedit/Adeodatus. Daarnaast zijn er spellingsvariaties als Bonifatius/Bonifacius en Silvester/Sylvester. Zie voor specifieke naamgevingsproblemen de opmerkingen bij de desbetreffende pausen.
Lijst van pausen
Heilig verklaarde pausen zijn gemarkeerd met "(H)", zalig verklaarde met "(Z)".
Pausnaam | Burgerlijke naam | Duur pontificaat | Opmerking(en) |
1. Petrus (H) | Simon Bar-Jonas | 33(?)–67(?) | Apostel/Concilie van Jeruzalem |
2. Linus (H) | 67(?)–79(?) | Stelde eerste 15 bisschoppen in het westelijke Romeinse Rijk aan | |
3. Anacletus I (H) | 79(?)–88(?) | Ook Cletus genoemd, maar mogelijk was dit een andere persoon/wijding van de eerste bisschoppen | |
4. Clemens I (H) | 88(?)–98(?) | Vaststelling ritus van het vormsel | |
5. Evaristus (H) | 98(?)–106(?) | Grondlegger college van kardinalen | |
6. Alexander I (H) | 106(?)–115(?) | ||
7. Sixtus I (H) | 115(?)–125(?) | ||
8. Telesforus (H) | 125(?)–136(?) | Richtlijnen voor de mis/invoering van de Vastentijd | |
9. Hyginus (H) | 136(?)–140(?) | Kerken naar heiligen vernoemen/instelling van peetouders | |
10. Pius I (H) | 140(?)–155(?) | ||
11. Anicetus (H) | 155(?)–166(?) | Paasviering/vervolging gnostici | |
12. Soter (H) | 166(?)–175(?) | Paasviering/zegening van huwelijken | |
13. Eleutherus (H) | 175(?)–189 | Vervolging gnostici | |
14. Victor I (H) | 189–199 | Bisschop van Rome breidt zijn macht uit i.v.m. de paasdatum/Latijn wordt kerktaal | |
15. Zefyrinus (H) | 199–217 | Vervolging gnostici/invoering van de hostieschalen | |
Hippolytus (H) | 217–235 | Was de eerste tegenpaus | |
16. Calixtus I (H) | 217–222 | Absolutie van alle zonden wordt mogelijk | |
17. Urbanus I (H) | 222–230 | ||
18. Pontianus (H) | 230–235 | Einde schisma van Hippolytus/ordening psalmen | |
19. Anterus (H) | 235–236 | ||
20. Fabianus (H) | 236–250 | Zending naar Frankrijk | |
Sedisvacatie (15 maanden) | 250–251 | Geen paus | |
Novatianus | 251-258(?) | Tegenpaus | |
21. Cornelius (H) | 251–253 | Christenvervolging door Decius | |
22. Lucius I (H) | 253–254 | Christenvervolging door Valerianus I | |
23. Stefanus I (H) | 254–257 | Schisma van Cyprianus over ketterdoop | |
24. Sixtus II (H) | 257–258 | Verzoeningspoging m.b.t. ketterdoop | |
Sedisvacatie (9 maanden) | 258–259 | Geen paus | |
25. Dionysius (H) | 259–268 | Verzoening ruzie over ketterdoop | |
26. Felix I (H) | 269–274 | ||
27. Eutychianus (H) | 275–283 | ||
28. Cajus (H) | 283–296 | Leken kunnen geen bisschop worden | |
29. Marcellinus (H) | 296–304 | Hoogtepunt christenvervolging. Eerste bisschof van Rome voor wie de titel papa (paus) werd gebruikt, maar nog niet om naar zichzelf te verwijzen. | |
Sedisvacatie (4 jaar) | 304–308 | Geen paus | |
30. Marcellus I (H) | 308–309 | Verplichting celibaat | |
31. Eusebius (H) | 309–310 | ||
32. Miltiades (H) | 310–314 | Edict van Milaan/Concilie van Arles | |
33. Silvester I (H) | 314–335 | Concilie van Nicea I/gebruik geloofsbelijdenis/Concilie van Antiochië | |
34. Marcus (H) | 336 | Eerste religieuze kalender | |
35. Julius I (H) | 337–352 | Concilie van Sardica | |
36. Liberius | 352–366 | Concilie van Arles/Concilie van Milaan/Concilie van Sirmium/Concilie van Alexandrië | |
Felix II | 355–365 | Tegenpaus, toch vaak in de telling meegerekend | |
37. Damasus I (H) | 366–384 | Concilie van Constantinopel I/Concilie van Laodicea | |
Ursinus | 366–367 | Tegenpaus | |
38. Siricius (H) | 384–399 | Gebruikte de titel papa als aanduiding voor zichzelf. Invoering decreet/Synode van Carthago | |
39. Anastasius I (H) | 399–401 | Vader van Innocentius I | |
40. Innocentius I (H) | 401–417 | Zoon van Anastasius I | |
41. Zosimus (paus) (H) | 417–418 | Verwerping van het pelagianisme | |
42. Bonifatius I (H) | 418–422 | ||
Eulalius | 418–419 | Tegenpaus | |
43. Celestinus I (H) | 422–432 | Concilie van Efeze | |
44. Sixtus III (H) | 432–440 | ||
45. Leo I de Grote (H) | 440–461 | Concilie van Chalcedon | |
46. Hilarius (paus) (H) | 461–468 | ||
47. Simplicius (H) | 468–483 | Val West-Romeinse Rijk | |
48. Felix II (III) (H) | 483–492 | Schisma van Acacius | |
49. Gelasius I (H) | 492–496 | Canon van de Bijbel | |
50. Anastasius II | 496–498 | ||
51. Symmachus (H) | 498–514 | ||
Laurentius | 498–506 | Tegenpaus | |
52. Hormisdas (H) | 514–523 | Vader van Silverius | |
53. Johannes I (H) | 523–526 | ||
54. Felix III (IV) (H) | 526–530 | ||
Dioscurus | 530 | (Voor 2001 een tijd als tegenpaus beschouwd) | |
55. Bonifatius II | 530–532 | ||
56. Johannes II | Mercurius | 533–535 | |
57. Agapitus I (H) | 535–536 | ||
58. Silverius (H) | 536–537 | Zoon van Hormisdas | |
59. Vigilius | 537–555 | Vijand van Silverius/Concilie van Constantinopel II | |
60. Pelagius I | 556–561 | ||
61. Johannes III | 561–574 | ||
62. Benedictus I | 575–579 | ||
63. Pelagius II | 579–590 | ||
64. Gregorius I de Grote, o.s.b. (H) | 590–604 | ||
65. Sabinianus | 604–606 | ||
66. Bonifatius III | 607 | ||
67. Bonifatius IV, o.s.b. (H) | 608–615 | ||
68. Adeodatus I (H) | 615–618 | Ook Deusdedit genoemd | |
69. Bonifatius V | 619–625 | ||
70. Honorius I | 625–638 | ||
71. Severinus | 640 | ||
72. Johannes IV | 640–642 | ||
73. Theodorus I | 642–649 | ||
74. Martinus I (H) | 649–655 | ||
Eugenius I | 654 | Tegenpaus | |
75. Eugenius I (H) | 655–657 | ||
76. Vitalianus (H) | 657–672 | ||
77. Adeodatus II, o.s.b. | 672–676 | Ook slechts Adeodatus genoemd (indien Adeodatus I Deusdedit wordt genoemd) | |
78. Donus | 676–678 | ||
79. Agatho (H) | 678–681 | Concilie van Constantinopel III | |
80. Leo II (H) | 682–683 | ||
81. Benedictus II (H) | 684–685 | ||
82. Johannes V | 685–686 | ||
83. Conon | 686–687 | ||
84. Sergius I (H) | 687–701 | ||
Theodorus II | 687 | Tegenpaus | |
Paschalis I | 687–692 | Tegenpaus | |
85. Johannes VI | 701–705 | ||
86. Johannes VII | 705–707 | ||
87. Sisinnius | 708 | ||
88. Constantinus I | 708–715 | ||
89. Gregorius II (H) | 715–731 | ||
90. Gregorius II (H) | 731–741 | Was tot de verkiezing van Franciscus uit Argentinië in 2013 de laatste niet-Europese paus. | |
91. Zacharias (H) | 741–752 | ||
Stefanus (II) | 752 | Stierf voor zijn inzegening, daarom in 1961 geschrapt als paus | |
92. Stefanus II (III) | 752–757 | ||
93. Paulus I (H) | 757–767 | ||
Constantinus II | 767–768 | Tegenpaus | |
Filippus | 768 | Tegenpaus | |
94. Stefanus III (IV) | 768–772 | ||
95. Adrianus I | 772–795 | Concilie van Nicea II | |
96. Leo III | 795–816 | ||
97. Stefanus IV (V) | 816–817 | ||
98. Paschalis I (H) | 817–824 | ||
99. Eugenius II | 824–827 | ||
100. Valentinus | 827 | ||
101. Gregorius IV | 827–844 | ||
102. Sergius II | 844–847 | ||
Johannes VIII | 844 | Tegenpaus | |
103. Leo IV, o.s.b. (H) | 847–855 | ||
Anastasius III | 855 | Tegenpaus | |
104. Benedictus III | 855–858 | ||
105. Nicolaas I (H) | 858–867 | ||
106. Adrianus II | 867–872 | Concilie van Constantinopel IV | |
107. Johannes VIII | 872–882 | ||
108. Marinus I | 882–884 | Ten onrechte ook wel Martinus II genoemd | |
109. Adrianus III (H) | 884–885 | ||
110. Stefanus V (VI) | 885–891 | ||
111. Formosus | 891–896 | ||
112. Bonifatius VI | 896 | ||
113. Stefanus VI (VII) | 896–897 | ||
114. Romanus | 897 | ||
115. Theodorus II | 897 | ||
116. Johannes IX, o.s.b. | 898–900 | ||
Sergius III | 898 | Tegenpaus | |
117. Benedictus IV | 900–903 | ||
118. Leo V | 903 | ||
Christoforus | 903–904 | Legitimiteit onduidelijk | |
119. Sergius III | 904–911 | ||
120. Anastasius III | 911–913 | ||
121. Lando | 913–914 | ||
122. Johannes X | 914–928 | ||
123. Leo VI | 928 | ||
124. Stefanus VII (VIII) | 928–931 | ||
125. Johannes XI | 931–935 | ||
126. Leo VII, o.s.b. | 936–939 | ||
127. Stefanus VIII (IX) | 939–942 | ||
128. Marinus II | 942–946 | Ten onrechte ook wel Martinus III genoemd | |
129. Agapitus II | 946–955 | ||
130. Johannes XII | Octavianus | 955–964 | |
131. Leo VIII | 963–965 | ||
132. Benedictus V | 964 | ||
133. Johannes XIII | 965–972 | ||
134. Benedictus VI | 973–974 | ||
Bonifatius VII | Franco | 974 | Tegenpaus |
135. Benedictus VII | 974–983 | ||
136. Johannes XIV | Petrus Canepanova | 983–984 | |
Bonifatius VII | Franco | 984–985 | Tegenpaus |
137. Johannes XV | 985–996 | Begon met het formele heiligverklaringsproces | |
138. Gregorius V | Bruno van Karinthië | 996–999 | |
Johannes XVI | Johannes Philagathos | 997–998 | Tegenpaus |
139. Silvester II | Gerbert van Aurillac | 999–1003 | |
140. Johannes XVII | Sicco | 1003 | |
141. Johannes XVIII | Johannes Fasanus | 1003–1009 | |
142. Sergius IV | Pietro da Albano | 1009–1012 | |
143. Benedictus VIII | Theofylactus II van Tusculum | 1012–1024 | |
Gregorius VI | 1012 | Tegenpaus | |
144. Johannes XIX | Romanus van Tusculum | 1024–1032 | |
145. Benedictus IX | Theofylactus III van Tusculum | 1032–1044 | |
146. Silvester III | Giovani di Sabina | 1045 | Legitimiteit onduidelijk |
147. Benedictus IX | Theofylactus III van Tusculum | 1045 | |
148. Gregorius VI | Johannes Gratianus Pierleoni | 1045–1046 | |
149. Clemens II | Suitger van Morsleben en Hornburg | 1046–1047 | |
150. Benedictus IX | Theofylactus III van Tusculum | 1047–1048 | Legitimiteit onduidelijk |
151. Damasus II | Poppo van Brixen | 1048 | |
152. Leo IX (H) | Bruno van Egisheim-Dagsburg | 1049–1054 | |
153. Victor II | Gebhard van Dollnstein-Hirschberg | 1055–1057 | |
154. Stefanus IX (X), o.s.b. | Frederik van Lotharingen | 1057–1058 | |
155. Nicolaas II | Gerard van Bourgondië | 1058–1061 | |
Benedictus X | Giovanni Mincio van Tusculum | 1058–1059 | Tegenpaus |
156. Alexander II | Anselmo da Baggio | 1061–1073 | |
Honorius II (tegenpaus) | Pietro Cadalus van Parma | 1061–1064 | Tegenpaus |
157. Gregorius VII, o.s.b. (H) | Hildebrand van Sovana | 1073–1085 | Investituurstrijd |
Clemens III | Wibert van Ravenna | 1084–1100 | Tegenpaus |
158. Victor III, o.s.b. (Z) | Dauferius | 1085–1087 | |
159. Urbanus II, o.s.b. (Z) | Odo de Chatillon | 1088–1099 | Eerste Kruistocht (1095-1099) |
160. Paschalis II, O.Cist. | Raniero di Bieda | 1099–1118 | |
Theodoricus | Theoderik | 1100 | Tegenpaus |
Albertus | Albert van Sabina | 1102 | Tegenpaus |
Silvester IV | Maginulf | 1105–1111 | Tegenpaus |
161. Gelasius II, o.s.b. | Johannes van Gaeta | 1118–1119 | |
Gregorius VIII | Mauritius Burdinus | 1118–1121 | Tegenpaus |
162. Calixtus II | Guido van Bourgondië | 1119–1124 | Concilie van Lateranen I |
163. Honorius II (paus) | Lamberto Scannabecchi | 1124–1130 | |
Celestinus II | Tebaldo Buccapecus | 1124 | Tegenpaus |
164. Innocentius II | Gregorio Papareschi di Guidoni | 1130–1143 | Concilie van Lateranen II |
Anacletus II | Pietro Pierleoni | 1130–1138 | Tegenpaus |
Victor IV | Gregorio Conti van Ceccano | 1138 | Tegenpaus |
165. Celestinus II | Guido de Castello | 1143–1144 | |
166. Lucius II | Gerardo Caccianemici dal Orso | 1144–1145 | |
167. Eugenius III, O.Cist. (Z) | Bernhard Paganelli di Montemagno | 1145–1153 | Tweede Kruistocht (1147-1149) |
168. Anastasius IV | Corrado della Suburra | 1153–1154 | |
169. Adrianus IV, O.S.A. | Nicolas Breakspear | 1154–1159 | |
170. Alexander III | Orlando Bandinelli | 1159–1181 | Concilie van Lateranen III |
Victor IV | Octaviano de Montecello | 1159–1164 | Tegenpaus |
Paschalis III | Guido van Crema | 1164–1168 | Tegenpaus |
Calixtus III | Johannes van Struma | 1168–1178 | Tegenpaus |
Innocentius III | Lando van Sezze | 1179–1180 | Tegenpaus |
171. Lucius III | Ubaldo Allucingoli | 1181–1185 | |
172. Urbanus III | Humbert Crivelli | 1185–1187 | |
173. Gregorius VIII | Albertus de Morra | 1187 | |
174. Clemens III | Paolo Scolari | 1187–1191 | Begin Derde Kruistocht (1189) |
175. Celestinus III | Giacinto Bobone | 1191–1198 | Einde Derde Kruistocht (1192) |
176. Innocentius III | Lotharius van Segni | 1198–1216 | Vierde Kruistocht (1202-1204)/Kinderkruistocht (1212)/Concilie van Lateranen IV |
177. Honorius III | Cencio Savelli | 1216–1227 | Vijfde Kruistocht (1218-1221) |
178. Gregorius IX | Ugolino van Segni | 1227–1241 | Zesde Kruistocht (1228-1229) |
179. Celestinus IV, o.s.b. | Goffredo Castiglione | 1241 | Stierf voor zijn inzegening |
Sedisvacatie (2 jaar) | 1241 - 1243 | ||
180. Innocentius IV | Sinibald Fieschi | 1243–1254 | Zevende Kruistocht (1248-1254)/Concilie van Lyon I |
181. Alexander IV | Rainald Segni | 1254–1261 | |
182. Urbanus IV | Jacques Pantaléon | 1261–1264 | |
183. Clemens IV | Guido Fulcodi | 1265–1268 | |
Sedisvacatie (3 jaar) | 1268–1271 | Geen paus/Achtste Kruistocht (1270) | |
184. Gregorius X, O.Cist. (Z) | Tebaldo Visconti | 1271–1276 | Gebruik conclaaf/Negende Kruistocht (1271-1272)/Concilie van Lyon II |
185. Innocentius V (Z) | Pierre de Tarantaise | 1276 | |
186. Adrianus V | Ottobono Fieschi | 1276 | Stierf voor zijn inzegening |
187. Johannes XXI | Petrus Juliani | 1276–1277 | |
188. Nicolaas III, o.s.b. | Giovanni Gaetano Orsini | 1277–1280 | |
189. Martinus IV | Simon de Brion | 1281–1285 | |
190. Honorius IV | Giacomo Savelli | 1285–1287 | |
191. Nicolaas IV, o.f.m. | Girolamo Masci | 1288–1292 | |
Sedisvacatie (2 jaar) | 1292–1294 | ||
192. Celestinus V, o.s.b. (H) | Pietro del Murrone | 1294 | Afgetreden |
193. Bonifatius VIII | Benedetto Caetani | 1294–1303 | Aartsvijand van de liberale tak der Welfen |
194. Benedictus XI (Z) | Nicolaas Boccasini | 1303–1304 | |
195. Clemens V | Bertrand de Got | 1305–1314 | Sinds 1309 in Avignon/Concilie van Vienne |
Sedisvacatie (2,5 jaar) | 1314–1316 | ||
196. Johannes XXII | Jacques Duèse | 1316–1334 | In Avignon |
Nicolaas V | Pietro Rainalducci | 1328–1330 | Tegenpaus in Avignon |
197. Benedictus XII, O.Cist. | Jacques Fournier | 1334–1342 | In Avignon |
198. Clemens VI | Pierre Roger | 1342–1352 | In Avignon |
199. Innocentius VI | Étienne Aubert | 1352–1362 | In Avignon |
200. Urbanus V, o.s.b. (Z) | Guillaume de Grimoald | 1362–1370 | In Avignon |
201. Gregorius XI | Pierre Roger de Beaufort | 1370–1378 | In Avignon |
202. Urbanus VI | Bartolomeo Prignano | 1378–1389 | |
Clemens VII | Robert van Genève | 1378–1394 | Tegenpaus in Avignon |
203. Bonifatius IX | Pietro Tomacelli | 1389–1404 | |
Benedictus XIII | Pedro de Luna | 1394–1417, 1423 | Tegenpaus in Avignon |
204. Innocentius VII | Cosimo dei Migliorati | 1404–1406 | |
205. Gregorius XII | Angelo Correr | 1406–1415 | Afgetreden/Concilie van Konstanz |
Alexander V | Pietro Philargi | 1409–1410 | Tegenpaus in Pisa |
Johannes XXIII | Baldassare Cossa | 1410–1415 | Tegenpaus in Pisa |
206. Martinus V | Oddone Colonna | 1417–1431 | Oprichting Katholieke Universiteit Leuven in 1425 |
Clemens VIII | Sanchez Muñoz | 1423–1429 | Tegenpaus in Avignon |
Benedictus XIV | Bernard Garnier | 1425–1430 | Tegenpaus in Avignon |
207. Eugenius IV, O.S.A. | Gabriele Condulmaro | 1431–1447 | |
Felix V | Amadeus VIII van Savoye | 1439–1449 | Was de laatste tegenpaus |
208. Nicolaas V, O.P. | Tommaso Parentucelli | 1447–1455 | |
209. Calixtus III | Alfonso Borgia | 1455–1458 | |
210. Pius II | Enea Silvio Piccolomini | 1458–1464 | |
211. Paulus II | Pietro Barbo | 1464–1471 | |
212. Sixtus IV, o.f.m. | Francesco della Rovere | 1471–1484 | Bouw Sixtijnse Kapel |
213. Innocentius VIII | Giovanni Battista Cibo | 1484–1492 | |
214. Alexander VI | Rodrigo Borgia | 1492–1503 | |
215. Pius III | Francesco Todeschini Piccolomini | 1503 | |
216. Julius II, O.F.M. | Giuliano della Rovere | 1503–1513 | Bouw Sint-Pieterskerk, Concilie van Lateranen V en versiering Sixtijnse Kapel |
217. Leo X | Giovanni de' Medici | 1513–1521 | Excommunicatie van Luther |
218. Adrianus VI | Adriaan Floriszoon Boeyens | 1522–1523 | Enige paus uit de Nederlanden en laatste niet-Italiaanse tot 1978 |
219. Clemens VII | Giulio de' Medici | 1523–1534 | |
220. Paulus III | Alessandro Farnese | 1534–1549 | Concilie van Trente |
221. Julius III | Giovanni Maria Ciocchi del Monte | 1550–1555 | |
222. Marcellus II | Marcello Cervini | 1555 | |
223. Paulus IV | Gianus Pietro Carafa | 1555–1559 | |
224. Pius IV | Giovanni Angelo Medici | 1559–1565 | Ratificering en besluit, plus uitgave van de catechismus van het Concilie van Trente |
225. Pius V, O.P. (H) | Antonio Michele Ghislieri | 1565–1572 | Codificatie Tridentijnse liturgie |
226. Gregorius XIII | Ugo Buoncompagni | 1572–1585 | Invoering gregoriaanse kalender: 4 oktober 1582 ging over op 15 oktober 1582, dus er vielen 10 dagen weg. |
227. Sixtus V, O.F.M. | Felice Peretti di Montalto | 1585–1590 | |
228. Urbanus VII | Giovanni Battista Castagna | 1590 | Kortste pontificaat uit de geschiedenis (slechts 13 dagen) |
229. Gregorius XIV | Niccolò Sfondrati | 1590–1591 | |
230. Innocentius IX | Giovanni Antonio Facchinetti | 1591 | |
231. Clemens VIII | Ippolito Aldobrandini | 1592–1605 | |
232. Leo XI | Alessandro Ottaviano de' Medici | 1605 | |
233. Paulus V | Camillo Borghese | 1605–1621 | |
234. Gregorius XV | Alessandro Ludovisi | 1621–1623 | |
235. Urbanus VIII | Maffeo Barberini | 1623–1644 | Voltooiing Sint-Pietersbasiliek, veroordeling van Galileo Galilei |
236. Innocentius X | Giovanni Battista Pamfili | 1644–1655 | |
237. Alexander VII | Fabio Chigi | 1655–1667 | |
238. Clemens IX | Giulio Rospigliosi | 1667–1669 | |
239. Clemens X | Emilio Altieri | 1670–1676 | |
240. Innocentius XI (Z) | Benedetto Odescalchi | 1676–1689 | |
241. Alexander VIII | Pietro Ottoboni | 1689–1691 | |
242. Innocentius XII | Antonio Pignatelli | 1691–1700 | |
243. Clemens XI | Giovanni Francesco Albani | 1700–1721 | |
244. Innocentius XIII | Michelangelo dei Contiaus | 1721–1724 | |
245. Benedictus XIII, O.P. | Pietro Francesco Orsini | 1724–1730 | |
246. Clemens XII | Lorenzo Corsini | 1730–1740 | |
247. Benedictus XIV | Prosper Lambertini | 1740–1758 | Hervormde de heiligenkalender en sloot verschillende concordaten |
248. Clemens XIII | Carlo della Torre Rezzonico | 1758–1769 | |
249. Clemens XIV, O.F.M. Conv. | Lorenzo Ganganelli | 1769–1774 | |
250. Pius VI | Giovanni Angelo Conte Braschi | 1775–1799 | |
251. Pius VII, o.s.b. | Barnabà Chiaramonti | 1800–1823 | Concordaat met Napoleon |
252. Leo XII | Annibale Sermattei della Genga | 1823–1829 | |
253. Pius VIII | Francesco Saverio Castiglioni | 1829–1830 | |
254. Gregorius XVI, O.S.B.Cam | Bartolomeo Alberto Cappellari | 1831–1846 | |
255. Pius IX (Z) | Giovanni Maria Mastai-Ferretti | 1846–1878 | Concilie van Vaticanum I |
256. Leo XIII | Vincenzo Gioacchino Pecci | 1878–1903 | Strijd tegen liberalisme; encycliek Rerum Novarum |
257. Pius X (H) | Giuseppe Sarto | 1903–1914 | Bestreed het Modernisme, invoering Communie vanaf de leeftijd van 7 jaar |
258. Benedictus XV | Giacomo della Chiesa | 1914–1922 | Paus tijdens de Eerste Wereldoorlog |
259. Pius XI | Achille Ambrogio Damiano Ratti | 1922–1939 | Tekende het Verdrag van Lateranen (1929) |
260. Pius XII | Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli | 1939–1958 | Maria-Tenhemelopneming als dogma (1950) |
261. Johannes XXIII (Z) | Angelo Giuseppe Roncalli | 1958–1963 | Begin Concilie van Vaticanum II (1962) |
262. Paulus VI | Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini | 1963–1978 | Einde Concilie van Vaticanum II (1965) |
263. Johannes Paulus I | Albino Luciani | 1978 | Zeer kort pontificaat (slechts 33 dagen) |
264. Johannes Paulus II (Z) | Karol Józef Wojtyła | 1978-2005 | Eerste Poolse paus |
265. Benedictus XVI | Joseph Alois Ratzinger | 2005-2013 | Afkomstig uit Duitsland, is afgetreden op 28 februari 2013 |
266. Franciscus, s.j. | Jorge Mario Bergoglio | 2013-heden | Afkomstig uit Argentinië, eerste jezuïetische paus |
- Opmerking: zolang er maar één paus is van een bepaalde pausnaam wordt er geen cijfer aan toegevoegd.
Zie ook
Namen van de in het „Annuario Pontifico” als tegenpaus genoemde pausen staan cursief tussen haakjes.
Petrus • Linus • Anacletus I • Clemens I • Evaristus • Alexander I • Sixtus I • Telesforus • Hyginus • Pius I • Anicetus • Soter • Eleutherus • Victor I • Zefyrinus • Calixtus I • (Hippolytus) • Urbanus I • Pontianus • Anterus • Fabianus • Cornelius • (Novatianus) • Lucius I • Stefanus I • Sixtus II • Dionysius • Felix I • Eutychianus • Cajus • Marcellinus • Marcellus I • Eusebius • Miltiades • Silvester I • Marcus • Julius I • Liberius • (Felix (II)) • Damasus I • (Ursinus) • Siricius • Anastasius I • Innocentius I • Zosimus • Bonifatius I • (Eulalius) • Celestinus I • Sixtus III • Leo I • Hilarius • Simplicius • Felix II • Gelasius I • Anastasius II • Symmachus • (Laurentius) • Hormisdas • Johannes I • Felix III • Bonifatius II • (Dioscurus) • Johannes II • Agapetus I • Silverius • Vigilius • Pelagius I • Johannes III • Benedictus I • Pelagius II • Gregorius I • Sabinianus • Bonifatius III • Bonifatius IV • Deusdedit (Adeodatus I) • Bonifatius V • Honorius I • Severinus • Johannes IV • Theodorus I • Martinus I • (Eugenius I) • Eugenius I • Vitalianus • Adeodatus II • Donus • Agatho • Leo II • Benedictus II • Johannes V • Conon • (Theodorus (II)) • (Paschalis (I)) • Sergius I • Johannes VI • Johannes VII • Sisinnius • Constantinus I • Gregorius II • Gregorius III • Zacharias • Stefanus (II) • Stefanus II (III) • Paulus I • (Constantinus II) • (Filippus) • Stefanus III (IV) • Hadrianus I • Leo III • Stefanus IV (V) • Paschalis I • Eugenius II • Valentinus • Gregorius IV • (Johannes (VIII)) • Sergius II • Leo IV • Benedictus III • (Anastasius (III)) • Nicolaas I • Hadrianus II • Johannes VIII • Marinus I • Hadrianus III • Stefanus V (VI) • Formosus • Bonifatius VI • Stefanus VI (VII) • Romanus • Theodorus II • Johannes IX • Benedictus IV • Leo V • (Christoforus) • (Sergius III) • Sergius III • Anastasius III • Lando • Johannes X • Leo VI • Stefanus VII (VIII) • Johannes XI • Leo VII • Stefanus VIII (IX) • Marinus II • Agapetus II • Johannes XII • Leo VIII • (Benedictus V) • Johannes XIII • Benedictus VI • (Bonifatius VII) • Benedictus VII • Johannes XIV • Johannes XV • Gregorius V • (Johannes XVI) • Silvester II • Johannes XVII • Johannes XVIII • Sergius IV • Benedictus VIII • (Gregorius (VI)) • Johannes XIX • Benedictus IX • Silvester III • Benedictus IX • Gregorius VI • Clemens II • Benedictus IX • Damasus II • Leo IX • Victor II • Stefanus IX • (Benedictus X) • Nicolaas II • Alexander II • (Honorius II) • Gregorius VII • (Clemens (III)) • Victor III • Urbanus II • Paschalis II • (Theodoricus) • (Albertus) • (Silvester (IV)) • Gelasius II • (Gregorius (VIII)) • Calixtus II • Honorius II • (Celestinus (II)) • Innocentius II • (Anacletus II) • (Victor (IV) (Gregorius)) • Celestinus II • Lucius II • Eugenius III • Anastasius IV • Hadrianus IV • Alexander III • (Victor (IV) (Octavianus)) • (Paschalis (III)) • (Calixtus (III)) • (Innocentius (III)) • Lucius III • Urbanus III • Gregorius VIII • Clemens III • Celestinus III • Innocentius III • Honorius III • Gregorius IX • Celestinus IV • Innocentius IV • Alexander IV • Urbanus IV • Clemens IV • Gregorius X • Innocentius V • Hadrianus V • Johannes XXI • Nicolaas III • Martinus IV • Honorius IV • Nicolaas IV • Celestinus V • Bonifatius VIII • Benedictus XI • Clemens V • Johannes XXII • (Nicolaas (V)) • Benedictus XII • Clemens VI • Innocentius VI • Urbanus V • Gregorius XI • Urbanus VI • (Clemens VII van Avignon) • Bonifatius IX • (Benedictus XIII van Avignon) • Innocentius VII • Gregorius XII • (Alexander V) • (Johannes (XXIII)) • Martinus V • (Clemens VIII van Avignon) • (Benedictus XIV van Avignon) • Eugenius IV • (Felix V) • Nicolaas V • Calixtus III • Pius II • Paulus II • Sixtus IV • Innocentius VIII • Alexander VI • Pius III • Julius II • Leo X • Hadrianus VI • Clemens VII • Paulus III • Julius III • Marcellus II • Paulus IV • Pius IV • Pius V • Gregorius XIII • Sixtus V • Urbanus VII • Gregorius XIV • Innocentius IX • Clemens VIII • Leo XI • Paulus V • Gregorius XV • Urbanus VIII • Innocentius X • Alexander VII • Clemens IX • Clemens X • Innocentius XI • Alexander VIII • Innocentius XII • Clemens XI • Innocentius XIII • Benedictus XIII • Clemens XII • Benedictus XIV • Clemens XIII • Clemens XIV • Pius VI • Pius VII • Leo XII • Pius VIII • Gregorius XVI • Pius IX • Leo XIII • Pius X • Benedictus XV • Pius XI • Pius XII • Johannes XXIII • Paulus VI • Johannes Paulus I • Johannes Paulus II • Benedictus XVI • Franciscus I