Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Cornelius (bisschop van Rome)

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Cornelius (Rome, geboortedatum onbekend - Centumcellae, het huidige Civitavecchia, juni 253) was bisschop van Rome in het midden van de derde eeuw. Op de officiële pausenlijst van de Katholieke Kerk wordt hij als de 21e paus geteld.

Leven

Volgens de Catalogus Liberiana werd Cornelius waarschijnlijk rond 180 geboren in Rome. Zijn naam betekent „gehoornde” en is mogelijk afgeleid van het voorname gens (geslacht) van de Cornelii.

Na de dood van Fabianus bleef het Romeinse bisschopsambt 15 maanden lang onbezet (sedisvacatie). Tijdens de afwezigheid van keizer Decius onstond een kleine onderbreking in de christenvervolging. Gedurende deze periode verkozen 16 bisschoppen Cornelius in maart 251 tegen zijn wil tot bisschop van Rome.[1]

Cornelius gaf zijn goedkeuring aan de milde maatregelen die werden voorgesteld door Cyprianus van Carthago en aanvaardde het voorstel van de Raad van Carthago uit het jaar 251, om diegenen die tijdens de vervolging van Decius verloren waren gegaan terug in de gemeenschap op te nemen, mits ze op de juiste manier boete deden.

Novatianus beschuldigde Cornelius ervan dat hij tijdens de vervolging onder Decius tegen betaling een attest zou hebben gehaald dat hij aan de goden had geofferd. Drie bisschoppen uit Zuid-Italië erkenden Novatianus als de rechtmatige bisschop van Rome. Het hierdoor veroorzaakte schisme zou aanslepen tot in de vijfde eeuw.

Dank zij Cyprianus kreeg Cornelius de steun van honderd bisschoppen uit Afrika, en de invloed van Dionysius, de bisschop van Alexandrië, zorgde ervoor dat hij ook de bisschoppen uit het Oost-Romeinse rijk aan zijn kant had. Cornelius kon een synode organiseren met 60 bisschoppen. Fabio, de bisschop van Antiochië in Syrië, koos geen partij.

Toen keizer Trebonianus Gallus de kerkvervolgingen opnieuw aanscherpte, werd Cornelius verbannen en gevangengenomen in Centumcellae, het huidige Civitavecchia. Daar overleed hij in juni 253. Volgens sommigen gebeurde dit door onthoofding (vandaar het zwaard waar hij soms mee wordt afgebeeld). Officieel stierf hij door de ontberingen tijdens zijn verbanning en verkreeg daarom de titel ’martelaar’. en wordt nu als heilige vereerd.

Hij werd niet in de pauselijke crypte bijgezet, maar in een aangrenzende catacombe, mogelijk van de Gens Cornelia. Terwijl de inscripties op de graven van Fabianus en Lucius I in het Grieks is, staat op het graf van Cornelius in Latijnse letters: Cornelius Martyr.

Gedenkdag

Zijn gedenkdag is niet op zijn overlijdensdag in juni, maar samen met Cyprianus op 14 september, de dag waarop zijn gebeente naar men aanneemt tegen het einde van de derde eeuw werd overgebracht naar de catacomben van St. Calixtus.

Attributen

Zijn attributen zijn een hoorn (De naam Cornelius is afgeleid van het woord voor ’hoorn'), de pauselijke tiara en een drievoudige kruisstaf.

Beschermheilige

Men roept hem aan als beschermheilige van de boeren en het rundvee (inzonderheid hoorn- en kleinvee). Steun van hem wordt gevraagd tegen epilepsie (de Corneliusziekte), kramp, zenuw- en oorkwalen.

Cornelius is de patroonheilige van Aalbeke, een deelgemeente van Kortrijk. In de St.-Corneliuskerk in Aalbeke gaat elk jaar een bedevaartsplechtigheid door om hem te eren, de dag waarop de mensen hem eren is 16 september. De bedevaarders bezoeken de kerk om de relikwie van de heilige, in de vorm van een tand, te kunnen bewonderen.

In Oost-Vlaanderen bestaat het dorpje Sint-Kornelis-Horebeke waar de bosgeuzen een sterke protestantse gemeenschap uitgebouwd hebben. De Sint-Michiel-en-Cornelius-en-Ghislenuskerk te Machelen is ook aan hem toegewijd. De toren van de Sint-Catharina en Sint-Corneliuskerk te Diegem is in de vorm van een tiara opgetrokken om aan zijn pausschap te herinneren.

Weblinks

  • Werken in Migne’s Patrologia Latina

(de) Friedrich Wilhelm Bautz: Cornelius. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Deel 1, Hamm 1975, kol. 1130–1131 (verkorte actuele versie),  (gearchiveerde versie(?) (vertaal via: Vertaal via Google translate))

The Catholic Encyclopedia (1917)  (en) John Chapman, Pope Cornelius, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: Vertaal via Google translate)

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Cornelius op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Verwijzingen

  1. º Cyprianus van Carthago, Brief IV, 24.
Officiële Pausenlijst van de Katholieke Kerk

Namen van de in het „Annuario Pontifico” als tegenpaus genoemde pausen staan cursief tussen haakjes.
PetrusLinusAnacletus IClemens IEvaristusAlexander ISixtus ITelesforusHyginusPius IAnicetusSoterEleutherusVictor IZefyrinusCalixtus I(Hippolytus)Urbanus IPontianusAnterusFabianusCornelius(Novatianus)Lucius IStefanus ISixtus IIDionysiusFelix IEutychianusCajusMarcellinusMarcellus IEusebiusMiltiadesSilvester IMarcusJulius ILiberius(Felix (II))Damasus I(Ursinus)SiriciusAnastasius IInnocentius IZosimusBonifatius I(Eulalius)Celestinus ISixtus IIILeo IHilariusSimpliciusFelix IIGelasius IAnastasius IISymmachus(Laurentius)HormisdasJohannes IFelix IIIBonifatius II(Dioscurus)Johannes IIAgapetus ISilveriusVigiliusPelagius IJohannes IIIBenedictus IPelagius IIGregorius ISabinianusBonifatius IIIBonifatius IVDeusdedit (Adeodatus I)Bonifatius VHonorius ISeverinusJohannes IVTheodorus IMartinus I(Eugenius I)Eugenius IVitalianusAdeodatus IIDonusAgathoLeo IIBenedictus IIJohannes VConon(Theodorus (II))(Paschalis (I))Sergius IJohannes VIJohannes VIISisinniusConstantinus IGregorius IIGregorius IIIZachariasStefanus (II)Stefanus II (III)Paulus I(Constantinus II)(Filippus)Stefanus III (IV)Hadrianus ILeo IIIStefanus IV (V)Paschalis IEugenius IIValentinusGregorius IV(Johannes (VIII))Sergius IILeo IVBenedictus III(Anastasius (III))Nicolaas IHadrianus IIJohannes VIIIMarinus IHadrianus IIIStefanus V (VI)FormosusBonifatius VIStefanus VI (VII)RomanusTheodorus IIJohannes IXBenedictus IVLeo V(Christoforus)(Sergius III)Sergius IIIAnastasius IIILandoJohannes XLeo VIStefanus VII (VIII)Johannes XILeo VIIStefanus VIII (IX)Marinus IIAgapetus IIJohannes XIILeo VIII(Benedictus V)Johannes XIIIBenedictus VI(Bonifatius VII)Benedictus VIIJohannes XIVJohannes XVGregorius V(Johannes XVI)Silvester IIJohannes XVIIJohannes XVIIISergius IVBenedictus VIII(Gregorius (VI))Johannes XIXBenedictus IXSilvester IIIBenedictus IXGregorius VIClemens IIBenedictus IXDamasus IILeo IXVictor IIStefanus IX(Benedictus X)Nicolaas IIAlexander II(Honorius II)Gregorius VII(Clemens (III))Victor IIIUrbanus IIPaschalis II(Theodoricus)(Albertus)(Silvester (IV))Gelasius II(Gregorius (VIII))Calixtus IIHonorius II(Celestinus (II))Innocentius II(Anacletus II)(Victor (IV) (Gregorius))Celestinus IILucius IIEugenius IIIAnastasius IVHadrianus IVAlexander III(Victor (IV) (Octavianus))(Paschalis (III))(Calixtus (III))(Innocentius (III))Lucius IIIUrbanus IIIGregorius VIIIClemens IIICelestinus IIIInnocentius IIIHonorius IIIGregorius IXCelestinus IVInnocentius IVAlexander IVUrbanus IVClemens IVGregorius XInnocentius VHadrianus VJohannes XXINicolaas IIIMartinus IVHonorius IVNicolaas IVCelestinus VBonifatius VIIIBenedictus XIClemens VJohannes XXII(Nicolaas (V))Benedictus XIIClemens VIInnocentius VIUrbanus VGregorius XIUrbanus VI(Clemens VII van Avignon)Bonifatius IX(Benedictus XIII van Avignon)Innocentius VIIGregorius XII(Alexander V)(Johannes (XXIII))Martinus V(Clemens VIII van Avignon)(Benedictus XIV van Avignon)Eugenius IV(Felix V)Nicolaas VCalixtus IIIPius IIPaulus IISixtus IVInnocentius VIIIAlexander VIPius IIIJulius IILeo XHadrianus VIClemens VIIPaulus IIIJulius IIIMarcellus IIPaulus IVPius IVPius VGregorius XIIISixtus VUrbanus VIIGregorius XIVInnocentius IXClemens VIIILeo XIPaulus VGregorius XVUrbanus VIIIInnocentius XAlexander VIIClemens IXClemens XInnocentius XIAlexander VIIIInnocentius XIIClemens XIInnocentius XIIIBenedictus XIIIClemens XIIBenedictus XIVClemens XIIIClemens XIVPius VIPius VIILeo XIIPius VIIIGregorius XVIPius IXLeo XIIIPius XBenedictus XVPius XIPius XIIJohannes XXIIIPaulus VIJohannes Paulus IJohannes Paulus IIBenedictus XVIFranciscus I

rel=nofollow