Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Turks

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Turks (Türkçe) is een van de Turkse talen en de officiële taal in Turkije. Het Turks is ook een van de officiële talen van Cyprus en enkele gemeenten van Macedonië. Buiten Turkije wordt de taal gesproken door Turkse minderheden in landen van de Balkan en de Kaukasus zoals Irak, Griekenland, Bulgarije, Kosovo, Bosnië en Herzegovina, Syrië, Roemenië, Moldavië en Azerbeidzjan. Turks wordt tevens gesproken door zeer veel immigranten in andere landen, zoals Nederland, België en Duitsland. Het is een agglutinerende taal met klinkerharmonie. Zeer vaak wordt het Turks als voorbeeld genoemd als men het heeft over agglutinerende talen. Door afstammelingen van Turkse emigranten (van het Ottomaanse Rijk) in het Midden-Oosten, de Turkomannen, in Irak, Irak en Syrië worden Turkse dialecten gesproken.

Het Turks maakt deel uit van de familie van Turkse talen, die ook gesproken worden in een groot deel van Centraal-Azië, en die een zo grote onderlinge verwantschap hebben, dat ze grotendeels onderling verstaanbaar zijn. De Turkse talen worden op hun beurt gerekend tot de Altaïsche talen, die hogerop zouden samenkomen met de Oeraalse talen. Dit laatste is niet onomstreden, maar wordt verdedigd door sommige academici, zoals de Oostenrijkse taalkundige dr. Phil. Hermann F. Kvergić [2].

Het Turks wordt geschreven met het - enigszins aangepaste - Latijnse alfabet. Zo zijn onder andere de letters x, q en w niet opgenomen in het alfabet, terwijl er wel andere, extra letters zijn toegevoegd, zoals ç, ğ, ı, ö, ş en ü. Met zijn aanpassingen noemt men dit het Türk alfabesi (Turks alfabet). Dit werd in 1928 in het kader van de Kemalistische hervormingen in Turkije ingevoerd. Tot dan werd het, eveneens enigszins aangepaste, Arabische alfabet gebruikt. In dat alfabet geschreven noemt men de taal meestal Osmaans (Turks: Osmanlıca).

Hoewel het eigenlijk dezelfde taal betreft, gaan de verschillen tussen het hedendaagse Turks en het Osmaans verder dan alleen het schrift. Het Osmaans is namelijk doorspekt met zeer veel Arabische en Perzische leenwoorden en door taalzuivering heeft men die invloed in het hedendaagse Turks drastisch gereduceerd. Hierdoor is er een groot verschil in woordenschat ontstaan. Terwijl het Osmaans als elitetaal voor de edelen, de geestelijkheid en de rijken voor het volk onverstaanbaar was, werd het puristische Öztürkçe, dat als reactie in opdracht van Kemal Atatürk werd ontworpen, ook door maar weinigen begrepen. Na een aantal zeer controversiële taalhervormingen, die niet zelden gepaard gingen met een (gewelddadige) regimewisseling, is de huidige Turkse schrijftaal ontstaan, die heel redelijk bij de spreektaal aansluit.

In de tabel hieronder staan enkele uitdrukkingen in het Turks met hun Nederlandse equivalent.

Nederlands Turks
hallo merhaba
goedemorgen günaydın
doei güle güle
alstublieft (in vraagvorm) lütfen
dank u teşekkür ederim
ja evet
nee hayır
Turks Türkçe
Nederlands (Hollands) Hollandaca
Nederlander (Hollander) Hollandalı
Kunt u Nederlands spreken? Hollandaca konuşabiliyor musunuz?
Ik weet het niet. Bilmiyorum
Kunt u Engels spreken? İngilizce konuşabiliyor musunuz?
Ik heet ..... Benim adım ......
Hoe heet jij? Senin adın ne?

Uitspraak letters

Dit is de uitspraak van enkele letters uit het Turkse alfabet.

c dzj (General [eng])
ç tsj (Tsjechië)
ş sj (sjouwen)
ı ə (de)
ğ overgangsletter, doğa de o wordt oo
v W
y j
j zj (Jacques [fr])
u oe
ü u (minuut)
ö korte eu (deur)
g (garçon [fr])

Turks alfabet

Zie Turks alfabet voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het Turks alfabet bevat 29 letters. De letters Ç, Ğ, İ, Ö, Ü en Ş komen niet voor in het Nederlands alfabet.De letters Q, W en X komen niet voor in het Turks, maar de W wordt wel gebruikt voor op het internet.

a - A
b - B
c - C
ç - Ç
d - D
e - E
f - F
g - G
ğ - Ğ
h - H
ı - I
i - İ
j - J
k - K
l - L
m - M
n - N
o - O
ö - Ö
p - P
r - R
s - S
ş - Ş
t - T
u - U
ü - Ü
v - V
y - Y
z - Z

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º [1] List of declarations made with respect to treaty No. 148 (Council of Europe, Status as of: 27/9/2009)
  2. º Dr. Phil. Hermann F. Kvergić - La Psychologie de Quelques Éléments des Langues Turques
rel=nofollow
rel=nofollow

1. Dr. Phil. Hermann F. Kvergić, La Psychologie de Quelques Éléments des Langues Turques (Wenen 1935)

Zie ook

rel=nofollow

Wikibooks  Wikibooks: Cursus Turks (in opbouw)