Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Paulus IV

Uit Wikisage
(Doorverwezen vanaf Gian Pietro Carafa)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Giovanni (of Gian) Pietro Carafa, (Capriglia Irpina, 28 juni 1476 – Rome, 18 augustus 1559) in 1555 verkozen tot paus van de Rooms-Katholieke Kerk en koos de ambtsnaam Paulus IV. Hij bleef paus tot zijn dood in 1559.

Clericale carrière

Door toedoen van zijn oom en mentor Oliviero Carafa werd Gian Pietro Carafa bisschop van Chieti. In 1518 werd hij aartsbisschop van Brindisi. Hij was pauselijk legaat in Engeland en nuntius in Vlaanderen en Spanje.[1] Vanaf 1520 woonde hij een tijdlang in Rome, tot hij als gevolg van een plundering van Rome in 1525 (Sacco di Roma) naar Venetië vluchtte.

Samen met Caetanus van Thiene stichtte hij in 1524 in Brindisi de orde van de theatijnen, die gewijd was aan een leven in strikte armoede en hervorming van de Kerk. In 1536 werd hij door paus Paulus III tot kardinaal gecreëerd; zijn titelkerk werd de San Clemente. Hij werd een lid van de nieuw opgerichte commissie voor een algemene kerkhervorming. Vanaf 1542 leidde hij de Romeinse inquisitie. In 1549 werd hij aartsbisschop van Napels en in 1553 deken van het kardinaalcollege.

Paus

Op 23 mei 1555 werd hij op 79-jarige leeftijd tot paus verkozen. De intronisatie als paus en hoofd van de Pauselijke Staten volgde op 26 mei. Over het algemeen maakte hij een zorgvuldige keuze van kardinalen, maar toch bedreef hij nepotisme: zijn neef Carlo Carafa, een condottiere, stelde hij aan tot kardinaal-staatssecretaris; een andere neef, Giovanni Carafa, ook een brutale avonturier, maakte hij tot generaal-kapitein van de kerk en vervolgens tot hertog van Paliano.

Kerkpolitiek

Om de Katholieke Kerk te sterken, gaf Paulus IV meer bevoegdheden aan de Heilige Inquisitie. Van hem is het citaat overgeleverd: „Zelfs als mijn eigen vader een ketter zou zijn, zou ik zelf het hout bijeensprokkelen om hem te laten verbranden.”

Nadat de joden onder de vorige pausen eeuwenlang werden geduld en welkom werden geheten toen ze elders werden verdreven, decreteerde Paulus IV in zijn bul Cum nimis absurdum van 14 juli 1555 dat joden zich door hun kleding van christenen moesten onderscheiden, o.a. door het dragen van een ’jodenhoed’, en in ghetto’s moesten leven, die ’s avonds werden afgesloten. Enkele dagen later werden in Ancona 24 uit Portugal gevluchte conversos verbrand. Paulus IV verdacht de joden van samenwerking met de protestanten.[1]

Het uitgestelde concilie van Trente zette hij niet voort, omdat hij de kerkvernieuwing als een hoofdtaak zag voor de pauselijke curie en het college van kardinalen.

Als een van zijn laatste ambtshandelingen zette hij in 1559 de Index librorum prohibitorum, de lijst van verboden boeken, in werking en vaardigde de pauselijke bul Cum ex apostolatus officio uit.

Na zijn dood

Bij zijn overlijden vierden de Romeinse burgers vreugdefeesten. Een menigte bestormde het paleis van de inquisitie, stak het in brand en bevrijdde de gevangenen. Een standbeeld van de paus werd omvergehaald en onherkenbaar gemaakt. De ambtenaren van het Romeinse gemeentebestuur, op wie Paulus IV sterke beperkingen had opgelegd, stimuleerden de volkswoede.

Tien dagen na zijn dood liet Giovanni Carafa, hertog van Paliano, zijn zwangere echtgenote vermoorden, met goedkeuring van zijn broer Carlo Carafa, de kardinaal-staatssecretaris. Onder de nieuwe paus, Pius IV, werden zij berecht. De kardinaal-staatssecretaris werd in de Engelenburcht gewurgd en de hertog onthoofd. Hun medeplichtigen stierven met hen.

Paulus IV werd begraven in de Carafa-kapel in de Santa Maria sopra Minerva.

Bronnen, noten en/of referenties

Weblinks

The Catholic Encyclopedia (1917)  (en) Paul IV, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: Vertaal via Google translate)

  (en) Pope Paul IV op catholic-hierarchy.org

(de) Paulus IV. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL),  (verkorte actuele versie),  (gearchiveerde versie(?)(vertaal via: Vertaal via Google translate))

Wikimedia Commons  Vrije mediabestanden over Paul IV op Wikimedia Commons

(it) Correspondentie van Bernardo Navagero, Venetiaans ambassadeur in Rome, en andere documenten (la) Paulus IV, Documenten op Documenta Catholica Omnia, 1 januari 1555 tot 1559

Verwijzingen
  1. 1,0 1,1 Richard P. McBrien, De Pausen, p. 293
rel=nofollow
Officiële Pausenlijst van de Katholieke Kerk

Namen van de in het „Annuario Pontifico” als tegenpaus genoemde pausen staan cursief tussen haakjes.
PetrusLinusAnacletus IClemens IEvaristusAlexander ISixtus ITelesforusHyginusPius IAnicetusSoterEleutherusVictor IZefyrinusCalixtus I(Hippolytus)Urbanus IPontianusAnterusFabianusCornelius(Novatianus)Lucius IStefanus ISixtus IIDionysiusFelix IEutychianusCajusMarcellinusMarcellus IEusebiusMiltiadesSilvester IMarcusJulius ILiberius(Felix (II))Damasus I(Ursinus)SiriciusAnastasius IInnocentius IZosimusBonifatius I(Eulalius)Celestinus ISixtus IIILeo IHilariusSimpliciusFelix IIGelasius IAnastasius IISymmachus(Laurentius)HormisdasJohannes IFelix IIIBonifatius II(Dioscurus)Johannes IIAgapetus ISilveriusVigiliusPelagius IJohannes IIIBenedictus IPelagius IIGregorius ISabinianusBonifatius IIIBonifatius IVDeusdedit (Adeodatus I)Bonifatius VHonorius ISeverinusJohannes IVTheodorus IMartinus I(Eugenius I)Eugenius IVitalianusAdeodatus IIDonusAgathoLeo IIBenedictus IIJohannes VConon(Theodorus (II))(Paschalis (I))Sergius IJohannes VIJohannes VIISisinniusConstantinus IGregorius IIGregorius IIIZachariasStefanus (II)Stefanus II (III)Paulus I(Constantinus II)(Filippus)Stefanus III (IV)Hadrianus ILeo IIIStefanus IV (V)Paschalis IEugenius IIValentinusGregorius IV(Johannes (VIII))Sergius IILeo IVBenedictus III(Anastasius (III))Nicolaas IHadrianus IIJohannes VIIIMarinus IHadrianus IIIStefanus V (VI)FormosusBonifatius VIStefanus VI (VII)RomanusTheodorus IIJohannes IXBenedictus IVLeo V(Christoforus)(Sergius III)Sergius IIIAnastasius IIILandoJohannes XLeo VIStefanus VII (VIII)Johannes XILeo VIIStefanus VIII (IX)Marinus IIAgapetus IIJohannes XIILeo VIII(Benedictus V)Johannes XIIIBenedictus VI(Bonifatius VII)Benedictus VIIJohannes XIVJohannes XVGregorius V(Johannes XVI)Silvester IIJohannes XVIIJohannes XVIIISergius IVBenedictus VIII(Gregorius (VI))Johannes XIXBenedictus IXSilvester IIIBenedictus IXGregorius VIClemens IIBenedictus IXDamasus IILeo IXVictor IIStefanus IX(Benedictus X)Nicolaas IIAlexander II(Honorius II)Gregorius VII(Clemens (III))Victor IIIUrbanus IIPaschalis II(Theodoricus)(Albertus)(Silvester (IV))Gelasius II(Gregorius (VIII))Calixtus IIHonorius II(Celestinus (II))Innocentius II(Anacletus II)(Victor (IV) (Gregorius))Celestinus IILucius IIEugenius IIIAnastasius IVHadrianus IVAlexander III(Victor (IV) (Octavianus))(Paschalis (III))(Calixtus (III))(Innocentius (III))Lucius IIIUrbanus IIIGregorius VIIIClemens IIICelestinus IIIInnocentius IIIHonorius IIIGregorius IXCelestinus IVInnocentius IVAlexander IVUrbanus IVClemens IVGregorius XInnocentius VHadrianus VJohannes XXINicolaas IIIMartinus IVHonorius IVNicolaas IVCelestinus VBonifatius VIIIBenedictus XIClemens VJohannes XXII(Nicolaas (V))Benedictus XIIClemens VIInnocentius VIUrbanus VGregorius XIUrbanus VI(Clemens VII van Avignon)Bonifatius IX(Benedictus XIII van Avignon)Innocentius VIIGregorius XII(Alexander V)(Johannes (XXIII))Martinus V(Clemens VIII van Avignon)(Benedictus XIV van Avignon)Eugenius IV(Felix V)Nicolaas VCalixtus IIIPius IIPaulus IISixtus IVInnocentius VIIIAlexander VIPius IIIJulius IILeo XHadrianus VIClemens VIIPaulus IIIJulius IIIMarcellus IIPaulus IVPius IVPius VGregorius XIIISixtus VUrbanus VIIGregorius XIVInnocentius IXClemens VIIILeo XIPaulus VGregorius XVUrbanus VIIIInnocentius XAlexander VIIClemens IXClemens XInnocentius XIAlexander VIIIInnocentius XIIClemens XIInnocentius XIIIBenedictus XIIIClemens XIIBenedictus XIVClemens XIIIClemens XIVPius VIPius VIILeo XIIPius VIIIGregorius XVIPius IXLeo XIIIPius XBenedictus XVPius XIPius XIIJohannes XXIIIPaulus VIJohannes Paulus IJohannes Paulus IIBenedictus XVIFranciscus I