Dionysius (bisschop van Rome)

Dionysius
Dionysius Turio, Griekenland, (?) – Rome, 26 december 260
Bestand:Pope Dionysius.jpg
Paus nummer 25 volgens de officiële Pausenlijst
Periode	30 augustus 257 – 6 augustus 258
Voorganger	Sixtus II
Opvolger	Felix I

Dionisius was een bisschop van Rome uit de derde eeuw. Hij wordt in de rooms-katholieke kerk geteld als de 25e paus.

Leven

Vermoedelijk was Dionysius van Griekse afkomst en werd geboren in Turio. Nadat de marteldood van Sixtus II was er negen maanden lang geen opvolger, tot Dionysius hem op 22 juli 260 opvolgde. Zijn naam is afgeleid van de Griekse god Dionysos.

Hij versterkte de banden met de kerken in Afrika en het Midden-Oosten, en stuurde geld om kerken te herbouwen die door de Perzen waren aangevallen. Basilius berichtte onder andere dat Dionysius de kerk van |Caesaraea in Cappadocië een troostbrief en geld stuurde.

Als Romeins presbyter was hij betrokken bij het theologische geschil over de geldigheid van de doop door een ketter.

Tijdens zijn ambtsperiode gaf keizer Gallienus in het jaar 260 het decreet uit dat men de christenen niet mocht lastig vallen. Dit bespoedigde het herstel van de Romeinse kerk.

Rond 260 schreef de bisschop van Alexandrië, die eveneens Dionysius heette, een brief aan Ammonius en Euphranor tegen de leer van het Sabellianisme, die inhield dat de Vader, de Zoon en de Heilige Geest slechts verschillende aspecten zijn van één God in één persoon. De manier waarop van Dionysius van Alexandrië hierop reageerde leek in te houden dat Zoon onderworpen is aan de Vader (subordianisme) en geschapen werd.

Dionysius van Rome riep hierop een Synode samen. Hij verlangde van bisschop Dionysius van Alexandrië een verklaring van zijn leer over het verband tussen God en de Logos. Dionysius van Alexandrië voldeed aan dit verzoek. De Synode bevestigde dat het Sabellianisme een dwaalleer was en voegde eraan toe dat sommigen van hen die het Sabellianisme bestreden, zoals Marcion, zelf in een dwaalleer vielen door de goddelijke personen helemaal separaat voor te stellen of door de Zoon voor te stellen als een schepsel.

Dionysius van Alexandrië herzag daarop zijn mening en beschreef uitvoerig dat de Zoon samen met de Vader eeuwig is en één van wezen is met de Vader. Dat de bisschop van Alexandrië de bisschop van Rome gelijk gaf werd later verklaard als een bevestiging van de leerstellige macht van de bisschop van Rome.

Na zijn dood op 26 december 268 werd hij bijgezet in de Crypte van Sint-Calixtus. Hij werd opgevolgd door Felix I.

Verering

Dionysius wordt vereerd als een heilige maar werd nergens een martelaar genoemd. In de katholieke kerk wordt hij gewoonlijk herdacht op 26 december, de dag van zijn overlijden, maar in Frankrijk en Augsburg herdenkt men hem op 22 april, de dag van zijn heiligverklaring.

Weblinks

• (de) Ökumenisches Heiligenlexikon

• (de) Dionysius (bisschop van Rome). In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL),  (verkorte actuele versie),  (gearchiveerde versie^(?)(vertaal via: ))

  (en) Saint Dionysius, in: Encyclopædia Britannica, 2024. (vertaal via: )

  (en) Pope St. Dionysius, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: )

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Dionysius op Wikimedia Commons.

Officiële Pausenlijst van de Katholieke Kerk

Namen van de in het „Annuario Pontifico” als tegenpaus genoemde pausen staan cursief tussen haakjes.
Petrus • Linus • Anacletus I • Clemens I • Evaristus • Alexander I • Sixtus I • Telesforus • Hyginus • Pius I • Anicetus • Soter • Eleutherus • Victor I • Zefyrinus • Calixtus I • (Hippolytus) • Urbanus I • Pontianus • Anterus • Fabianus • Cornelius • (Novatianus) • Lucius I • Stefanus I • Sixtus II • Dionysius • Felix I • Eutychianus • Cajus • Marcellinus • Marcellus I • Eusebius • Miltiades • Silvester I • Marcus • Julius I • Liberius • (Felix (II)) • Damasus I • (Ursinus) • Siricius • Anastasius I • Innocentius I • Zosimus • Bonifatius I • (Eulalius) • Celestinus I • Sixtus III • Leo I • Hilarius • Simplicius • Felix II • Gelasius I • Anastasius II • Symmachus • (Laurentius) • Hormisdas • Johannes I • Felix III • Bonifatius II • (Dioscurus) • Johannes II • Agapetus I • Silverius • Vigilius • Pelagius I • Johannes III • Benedictus I • Pelagius II • Gregorius I • Sabinianus • Bonifatius III • Bonifatius IV • Deusdedit (Adeodatus I) • Bonifatius V • Honorius I • Severinus • Johannes IV • Theodorus I • Martinus I • (Eugenius I) • Eugenius I • Vitalianus • Adeodatus II • Donus • Agatho • Leo II • Benedictus II • Johannes V • Conon • (Theodorus (II)) • (Paschalis (I)) • Sergius I • Johannes VI • Johannes VII • Sisinnius • Constantinus I • Gregorius II • Gregorius III • Zacharias • Stefanus (II) • Stefanus II (III) • Paulus I • (Constantinus II) • (Filippus) • Stefanus III (IV) • Hadrianus I • Leo III • Stefanus IV (V) • Paschalis I • Eugenius II • Valentinus • Gregorius IV • (Johannes (VIII)) • Sergius II • Leo IV • Benedictus III • (Anastasius (III)) • Nicolaas I • Hadrianus II • Johannes VIII • Marinus I • Hadrianus III • Stefanus V (VI) • Formosus • Bonifatius VI • Stefanus VI (VII) • Romanus • Theodorus II • Johannes IX • Benedictus IV • Leo V • (Christoforus) • (Sergius III) • Sergius III • Anastasius III • Lando • Johannes X • Leo VI • Stefanus VII (VIII) • Johannes XI • Leo VII • Stefanus VIII (IX) • Marinus II • Agapetus II • Johannes XII • Leo VIII • (Benedictus V) • Johannes XIII • Benedictus VI • (Bonifatius VII) • Benedictus VII • Johannes XIV • Johannes XV • Gregorius V • (Johannes XVI) • Silvester II • Johannes XVII • Johannes XVIII • Sergius IV • Benedictus VIII • (Gregorius (VI)) • Johannes XIX • Benedictus IX • Silvester III • Benedictus IX • Gregorius VI • Clemens II • Benedictus IX • Damasus II • Leo IX • Victor II • Stefanus IX • (Benedictus X) • Nicolaas II • Alexander II • (Honorius II) • Gregorius VII • (Clemens (III)) • Victor III • Urbanus II • Paschalis II • (Theodoricus) • (Albertus) • (Silvester (IV)) • Gelasius II • (Gregorius (VIII)) • Calixtus II • Honorius II • (Celestinus (II)) • Innocentius II • (Anacletus II) • (Victor (IV) (Gregorius)) • Celestinus II • Lucius II • Eugenius III • Anastasius IV • Hadrianus IV • Alexander III • (Victor (IV) (Octavianus)) • (Paschalis (III)) • (Calixtus (III)) • (Innocentius (III)) • Lucius III • Urbanus III • Gregorius VIII • Clemens III • Celestinus III • Innocentius III • Honorius III • Gregorius IX • Celestinus IV • Innocentius IV • Alexander IV • Urbanus IV • Clemens IV • Gregorius X • Innocentius V • Hadrianus V • Johannes XXI • Nicolaas III • Martinus IV • Honorius IV • Nicolaas IV • Celestinus V • Bonifatius VIII • Benedictus XI • Clemens V • Johannes XXII • (Nicolaas (V)) • Benedictus XII • Clemens VI • Innocentius VI • Urbanus V • Gregorius XI • Urbanus VI • (Clemens VII van Avignon) • Bonifatius IX • (Benedictus XIII van Avignon) • Innocentius VII • Gregorius XII • (Alexander V) • (Johannes (XXIII)) • Martinus V • (Clemens VIII van Avignon) • (Benedictus XIV van Avignon) • Eugenius IV • (Felix V) • Nicolaas V • Calixtus III • Pius II • Paulus II • Sixtus IV • Innocentius VIII • Alexander VI • Pius III • Julius II • Leo X • Hadrianus VI • Clemens VII • Paulus III • Julius III • Marcellus II • Paulus IV • Pius IV • Pius V • Gregorius XIII • Sixtus V • Urbanus VII • Gregorius XIV • Innocentius IX • Clemens VIII • Leo XI • Paulus V • Gregorius XV • Urbanus VIII • Innocentius X • Alexander VII • Clemens IX • Clemens X • Innocentius XI • Alexander VIII • Innocentius XII • Clemens XI • Innocentius XIII • Benedictus XIII • Clemens XII • Benedictus XIV • Clemens XIII • Clemens XIV • Pius VI • Pius VII • Leo XII • Pius VIII • Gregorius XVI • Pius IX • Leo XIII • Pius X • Benedictus XV • Pius XI • Pius XII • Johannes XXIII • Paulus VI • Johannes Paulus I • Johannes Paulus II • Benedictus XVI • Franciscus I