Calixtus I

Calixtus I
Rome, datum onbekend – 222
Bestand:Reims-Portail Nord-St Calixte.jpg
Zie Lijst van pausen
Periode	217 - 222
Voorganger	Zefyrinus
Opvolger	Urbanus I

Over Calixtus I (ook Callistus I, enz...) is niet zo veel bekend. Hij was bisschop van Rome van 217 tot 222 en volgens de officiële pausenlijst de zestiende paus van Rome. Hij werd geboren in Rome, in het huidige stadsdeel Trastevere.

Zijn ambtsperiode viel tijdens de regering van de Romeinse keizer Elagabal en Severus Alexander.

Zijn naam komt uit het Grieks en betekent: „mooiste”.

Hij werd geboren in de adelijke familie van de Domizii, maar zijn vroege leven verliep woelig. Hij werd vooral beschreven door zijn tegenstanders Hippolytus en Tertullianus. Hippolytus, zijn tijdgenoot, vertelt in zijn Philosophumena dat Calixtus als jonge slaaf van zijn meester, de christen Karpoforos, het opzicht over een bank kreeg. Hij zou echter het geld verloren hebben dat hem van andere christenen toevertrouwd was. Hij vluchtte uit Rome, maar werd op het schip gearresteerd. Om de slavernij te ontvluchten, sprong hij overboord. Hij werd gered en teruggebracht naar Karpoforos. Op voorspraak van zijn schuldeisers werd hij vrijgelaten, omdat zij hoopten dat hij iets van het geld zou kunnen recupereren. Hij werd echter opnieuw gearresteerd, toen in een synagoge een strijd uitbrak: Calixtus had er geprobeerd schulden te innen of geld uit te lenen. Hij werd aan het werk gesteld als dwangarbeider aan een graanmolen en in 188 werd hij naar de mijnen van Sardinië gestuurd. Gedurende de ambtsperiode van bisschop Victor werd hij ten slotte, op verzoek van Marcia, een concubine van keizer Commodus, vrijgesproken. Zijn gezondheid had er echter zo onder geleden, dat hij naar Antium (het hedendaagse Anzio) werd gestuurd, waar hij herstelde en een pensioen betaald kreeg van Victor.

Hij verkreeg een grote invloed als raadgever van Zefyrus en werd benoemd tot aartsdiaken. Na de dood van Zefyrus werd hij verkozen tot bisschop van Rome.

Calixtus zou de algemene aflaat ingevoerd hebben, de vergeving van alle zonden waarover men berouw had, zonder een volgende tijd van boete. Hippolytus was het helemaal niet eens met deze regeling dat moordenaars en echtbrekers na berouw te hebben konden deelnemen aan de communie.

Calixtus trad op tegen de leer van Sabellius, gekend als het sabellianisme of modalistisch monarchianisme.

Hij zou rond het jaar 222 gestorven zijn, een jaar dat niet bekend staat om christenvervolgingen. Er wordt traditioneel geloofd dat hij tijdens een volksopstand om het leven kwam. Voor de legende dat hij in een waterput gegooid werd op de plaats waar nu de San Callisto kerk staat, bestaan geen historische bewijzen. Hij werd begraven op de begraafplaats van Calepodius op de Aureliusweg. De dag van zijn overlijden wordt in het Depositio Martirum en latere martyrologieën op 14 oktober geplaatst. Hij wordt nog steeds op deze dag herdacht.

In de negende eeuw werden zijn relikwieën naar de abdij Cysoing bij Doornik, later ook naar Reims, Fulda, Napels en naar verschillende kerken van Rome overgebracht.

In Groenlo waar Calixtus patroonheilige is, staat een ’Oude’ en een ’Nieuwe’ Calixtuskerk.

De catacombe aan de Via Appia die hij voor zijn aanstelling tot bisschop als diaken beheerde en had laten uitbreiden, werd naar hem genoemd. In Todi in Italië wordt hij vereerd als martelaar. Op afbeeldingen wordt hij meestal voorgesteld met een rood gewaad en een tiara of met een molensteen om de hals, dikwijls met een waterput in de buurt.

De pausnaam Calixtus of Callistus werd pas in de middeleeuwen opnieuw gebruikt.

Weblinks

• (de) Friedrich Wilhelm Bautz: Calixtus I. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Deel 1, Hamm 1975, kol. 858–859 (verkorte actuele versie),  (gearchiveerde versie^(?)(vertaal via: ))

• Werken in Migne’s Patrologia

  (en) Pope Callistus I, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: )

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Callistus I op Wikimedia Commons.

Officiële Pausenlijst van de Katholieke Kerk

Namen van de in het „Annuario Pontifico” als tegenpaus genoemde pausen staan cursief tussen haakjes.
Petrus • Linus • Anacletus I • Clemens I • Evaristus • Alexander I • Sixtus I • Telesforus • Hyginus • Pius I • Anicetus • Soter • Eleutherus • Victor I • Zefyrinus • Calixtus I • (Hippolytus) • Urbanus I • Pontianus • Anterus • Fabianus • Cornelius • (Novatianus) • Lucius I • Stefanus I • Sixtus II • Dionysius • Felix I • Eutychianus • Cajus • Marcellinus • Marcellus I • Eusebius • Miltiades • Silvester I • Marcus • Julius I • Liberius • (Felix (II)) • Damasus I • (Ursinus) • Siricius • Anastasius I • Innocentius I • Zosimus • Bonifatius I • (Eulalius) • Celestinus I • Sixtus III • Leo I • Hilarius • Simplicius • Felix II • Gelasius I • Anastasius II • Symmachus • (Laurentius) • Hormisdas • Johannes I • Felix III • Bonifatius II • (Dioscurus) • Johannes II • Agapetus I • Silverius • Vigilius • Pelagius I • Johannes III • Benedictus I • Pelagius II • Gregorius I • Sabinianus • Bonifatius III • Bonifatius IV • Deusdedit (Adeodatus I) • Bonifatius V • Honorius I • Severinus • Johannes IV • Theodorus I • Martinus I • (Eugenius I) • Eugenius I • Vitalianus • Adeodatus II • Donus • Agatho • Leo II • Benedictus II • Johannes V • Conon • (Theodorus (II)) • (Paschalis (I)) • Sergius I • Johannes VI • Johannes VII • Sisinnius • Constantinus I • Gregorius II • Gregorius III • Zacharias • Stefanus (II) • Stefanus II (III) • Paulus I • (Constantinus II) • (Filippus) • Stefanus III (IV) • Hadrianus I • Leo III • Stefanus IV (V) • Paschalis I • Eugenius II • Valentinus • Gregorius IV • (Johannes (VIII)) • Sergius II • Leo IV • Benedictus III • (Anastasius (III)) • Nicolaas I • Hadrianus II • Johannes VIII • Marinus I • Hadrianus III • Stefanus V (VI) • Formosus • Bonifatius VI • Stefanus VI (VII) • Romanus • Theodorus II • Johannes IX • Benedictus IV • Leo V • (Christoforus) • (Sergius III) • Sergius III • Anastasius III • Lando • Johannes X • Leo VI • Stefanus VII (VIII) • Johannes XI • Leo VII • Stefanus VIII (IX) • Marinus II • Agapetus II • Johannes XII • Leo VIII • (Benedictus V) • Johannes XIII • Benedictus VI • (Bonifatius VII) • Benedictus VII • Johannes XIV • Johannes XV • Gregorius V • (Johannes XVI) • Silvester II • Johannes XVII • Johannes XVIII • Sergius IV • Benedictus VIII • (Gregorius (VI)) • Johannes XIX • Benedictus IX • Silvester III • Benedictus IX • Gregorius VI • Clemens II • Benedictus IX • Damasus II • Leo IX • Victor II • Stefanus IX • (Benedictus X) • Nicolaas II • Alexander II • (Honorius II) • Gregorius VII • (Clemens (III)) • Victor III • Urbanus II • Paschalis II • (Theodoricus) • (Albertus) • (Silvester (IV)) • Gelasius II • (Gregorius (VIII)) • Calixtus II • Honorius II • (Celestinus (II)) • Innocentius II • (Anacletus II) • (Victor (IV) (Gregorius)) • Celestinus II • Lucius II • Eugenius III • Anastasius IV • Hadrianus IV • Alexander III • (Victor (IV) (Octavianus)) • (Paschalis (III)) • (Calixtus (III)) • (Innocentius (III)) • Lucius III • Urbanus III • Gregorius VIII • Clemens III • Celestinus III • Innocentius III • Honorius III • Gregorius IX • Celestinus IV • Innocentius IV • Alexander IV • Urbanus IV • Clemens IV • Gregorius X • Innocentius V • Hadrianus V • Johannes XXI • Nicolaas III • Martinus IV • Honorius IV • Nicolaas IV • Celestinus V • Bonifatius VIII • Benedictus XI • Clemens V • Johannes XXII • (Nicolaas (V)) • Benedictus XII • Clemens VI • Innocentius VI • Urbanus V • Gregorius XI • Urbanus VI • (Clemens VII van Avignon) • Bonifatius IX • (Benedictus XIII van Avignon) • Innocentius VII • Gregorius XII • (Alexander V) • (Johannes (XXIII)) • Martinus V • (Clemens VIII van Avignon) • (Benedictus XIV van Avignon) • Eugenius IV • (Felix V) • Nicolaas V • Calixtus III • Pius II • Paulus II • Sixtus IV • Innocentius VIII • Alexander VI • Pius III • Julius II • Leo X • Hadrianus VI • Clemens VII • Paulus III • Julius III • Marcellus II • Paulus IV • Pius IV • Pius V • Gregorius XIII • Sixtus V • Urbanus VII • Gregorius XIV • Innocentius IX • Clemens VIII • Leo XI • Paulus V • Gregorius XV • Urbanus VIII • Innocentius X • Alexander VII • Clemens IX • Clemens X • Innocentius XI • Alexander VIII • Innocentius XII • Clemens XI • Innocentius XIII • Benedictus XIII • Clemens XII • Benedictus XIV • Clemens XIII • Clemens XIV • Pius VI • Pius VII • Leo XII • Pius VIII • Gregorius XVI • Pius IX • Leo XIII • Pius X • Benedictus XV • Pius XI • Pius XII • Johannes XXIII • Paulus VI • Johannes Paulus I • Johannes Paulus II • Benedictus XVI • Franciscus I