Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
West-Vlaanderen: verschil tussen versies
({{Kwiki begin}}) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
(10 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{ | {{Zie artikel|Voor de zelfstandige provincie West-Vlaanderen in de achttiende eeuw, zie: [[West-Vlaanderen (1713)]].}} | ||
{{Infobox provincie België | |||
| naam = West-Vlaanderen | |||
| vlagafbeelding = [[Bestand:Flag of West Flanders.png|125px|Vlag van de provincie West-Vlaanderen]] | |||
| wapensafbeelding = | |||
| kortnaam = West-Vlaanderen | |||
| vlagartikel = Vlag van West-Vlaanderen | |||
| wapenartikel = Wapen van West-Vlaanderen | |||
| hoofdstad = [[Brugge]] | |||
| opprange = | |||
| opp = 3.144 | |||
| bewrange = | |||
| afbeelding = [[Bestand:BelgiumWestFlanders.png|Locatie van de provincie West-Vlaanderen|260px]] | |||
| Gouverneur = [[Carl Decaluwe]] | |||
| iso=BE-VWV | |||
| nis= 30000 | |||
| Website = [http://www.west-vlaanderen.be www.west-vlaanderen.be] | |||
}} | |||
De provincie '''West-Vlaanderen''' is een van de vijf [[Vlaamse provincies|provincies]] van het [[Vlaams Gewest]] en een van de tien [[provincies van België]]. Het is de meest westelijk gelegen provincie in Vlaanderen. | |||
[[ | == Toponymie == | ||
[[Categorie:Vlaanderen]] | Het [[toponiem]] West-Vlaanderen bestaat uit twee delen, namelijk ''west'' en ''Vlaanderen''. | ||
[[Categorie: | |||
* ''West'' verwijst naar de westelijke ligging ten overstaan van [[Oost-Vlaanderen]]. | |||
* ''Vlaanderen'' verwijst naar het historische [[graafschap Vlaanderen]]. De naam ''Vlaanderen'' dook voor het eerst op in [[358]], toen de [[Franken (volk)|Franken]] [[Vlaanderengouw]] of ''[[pagus Flandrensis]]'' van de [[Romeinen in België|Romeinen]] onder het beheer kregen. | |||
Een [[Pagus (Romeins)|pagus]] is een [[Gouw (Germaans)|gouw]]. Het was een soort (klein) [[graaf (titel)|graafschap]]. Iets kleiner dan een arrondissement, maar groter dan een kanton. De [[Latijn]]se toenaam ''Flandrensis'' verwijst naar het kenmerkende [[schorre]] en [[slib]] van de streek. Pagus Flandrensis was een kustgebied met grote getijdengeulen en groene schorren waarin schapenboeren leefden, al dan niet op terpen.<ref>[http://www.ikhebeenvraag.be/vraag/16009 Ikhebeenvraag.be]</ref> Het gebied strekte zich uit rond [[Brugge]] tussen [[IJzer (rivier)|IJzer]] en [[Zwin (zeearm)|Zwin]] en ontwikkelde zich in de volgende eeuwen tot het belangrijke [[Graafschap Vlaanderen]]. | |||
== Geschiedenis == | |||
{{Zie ook|Zie ook [[Geschiedenis van Vlaanderen]] en [[West-Vlaanderen (1713)]] voor de hoofdartikels over dit lemma}} | |||
Onder de Franse bezetting werd het [[graafschap Vlaanderen]] opgeheven en werden uit het gebied twee [[departementen in de Nederlanden|Franse departementen]] gevormd. Het westelijke deel van Vlaanderen werd het [[Leiedepartement]] ''(département de la Lys)''. Na de geallieerde bevrijding van [[1815]] werd dit departement de [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden|Nederlandse]] provincie West-Vlaanderen en vervolgens in 1830 na de [[Belgische Revolutie|Belgische afscheiding]] de Belgische provincie met deze naam. Na de vastlegging van de [[taalgrens]] in [[1962]] verloor de provincie de huidige [[Henegouwen|Henegouwse]] gemeenten [[Komen (België)|Komen]] en [[Moeskroen]]. | |||
== Geografie == | |||
West-Vlaanderen is de enige Belgische provincie die aan de [[Vlaamse Kust|kust]] gelegen is. Het westelijke en noordelijke deel van de provincie bestaat hoofdzakelijk uit de vlakke [[De Polders|Polders]], in het westen doorsneden door de rivier de [[IJzer (rivier)|IJzer]], die in [[Nieuwpoort (België)|Nieuwpoort]] in de zee uitmondt. Het binnenland is minder vlak, en in het zuiden bevindt zich het [[West-Vlaams Heuvelland]], met als hoogste top de [[Kemmelberg]] (156 m). Het zuidoosten van de provincie wordt doorsneden door de rivier de [[Leie (rivier)|Leie]], die verder naar Oost-Vlaanderen stroomt. In het uiterste zuidoosten wordt de provinciegrens door de [[Schelde (rivier)|Schelde]] gevormd. | |||
* Hoogste punt: [[Kemmelberg]] (156 m) | |||
* Belangrijkste waterlopen: [[IJzer (rivier)|IJzer]], [[Leie (rivier)|Leie]], [[Mandel (rivier)|Mandel]] | |||
West-Vlaanderen is de enige Vlaamse provincie die aan twee buurlanden grenst, zowel aan [[Frankrijk]] als aan [[Nederland]]. | |||
Qua oppervlakte is de provincie de grootste in het Vlaams Gewest en de op vier na grootste in België. | |||
Stedelijke gebieden beslaan 22,8% van de [[kadaster|kadastrale]] oppervlakte, [[landbouw|land-]] en [[tuinbouw]]gebied zo'n 68%. Dit laatste zorgt dan ook voor een relatief open en landelijk karakter, voornamelijk in de [[Westhoek (Frans-Belgische regio)|Westhoek]]. De provincie wordt niet gedomineerd door één grote stad, maar kent een stedenpatroon dat relatief evenwichtig over de vier regionale steden [[Brugge (hoofdbetekenis)|Brugge]], [[Kortrijk (hoofdbetekenis)|Kortrijk]], [[Oostende]] en [[Roeselare]] is verspreid, met de kleinere steden, zoals [[Ieper]], [[Waregem]] en [[Veurne]], er tussenin. Vooral Brugge in het noorden en Kortrijk in het zuiden gelden als belangrijkste aantrekkingspolen. Het zuiden van de provincie staat echter ook onder toenemende invloed van de metropool [[Rijsel]], maar de staatsgrens en het taalverschil remmen deze vooralsnog wat af. | |||
=== Administratieve indeling === | |||
==== Arrondissementen ==== | |||
===== Administratieve arrondissementen ===== | |||
<gallery widths="166" heights="132"> | |||
Bestand:Arrondissement Brugge Belgium Map.png|[[Bestuurlijk arrondissement Brugge|Brugge]] | |||
Bestand:Arrondissement Diksmuide Belgium Map.png|[[Bestuurlijk arrondissement Diksmuide|Diksmuide]] | |||
Bestand:Arrondissement Oostende Belgium Map.png|[[Bestuurlijk arrondissement Oostende|Oostende]] | |||
Bestand:Arrondissement Roeselare Belgium Map.png|[[Bestuurlijk arrondissement Roeselare|Roeselare]] | |||
</gallery> | |||
<gallery widths="166" heights="132"> | |||
Bestand:Arrondissement Tielt Belgium Map.png|[[Bestuurlijk arrondissement Tielt|Tielt]] | |||
Bestand:ArrKortrijkLocation.png|[[Bestuurlijk arrondissement Kortrijk|Kortrijk]] | |||
Bestand:Arrondissement Ieper Belgium Map.png|[[Bestuurlijk arrondissement Ieper|Ieper]] | |||
Bestand:Arrondissement Veurne Belgium Map.png|[[Bestuurlijk arrondissement Veurne|Veurne]] | |||
</gallery> | |||
===== Gerechtelijke arrondissementen ===== | |||
Tot 31 maart 2014 telde West-Vlaanderen 4 gerechtelijke arrondissementen. Op 1 april 2014 werden de gerechtelijke arrondissementen herschikt en is West-Vlaanderen één gerechtelijk arrondissement. | |||
<gallery widths="166" heights="132"> | |||
Bestand:Judicial Arrondissement Bruges Belgium Map.png|[[Brugge (gerechtelijk arrondissement)|Brugge]] | |||
Bestand:Judicial Arrondissement Kortrijk Belgium Map.PNG|[[Kortrijk (gerechtelijk arrondissement)|Kortrijk]] | |||
Bestand:Judicial Arrondissement Veurne Belgium Map.PNG|[[Veurne (gerechtelijk arrondissement)|Veurne]] | |||
Bestand:Judicial Arrondissement Ypres Belgium Map.PNG|[[Ieper (gerechtelijk arrondissement)|Ieper]] | |||
</gallery> | |||
==== [[Kanton (bestuur)|Kantons]] ==== | |||
{| | |||
|- | |||
| valign="top" | | |||
* [[Kanton Brugge|Brugge]]* | |||
* [[Kanton Torhout|Torhout]]* | |||
* [[Kanton Ieper|Ieper]]* | |||
* [[Kanton Mesen|Mesen]] | |||
* [[Kanton Poperinge|Poperinge]]* | |||
* [[Kanton Vleteren|Vleteren]] | |||
* [[Kanton Wervik|Wervik]]* | |||
* [[Kanton Zonnebeke|Zonnebeke]] | |||
* [[Kanton Avelgem|Avelgem]] | |||
| valign="top" | | |||
* [[Kanton Harelbeke|Harelbeke]]* | |||
* [[Kanton Kortrijk|Kortrijk]]* | |||
* [[Kanton Menen|Menen]]* | |||
* [[Kanton Gistel|Gistel]] | |||
* [[Kanton Oostende|Oostende]]* | |||
* [[Kanton Diksmuide|Diksmuide]]* | |||
* [[Kanton Nieuwpoort|Nieuwpoort]]* | |||
* [[Kanton Veurne|Veurne]]* | |||
| valign="top" | | |||
* [[Kanton Hooglede|Hooglede]] | |||
* [[Kanton Izegem|Izegem]]* | |||
* [[Kanton Roeselare|Roeselare]]* | |||
* [[Kanton Lichtervelde|Lichtervelde]] | |||
* [[Kanton Meulebeke|Meulebeke]] | |||
* [[Kanton Oostrozebeke|Oostrozebeke]] | |||
* [[Kanton Ruiselede|Ruiselede]] | |||
* [[Kanton Tielt|Tielt]]* | |||
|} | |||
<small> (*) Deze kantons zijn zetel van een [[gerechtelijk kanton]].</small> | |||
==== Gemeenten ==== | |||
Gemeenten met een stadstitel hebben "''(stad)''" achter de naam | |||
{| | |||
| valign="top" | | |||
1. [[Alveringem]]<br /> | |||
2. [[Anzegem]]<br /> | |||
3. [[Ardooie]]<br /> | |||
4. [[Avelgem]]<br /> | |||
5. [[Beernem]]<br /> | |||
6. [[Blankenberge]] ''(stad)''<br /> | |||
7. [[Bredene]]<br /> | |||
8. [[Brugge]] ''(stad)''<br /> | |||
9. [[Damme (België)|Damme]] ''(stad)''<br /> | |||
10. [[De Haan]]<br /> | |||
11. [[De Panne]]<br /> | |||
12. [[Deerlijk]]<br /> | |||
13. [[Dentergem]]<br /> | |||
14. [[Diksmuide]] ''(stad)''<br /> | |||
15. [[Gistel]] ''(stad)''<br /> | |||
16. [[Harelbeke]] ''(stad)''<br /> | |||
17. [[Heuvelland (gemeente)|Heuvelland]]<br /> | |||
18. [[Hooglede]]<br /> | |||
19. [[Houthulst]]<br /> | |||
20. [[Ichtegem]]<br /> | |||
21. [[Ieper]] ''(stad)''<br /> | |||
22. [[Ingelmunster]]<br /> | |||
23. [[Izegem]] ''(stad)''<br /> | |||
24. [[Jabbeke]]<br /> | |||
25. [[Knokke-Heist]]<br /> | |||
26. [[Koekelare]]<br /> | |||
27. [[Koksijde]]<br /> | |||
28. [[Kortemark]]<br /> | |||
29. [[Kortrijk]] ''(stad)''<br /> | |||
30. [[Kuurne]]<br /> | |||
31. [[Langemark-Poelkapelle]]<br /> | |||
32. [[Ledegem]]<br /> | |||
| valign="top" | | |||
33. [[Lendelede]]<br /> | |||
34. [[Lichtervelde]]<br /> | |||
35. [[Lo-Reninge]] ''(stad)''<br /> | |||
36. [[Menen]] ''(stad)''<br /> | |||
37. [[Mesen]] ''(stad)''<br /> | |||
38. [[Meulebeke]]<br /> | |||
39. [[Middelkerke]]<br /> | |||
40. [[Moorslede]]<br /> | |||
41. [[Nieuwpoort (België)|Nieuwpoort]] ''(stad)''<br /> | |||
42. [[Oostende]] ''(stad)''<br /> | |||
43. [[Oostkamp]]<br /> | |||
44. [[Oostrozebeke]]<br /> | |||
45. [[Oudenburg]] ''(stad)''<br /> | |||
46. [[Pittem]]<br /> | |||
47. [[Poperinge]] ''(stad)''<br /> | |||
48. [[Roeselare]] ''(stad)''<br /> | |||
49. [[Ruiselede]]<br /> | |||
50. [[Spiere-Helkijn]]<br /> | |||
51. [[Staden]]<br /> | |||
52. [[Tielt]] ''(stad)''<br /> | |||
53. [[Torhout]] ''(stad)''<br /> | |||
54. [[Veurne]] ''(stad)''<br /> | |||
55. [[Vleteren (België)|Vleteren]]<br /> | |||
56. [[Waregem]] ''(stad)''<br /> | |||
57. [[Wervik]] ''(stad)''<br /> | |||
58. [[Wevelgem]]<br /> | |||
59. [[Wielsbeke]]<br /> | |||
60. [[Wingene]]<br /> | |||
61. [[Zedelgem]]<br /> | |||
62. [[Zonnebeke]]<br /> | |||
63. [[Zuienkerke]]<br /> | |||
64. [[Zwevegem]]<br /> | |||
| valign="top" |[[Bestand:West-VlaanderenGemeenten.png|600px]] | |||
|} | |||
=== Aangrenzende provincies === | |||
{{Tabel windroos | |||
| titel=Aangrenzende provincies | |||
| NW= [[Noordzee]] | |||
| N= | |||
| NO= [[Zeeland (provincie)|Zeeland]] | |||
| W= | |||
| O= [[Oost-Vlaanderen]] | |||
| ZW= | |||
| Z= [[Noorderdepartement|Frans-Vlaanderen]] | |||
| ZO= [[Henegouwen]] | |||
}} | |||
== Cultuur == | |||
=== Taal === | |||
De officiële taal is het [[Nederlands]]. Tegen de taalgrens liggen echter de [[faciliteitengemeente]]n [[Spiere-Helkijn]] en [[Mesen]], waar Franstaligen ook in hun eigen taal geholpen kunnen worden. | |||
=== Dialect === | |||
In de provincie wordt het typisch [[West-Vlaams]] dialect algemeen als omgangstaal gebruikt. Het West-Vlaams is de levendigste en meest gebruikte streektaal van België<ref>Devos en Vandekerckhove (2005): pp. 144 vv.</ref>, hoewel ook dit dialect (sinds enkele jaren) bij de jongste generatie in verval is. | |||
=== Media === | |||
{{Zie hoofdartikel|Lijst van West-Vlaamse lokale omroepen}} | |||
== Religie en levensbeschouwing == | |||
De [[Rooms-Katholieke Kerk|rooms-katholieke]] [[parochie (kerk)|parochies]] in de provincie vallen onder het [[bisdom Brugge]]. De [[patroonheilige]] van de provincie is [[Donatianus van Reims|Sint-Donaas]]. | |||
== Mobiliteit == | |||
=== Openbaar vervoer === | |||
Het openbaar vervoer in de provincie West-Vlaanderen is vooral naar en vanuit de steden [[Brugge]] en [[Kortrijk]] georganiseerd. Zowel het busvervoer in de provincie en de steden als de [[kusttram]] worden geëxploiteerd door de [[Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn]]. Het [[spoorweg]]vervoer wordt daarentegen op federaal niveau door de [[Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen]] georganiseerd. | |||
== Politiek == | |||
=== Structuur === | |||
{| class="wikitable" style="font-size:74%; text-align:center;" | |||
!colspan="2" | {{BE-vlag|West-Vlaanderen}} ||[[Supranationalisme|Supranationaal]] || colspan="2" | [[staat|Nationaal]] || [[Gemeenschap (België)|Gemeenschap]] || [[Gewesten van België|Gewest]] || [[Provincies van België|Provincie]] || [[Arrondissement]] || [[Provinciedistrict]] || [[Kieskanton|Kanton]] || [[Belgische gemeente|Gemeente]] || [[Stadsdistrict|District]] | |||
|- | |||
! rowspan="3" ! style="font-size:75%;" | Administratief!!Niveau | |||
| {{EU}} ||colspan="2" | {{BE}} || colspan="2" | {{BE-vlag|Vlaanderen}} || {{BE-vlag|West-Vlaanderen}} || colspan="3" | [[Arrondissement Brugge|Brugge]], [[Arrondissement Diksmuide|Diksmuide]], [[Arrondissement Oostende|Oostende]],<br />[[Arrondissement Roeselare|Roeselare]], [[Arrondissement Tielt|Tielt]], [[Arrondissement Kortrijk|Kortrijk]], [[Arrondissement Ieper|Ieper]] en [[Arrondissement Veurne|Veurne]] || 64 || - | |||
|- | |||
! Bestuur | |||
|''[[Europese Commissie]]''||colspan="2" | ''[[Belgische regering]]''|| colspan="2" | ''[[Vlaamse regering]]''|| colspan="4" | ''[[Deputatie]]'' ||''[[College van burgemeester en schepenen|Gemeentebestuur]]''||''[[Districtscollege]]'' | |||
|- | |||
! Raad | |||
|''[[Europees Parlement]]''|| ''[[Kamer van Volksvertegenwoordigers|Kamer van<br />Volksvertegenwoordigers]]''|| colspan="3" | ''[[Vlaams Parlement]]'' || colspan="4" | ''[[Provincieraad]]'' || ''[[Gemeenteraad]]'' || ''[[districtsraad (België)|Districtsraad]]'' | |||
|- | |||
!colspan="2"|[[Kiesomschrijving]] | |||
||[[Vlaamse Gemeenschap|Nederlands Kiescollege]]||colspan="4"|[[Kieskring West-Vlaanderen]]||[[Kiesarrondissement Brugge|Brugge]]<br />[[Kiesarrondissement Kortrijk-Ieper|Kortrijk-Ieper]]<br />[[Kiesarrondissement Oostende-Veurne-Diksmuide|Oostende-Veurne-Diksmuide]]<br />[[Kiesarrondissement Roeselare-Tielt|Roeselare-Tielt]] || colspan="2"|8||26||64|| - | |||
|- | |||
!colspan="2"|[[Verkiezingen in België|Verkiezing]] | |||
| ''[[Europese Parlementsverkiezingen|Europese]]''||colspan="2" | ''[[Belgische federale verkiezingen|Federale]]''|| colspan="2" | ''[[Vlaamse verkiezingen|Vlaamse]]''|| colspan="4" | ''[[provincieraadsverkiezingen|Provincieraads-]]'' || ''[[gemeenteraadsverkiezingen|Gemeenteraads-]]'' || ''[[districtsraadsverkiezingen|Districtsraads-]]'' | |||
|} | |||
=== Gouverneurs === | |||
{{Zie hoofdartikel|Lijst van gouverneurs van West-Vlaanderen}} | |||
=== Deputatie === | |||
Het dagelijks bestuur is in handen van de [[deputatie]]. Die telt 6 leden en wordt voorgezeten door de [[provinciegouverneur]], sinds 2012 [[Carl Decaluwe]]. De provincie werd bestuurd door een coalitie van [[CD&V]] / [[N-VA]] en [[Socialistische Partij Anders|sp.a]] voor de periode 2007-2012. Voor 2013-2018 is dit een coalitie tussen CD&V, sp.a en Open Vld. | |||
=== Provincieraad === | |||
De [[provincieraad]] van West-Vlaanderen telt 84 zetels tot eind 2012. Vanaf 2013 telt hij er nog maar 72. | |||
==== Provinciedistricten ==== | |||
Door het provinciedecreet van 2011<ref>[http://codex.vlaanderen.be/Portals/Codex/documenten/1020561.html Het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011, codex.vlaanderen.be]</ref> werd vanaf de provincieraadsverkiezingen 2012 de provincie opgedeeld in 4 [[kiesarrondissement]]en en 7 [[provinciedistrict]]en: | |||
{| class="wikitable" | |||
! Kiesarrondissementen!!Provinciedistrict !! Zetels | |||
|- | |||
| [[Kiesarrondissement Brugge|Brugge]]||[[Provinciedistrict Brugge|Brugge]]|| 17 | |||
|- | |||
| rowspan=2|[[Kiesarrondissement Kortrijk-Ieper|Kortrijk-Ieper]]||[[Provinciedistrict Ieper|Ieper]]|| 7 | |||
|- | |||
| [[Provinciedistrict Kortrijk|Kortrijk]]|| 17 | |||
|- | |||
| rowspan=2|[[Kiesarrondissement Oostende-Veurne-Diksmuide|Oostende-Veurne-Diksmuide]]||[[Provinciedistrict Oostende|Oostende]]|| 9 | |||
|- | |||
| [[Provinciedistrict Veurne-Diksmuide|Veurne-Diksmuide]] || 7 | |||
|- | |||
| rowspan=2|[[Kiesarrondissement Roeselare-Tielt|Roeselare-Tielt]]||[[Provinciedistrict Roeselare|Roeselare]] || 9 | |||
|- | |||
| [[Provinciedistrict Tielt|Tielt]] || 6 | |||
|- | |||
| '''TOTAAL''' || ||'''72''' | |||
|} | |||
==== Verkiezingsuitslagen ==== | |||
De uitslagen van de provincieraadsverkiezingen sinds 1994: | |||
{| class="wikitable" style="text-align: right;" | |||
! rowspan="2" | Partij | |||
! colspan="3" | 9-10-1994 | |||
! colspan="3" | [[Belgische gemeente-, districts- en provincieraadsverkiezingen 2000|8-10-2000]] | |||
! colspan="3" | [[Belgische gemeente-, districts- en provincieraadsverkiezingen 2006|8-10-2006]] | |||
! colspan="3" | [[Belgische gemeente-, districts- en provincieraadsverkiezingen 2012|14-10-2012]] | |||
|- | |||
! Stemmen !! {{afkorting|Perc.|Percentage}} !! Zetels | |||
! Stemmen !! {{afkorting|Perc.|Percentage}} !! Zetels | |||
! Stemmen !! {{afkorting|Perc.|Percentage}} !! Zetels | |||
! Stemmen !! {{afkorting|Perc.|Percentage}} !! Zetels | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]], vroeger CVP | |||
| 268.941 || 36,87% || 40 | |||
| 256.949 || 33,63% || 33 | |||
| || || | |||
| 218.204 || 27,6% || 21 | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[CD&V]]-[[N-VA]] | |||
| || || | |||
| || || | |||
| 300.536 || 37,64% || 36 | |||
| || || | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[N-VA]] | |||
| || || | |||
| || || | |||
| || || | |||
| 200.171 || 25,3% || 20 | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Vlaams Belang|VB]] | |||
| 50.703 || 6,95% || 3 | |||
| 81.657 || 10,69% || 5 | |||
| 139.569 || 17,48% || 14 | |||
| 60.995 || 7,7% || 5 | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|VLD]]-[[Vivant]] | |||
| || || | |||
| || || | |||
| 133.836 || 16,76% || 14 | |||
| || || | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|Open Vld]], vroeger VLD | |||
| 130.502 || 17,89% || 15 | |||
| 157.105 || 20,56% || 20 | |||
| || || | |||
| 105.798 || 13,4% || 10 | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Vivant]] | |||
| || || | |||
| 6.775 || 0,89% || 0 | |||
| || || | |||
| || || | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Socialistische Partij Anders|sp.a]]-[[VlaamsProgressieven|Spirit]] | |||
| || || | |||
| || || | |||
| 159.958 || 20,04% || 18 | |||
| || || | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Socialistische Partij Anders|sp.a]], vroeger SP | |||
| 141.320 || 19,37% || 20 | |||
| 143.936 || 18,84% || 18 | |||
| || || | |||
| 124.857 || 15,8% || 12 | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Groen (partij)|Groen]] | |||
| 57.163 || 7,84% || 4 | |||
| 60.288 || 7,89% || 4 | |||
| 53.969 || 6,76% || 2 | |||
| 59.121 || 7,5% || 4 | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Partij van de Arbeid van België|PVDA+]] | |||
| 3.621 || 0,5% || 0 | |||
| 2.286 || 0,30% || 0 | |||
| 4.172 || 0,52% || 0 | |||
| 10.288 || 1,3% || 0 | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[Piratenpartij]] | |||
| || || | |||
| || || | |||
| || || | |||
| 8.643 || 1,1% || 0 | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[VU&ID]] | |||
| 48.706 || 6.68% || 2 | |||
| 51.275 || 6,71% || 4 | |||
| || || | |||
| || || | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | [[VCD]] | |||
| || || | |||
| || || | |||
| || || | |||
| 1.126 || 0,1% || 0 | |||
|- | |||
| style="text-align: left" | Andere Partijen | |||
| colspan="3" | onbekend | |||
| 3.769 || 0,50% || 0 | |||
| 6.313 || 0,70% || 0 | |||
| || || | |||
|- | |||
! Totaal aantal zetels !! !! !! 84 !! !! !! 84 !! !! !! 84 !! !! !! 72 | |||
|} | |||
==== Voorzitter provincieraad ==== | |||
* ...... | |||
* 1898 - 1913: [[Edmond Van Hee]] | |||
* 1913 - 1921: [[René Fraeys]] | |||
* 1921 - 1926: [[Henri Brutsaert]] | |||
* 1927 - 1932: [[Arthur Mayeur]] | |||
* 1932 - 1962: [[Alfred Ronse jr.]] | |||
* 1963 - 1977: [[Jan-Baptist de Gheldere]] | |||
* 1977 - 1985: [[Stefaan Dousy]] | |||
* 1985 - 2002: [[Henri d'Udekem d'Acoz]] | |||
* 2002 - 2012: [[Jean-Emmanuel de Bethune]] | |||
* 2012 - heden: [[Eliane Spincemaille]] | |||
== Justitie == | |||
=== Assisenhof === | |||
Per provincie wordt er een [[assisenhof]] georganiseerd. Het is een rechtscollege dat belast is met het vonnissen van ''misdaden'', politieke delicten en drukpersdelicten (uitgezonderd diegene in verband met [[xenofobie]] en [[racisme]]). Een hof van assisen bestaat uit twee afzonderlijke organen, namelijk 'het hof', dat bestaat uit een voorzitter, raadsheer in het [[Hof van Beroep (België)|Hof van Beroep]], en uit twee assessoren (bijzitters), rechters in de [[rechtbank van eerste aanleg]] en de jury. Deze volksjury van twaalf gezworenen wordt bij elk proces opnieuw samengesteld. Tegen de uitspraak of het ''arrest'' van een assisenhof kan men niet in beroep gaan. Wel kan men in geval van procedurefouten ''in cassatie'' gaan bij het [[Hof van Cassatie]]. [[Procureur-generaal]] is [[Anita Harrewyn]] van het [[gerechtelijk gebied Gent]]. | |||
=== Structuur === | |||
{| class="wikitable" style="font-size:80%;" | |||
!colspan="1" | {{BE-vlag|West-Vlaanderen}} ||[[Supranationalisme|Supranationaal]]||colspan="4" | [[staat|Nationaal]]||[[Gerechtelijk gebied]]||[[Provincie]]s ||colspan="2" |[[Gerechtelijk arrondissement|Arrondissementen]]||[[gerechtelijk kanton|Kantons]] | |||
|- align="center" | |||
| '''Gebied'''||''{{EU}}''||colspan="4" | {{BE}} ||[[gerechtelijk gebied Gent|Gent]]|| {{BE-vlag|West-Vlaanderen}} || colspan="2" |''[[Gerechtelijk arrondissement Ieper|Ieper]], [[Gerechtelijk arrondissement Veurne|Veurne]], [[Gerechtelijk arrondissement Brugge|Brugge]]<br />en [[Gerechtelijk arrondissement Kortrijk|Kortrijk]]'' || 20 | |||
|- align="center" | |||
| '''[[Sociaal recht]]'''||rowspan="4" | ''[[Hof van Justitie van de Europese Unie|Hof van Justitie]]'' || rowspan="4" colspan="4" | ''[[Hof van Cassatie]]'' ||colspan="2" | ''[[Arbeidshof]]''|| colspan="5" |''[[Arbeidsrechtbank]]'' | |||
|- align="center" | |||
| '''[[Handelsrecht]]''' || rowspan="2" colspan="2" | ''[[Hof van beroep (België)|Hof van Beroep]]''|| colspan="2" | [[Rechtbank van koophandel|Rechtbank van Koophandel]]||colspan="3" | [[Vredegerecht]] | |||
|- align="center" | |||
| '''[[Burgerlijk recht]]'''|| rowspan="2" colspan="2" | ''[[Rechtbank van eerste aanleg]]'' || rowspan="2" colspan="4" | [[Vredegerecht]] / [[Politierechtbank]] | |||
|- align="center" | |||
| '''[[Strafrecht]]''' || ''[[Hof van beroep (België)|Hof van Beroep]]''|| ''[[Assisenhof]]'' | |||
|} | |||
== Zie ook == | |||
* [[Lijst van onroerend erfgoed in West-Vlaanderen|Lijsten van onroerend erfgoed in West-Vlaanderen]] | |||
== Externe links == | |||
* [http://www.west-vlaanderen.be Website van de provincie West-Vlaanderen] | |||
{{Wikidata|Q1113}} | |||
{{Commonscat|West Flanders}} | |||
{{Appendix}} | |||
{{Navigatie bestuurlijke indeling België}} | |||
{{Coor title dms|51|00|0|N|3|00|0|E|region:BE_type:adm1st}} | |||
[[Categorie:West-Vlaanderen| ]] | |||
[[Categorie:NUTS-2-regio]] |
Huidige versie van 4 jun 2016 om 17:38
Provincie van België | ||||
| ||||
Gewest | Vlaanderen | |||
Hoofdstad | Brugge | |||
Oppervlakte | 3.144 km² | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
1.159.366 (01/01/2010) 49,29% 50,71% 369 inw./km² | |||
Leeftijdsopbouw 0–17 jaar 18–64 jaar 65 jaar en ouder |
(1-1-2008) 19,05% 60,95% 20,00% | |||
Buitenlanders | 2,48% (01/01/2008) | |||
Gouverneur | Carl Decaluwe | |||
Gemiddeld inkomen | 14.753 euro/inw. (2007) | |||
Werkloosheidsgraad | 5,53% (jan. 2009) | |||
NIS-code | 30000 | |||
ISO 3166 | BE-VWV | |||
Website | www.west-vlaanderen.be | |||
|
De provincie West-Vlaanderen is een van de vijf provincies van het Vlaams Gewest en een van de tien provincies van België. Het is de meest westelijk gelegen provincie in Vlaanderen.
Toponymie
Het toponiem West-Vlaanderen bestaat uit twee delen, namelijk west en Vlaanderen.
- West verwijst naar de westelijke ligging ten overstaan van Oost-Vlaanderen.
- Vlaanderen verwijst naar het historische graafschap Vlaanderen. De naam Vlaanderen dook voor het eerst op in 358, toen de Franken Vlaanderengouw of pagus Flandrensis van de Romeinen onder het beheer kregen.
Een pagus is een gouw. Het was een soort (klein) graafschap. Iets kleiner dan een arrondissement, maar groter dan een kanton. De Latijnse toenaam Flandrensis verwijst naar het kenmerkende schorre en slib van de streek. Pagus Flandrensis was een kustgebied met grote getijdengeulen en groene schorren waarin schapenboeren leefden, al dan niet op terpen.[1] Het gebied strekte zich uit rond Brugge tussen IJzer en Zwin en ontwikkelde zich in de volgende eeuwen tot het belangrijke Graafschap Vlaanderen.
Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van Vlaanderen en West-Vlaanderen (1713) voor de hoofdartikels over dit lemma |
Onder de Franse bezetting werd het graafschap Vlaanderen opgeheven en werden uit het gebied twee Franse departementen gevormd. Het westelijke deel van Vlaanderen werd het Leiedepartement (département de la Lys). Na de geallieerde bevrijding van 1815 werd dit departement de Nederlandse provincie West-Vlaanderen en vervolgens in 1830 na de Belgische afscheiding de Belgische provincie met deze naam. Na de vastlegging van de taalgrens in 1962 verloor de provincie de huidige Henegouwse gemeenten Komen en Moeskroen.
Geografie
West-Vlaanderen is de enige Belgische provincie die aan de kust gelegen is. Het westelijke en noordelijke deel van de provincie bestaat hoofdzakelijk uit de vlakke Polders, in het westen doorsneden door de rivier de IJzer, die in Nieuwpoort in de zee uitmondt. Het binnenland is minder vlak, en in het zuiden bevindt zich het West-Vlaams Heuvelland, met als hoogste top de Kemmelberg (156 m). Het zuidoosten van de provincie wordt doorsneden door de rivier de Leie, die verder naar Oost-Vlaanderen stroomt. In het uiterste zuidoosten wordt de provinciegrens door de Schelde gevormd.
- Hoogste punt: Kemmelberg (156 m)
- Belangrijkste waterlopen: IJzer, Leie, Mandel
West-Vlaanderen is de enige Vlaamse provincie die aan twee buurlanden grenst, zowel aan Frankrijk als aan Nederland.
Qua oppervlakte is de provincie de grootste in het Vlaams Gewest en de op vier na grootste in België.
Stedelijke gebieden beslaan 22,8% van de kadastrale oppervlakte, land- en tuinbouwgebied zo'n 68%. Dit laatste zorgt dan ook voor een relatief open en landelijk karakter, voornamelijk in de Westhoek. De provincie wordt niet gedomineerd door één grote stad, maar kent een stedenpatroon dat relatief evenwichtig over de vier regionale steden Brugge, Kortrijk, Oostende en Roeselare is verspreid, met de kleinere steden, zoals Ieper, Waregem en Veurne, er tussenin. Vooral Brugge in het noorden en Kortrijk in het zuiden gelden als belangrijkste aantrekkingspolen. Het zuiden van de provincie staat echter ook onder toenemende invloed van de metropool Rijsel, maar de staatsgrens en het taalverschil remmen deze vooralsnog wat af.
Administratieve indeling
Arrondissementen
Administratieve arrondissementen
Gerechtelijke arrondissementen
Tot 31 maart 2014 telde West-Vlaanderen 4 gerechtelijke arrondissementen. Op 1 april 2014 werden de gerechtelijke arrondissementen herschikt en is West-Vlaanderen één gerechtelijk arrondissement.
Kantons
(*) Deze kantons zijn zetel van een gerechtelijk kanton.
Gemeenten
Gemeenten met een stadstitel hebben "(stad)" achter de naam
Aangrenzende provincies
Aangrenzende provincies | ||
---|---|---|
Noordzee | Zeeland | |
Oost-Vlaanderen | ||
Frans-Vlaanderen | Henegouwen |
Cultuur
Taal
De officiële taal is het Nederlands. Tegen de taalgrens liggen echter de faciliteitengemeenten Spiere-Helkijn en Mesen, waar Franstaligen ook in hun eigen taal geholpen kunnen worden.
Dialect
In de provincie wordt het typisch West-Vlaams dialect algemeen als omgangstaal gebruikt. Het West-Vlaams is de levendigste en meest gebruikte streektaal van België[2], hoewel ook dit dialect (sinds enkele jaren) bij de jongste generatie in verval is.
Media
Zie Lijst van West-Vlaamse lokale omroepen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Religie en levensbeschouwing
De rooms-katholieke parochies in de provincie vallen onder het bisdom Brugge. De patroonheilige van de provincie is Sint-Donaas.
Mobiliteit
Openbaar vervoer
Het openbaar vervoer in de provincie West-Vlaanderen is vooral naar en vanuit de steden Brugge en Kortrijk georganiseerd. Zowel het busvervoer in de provincie en de steden als de kusttram worden geëxploiteerd door de Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn. Het spoorwegvervoer wordt daarentegen op federaal niveau door de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen georganiseerd.
Politiek
Structuur
Gouverneurs
Zie Lijst van gouverneurs van West-Vlaanderen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Deputatie
Het dagelijks bestuur is in handen van de deputatie. Die telt 6 leden en wordt voorgezeten door de provinciegouverneur, sinds 2012 Carl Decaluwe. De provincie werd bestuurd door een coalitie van CD&V / N-VA en sp.a voor de periode 2007-2012. Voor 2013-2018 is dit een coalitie tussen CD&V, sp.a en Open Vld.
Provincieraad
De provincieraad van West-Vlaanderen telt 84 zetels tot eind 2012. Vanaf 2013 telt hij er nog maar 72.
Provinciedistricten
Door het provinciedecreet van 2011[3] werd vanaf de provincieraadsverkiezingen 2012 de provincie opgedeeld in 4 kiesarrondissementen en 7 provinciedistricten:
Kiesarrondissementen | Provinciedistrict | Zetels |
---|---|---|
Brugge | Brugge | 17 |
Kortrijk-Ieper | Ieper | 7 |
Kortrijk | 17 | |
Oostende-Veurne-Diksmuide | Oostende | 9 |
Veurne-Diksmuide | 7 | |
Roeselare-Tielt | Roeselare | 9 |
Tielt | 6 | |
TOTAAL | 72 |
Verkiezingsuitslagen
De uitslagen van de provincieraadsverkiezingen sinds 1994:
Partij | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006 | 14-10-2012 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen | Perc. | Zetels | Stemmen | Perc. | Zetels | Stemmen | Perc. | Zetels | Stemmen | Perc. | Zetels | |
CD&V, vroeger CVP | 268.941 | 36,87% | 40 | 256.949 | 33,63% | 33 | 218.204 | 27,6% | 21 | |||
CD&V-N-VA | 300.536 | 37,64% | 36 | |||||||||
N-VA | 200.171 | 25,3% | 20 | |||||||||
VB | 50.703 | 6,95% | 3 | 81.657 | 10,69% | 5 | 139.569 | 17,48% | 14 | 60.995 | 7,7% | 5 |
VLD-Vivant | 133.836 | 16,76% | 14 | |||||||||
Open Vld, vroeger VLD | 130.502 | 17,89% | 15 | 157.105 | 20,56% | 20 | 105.798 | 13,4% | 10 | |||
Vivant | 6.775 | 0,89% | 0 | |||||||||
sp.a-Spirit | 159.958 | 20,04% | 18 | |||||||||
sp.a, vroeger SP | 141.320 | 19,37% | 20 | 143.936 | 18,84% | 18 | 124.857 | 15,8% | 12 | |||
Groen | 57.163 | 7,84% | 4 | 60.288 | 7,89% | 4 | 53.969 | 6,76% | 2 | 59.121 | 7,5% | 4 |
PVDA+ | 3.621 | 0,5% | 0 | 2.286 | 0,30% | 0 | 4.172 | 0,52% | 0 | 10.288 | 1,3% | 0 |
Piratenpartij | 8.643 | 1,1% | 0 | |||||||||
VU&ID | 48.706 | 6.68% | 2 | 51.275 | 6,71% | 4 | ||||||
VCD | 1.126 | 0,1% | 0 | |||||||||
Andere Partijen | onbekend | 3.769 | 0,50% | 0 | 6.313 | 0,70% | 0 | |||||
Totaal aantal zetels | 84 | 84 | 84 | 72 |
Voorzitter provincieraad
- ......
- 1898 - 1913: Edmond Van Hee
- 1913 - 1921: René Fraeys
- 1921 - 1926: Henri Brutsaert
- 1927 - 1932: Arthur Mayeur
- 1932 - 1962: Alfred Ronse jr.
- 1963 - 1977: Jan-Baptist de Gheldere
- 1977 - 1985: Stefaan Dousy
- 1985 - 2002: Henri d'Udekem d'Acoz
- 2002 - 2012: Jean-Emmanuel de Bethune
- 2012 - heden: Eliane Spincemaille
Justitie
Assisenhof
Per provincie wordt er een assisenhof georganiseerd. Het is een rechtscollege dat belast is met het vonnissen van misdaden, politieke delicten en drukpersdelicten (uitgezonderd diegene in verband met xenofobie en racisme). Een hof van assisen bestaat uit twee afzonderlijke organen, namelijk 'het hof', dat bestaat uit een voorzitter, raadsheer in het Hof van Beroep, en uit twee assessoren (bijzitters), rechters in de rechtbank van eerste aanleg en de jury. Deze volksjury van twaalf gezworenen wordt bij elk proces opnieuw samengesteld. Tegen de uitspraak of het arrest van een assisenhof kan men niet in beroep gaan. Wel kan men in geval van procedurefouten in cassatie gaan bij het Hof van Cassatie. Procureur-generaal is Anita Harrewyn van het gerechtelijk gebied Gent.
Structuur
Zie ook
Externe links
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met West Flanders op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
Bestuurlijke indeling van België |
---|