Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Chinese kalender
De Chinese kalender is een lunisolaire kalender, die net als bijvoorbeeld de Hebreeuwse kalender elementen van een maankalender en van een zonnekalender in zich verenigt. Sinds 1949 gebruikt men in China officieel de gregoriaanse kalender.[1] De Chinese lunisolaire kalender wordt daarnaast nog gebruikt om Chinese feestdagen zoals het Chinees nieuwjaar, voorjaars- en herfstfeest aan te geven, en bij de astrologie. Omdat elke maand de maancyclus volgt, wordt hij ook gebruikt om de maanfases aan te geven.
| Traditioneel Chinees: | 農曆 |
| Vereenvoudigd Chinees: | 农历 |
| Pinyin: | nónglì |
| Kantonees: | nung4 lik6 |
| Vertaling: | landbouwkalender |
| Andere tekens: | Wangli 黃历, |
| Huangli 皇历, Xiali 夏历, Yangli 阳历 |
De Chinese kalender staat onder andere vermeld in Chinese scheurkalenders en tongsings. Chinese kranten, zoals Sing Tao Daily en Kanzhongguo vermelden ook de Chinese datum naast de westerse datum.
Er bestaan verschillende Chinese jaartellingen.
Regels
Sinds de kalenderhervorming van 1645, die doorgevoerd werd met de hulp van de jezuiëten (Adam Schall von Bell), volgt de Chinese kalender de volgende vijf regels:
- Als referentiepunt dient de 120e oostelijke meridiaan (geografie) (Peking / Beijing : 116° 25' O).
- De dag begint om middernacht.
- De eerste dag van de maand is altijd waarop de dag nieuwe maan valt.
- De winterzonnewende van het noordelijk halfrond valt gedurende de elfde maand.
- Wanneer een schrikkelmaand nodig is, wordt de eerste maand tussen twee winterzonnenwenden, waarop geen Zhōngqì 中氣 valt (1/12 van een tropisch jaar), een schrikkelmaand. De schrikkelmaand krijgt hetzelfde nummer als de maand ervoor.
De 12 jaarindelingen (節氣) met hun Zhōngqì (中氣)
Aan elke maand worden twee jaarindelingen toegewezen; de tweede ervan is de zhōngqì (de ’centrale’ jaarindeling). Achter de maanden staan tussen haakjses de ’aardtakken’.
| 月份 | 節氣（節） | 中氣（氣） |
|---|---|---|
| 1e maand 正月 （寅） | 立春 Lìchūn – Lentebegin (3–5 februari) | 雨水 Yǔshuǐ – Regenwater (18–20 februari) |
| 2e maand 二月 （卯） | 驚蟄 Jīngzhé – Ontwaken van de insecten (5–7 maart) | 春分 Chūnfēn – Lente-equinox (20–22 maart) |
| 3e maand 三月 （辰） | 清明 Qīngmíng – Heldere klaarte (helder licht) (4–6 april) | 穀雨 Gǔyǔ – Graanregen (Zaadregen) (19–21 april) |
| 4e maand 四月 （巳） | 立夏 Lìxià – Zomerbegin (5–7 mei) | 小滿 Xiǎomǎn – Kleine volheid (20–22 mei) |
| 5e maand 五月 （午） | 芒種 Mángzhòng – Korrels met baarden (5–7 juni) | 夏至 Xiàzhì – Zomeraankomst (21–22 juni) |
| 6e maand 六月 （未） | 小暑 Xiǎoshǔ – Kleine hitte (6–8 juli) | 大暑 Dàshǔ – Grote hitte (22–24 juli) |
| 7e maand 七月 （申） | 立秋 Lìqiū – Herfstbegin (7–9 augustus) | 處暑 Chǔshǔ – Einde van de hitte (22–24 augustus) |
| 8e maand 八月 （酉） | 白露 Baílù – Witte dauw (7–9 september) | 秋分 Qiūfēn – herfstequinox (22–24 september) |
| 9e maand 九月 （戌） | 寒露 Hánlù – Koude dauw (8–9 oktober) | 霜降 Shuāngjiàng – Vallende rijp (23–24 oktober) |
| 10e maand 十月 （亥） | 立冬 Lìdōng – Winterbegin (7–8 november) | 小雪 Xiǎoxuě – Matige sneeuw (22–23 november) |
| 11e maand 十一月 （子） | 大雪 Dàxuě – Grote sneeuw (6–8 december) | 冬至 Dōngzhì – Winteraankomst (21–23 dezember, winterzonnewende) |
| 12e maand 十二月 （-丑-） | 小寒 Xiǎohán – Matige kou (5–7 januari) | 大寒 Dàhán – Grote kou (20–21 januar) |
De twaalf Zhōngqì delen teilen die ecliptica op in twaalf delen van elk 30°. De zonnewenden en de equinoxen zijn vier van deze Zhōngqì. De gemiddelde tijd tussen twee Zhōngqì bedraagt dus een twaalfde van een tropisch jaar: 30,43685 dagen, en is iets langer dan de gemiddelde synodische maand van 29,53059 dagen.
De berechnung van de Chinese kalender is ingewikkeld, omdat deze niet gebaseerd is op gemiddelde waarden, maar op de nauwkeurige posities van de maan en de zon. Die tijd tussen twee Zhōngqì varieert tussen 29,44 en 31,44 dagen; de lengte van een synodische maand schommelt tussen 29,27 en 29,84 dagen. Daarom komt het in zeldzame gevallen voor, dat twee Zhōngqì in één maanmaand vallen, en er zijn ook maanden, waarin geen Zhōngqì valt, maar die toch geen schrikkelmaanden worden (schijnbare schrikkelmaanden).
Zie ook
- Chinese scheurkalender
- Chinese jaartelling
- lunisolaire kalender
- Chinese feestdagen die volgens de Chinese kalender gaan
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- Verwijzingen
- Chinese kalender & chronologie
- Regels voor de Chinese kalender
- De structuur van de Chinese kalender
- Chinese dierenriem Je eigen dier van de Chinese dierenriem bepalen door middel van je geboortedatum.
- Calendar Conversion
- Chinese Calendrics Windows software, converteert alle datums.
- Gregorian-Chinese calendar converterOnline: only for the republican age (after 1912)
- Tweeduizend jaar Chinese kalender omzetter (Chinees)
- Website van de Hong Kong Observatory
- Chinese Lunar Calendar 2006
- Artikel Islamic and Chinese Astronomy under the Mongols: a Little-Known Case of Transmission, door Živa Vesel. Van Dalen, Benno in : Yvonne Dold-Samplonius, Joseph W. Dauben, Menso Folkerts & Benno van Dalen, éds., From China to Paris. 2000 Years Transmission of Mathematical Ideas. Series: Boethius 46, Stuttgart (Steiner), 2002, pp. 327-356., Abstracta Iranica, Volume 25, gepubliceerd op 15 maart 2006. pgehaald op 29 juli 2006
- º David Ewing Duncan, The Calendar, Londen, 1998, ISBN 1-85702-979-8, blz. vi
| Kalendersystemen |
|---|
|
In gebruik: Armeens • Assyrisch • Bahá'í • Berbers • Chinees • Ethiopisch • Georgisch • Gregoriaans • Hindoe • IJslands • Indiaas • Iraans • Islamitisch • Joods • Juliaans • Koptisch • Liturgisch • Maçonniek • Samaritaans • Thai • Tibetaans Oude kalenders: Attisch • Azteeks • Egyptisch • Georgisch • IJslands • Maya • Macedonisch • Quakers • (Frans) Republikeins • Romeins • Runen • Tabotkalender (rasta) Voorgestelde kalenders of kalenderhervormingen: Darische kalender • Maréchal-kalender • New Earth Calendar • Positivistenkalender • Sovjetisch Kalenderberekening: epacta • cyclus van Meton • gulden getal • indictie • martelaarsboekletter • zondagsletter • zonnecirkel Jaartelling: Ab Urbe Condita • Anno Diocletiani • Anno Mundi (Byzantijns) • Boeddhistisch • Christelijke jaartelling • Olympiade • Seleucidische jaartelling Verwante thema’s: Dionysische Paasperiode • juliaanse dag • oude Nederlandse maandnamen • schrikkeljaar |
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Earthly Branches op Wikimedia Commons.