Voormalige Nederlandse gemeenten A

	Werk in uitvoering
	Iemand is nog met dit artikel bezig. Kom later terug om het resultaat te bekijken.

Voormalige Nederlandse gemeenten Op alfabet

A - B - C - D - E - F

G - H - I - J - K - L

M - N - O - P - R - S

T - U - V - W - X Y Z

Per Provincie

Flevoland Friesland (Fryslân) Gelderland Groningen Limburg Noord-Brabant Noord-Holland Overijssel Utrecht Zeeland Zuid-Holland

Dit is een lijst van voormalige Nederlandse gemeenten die welke begint met de letter A. De lijst is bijgewerkt tot 1 januari 2012.

Zie ook het overzicht van naamswijzigingen en opheffingen van Nederlandse gemeenten per provincie.

Inleiding

Tot 1795 kende Nederland, destijds de Republiek, sterk uiteenlopende vormen van lokaal bestuur. Tijdens de Bataafse Republiek (1795-1806) werden naar Frans voorbeeld dorpen en steden gelijkgesteld in een nieuwe bestuursvorm met de naam gemeente. In de Staatsregeling des Bataafschen Volks van 1 mei 1798 werd de term gemeente voor het eerst gebruikt als aanduiding voor de plaatselijke besturen. Dit zorgde echter nog niet direct voor een systematische organisatie van het gemeentewezen of voor een systematische verdeling van het land in gemeenten. Het duurde tot in de loop van 1811 voordat de rechtspraak, de notariële taken en de waterschapstaken afzonderlijk waren georganiseerd. Pas vanaf toen kregen de gemeenten de plaats in het openbaar bestuur die ze nu ook nog hebben, zij het met aanvankelijk minder taken en bevoegdheden. Op 1 januari 1812 werd de eerste systematische indeling van kracht. In onderstaand overzicht zijn alle gemeenten opgenomen die op of na dat moment in Nederland hebben bestaan en die inmiddels niet meer als zelfstandige gemeente bestaan.

Overzicht

A'dam code	CBS code	Provincie	Gemeente	Alternatieve namen	Burge mees ters	Bestaan vanaf	Ontstaan uit	Bestaan tot	Opgegaan in	Opmerkingen
10531	1000 (647)	Zeeland	Aagtekerke	Aagtekerk	Lijst			01-07-1966	Mariekerke
10228		Gelderland	Aalst (Gelderland)		Lijst			01-01-1818	Poederoijen
11423	1001	Noord-Brabant	Aalst (Noord-Brabant)		Lijst			01-01-1923	Waalre
11020	0648	Zeeland	Aardenburg		Lijst			01-01-1995	Sluis-Aardenburg	Viel van 14-02-1814 tot 28-04-1814 onder speciaal bestuur, daarna tot 19-09-1814 onder de provincie Brabant
11242	1002	Zuid-Holland	Aarlanderveen	Aarlanderveen en Pulmot	Lijst			01-01-1918	Alphen aan den Rijn
10757	0739	Noord-Brabant	Aarle-Rixtel	Aarle; Aarle Rixtel; Aarle-Rikstel	Lijst			01-01-1997	Laarbeek
10439	0359	Noord-Holland	Abbekerk	Abbekerk en Lambertschaag; Abbekerk en Lambertshage	Lijst			01-01-1979	Noorder-Koggenland
11026	0481	Zuid-Holland	Abbenbroek		Lijst			01-01-1980	Bernisse
10712		Utrecht	Abcoude (Oud)		Lijst			01-01-1818	Abcoude-Proostdij (naamswijziging)	Viel tot 19-09-1814 onder de provincie Noord-Holland
10712	0305	Utrecht	Abcoude		Lijst	01-05-1941	Abcoude-Baambrugge, Abcoude-Proostdij	01-01-2011	De Ronde Venen
11184	1003	Utrecht	Abcoude-Baambrugge	Abcoude Baambrugge; Abkoude-Baambrugge; Abkoude-Baambrug; Baambrugge	Lijst	01-01-1818	Baambrugge (naamswijziging)	01-05-1941	Abcoude
10712	1004	Utrecht	Abcoude-Proostdij	Abcoude Proosdij; Abcoude Proostdij; Abcoude, Proostdij en Aasdom; Abcoude-Proosdij; Abcoude-Proostdij en Aasdom; Abkoude-Proosdij	Lijst	01-01-1818	Abcoude (Oud) (naamswijziging)	01-05-1941	Abcoude
11068		Utrecht	Abstede		Lijst	01-01-1818	Utrecht	01-08-1823	Utrecht
10946	1301	Zuid-Holland	Abtsregt	Absregt	Lijst	01-04-1817	Pijnacker	01-09-1855	Vrijenban
10141	1302	Utrecht	Achthoven (Montfoort)		Lijst	01-01-1818	Linschoten	08-09-1857	Linschoten
10524	1005	Utrecht	Achttienhoven (Utrecht)		Lijst	01-01-1818	Westbroek	01-01-1954	Westbroek
10972	1303	Zuid-Holland	Achttienhoven (Zuid-Holland)	Achttienhoven en de Bosch	Lijst	01-04-1817	Nieuwkoop	01-09-1855	Nieuwkoop
10013	1304	Zuid-Holland	Ackersdijk en Vrouwenregt	Ackersdijk; Ackersdijk c.a.	Lijst	01-04-1817	Pijnacker	01-09-1855	Vrijenban
10996	0001	Groningen	Adorp		Lijst			01-01-1990	Winsum
10999	0002	Groningen	Aduard	Adeward	Lijst			01-01-1990	Zuidhorn
10157	1006	Friesland	Aengwirden	Ængwirden; Engwirden	Lijst	01-10-1816	Tjalleberd (naamswijziging)	01-07-1934	Heerenveen
11015		Gelderland	Afferden (Gelderland)		Lijst			01-01-1818	Druten
10346	0360	Noord-Holland	Akersloot	Akersloot en Woude	Lijst			01-01-2002	Castricum
10140		Friesland	Akkrum		Lijst	01-01-1812		01-10-1816	Utingeradeel
10124	0477	Zuid-Holland	Albrandswaard (Oud)	Albrandswaard en Kijvelanden; Albranswaard	Lijst	01-04-1817	Poortugaal	01-01-1842	Poortugaal
10745		Noord-Brabant	Alem		Lijst			01-01-1821	Alem, Maren en Kessel
10495	1007	Noord-Brabant	Alem, Maren en Kessel	Alem; Alem c.a.	Lijst	01-01-1821	Alem; Maren; Kessel (Noord-Brabant)	01-01-1958	Lith; Maasdriel
10349	0483	Zuid-Holland	Alkemade		Lijst			01-01-2009	Kaag en Braassem
11053		Overijssel	Almelo (Oud)	Almeloo	Lijst			01-07-1818	Ambt Almelo; Stad Almelo
10001		Friesland	Almenum		Lijst	01-01-1812		01-10-1816	Barradeel; Franekeradeel
10788	0740	Noord-Brabant	Almkerk	Almkerk c.a.; Almkerk en Uitwijk	Lijst			01-01-1973	Woudrichem; Werkendam	Viel van 19-09-1814 tot 10-02-1815 onder de provincie Zuid-Holland
10517	1008	Zuid-Holland	Alphen (Zuid-Holland)	Alfen; Alphen en Rietveld	Lijst			01-01-1918	Alphen aan den Rijn
10995		Gelderland	Alphen (Gelderland)		Lijst			01-01-1818	Appeltern
10710	0741	Noord-Brabant	Alphen en Riel	Alfen (Noord-Brabant); Alfen en Riel; Alphen c.a.	Lijst			01-01-1997	Alphen-Chaam; Goirle
11065	1009	Overijssel	Ambt Almelo	Almelo (Ambt); Ambt Almeloo; Ambt-Almelo; Schoutambt Almelo	Lijst	01-07-1818	Almelo (Oud)	01-01-1914	Almelo
11400	0142	Overijssel	Ambt Delden	Ambt-Delden; Delden (Ambt); Schoutambt Delden	Lijst	01-07-1818	Delden	01-01-2001	Hof van Twente
10396	1010	Gelderland	Ambt Doetinchem	Ambt Deutekom; Ambt-Doetinchem; Doetinchem (Ambt)	Lijst	01-01-1818	Hummelo	01-01-1920	Doetinchem
10174	1011	Overijssel	Ambt Hardenberg	Ambt-Hardenberg; Hardenberg (Ambt); Schoutambt Hardenberg	Lijst	01-07-1818	Hardenberg (Oud)	01-05-1941	Hardenberg
10456	1679	Limburg	Ambt Montfort		Lijst	01-02-1994	Posterholt (naamswijziging)	01-01-2007	Roerdalen
11069	1012	Overijssel	Ambt Ommen	Ambt-Ommen; Ommen (Ambt); Schoutambt Ommen	Lijst	01-07-1818	Ommen (Oud)	01-05-1923	Ommen
11088	1013	Overijssel	Ambt Vollenhove	Ambt-Vollenhove; Schoutambt Vollenhove; Vollenhove (Ambt)	Lijst	01-07-1818	Vollenhove (Oud)	01-02-1942	Vollenhove
10922	0883	Limburg	Amby	Ambij	Lijst			01-07-1970	Maastricht
11349	0485	Zuid-Holland	Ameide		Lijst			01-01-1986	Zederik
11372	0306	Utrecht	Amerongen		Lijst			01-01-2006	Utrechtse Heuvelrug
10863	0486	Zuid-Holland	Ammerstol		Lijst	01-04-1817	Bergambacht	01-01-1985	Bergambacht
10151	0198	Gelderland	Ammerzoden	Amerzoden; Ammersooi; Ammersooien; Well en Ammerzoden	Lijst			01-01-1999	Maasdriel
10062	0884	Limburg	Amstenrade		Lijst			01-01-1982	Schinnen
10871	0742	Noord-Brabant	Andel	Andel c.a.; Op- en Neer-Andel	Lijst			01-01-1973	Woudrichem	Viel van 19-09-1814 tot 10-02-1815 onder de provincie Zuid-Holland
10822	0364	Noord-Holland	Andijk		Lijst			01-01-2011	Medemblik
11131	0199	Gelderland	Angerlo	Angerloo	Lijst			01-01-2005	Zevenaar
10158		Friesland	Anjum		Lijst	01-01-1812		01-10-1816	Oostdongeradeel
10936	1014 (365)	Noord-Holland	Ankeveen		Lijst	01-01-1818	Nederhorst den Berg	01-08-1966	Graveland (Noord-Holland), 's 's-Graveland (Noord-Holland)	Viel tot 01-10-1819 onder de provincie Utrecht
10787	0105	Drenthe	Anloo	Anlo	Lijst			01-01-1998	Aa en Hunze
10344	0366	Noord-Holland	Anna Paulowna	Anna-Paulowna	Lijst	01-08-1870	Zijpe	01-01-2012	Hollands Kroon
11296	0201	Gelderland	Appeltern	Altforst en Appeltern	Lijst			01-01-1984	Wamel
10202	0885	Limburg	Arcen en Velden	Arcen c.a.; Arsen	Lijst	01-01-1816	Velden (naamswijziging)	01-01-2010	Venlo
10079	0487	Zuid-Holland	Arkel	Arkel en Rietveld	Lijst	01-04-1817	Kedichem	01-01-1986	Giessenlanden
11419	0649	Zeeland	Arnemuiden	Arnemuiden c.a.; Arnemuiden met Nieuwerkerk en Mortière	Lijst			01-01-1997	Middelburg (Zeeland)
11440		Friesland	Arum		Lijst	01-01-1812		01-10-1816	Wonseradeel
11369	0488	Zuid-Holland	Asperen		Lijst			01-01-1986	Vuren
11373	0367	Noord-Holland	Assendelft		Lijst			01-01-1974	Zaanstad
11060		Friesland	Augustinusga		Lijst	01-01-1812		01-10-1816	Achtkarspelen
11147	0368	Noord-Holland	Avenhorn	Avenhorn en Oostmijzen	Lijst			01-01-1979	Wester-Koggenland
11190	0143	Overijssel	Avereest	Averreest	Lijst	01-07-1818	Ommen (Oud)	01-01-2001	Hardenberg
11289	0650	Zeeland	Axel	Aksel	Lijst			01-01-2003	Terneuzen	Viel van 14-02-1814 tot 28-04-1814 onder speciaal bestuur, daarna tot 19-09-1814 onder de provincie Brabant

Toelichting

Bovenstaand overzicht bevat de volgende kolommen:

• Amsterdamse code

Hier staat de Amsterdamse code vermeld die is toegekend aan de gemeente. Deze codering van gemeenten is ontwikkeld ten behoeve van historisch onderzoek.

• CBS-code.

Hier staat de CBS code vermeld die is toegekend aan de gemeente. Deze codering van gemeenten is initieel in 1966 door het CBS ontwikkeld en wordt onder meer toegepast in de Gemeentelijke basisadministratie van persoonsgegevens.

Er zijn 37 gemeenten aan welke voor hun opheffing een driecijferige code is toegekend en aan welke later, na hun opheffing, een viercijferige code is toegekend. De driecijferige code staat bij deze gemeenten tussen haakjes vermeld achter de nieuwere viercijferige code.

• Provincie

Hier staat de provincie vermeld waartoe de gemeente behoorde op dag vóór haar opheffing. Bij de gemeenten die zijn opgeheven in de periode dat Nederland in departementen was opgedeeld, dat wil zeggen vóór mei 1814 resp. wat betreft Limburg vóór oktober 1815, is de provincie vermeld waartoe de gemeente zou hebben behoord als deze in mei 1814 resp. oktober 1815 nog zou hebben bestaan. Wanneer een gemeente in de loop van de tijd ook tot andere provincies heeft behoord, dan staan in de kolom opmerkingen hierover nadere details.

• Gemeente

Hier staat de naam van de gemeente vemeld zoals deze in de opheffingswet was opgenomen (op enkele duidelijke fouten na), dan wel formeel of min of meer officieel gewijzigde gemeentenamen (waarbij de gemeente bleef bestaan).

Wanneer een gemeente is opgeheven en later onder dezelfde naam weer is opgericht (al dan niet hetzelfde grondgebied beslaand), komt deze gemeente twee maal voor, waarbij de naam voor de eerste bestaansperiode het achtervoegsel '(Oud)' heeft.

Wanneer een gemeentenaam in de loop van de tijd gebruikt is voor twee geheel verschillende gemeenten (al dan niet op hetzelfde moment), dan wordt deze gevolgd door een niet officiële nadere aanduiding ter onderscheid (vaak, maar niet altijd, de provincienaam) die niet behoort tot de officiële naam. Bijv. Aalst (Noord-Brabant) ter onderscheid van Aalst (Gelderland).

• Alternatieve namen

Hier staat een opsomming van naamsvarianten vermeld die in de loop van de tijd in diverse bronnen met betrekking tot de gemeente zijn gehanteerd.

• Burgemeesters

Hier staat een verwijzing vermeld naar een eventuele lijst van burgemeesters van de betreffende gemeente.

• Bestaan vanaf

Hier staat de datum vermeld waarop de gemeente is ontstaan. Wanneer deze kolom leeg is, wil dat zeggen dat deze datum ligt vóór 1 januari 1812.

• Ontstaan uit

Hier staat vermeld uit welke gemeente(n) de nieuwe gemeente is ontstaan, als dit heeft plaatsgevonden ná 1 januari 1812.

Toevoegingen nadien worden hier niet vermeld.

• Bestaan tot

Hier staat de datum vermeld van de eerste dag waarop de gemeente met deze naam niet meer bestond.

• Opgegaan in

Hier staat de naam vermeld van de (reeds bestaande of nieuwe) gemeente waarin de gemeente opging. Bij opsplitsingen staan meerdere namen vermeld.

• Opmerkingen

Hier staan eventuele aanvullende opmerkingen vermeld.

Zie ook

• Lijst van huidige Nederlandse gemeenten
• Lijst van huidige Nederlandse gemeenten per provincie
• Gemeentelijke herindeling in Nederland
• Lijst van voormalige Nederlandse gemeenten per provincie

Bronnen

• KNAW, Repertorium van Nederlandse gemeenten 1812–2006 (PDF, 1,4 MB)
• KNAW, Lijst met enkele errata en aanvullingen op het repertorium t/m 1-1-2009 PDF, 12 kB

Bronnen, noten en/of referenties

Noten