Celestinus V
Celestinus V | ||
Pietro Angelerio; Pietro del Morrone 1215 – 19 mei 1296 | ||
Zie Lijst van pausen | ||
Periode | 1294 | |
Voorganger | Nicolaas IV | |
Opvolger | Bonifatius VIII |
Pietro Angelerio, als kluizenaar bekend als Pietro del Morrone, (Isernia, 1215 - Fumone, 19 mei 1296) was een monnik, kluizenaar, en stichter van de kloosterorde van de celestijnen. In het jaar 1294 werd hij tot paus verkozen. Hij koos als pausnaam Celestinus V, in het Latijn luidt zijn naam Caelestinus of Coelestinus.
Familie
Zijn familie werd beschreven als „arm, maar eerlijke landbouwers met een diep geloof.” Na het overlijden van zijn vader werkte de jonge Pietro mee op het veld. Zijn moeder zag in hem meer dan een landbouwer of herder, en had een groot aandeel in het kiezen van zijn loopbaan. Toen hij zeventien was, werd hij een monnik in de orde van Sint-Benedictus. In het jaar 1239 begon hij te leven in een grot, Morrone. In het jaar 1244 richtte hij de orde van de celestijnen op. Deze waren gelieerd aan de radicale franciscanen, die gekant waren tegen de rijkdom en wereldlijke macht van de kerk.
Verkiezing tot paus
Na de dood van paus Nicolaas IV in april 1292, vergaderden de kardinalen zich in Perugia. Twee jaar later waren de kardinalen het nog steeds niet eens over de keuze van de volgende paus. Pietro, die de kardinalen als Benedictijns kluizenaar goed bekend was, stuurde hen een brief om hen te waarschuwen dat goddelijke wraak over hen zou komen als zij niet spoedig een nieuwe paus zouden kiezen.
Latino Malabranca, de oude decaan van het college van kardinalen, riep uit: „In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige geest, ik kies broeder Pietro di Morrone.” De kardinalen schaarden zich prompt achter Malabranca’s uitspraak. Toen men Pietro liet halen, weigerde hij het pauselijke ambt aan te nemen. Hij probeerde te vluchten tot een afvaardiging van kardinalen, vergezeld door de koningen van Napels en Hongarije, hem kon overtuigen. Hij werd verkozen op 5 juli 1294, op 79-jarige leeftijd, en werd op 29 augustus in Santa Maria di Collemaggio in de stad Aquila in de Abruzzo tot paus gekroond. Hij nam de naam Celestinus V aan.
Reputatie
Celestinus was opvallend anders dan zijn ambtgenoten in het laat dertiende-eeuwse pausdom, dat door rijkdom en politieke en juridische belangenverstrengeling werd verscheurd.
Celestinus V leek de ultieme vervulling van het verlangen naar een Papa Angelicus, een uitgesproken heilige en onwereldse paus die de kerk kon hervormen en ontdoen van politieke invloeden, en de wereld kon voorbereiden op de wederkomst van Jezus Christus. Waar directe voorgangers van Celestinus hun morele geloofwaardigheid op het spel hadden gezet door hun voornaamste spirituele wapens in te zetten voor politieke doeleinden, leek er nu sprake van een neutrale en uitgesproken charismatische paus.
Aftreden
Celestinus was echter niet opgewassen tegen de financiële en politieke complexiteiten van het pausambt, die hij niet met de voor hem gebruikelijke wapens van gebed en vasten het hoofd kon bieden. Zes maanden na zijn aantreden deed hij afstand van zijn ambt. Zijn abdicatietoespraak was geschreven door kardinaal Caetani, die hem als Bonifatius VIII zou opvolgen, en hem van advies had gediend met betrekking tot de rechtmatigheid van zijn aftreden. Caetani, die na de abdicatie van Celestinus vreesde voor een revolte van ’spirituele’ en hervormingsgezinde elementen in de kerk, wist de intussen naar zijn kluizenaarsbestaan teruggekeerde oude man spoedig op te sporen, om hem vervolgens tot aan zijn dood op tachtigjarige leeftijd onder erbarmelijke omstandigheden gevangen te houden.
Celestinus overleed op 19 mei 1296 een natuurlijke dood en werd op 5 mei 1313 heilig verklaard. Dante Alighieri ’strafte’ Celestinus V postuum voor zijn abdicatie door hem in zijn meesterwerk La Divina Commedia in de eerste cirkel van de hel te plaatsen, vanwege zijn ’grote weigering’.
Zie ook
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Coelestinus V op Wikimedia Commons.