Lijst van valse vrienden

Valse vrienden zijn woorden die in hun vorm of klank op een woord uit een andere taal lijken maar niet dezelfde betekenis hebben.

Dit kan zodanig zijn dat er bij de taalgebruiker verwarring ontstaat. Die verwarring uit zich in versprekingen, in vertaalfouten of in verkeerd begrijpen. Ze kan ook bewust gebruikt worden om een humoristisch effect te verkrijgen, bijvoorbeeld met meertalige woordspelingen.

Hieronder een lijst van valse vrienden.

Nederlands en andere talen

Afrikaans

aankondig niet alleen "aankondigen", ook "bekendmaken" (van iets dat er al is) en "afkondigen". aardig niet "aardig" maar "onaangenaam", "snaaks". Ook "aantrekkelijk". amper niet "nauwelijks" maar "bijna". amptelik niet "ambtelijk" maar "officieel". applikasie niet alleen "applicatie" maar ook "sollicitatie". biljoen niet "biljoen" maar "miljard" (zie ook korte en lange schaalverdeling). bloot niet "naakt" maar "slechts, alleen maar". braai niet "braden" maar "barbecueën". Verwant hieraan is braaivleis (niet "braadvlees" maar "barbecuevlees"). dadelik niet "straks" maar "onmiddellijk" (deze betekenis wordt soms ook in het Nederlands gebruikt). dam niet de "dam" van een stuwmeer maar het meer zelf. die niet "die" maar "de" of "het". dit niet "dit" maar "het" (persoonlijk voornaamwoord, 3e persoon enkelvoud, onzijdig). eland niet eland (Alces alces) maar elandantilope (Taurotragus oryx). hoof niet alleen "hoofd" (van een mens of een paard) maar ook "kop" (andere dieren). kaasburger In het Nederlands bevindt zich kaas in een burger, i.t.t. een cheeseburger. In het Afrikaans is een "kaasburger" een leenvertaling van "cheeseburger". De kaas zit onder of op het vlees. klaarkom niet "klaarkomen" maar "goed met iets of iemand kunnen opschieten". kombuis de "keuken", niet alleen op een schip maar ook in huis of een restaurant (letterlijk en figuurlijk). kop niet alleen hoofd van een dier maar ook van een mens (niet informeel). kophou niet "zijn kop houden", "zwijgen" maar "kalm blijven", "zich niet van de wijs laten brengen", "zijn kop erbij houden".

lemoen niet "limoen" maar "sinaasappel". lokasie niet "locatie" maar een type woongebied. Tegenwoordig wordt hiervoor, ook in het Afrikaans, het Engelse woord township gebruikt. na niet "na" maar "naar" (ná is na). net niet "zojuist" en niet alleen "precies" maar (ook) "slechts". neuk niet "geslachtsgemeenschap hebben" maar ek gaan jou neuk – ik ga je een klap verkopen hou op om met die stoel te neuk en eet jou kos – hou op met klieren met die stoel en eet je bord leeg jy neuk al weer stroomop, knapie – je gaat de verkeerde kant op, joh. parmantig eerder "brutaal" dan "zelfbewust" of "al te deftig". poes nooit een kat; schuttingwoord voor vagina. seekoei niet "zeekoe" maar "nijlpaard". skarminkel niet "mager mens of dier" maar "onbetrouwbaar, onguur persoon". triljoen niet "triljoen" maar "biljoen" (zie ook korte en lange schaalverdeling). vinnig niet "vinnig" maar "snel". visarend niet "visarend" (Pandion haliaetus) maar "Afrikaanse zeearend" (Haliaeetus vocifer). wat kan ook die of dat betekenen: ek sien 'n man, wat daar loop – ik zie een man die daar loopt.

Albanees

dyzet

niet "duizend" maar "veertig".

jo

niet "ja" maar "nee".

mokër

niet "mokerhamer" maar "molensteen".

pjepër

niet "peper" maar "meloen".

Arabisch

kalab

geen "kalf" maar een "hond"

rabbi

niet een "rabbi" maar "mijn Heer" (doorgaans God).

Deens

advisere niet "adviseren" maar "aankondigen", "melden", "op de hoogte brengen". agurk niet "augurk" maar "komkommer". ansvar niet "antwoord" maar "verantwoordelijkheid". artig niet "aardig" maar "welopgevoed". beklage niet "zich beklagen" maar "betreuren". bekvem niet "bekwaam" maar "comfortabel", "gerieflijk". belemre niet "belemmeren, versperren" maar "opzadelen, opschepen" (met iets), "lastig vallen". bonbon niet "bonbon" (praline) maar "zuurtje". bord niet "bord" maar "tafel". brutal niet "brutaal" maar "bruut". drops niet "dropje(s)" maar "snoepje". dåse niet "doos" maar "blikje". enkel niet "enkel" maar "simpel", "eenvoudig", "gemakkelijk". fare niet "varen" maar "racen", "jagen", "stormen". flink niet "flink" maar "aardig". flæsk niet (willekeurig) "vlees" maar specifiek "varkensvlees". forælder niet "voorouder" maar "ouder". gammel niet "gammel" maar "oud". klarlægge niet "klaarleggen" maar "uitleggen". klodsmajor niet "kletsmajoor" maar "klungel" of "sukkel". kludder niet "klodder" maar "rommel", "gedoe". kommune niet "commune" maar "gemeente". kreatur niet "creatuur" maar "stuk vee". lærling niet "leerling" maar "leerjongen". mulig niet "moeilijk" maar "mogelijk". nedrig niet "nederig" maar "laaghartig", "gemeen". ørlog niet "oorlog" maar alleen "oorlog op zee".

padde niet "pad" maar "amfibie". paprika niet "paprika" maar "paprikapoeder". prop niet "prop" maar "kurk". pukkel niet "pukkel" maar "bochel". rar niet "raar" maar "aardig", "mooi". rumpe niet "romp" maar "billen, achterwerk". seværdig niet "zeewaardig" maar "bezienswaardig". sjofel niet "sjofel" maar "obsceen", "schunnig". skoleinspektør niet "schoolinspecteur" maar "schoolhoofd". skubbe niet "schoppen" maar "duwen". skøn (enkel valse vriend in het noordelijk Nederlands) niet "schoon" (rein) maar "mooi". slikke niet "slikken" maar "likken". snabel niet "snavel" maar "slurf". sprog niet "spraak" maar "taal". stovt niet "stout" (ondeugend) maar "dapper", "stoutmoedig". straks niet "zo dadelijk" maar "onmiddellijk". strejke niet "strijken" maar "staken". strikke niet "strikken" maar "breien". strop niet "strop" maar "lusje, riempje". tapet niet "tapijt" maar "behang". tegl niet "tegel" maar "baksteen" of "dakpan". trods niet "trots" maar "koppig". uvejr niet "onweer" maar "slecht weer". vaffel niet "waffel" maar "(ijs)wafel" of "hoorntje". vaje niet "waaien" maar "wapperen". vrede niet "vrede" maar "woede", "boosheid".

Duits

abstimmen niet alleen "afstemmen", ook "stemmen". Altertum niet "ouderdom" maar "oudheid". Andacht niet "aandacht" maar "devotie", "vroomheid", "gebed". Anhalter niet "aanhouder" (de aanhouder wint) maar "lifter". Arsch niet "aars" (feitelijk) maar "kont" (vulgair). artig niet "aardig" maar "goed gedragen", "braaf", "gehoorzaam". aufheben niet alleen "opheffen" of "optillen" maar ook "bewaren" aufrecht niet "oprecht" maar "rechtop". augenblicklich niet alleen "ogenblikkelijk" maar ook "momenteel". ausbilden niet "uitbeelden" maar "onderwijzen" of "trainen". (sich) ausleihen niet "uitlenen" maar "huren". Ausfahrt niet "uitvaart" maar "afrit" (van een weg). aussetzen niet "uitzetten" maar "blootstellen". ausweiden niet "uitweiden" maar "van ingewanden ontdoen". B (muzieknoot) niet "B" maar "Bes". belebt niet "beleefd" maar "levendig", "druk". bellen niet "bellen" maar "blaffen". bequem niet "bekwaam" maar "comfortabel", "gerieflijk". Bergente niet "bergeend" maar "toppereend". beschildern niet "beschilderen" maar "bewegwijzeren". betrachten niet "betrachten" maar "beschouwen". bewehren niet "beweren" maar "wapenen" of "pantseren". sich bewehren: zich bewijzen--> blöd niet "bloot" maar "stom" (dom). bloß gewoonlijk niet "bloot" maar "slechts, alleen maar". Bonbon niet "bonbon" (praline) maar "zuurtje". Brandgans niet "brandgans" maar "bergeend". Brombeere niet "brombeer" maar "braam". Brut niet "bruut" maar "broedsel", "gebroed". brutal niet "brutaal" maar "gewelddadig", "agressief". Brutkasten niet "broeikas" maar "couveuse". Dachboden niet "dakbodem" maar "zolder". deftig niet "deftig" maar "voedzaam", "stevig". doof niet "doof" maar "stom". Dose niet "doos" maar "blikje". Drops niet "dropjes" maar "zuurtje". Dutzend niet "duizend" maar "dozijn". dürfen niet "durven" maar "mogen", "kunnen". Egel niet "egel" maar "bloedzuiger". einladen niet "inladen" maar "uitnodigen". eng niet "eng" in de zin van "griezelig, akelig", alleen "nauw". erkennen niet "erkennen" maar "herkennen". fahren meestal niet "varen" maar "rijden". falsch vaak niet "vals" maar "verkeerd". Farbe niet alleen "verf" maar ook "inkt" en "kleur". faul niet "vuil" maar "lui" of "bedorven". fechten niet "vechten" maar "schermen". Feierabend niet "feestavond" maar "einde van de werktijd", "vrije tijd". Fernseher niet "verrekijker" maar "televisie". Flieder niet "vlier" maar "gewone sering". Flur niet "vloer" maar "hal" of "gang". fördern niet "vorderen" (vooruitgaan) maar "bevorderen, ondersteunen" of "ontginnen". Gasthaus niet "gasthuis" maar "herberg". gehen meestal niet "gaan" maar "lopen", vergelijk laufen. geistig niet "geestig" maar "geestelijk". gekocht niet "gekocht" maar "gekookt". Gemeindehaus meestal niet "gemeentehuis" (deze betekenis komt vooral in de Alpen voor), maar "kerkelijk centrum". gesellig meestal niet "gezellig" maar "sociaal", "in kudden levend". Gesellschaft niet "gezelschap" maar "maatschappij" (zowel bedrijf als samenleving). geschickt doorgaans niet "geschikt" maar "handig". gleich meestal niet "gelijk" maar "straks". Gottesdienst niet "godsdienst" maar "kerkdienst". grau niet "grauw" maar "grijs". hat niet "had" maar "heeft". Hecke niet "hek" maar "haag", "heg". herstellen meestal niet "herstellen" maar "vervaardigen", "tot stand brengen". hinweisen meestal niet "heenwijzen" maar "wijzen op". Jungfrau niet "jonkvrouw" maar "maagd". Kachel niet "kachel" maar "tegel". keilen niet "keilen" maar "wiggen". klar niet "klaar, gereed" maar "helder, duidelijk". klarkommen niet "klaarkomen" maar "goed met iets of iemand kunnen opschieten". Kleinkind niet "kleinkind" maar "kleuter". klettern niet "kletteren" maar "klimmen, klauteren". komisch niet "komisch" maar "merkwaardig". Kreuz in de fysische betekenis niet "kruis" maar "rug". Kreuzungsweiche niet "kruiswissel" maar "Engels wissel". Kuchen niet "koek(jes)" maar "gebak" of "taart". Kugel niet alleen "kogel" maar ook "bol(vormig voorwerp)". kündigen niet "aankondigen" maar "opzeggen" (bijvoorbeeld van een abonnement of een baan). Laster niet "laster" maar "ondeugd" of "vrachtwagen". laufen (enkel valse vriend in het noordelijk Nederlands) meestal niet "lopen" (stappen) maar "hardlopen" (rennen), vergelijk gehen. lehren niet "lesnemen" maar "lesgeven". lernen niet "lesgeven" maar "lesnemen". Lesezeichen niet "leesteken" maar "bladwijzer". lieb niet alleen "lief", ook formeel ("beste"). Lust vaak niet "(wel)lust" maar "plezier" of "zin".

machen niet alleen "maken" maar ook "doen". Magd niet "maagd" maar (dienst)meid. manche niet "menige" maar "sommige". Meer niet "meer" maar "zee". mögen niet "mogen" in de zin van "toestemming hebben" maar alleen "graag hebben". müssen niet "moeten" in het algemeen, alleen in de betekenis van noodzaak. nachweisen meestal niet "nawijzen" maar "aantonen". nett niet "net" maar "aardig", "leuk". niedrig niet "nederig" maar "laag(hartig)". Nougat niet "nougat" maar "noisette". Oberst niet "overste (luitenant-kolonel)" maar "kolonel". offenbar niet "openbaar" maar "duidelijk, blijkbaar". Pappe geen "pap" maar "karton". Parole niet alleen "parool", ook "wachtwoord". passieren niet "passeren" maar "gebeuren". pfeifen niet "pijpen" (op een fluit spelen) maar "fluiten" (met de mond of een signaalfluitje). Postbus niet de brievenbus maar het vervoermiddel. Recherche niet "recherche" (politie) maar "opzoeking", "nasporing". reiten niet "rijden" (op wielen) maar "paardrijden". Rente niet alleen "rente" maar ook "pensioen". Reue niet "rouw" maar "berouw". rodeln niet alleen "rodelen", maar ook "sleeën". rüstig niet "rustig" maar "kranig", "energiek". satt niet "zat" in de betekenis van "dronken" maar "vol" (van eten). sauber niet "zuiver" maar "rein". Schild vaak niet "schild" maar "bord" (naambord, wegwijzer enz.) schmierig niet "smerig" maar "vettig". schön (enkel valse vriend in het noordelijk Nederlands) niet "schoon" (rein) maar "mooi". schreien niet "huilen" maar "schreeuwen, roepen". See der See = het meer (der Genfer See = het meer van Genève). die See = de zee (die Nordsee = de Noordzee). seltsam niet "zeldzaam" maar "vreemd", "eigenaardig". Sessel alleen "fauteuil", niet "zetel" in een parlement. sicher niet alleen "zeker" maar ook "veilig". sollen vaak niet "zullen" maar "moeten" (dwang of verplichting). Sonnabend niet "zondagavond" maar "zaterdag". Sprache niet alleen "spraak" maar ook "taal". Sprossen niet "spruitjes" maar "kiemgroenten" zoals taugé. Stärke niet alleen "sterkte" maar ook "dikte" of "zetmeel". steigern niet "steigeren" maar "doen stijgen". Stockbrot niet het Franse "stokbrood" maar alleen het aan een stokje boven een kampvuur gebakken brood. stracks niet "straks" maar "onmiddellijk". stramm niet "stram", "stijf" maar "stevig", "kloek". Streit niet "strijd" maar "ruzie". stur niet "stoer" maar "eigenzinnig". Tafel niet "tafel" maar "tabel", "tablet", "schoolbord" of "reep" (Schokolade). Tanne, Tannenbaum niet "den, dennenboom" (Pinus) maar "zilverspar". Zie ook: O dennenboom. Tapete niet "tapijt" maar "behang". Tasse (noordelijk Nederlands) niet "tas" maar "kopje". Taugenichts niet "deugniet" ("bengel", "kwajongen") maar "nietsnut", "onbenul". tief niet alleen "diep" maar ook "laag". überflüssig niet "overvloedig" maar "overbodig". Unwetter niet "onweer" maar "noodweer" (slecht weer). Verlies niet "verlies" maar "kerker", "vergeetput". verrückt niet "verrukt" maar "gek". verschiedene niet "verscheidene" maar "verschillende". verständlich niet "verstandelijk" of "verstandig" maar "verstaanbaar" of "begrijpelijk". verstehen niet alleen "verstaan" maar ook "begrijpen". versuchen niet "verzoeken" maar "proberen". Volkslied niet in de zin van "nationaal volkslied" maar "oud populair lied" (volksliedje). Vorjahr niet "voorjaar" maar "het vorige jaar". vorüber niet "voorover" maar "voorbij". wandeln niet "wandelen" maar "veranderen". wandern zeer zelden "wandelen", nagenoeg altijd "een trektocht maken", "trekken". weil niet "terwijl" maar "wijl", "omdat". werden vaak niet "worden" maar "zullen". wie niet "wie" maar "hoe". Winkel niet "winkel" maar "hoek" (meetkunde). Zaun niet "tuin" maar "(om)heining", "schutting". zerstören niet "verstoren" maar "verwoesten". Ziegel niet "tegel" of "zegel" maar "baksteen". Zirkel niet "cirkel" maar "passer".

Engels

actual niet "actueel" maar "echt", "werkelijk". adequate niet "adequaat" (positief) maar "net voldoende" (neutraal tot licht negatief). administration niet alleen "administratie" maar ook "regering", "bestuur". alarm niet alleen "alarm" maar ook "wekker". all but niet "allesbehalve" maar juist "nagenoeg". amber niet "amber" maar "barnsteen". another niet alleen "een andere" maar ook "nog een". anti-social niet "antisociaal", eerder "asociaal", ook wel "ongezellig". argument niet alleen "argument", ook "ruzie". arse niet "aars (anus)" maar de hele bilpartij. Austria niet "Australië" maar "Oostenrijk". baked (van bijvoorbeeld aardappels): niet "gebakken" maar "gepoft". barracks niet "barakken" maar "kazerne". bathroom niet alleen "badkamer" maar ook "toilet". bear uitsluitend "beer", geen mannelijk varken. become niet "bekomen" maar "worden". billion niet "biljoen" maar "miljard" (zie ook korte en lange schaalverdeling). blackberry niet "zwarte bes" maar "braam". brave niet "braaf" maar "dapper", "moedig". breed niet "broeden" maar "kweken" of "opvoeden". brigadier niet "brigadier" maar "brigadegeneraal". broken niet alleen "gebroken" maar "kapot" in het algemeen. brutal niet "brutaal" maar "bruut". buffalo niet alleen "buffel" maar ook (in Noord-Amerika: gewoonlijk) "bizon". can niet alleen een "kan" maar ook andere, meestal cilindervormige houders, bijvoorbeeld een vuilnisbak of een "conservenblik". cap niet "cap" of "kap" maar "pet". car niet "kar" maar "auto". car park niet "wagenpark" maar "parkeerterrein". caravan (Amerikaans) niet "caravan" maar "karavaan". carbon eerder "koolstof" dan "carbon". chef niet "chef" maar "chef-kok". chips (Brits) niet "(aardappel)chips" maar "friet". Christendom niet "christendom" maar "christenheid". coffee shop niet een verkooppunt van cannabis zoals in Nederland ("coffeeshop") maar "koffiehuis", plaats om koffie te drinken. collaboration samenwerking, anders dan het Nederlandse collaboratie ook in positieve zin. competition niet "competitie" maar "concurrentie". copy niet alleen een "kopie", maar ook een "exemplaar" (van een boek, krant of iets dergelijks). corn (Amerikaans) niet "koren" maar "mais". coster niet "koster" maar "straatverkoper". crafty niet "krachtig" maar "gewiekst". crippled niet "kreupel" maar "verminkt". cunt niet "kont" maar "kut" of "klootzak" (scheldwoord). curious meestal niet "curieus" maar "nieuwsgierig" of "leergierig". dapper niet "dapper" maar "goedgekleed'. decade niet "decade" (tien dagen) maar "decennium" (tien jaar). deception niet "deceptie" maar "bedrog". deer niet "dier" maar "hert". diamond niet alleen "diamant" maar ook "ruit" (meetkundige figuur en kaartkleur). dimension niet alleen "dimensie" maar ook "afmeting". direction niet alleen "directie" maar ook "richting". douche niet een stortbad maar een instrument voor vrouwelijke hygiëne. drake niet "draak" maar "woerd". drug niet alleen "narcoticum" maar ook "geneesmiddel". Dutch niet Duits maar Nederlands (echter ook wel voor 'Duits' gebruikt zoals in Pennsylvania Dutch). eagle niet "egel" maar "adelaar". eland niet "eland" maar "elandantilope". event niet alleen "evenement" maar ook "gebeurtenis". eventual niet "eventueel" maar "uiteindelijk". factory niet "factorij" maar "fabriek". false zelden "vals", meestal "onjuist". feel niet alleen "voelen" maar ook "vinden", "van mening zijn". find out niet "een uitvinding doen" maar "ontdekken" of "betrappen". folder niet "(reclame)folder" maar oorspronkelijk een "hechtmap" of een "ordner". football in de Verenigde Staten en Canada is football een andere sport dan voetbal (dat daar soccer genoemd wordt). fresh meestal niet "fris" maar "vers". frivolous eerder "onbeduidend" dan "frivool". gallop alleen "rengalop", geen "arbeidsgalop". game niet alleen "(video)gamen" maar ook "gokken". gas niet alleen "gas" maar in Amerikaans-Engels ook "benzine". genie niet "genie" maar "[Arabische] geest" (dzjin). global niet "globaal" maar "mondiaal" of "wereldwijd". It goes well niet "Het gaat wel" maar "Het gaat goed". goldfinch niet "goudvink" maar "putter". grief eerder "leed" dan "grief". guest house niet "gasthuis" maar "guest house" (Engels leenwoord). hairdos niet "haardos" maar "kapsels" (meervoud van "hairdo"). half, bijvoorbeeld half three niet "half drie" maar "half vier" (spraakgebruik, correcter is "half past three"). harness niet "harnas" maar "tuig", "veiligheidsriemen". harvest niet "herfst" maar "oogst". hat niet alleen "hoed", ook "muts". haven niet "haven" maar "toevluchtsoord". headline niet "hoofdlijn" maar "krantenkop". hernia niet "(rug)hernia" maar "liesbreuk". hood niet "hoed" maar "kap", "muts". hound niet "hond" maar "jachthond". jacob's ladder niet alleen "jakobsladder" (in diverse betekenissen) maar ook "touwladder". kerosene niet "kerosine" maar "petroleum". knight niet "knecht" maar "ridder". lame niet "lam", "verlamd" maar "kreupel". lane niet "laan" maar "pad", "landweg", "straatje", "vaargeul" of "rijstrook". the last time niet "de laatste tijd" maar "de laatste keer". late niet alleen "laat" maar ook "recent", "voormalig" en "wijlen". leader bij bridge niet "leider" maar "degene die uitkomt" (links van de leider). leek niet "look" maar "prei".

legal niet alleen "legaal", ook "juridisch". lemon niet "limoen" maar "citroen". Lent niet "lente" maar "vastentijd". liquor niet uitsluitend "likeur" maar "sterkedrank" in het algemeen. lime niet "leem" maar "kalk", ook "limoen" of "vogellijm". loan niet "loon" maar "lening". lorry niet "lorrie" maar "vrachtwagen" man/men niet alleen "man/mannen" maar ook "mens/mensen", "mensheid". map niet "map" maar "landkaart". meaning niet "mening" maar "betekenis". meerkat niet "meerkat" maar "stokstaartje". mental niet alleen "mentaal" maar ook "geschift". minister niet alleen "minister" maar ook "dominee". mishandle niet "mishandelen" maar "verkeerd afhandelen". missionary niet alleen (katholieke) "missionaris" maar ook (protestantse) "zendeling". moth niet alleen "mot" maar "nachtvlinder" in het algemeen. neck niet alleen "nek" maar de hele hals. nightshade niet het geslacht "nachtschade" (Solanum) maar de soort "bitterzoet" (Solanum dulcamara) of juist de hele "nachtschade-familie" (Solanaceae). Norse niet "Noors" maar "Noords (Scandinavisch)". novel niet "novelle" maar "roman". number niet alleen "nummer", ook "aantal". obligation niet "obligatie" maar "verplichting". offer meestal niet "offeren" maar "aanbieden" (offreren). officer vaker "(belangrijke) functionaris" dan "officier". old-timer niet "oude auto" maar "oud persoon" of "iemand met ervaring". ordinary niet "ordinair" (vulgair) maar "gewoon". the other day niet alleen "de andere, volgende dag" maar ook "onlangs". overdo niet "opnieuw doen" maar "overdrijven". panty niet "panty" maar "damesslip" (Noord-Amerika) paraffin niet "paraffine" maar "petroleum" (Brits-Engels en Zuid-Afrikaans-Engels). paragraph niet "paragraaf" maar "alinea" of "(artikel)lid". parallel key niet "parallelle toonsoort" maar "gelijknamige toonsoort". pathetic meestal niet "pathetisch" maar "zielig", "barslecht". pencil niet "penseel" maar "potlood". period niet alleen "periode" maar ook "menstruatie" en (in het Amerikaans) "punt" (taalkunde). petrol niet "petroleum" maar "benzine". petroleum niet "petroleum" maar "aardolie". physician niet "fysicus" maar "arts". pig niet "big" maar "varken". pilot niet alleen "piloot" maar ook "loods" (navigator). plant niet alleen "plant" maar ook "fabriek". pretend vaker "doen alsof" dan "beweren". pretty niet "prettig" maar "goed", "aantrekkelijk", "aanzienlijk". proper niet "proper" (rein) maar onder (vele) andere "goed", "juist" en "degelijk". psychic niet "psychisch" maar "paranormaal begaafd". rare niet "raar" maar "zeldzaam". receipt niet "recept" maar "ontvangstbewijs" (reçu). recreant niet "verpozing zoekende" maar "lafaard, afvallige". rover niet "rover" maar "zwerver". rumour niet "rumoer" maar "gerucht". run niet alleen "rennen" maar diverse vormen van "gaan". Santa Claus niet "Sinterklaas" maar "de [Amerikaanse] Kerstman". scholar niet alleen "scholier" maar ook "geleerde". Secretary of State in de VS niet "staatssecretaris" maar minister van Buitenlandse Zaken. section niet "sectie" maar "paragraaf". selected niet alleen "geselecteerd" maar ook "enkele", "sommige". service niet alleen "service" of "dienst" maar ook "reparatie", "onderhoudsbeurt". shave meestal niet "schaven" maar "scheren". shellfish niet "schelvis" maar "schaaldieren". silicon niet "silicone" maar "silicium". since niet alleen "sinds" maar ook "aangezien". sinew niet "zenuw" maar "pees". small niet "smal" maar "klein". smite niet "smijten" maar "slaan, treffen". soldier niet alleen "soldaat" maar in het algemeen "militair". solicitor niet "sollicitant" maar "procureur", "juridisch adviseur" of "notaris". sparrow niet "spreeuw" maar "mus". spot price niet "spotprijs" maar "locoprijs". staff niet "staf" (leidinggevenden), maar "personeel" (in tegenstelling tot klanten, bezoekers). starve niet "sterven" maar "verhongeren" (of "rammelen van de honger"). stool niet "stoel" maar "kruk", ook "stoelgang". stout niet "stout, ondeugend" maar "dik, gezet" of "dapper"; of een biersoort. stuck niet "kapot" maar "vastgelopen". surgery niet alleen "chirurgie" of "operatie" maar ook "spreekuur van een parlementslid met inwoners van zijn/haar kiesdistrict". table niet alleen "tabel" maar ook "tafel". theatre niet alleen "theater" maar ook "operatiekamer". thrifty niet "driftig" maar "zuinig". thus niet "dus" maar "zo", "aldus". tin niet alleen "tin" maar ook (vooral in Australië, Canada en het Verenigd Koninkrijk) "blikje". trillion niet "triljoen" maar "biljoen" (zie ook korte en lange schaalverdeling). turtle niet "tortel" maar "schildpad". underarm niet "onderarm" maar "oksel". undertaker niet "ondernemer" maar "begrafenisondernemer". uproar niet "oproer" maar "tumult". upset (zelfstandig naamwoord) niet "opzet" maar "verstoring". vacancy niet "vakantie" maar "vacature". violist niet "violist" (dat is violinist) maar "altviolist". warehouse niet "warenhuis" maar "magazijn". welfare niet "welvaart" maar "welzijn". West Frisian niet "West-Fries" maar "Westerlauwers Fries". whitefish niet "witvis" maar verzamelnaam voor houtingen of "marenen". who niet "hoe" maar "wie". wife niet "wijf" maar "echtgenote". will (hulpwerkwoord) zelden "willen", vrijwel steeds "zullen".

Notatie van getallen

Ook verschilt het gebruik van de leestekens "." en "," in getallen: in het Engels wordt de punt gebruikt als decimaalteken en de komma voor cijfergroepering. In het Nederlands zijn de functies omgekeerd.

Esperanto

homo

niet "homo(seksueel)" maar "mens".

milono

niet "miljoen" maar 1/1000. "Miljoen" is "miliono".

sabato

niet alleen "sabbat" maar ook "zaterdag". Ook niet-joodse Esperantisten gebruiken dit woord.

Estisch

hani niet "haan" maar "gans". hunt niet "hond" maar "wolf". keel niet "keel" maar "taal, tong". korvpall niet "korfbal" maar "basketbal". lind niet "linde" maar "vogel".

piin niet "pijn" maar "foltering". puder niet "poeder" maar "pap". saalihoki niet "zaalhockey" maar "unihockey". soldat niet "soldaat" maar "boer" (in kaartspellen). viin niet "wijn" maar "wodka".

Faeröers

epli

niet "appel" maar "aardappel"

Fins

he

niet "hij" maar "zij" (meervoud).

me

niet "mij" maar "wij".

viina

niet "wijn" maar "vloeistof".

Frans

amateur niet "hobbyist" maar "liefhebber" (bijvoorbeeld van lekker eten). un(e) autre niet alleen "een andere" maar ook "nog een". l'autre jour niet "de andere, volgende dag" maar "onlangs". bah niet "bah" maar "och kom". bonbon niet "bonbon" (praline) maar "snoepje". brave niet "braaf" maar "moedig". campagne niet alleen "campagne" maar ook "platteland". canard niet "kanarie" maar (onder andere) "eend". canon niet alleen "kanon" maar ook "loop" (van elk vuurwapen). champignon niet "champignon" maar "paddenstoel" in zijn algemeenheid. chaud niet "koud" maar "warm". comédien niet alleen "komediant" maar ook "toneelspeler". conducteur niet "conducteur" (kaartjesknipper) maar bestuurder. endive niet "andijvie" maar "witlof". enlever niet "inleveren" maar "wegnemen". ÉU niet de "Europese Unie" maar de "Verenigde Staten" (États-Unis). formellement interdit niet "formeel verboden" maar "streng verboden". glace niet "glas" maar "ijs" of "spiegel". horloge niet "horloge" maar "klok", "uurwerk". hôtel niet alleen "hotel" maar ook "herenhuis". hôtel de ville niet "stadshotel" maar "stadhuis". je niet "jij" maar "ik". jus niet een soort "saus" maar "sap".

M. meestal niet de beginletter van een voornaam maar "Monsieur" ("Mijnheer"). ma niet de afkorting van "maandag" maar van "dinsdag". magasin niet alleen "magazijn" maar ook "winkel". mer niet "meer" maar "zee". midi niet "midden", "centrum" maar "zuiden", Station Bruxelles-Midi is Brussel-Zuid. Kan ook "12 uur 's middags" betekenen. milieu niet "min of meer natuurlijke leefomgeving" maar "onderwereld" of "midden". mousse niet "moes" maar "schuim". O(uest) niet "O(ost)" maar "West". ordinaire niet "ordinair" maar "gewoon". parole niet alleen "parool" maar (vooral in het meervoud) ook "woord". pasteur niet "pastoor" maar "dominee". perroquet niet "parkiet" maar "papegaai". pont niet "veerpont" maar "brug". Ook "dek" (scheepsvloer). professeur niet alleen "professor" maar ook "leraar". rare niet "raar" maar "zeldzaam". soupe niet alleen "soep" maar ook (onder meer in soldatenjargon) "eten". spectacle niet "spektakel" maar "voorstelling". stagiaire niet alleen "stagiaire" maar ook "stagiair". temple niet alleen "tempel" maar ook "protestants kerkgebouw" (Frankrijk). V(alet) bij speelkaarten niet de "V(rouw)" maar de "Boer". volontaire niet "volontair(e)", "stagiair(e)" maar "vrijwillig(st)er".

Fries

baarch niet "barg" maar "varken" in het algemeen. brea niet "brij" of ('gewoon') "brood" maar "roggebrood". bil niet alleen "bil" maar ook "dij". dyk niet alleen "dijk" maar ook "weg". heal niet "heel" maar "half". mich niet "mug" maar "vlieg".

net niet "ternauwernood" maar "niet". panne niet alleen "kookgerei" maar ook "eetbord". rinne niet "rennen" maar "lopen". suertsje niet "zuurtje" maar "snoepje" in het algemeen. sûpe niet "soep" maar "karnemelk". wei niet "weide" maar "weg".

Nieuwgrieks

grafiki

niet enkel "grafiek" of "grafisch" maar ook "schriftuurlijk" (Bijbels)

nai

uitgesproken als nè: niet "nee" maar "ja".

stoma

niet "stoma" maar "mond".

simvouli

niet "symbolen" maar "raad", "advies".

Hindi

teen, tiin (fonetisch)

niet "tien" maar "drie".

Hongaars

bor

niet "bier" maar "wijn".

orr

niet "oor" maar "neus".

IJslands

kind

niet "kind" maar "schaap".

leikhús

niet "lijkenhuis" maar "theater".

strax

niet "straks" maar "onmiddellijk".

svangur

niet "zwanger" maar "hongerig".

vin

niet alleen "wijn" maar ook "sterkedrank".

tún

niet "tuin" maar "akker".

Indonesisch

air

niet "arrogante houding" of "lucht" maar "water".

(h)ampir

niet "amper" maar "bijna".

jus

niet een soort saus maar "sap".

koran

niet alleen het heilige boek voor moslims maar (zeker zonder hoofdletter): "krant".

sop

niet "(zeep)sop" maar "soep".

Italiaans

avvisare

niet "adviseren" maar "laten weten", "waarschuwen".

caldo

niet "koud" maar "warm", "heet".

cantina

niet "kantine" maar "kelder".

caramella

niet "karamel" maar "snoepje".

carta

niet enkel "kaart" maar ook "papier".

casino

niet "casino" maar "bordeel", ook "herrie" en "rotzooi" (het Italiaanse woord voor "casino" is "casinò").

cocomero

niet "komkommer" maar "watermeloen".

dirigente

niet "dirigent" maar "manager", "leider".

macchina

niet alleen "machine" maar ook "auto".

morbido

niet "morbide" maar "zacht".

nonna

niet "non" maar "oma".

notizia

niet "notitie" maar "(nieuws)bericht".

papa

niet "papa", "vader" maar "paus".

raro

niet "raar" maar "zeldzaam".

scampi

niet zoetwaterreuzengarnaal (Macrobrachium rosenbergii) of andere grote garnaal maar Noorse kreeften (Nephrops norvegicus).

Japans

katana

niet specifiek een samoeraizwaard, maar zwaard in het algemeen.

sake

niet specifiek rijstwijn of -bier, maar alcoholische drank in het algemeen.

Latijn

(Geldig voor het klassiek Latijn)

crocus niet "krokus" maar "saffraan" (wordt gewonnen uit saffraankrokus). cultus en cultura niet "cultuur" maar "bebouwing van het land" of "verering van een god(in)". cunnilingus niet "het oraal bevredigen van een vrouw" maar "man die een vrouw oraal bevredigt". debattuere niet "debatteren" maar "tegen elkaar stoten". debilis niet "debiel" maar "verlamd" of "zwak". dictator niet "(absolute) alleenheerser" maar "tijdelijke bevelhebber". frater niet "kloosterbroeder" maar "broer". imbecillus niet "imbeciel" maar "zwak", "onzelfstandig" (letterlijk: "stokloos", dus niet in staat zelfstandig te staan). incestum niet alleen "incest" maar "onkuisheid" in het algemeen. larva niet "larve" maar "monster" of "masker". lector niet "docent zonder professorstitel" maar "lezer".

mus niet "mus" maar "muis". pater niet "priester" maar "vader". penna gewoonlijk niet "pen" maar "veer". pilum niet "pijl" maar "speer". princeps niet "prins" maar "legeraanvoerder". qua niet "wat betreft" maar "waarheen" of "als", "in hoedanigheid van". solarium niet "zonnebank" maar "dakterras" of "zonnewijzer". stola niet "exclusieve sjerp" maar "jurkachtig gewaad". tabula niet "tafel" maar "plankje". toga niet "zwart uniform voor juristen en geestelijken" maar "gedrapeerde witte bovenkleding voor mannen". tuba niet "tuba" maar "trompet".

Lets

gaiss

niet "gas" maar "lucht".

Nedersaksisch

anmaken

niet "aanmaken" maar "opschieten".

goud

(Gronings): niet "goud" maar "goed".

hai (doorgaans tweemaal) (Gronings)

niet "hai" of "hoi" maar "o jee!" of "vreselijk!"

houwn

niet "houden" maar "slaan" (houwen).

slim

niet "gewiekst" maar "erg".

Noors

agurk

niet "augurk" maar "komkommer".

bergand

niet "bergeend" (Tadorna tadorna) maar "topper(eend)" (Aythya marila).

bord

niet "bord" maar "tafel".

forelder

niet "voorouder" maar "ouder".

gammel

niet "gammel" maar "oud".

hage

niet "haag" maar "tuin".

hav

niet "haven" maar "zee".

hun

niet "hun" maar "zij".

isregn

niet "ijsregen" maar "ijzel" (Nynorsk).

jeg (uitgesproken als "jij")

niet "jij" maar "ik".

kaffe

niet "café" maar "koffie".

kake

niet "cake" maar "taart".

kappe

niet "kap" maar "jurk".

karbonade

niet een "karbonade" (kotelet), maar een soort platte "gehaktbal".

kinn

niet "kin" maar "wang".

kolonial

niet "koloniaal persoon" maar "kruidenier".

kommune

niet "commune" maar "gemeente".

loff

niet "lof" maar "witbrood"

mulig

niet "moeilijk" maar "mogelijk".

nedrig

niet "nederig" maar "laaghartig", "gemeen".

regne

niet alleen "rekenen" maar ook "tellen", ook "regenen".

saft

niet "sap" maar "limonade" (van siroop).

slikke

niet "slikken" maar "likken".

straks

niet "straks" maar "nu meteen".

stor

niet "stoer" maar "groot"

tapet

niet "tapijt" maar "behang".

Papiaments

kandela

niet "kandelaar" maar "vuur" of "brand".

kaya

niet "kade" maar "straat".

Pools

bialy [biaauwi]

niet "blauw" maar "wit".

kantor

niet "kantoor" maar "wisselkantoor" (valuta).

stól

niet "stoel" maar "tafel".

syrop

niet "siroop" maar "hoestdrank".

szlachta

niet "geslacht" maar "adel".

Portugees

ler

niet "leren" maar "lezen".

rato

vaker "muis" dan "rat".

viola

niet "viool" maar "gitaar".

Roemeens

cald

niet "koud" maar "warm".

strand

niet "strand" (aan zee) maar "zwembad".

Russisch

doerak

niet "deugniet" maar "idioot".

familija

niet "familie" maar "achternaam" of "familienaam".

klej

niet "klei" maar "lijm".

kopit'

niet "kopen" maar "sparen".

limon

niet "limoen" maar "citroen".

magazin

niet "magazijn" maar "winkel".

na

niet "na" maar "op" of "aan".

ob

niet "op" maar "over".

staryj

niet "star" maar "oud".

stat'

niet "staan" maar "worden".

stol

niet "stoel" maar "tafel".

vakansija

niet "vakantie" maar "vacature".

vy

niet "wij" maar "u" of "jullie".

Schots-Gaelisch

bòrd

niet "bord" maar "tafel".

uisge

niet "whisky" maar "water" of "regen".

Spaans

aceite niet "azijn" maar "olie". agua fuerte niet "sterk water" maar "zoutzuur". América niet "Verenigde Staten" maar "(Zuid-)Amerika". autobombo niet "autobom" maar "zelfverheerlijking". avisar niet "adviseren" maar "informeren" of "waarschuwen". bomba niet alleen "bom" maar ook onder meer "pomp". carro (in Zuid-Amerika) niet "kar" maar "auto". carta niet "kaart" maar "brief". constipado niet "verstopt in de darmen" maar "verkouden". cruz betekent "kruis", maar bij het opgooien van een munt betekent het niet "kruis" maar "munt". dirigente niet "dirigent" maar "leider". discutir niet "discussiëren" maar "ruzie maken". espectáculo niet "spektakel" maar "voorstelling". este niet "west" maar "oost". gracioso niet "gracieus" maar "grappig".

guante niet "want" maar "handschoen". ma niet de afkorting van "maandag" maar van "dinsdag". molestar niet "molesteren" maar "hinderen". noticia niet "notitie" maar "bericht" of "kennis". oeste niet "oost" maar "west". oliva niet "olijf" maar "olijfboom". papa niet "papa" maar "paus" en ook (in Zuid-Amerika) "aardappel". patata (noordelijk Nederlands) niet "patat" (frites) maar "aardappel". suegro/a niet "zwager" maar "schoonouder". varón (uitspraak baron) niet "baron" maar "mannelijk". vaso niet "vaas" maar "drinkglas". yo niet "jij" maar "ik".

Tsjechisch

Anglican

niet "Anglicaan" maar "Engelsman".

komplexní

niet "ingewikkeld" maar "geïntegreerd" of "totaal-".

mol

niet "mol" maar "mot".

proti-

niet "proto-" of "pro-" maar "anti-".

stul

niet "stoel" maar "tafel".

Turks

on dört

niet "honderd" maar "veertien"

tabak

niet "tabak" maar "bord".

trilyon

niet "triljoen" maar "biljoen" (zie ook korte en lange schaalverdeling).

Zweeds

andakt niet "aandacht" maar "toewijding" en "korte gebedsdienst". artig niet "aardig" maar "hoffelijk". avisera niet "adviseren" maar "aankondigen", "melden". bekväm niet "bekwaam" maar "comfortabel", "gerieflijk". bergand niet "bergeend" maar "toppereend". besiktiga niet "bezichtigen" maar "inspecteren". bisätta niet "bijzetten", "begraven" maar "naar een mortuarium brengen". bliva niet "blijven" maar "worden". bord niet "bord" maar "tafel". brunn niet "bron" maar "waterput" en "kuuroord". café niet "café", "kroeg" maar "koffiehuis". dike niet "dijk" maar "sloot" of "greppel". dimljus niet "dimlicht" maar "mistlamp". dra niet "dragen" maar "trekken". dränka niet "drinken" maar "verdrinken" en "onder water zetten". endiver niet "andijvie" maar "witlof". ett niet "het" maar "een". flicka niet "flik" of "flikker" maar "meisje", "jonge vrouw". flink niet "flink" maar "behendig". flott niet "vlot", "gezwind" maar "chic", "fraai". fläsk niet (willekeurig) "vlees" maar specifiek "varkensvlees". ful niet "vuil" maar "lelijk". fäkta niet "vechten" maar "schermen" en "druk gebaren". förbanna niet "verbannen" maar "vervloeken". fördöma niet "verdoemen" of "verdommen" maar "afkeuren", "veroordelen". förklena niet "verkleinen" maar "kleineren", "geringschatten". förlisa niet "verliezen" maar "vergaan", "schipbreuk lijden". förlåta niet "verlaten" maar "vergeven". försöka niet "verzoeken" maar "proberen". förälder niet "voorouder" maar "ouder". gammal niet "gammel" maar "oud". gemak niet "gemak", "wc" maar "salon", "vertrek". glasögon niet "glazen oog" maar "bril". gudstjänst niet "godsdienst" maar "kerkdienst". gurka niet enkel "augurk" maar ook "komkommer". hav niet "haven" maar "zee". höger niet "hoger" maar "rechts", "aan de rechterzijde". kind niet "kin" maar "wang". klant niet "klant" maar "kluns" of "sukkel". klarlägga niet "klaarleggen" maar "verklaren", "uitleggen", "verhelderen". klen niet "klein" maar "zwak", "broos", "ziekjes". klok niet "kloek" maar "wijs". klä ut niet "uitkleden" maar "verkleden". kommun niet "commune" maar "gemeente". konstig niet "kunstig" maar "vreemd", "raar". korn niet "koren" maar "gerst". kurator niet "curator" maar "maatschappelijk werker". lapp niet enkel "lap" maar ook "papiertje", "biljet".

lasarett niet "lazaret" of "veldhospitaal" maar "ziekenhuis". lat niet "laat" maar "lui". lustig niet "lustig" maar "komisch", "maf", "mal". lärjunge niet "leerjongen" maar "apostel", "volgeling". mixer niet "mixer" maar "blender". mule niet "muil" maar "bovenlip" (van grote hoefdieren). nedrig niet "nederig" maar "laaghartig", "gemeen". nog niet "nog" maar "wel", "waarschijnlijk", "genoeg". obeveklig niet "onbeweeglijk" maar "onverzettelijk", "onvermurwbaar". olika niet "olijk" maar "verschillend". om niet "om" maar "over" ordförande niet "woordvoerder" maar "voorzitter". orm niet "worm" maar "slang". oväder niet "onweer" maar "slecht weer", "noodweer". plåga niet "plagen" maar "pijnigen", "kwellen". polotröja niet "polotrui" maar "coltrui". rar niet "raar" maar "lief", schattig" en soms "zeldzaam". rock niet "rok" maar "overjas". rumpa niet "romp" maar "achterwerk", "billen". semester niet "semester" maar "vakantie". sirat niet "sieraad", "juweel" maar "versiering", "ornament". skicklig niet "schikkelijk" maar "handig", "vakkundig". skärp niet "sjerp" (zoals het ongeveer wordt uitgesproken) maar "ceintuur". skön (vooral valse vriend in het noordelijk Nederlands) niet "schoon" (rein) maar "aangenaam", "lekker", "mooi". slaktoffer niet "slachtoffer" maar "dierenoffer". slicka niet "slikken" maar "likken". snabel niet "snavel" maar "slurf". snäll niet "snel" maar "aardig", "lief". sorg niet "zorg" maar "verdriet" en "rouw". springa niet "springen" maar "rennen". spårväg niet "spoorweg" maar "trambaan". stor niet "stoer" maar "groot". strax niet "straks" maar "onmiddellijk". stuva niet "stoven" (langzaam koken) maar "in witte saus bereiden". tapet niet "tapijt" maar "behang". tegel niet "tegel" maar "baksteen". tidig niet "tijdig" maar "vroeg". torp niet "dorp" maar "boerderijtje" en "zomerhuisje op het platteland". trots niet "trots" maar "koppigheid", "onwil". Als voorzetsel: "ondanks". tydlig niet "tijdelijk" maar "duidelijk". underdel niet "onderdeel" maar "onderste deel". uppfordra niet "opvorderen", "opeisen" maar "verzoeken", "sommeren". vikariat niet "vicariaat" (kerkelijk ambt) maar "tijdelijke aanstelling", "vervangingsbetrekking". villkor niet "willekeur" maar "voorwaarde". vintergröna niet "wintergroen" (Pyrola) maar "maagdenpalm" (Vinca). vrede niet "vrede" maar "woede", "boosheid". våning niet "woning" maar "verdieping" en vandaar ook "appartement", "etagewoning". överse niet "overzien" maar "over het hoofd zien".

Taalvariëteiten onderling

West-Vlaams en Standaardnederlands

aardig

niet "aardig, sympathiek" maar "eigenaardig, raar".

diek

niet alleen "dijk" maar ook "gracht".

droef

niet "verdrietig, droevig" maar "stout" (ondeugend).

fraai

niet "mooi, knap, welgevormd", maar "braaf, deugdzaam".

je

niet overal "je" maar ook "hij".

knecht

niet "knecht" maar jongen (ook soms knechtejongen of knechtebrok).

preu(t)s

niet "preuts" maar "fier/trots".

snel

niet "vlug" maar "mooi, knap of ook slim" (van personen).

stoet

niet "stout" (ondeugend) maar "dapper".

wuf

niet noodzakelijk negatief bedoeld ("wijf") maar soms ook neutraal "vrouw".

zeuren

niet "dreinen" maar "valsspelen".

zoet

met een korte oe: niet "zoet" maar "zout".

West-Vlaamse dialecten onderling

snake

"slang" in Merkegem, "salamander" of "bloedzuiger" in Stene, "hagedis" in Volkerinkhove, "raar persoon" in België.

Oost-Vlaams en Standaardnederlands

gasten

niet "bezoekers" maar "kinderen"

wijs

niet "verstandig" maar "leuk, geweldig".

Brabants en Standaardnederlands

aorig

niet "aardig" maar "raar", "eigenaardig".

manne

niet alleen "mannen" maar ook "kinderen".

mens

niet alleen "mens" maar ook "man" ("m'ne mens" = "mijn man").

poetse

niet alleen "glimmend boenen" maar ook "schoonmaken".

schoon

niet "rein" maar "mooi".

hak

niet alleen "hak" maar ook "hiel".

klant

niet alleen "koper" maar ook "vriend" of "jongen".

kreuke

eerder "opvouwen" dan "verfrommelen".

legge

niet alleen "leggen" maar ook "liggen".

leuk

soms niet "aardig" maar "lauw" (enclaves in Zuid-Holland) of "vreemd" (West-Friesland).

moei

niet "moeder" maar "tante".

over (twee weke)

soms niet "na (twee weken)" maar "(twee weken) geleden".

schaloos

soms niet "schadeloos" maar "beschadigd".

sluis

soms niet "stuw" maar "stenen bruggetje" (in Amsterdam).

stekelvarke

meestal niet "stekelvarken" maar "egel".

tijelijk

soms niet "tijdelijk" maar "tijdig".

Hollandse dialecten onderling

bakkie

"kopje" in het Zuid-Hollands, "schoteltje" in het West-Fries.

ruigt(e)/rucht

"stro" in het Aalsmeers, "wildgroei" in het Zoetermeers, "hakhout" in het Zaans (in het Brabants begrepen als "onkruid").

Limburgs en Standaardnederlands

brölle

niet alleen "brullen" maar ook "loeien".

het

niet alleen "het" maar ook "zij" (vrouwelijk enkelvoud).

kaetel

niet alleen "ketel" maar ook "kookpan".

sjoew

niet "schuw" maar "bang" of "lelijk", en niet "schouw" maar (de hele) "schoorsteen".

vare

niet alleen "varen" maar ook "autorijden".

wie

niet "wie" maar "hoe", bovendien "als" (in vergelijkende betekenis).

zeim

niet "zeem" maar "appelstroop" (N.B. evenmin "honing", zoals in het Vlaams).

Zeeuws en Standaardnederlands

beleid

eerder "handigheid" dan "bestuur".

bescheid

niet "bewijsstuk" maar "met het oog zichtbaar voorwerp".

gezeggelijk

niet alleen "inschikkelijk" maar ook "aangenaam" (van weer gezegd).

'aeveloôs

niet alleen "haveloos" maar ook "slordig" (in andere betekenissen).

schoef

niet "schuw" maar "wild", "onbeheerst".

Nederlands in Vlaanderen en Nederland

N.B.: veel van de onderstaande woorden gelden in Vlaanderen als substandaard.

Zie ook: Lijst van verschillen tussen het Nederlands in Nederland, Suriname en Vlaanderen

bank (meubelstuk)

in Nederland heet ieder zitmeubel voor twee of meer personen een bank, in Vlaanderen is een bank altijd hard.

bediende

"knecht" of "butler" in Nederland, "witteboordswerknemer" in Vlaanderen.

deftig

"chic" in Nederland, "fatsoenlijk" in Vlaanderen.

kabinet

betekent in Vlaanderen "het geheel van de persoonlijke medewerkers van een minister", in Nederland "het geheel van regeringsministers en staatssecretarissen".

kleed

kan ook jurk betekenen, "een schoon kleedje": een mooi jurkje.

kous

in Nederland wordt alleen beenbedekking tot aan de knie of hoger kous genoemd, in Vlaanderen elke beenbedekker.

kunstacademie

hogeschoolopleiding (HBO) in Nederland, volksschool (met name voor kinderen) in Vlaanderen.

lopen

in Nederland "te voet gaan" (meestal wandelen, soms rennen), in Vlaanderen "rennen".

middag

in Nederland verstaat men onder middag de periode tussen 12.00 uur en de aanvang van de avond (18.00 uur), in Vlaanderen duurt "middag" slechts tot 13 of 14 uur.

morgen

in Nederland verstaat men onder morgen de periode tot 12.00 uur, in Vlaanderen verstaat men onder morgen de periode tot circa 9.00 uur, daarna is het voormiddag tot 12.00 uur.

muntje

klein muntstuk (vaak kleine coupure) of "token" in Nederland, meestal "pepermuntje" in Vlaanderen.

namiddag

begint in Nederland pas rond 16.00 uur maar in Vlaanderen al kort na 12.00 uur.

pan

in Nederland betekent "pan" alles waarin voedsel gekookt of gebraden wordt, in Vlaanderen wordt alleen een koekenpan zo genoemd.

patat

"frieten" in Nederland, "aardappel" in Vlaanderen.

poepen

"ontlasten" in Nederland, "geslachtsgemeenschap hebben" in Vlaanderen.

regent

"bestuurder" (historisch of met negatieve bijklank) in Nederland, "leraar voortgezet onderwijs" in Vlaanderen.

schoon

in Vlaanderen meestal "mooi" (zoals het Duitse schön), in Nederland meestal "rein".

voormiddag

in Nederland loopt de morgen tot 12.00 uur, in Vlaanderen verstaat men onder voormiddag de periode tussen ongeveer 9.00 en 12.00 uur.

Frans in Wallonië en Frankrijk

déjeuner

"ontbijt" in Wallonië, "middagmaal" in Frankrijk.

Brits en Amerikaans Engels

apartment

Br. "kamer", Am. "woning in een flat".

chips

Br. "friet", Am. "chips".

college

Br. "deelinstituut aan universiteit", Am. "universiteit / faculteit".

elk

Br. "eland", Am. "wapiti".

hockey

Br. meestal "(veld)hockey", Am. (en Can.) meestal "ijshockey".

pants

Br. "onderbroek", Am. "pantalon".

sparrow

Br. "mus", Am. "gors".

to table [a motion]

Br. "ter tafel brengen", Am. "onder de tafel schuiven".

yard

Br. "erf", Am. "tuin".

Castiliaans en Latijns-Amerikaans Spaans

bestia

"beest" in Spanje, vaak "paard" in L-A.

camión

Cast. "vrachtwagen", Mex. "autobus".

luego

Cast. "later", Mex. "onmiddellijk".

manteca

Cast. "reuzel, vet", L-A ook "boter" (wat in het Castiliaans altijd als verkleinwoord is: "mantequilla"), informeel "marihuana".

tomar

Cast. meestal "nemen", L-A "zuipen".

Klassiek en Middeleeuws Latijn

adjutare, cantare, natare, spectare etc.

hebben in het KL een intensitief aspect ("voortdurend helpen, zingen etc."), in het ML vaak niet.

animositas

"opgewondenheid" in het KL, "toorn" in het ML.

basilica

"markthal" in het KL, "basiliek" in het ML.

causa

enkel "rechtszaak" en "oorzaak" in het KL, ook "zaak", "ding" in het ML.

civitas

"burgerij" in het KL, "stad" in het ML.

comes

"metgezel" in het KL, "graaf" in het ML.

dux

"(leger)aanvoerder" in het KL, "hertog" in het ML.

imperator

"legeraanvoerder" in het KL (tot 27 v.Chr.), "keizer (van het Heilige Roomse Rijk)" in het ML.

pontifex maximus

"opperpriester" in het KL, "paus" in het ML.

princeps

"(leger)aanvoerder" in het KL, "prins" in het ML.

Vreemde talen onderling

N.B.: als er twee woorden staan betekent het dat het eerste woord voorkomt in de eerstgenoemde taal, en het tweede woord in de als tweede genoemde taal.

Albanees en Duits

gjelbër/gelb

"groen" in het Albanees, "geel" in het Duits.

Albanees en Romaanse talen

verdhë / verde etc.

"geel" in het Albanees, "groen" in Romaanse talen.

Arabisch en Duits

Milch

"zout" in het Arabisch, "melk" in het Duits.

Arabisch en Hebreeuws

lahm/lechem

"vlees" in het Arabisch, "brood" in het Hebreeuws.

medina

eerder "stad" in het Arabisch, en eerder "staat" in het Hebreeuws.

sus (soes)

"kuiken" in het Arabisch, "varken" in het Hebreeuws.

Arabisch en Indonesisch

ayam

"dagen" in het Arabisch, "kip" in het Indonesisch.

kalimat

"woorden" in het Arabisch, "zinnen" in het Indonesisch.

Balinees en Indonesisch

ulat

"vlecht" in het Balinees, "rups" in het Indonesisch.

Deens en Duits

blød/blöd

"zacht" in het Deens, "stom" in het Duits.

hose/Hose

"kous" in het Deens, "broek" in het Duits.

stund/Stunde

"poosje" in het Deens, "uur" in het Duits.

øl/Öl

"bier" in het Deens, "olie" in het Duits.

Deens en Engels

ansvar/answer

"verantwoording" of "verantwoordelijkheid" in het Deens, "antwoord" in het Engels.

flæsk/flask

"varkensvlees" in het Deens, "fles" of "flacon" in het Engels.

sky

"wolk" in het Deens, "hemelgewelf" in het Engels.

time

"tijd" in het Engels, "uur" in het Deens.

trævl/travel

"vezel" in het Deens, "reis" in het Engels.

Duits en Engels

also

"zo" of "dus" in het Duits, "ook" in het Engels.

bekommen/become

"krijgen" in het Duits, "worden" in het Engels.

belieben/believe

"wensen" in het Duits, "geloven" in het Engels.

Böttcher/butcher

"kuiper" in het Duits, "slager" in het Engels.

Kraft/craft

"kracht" in het Duits, onder meer "vaardigheid" en "(lucht)vaartuig" in het Engels.

deutsch/Dutch

"Duits" in het Duits, "Nederlands" in het Engels.

restlos/restless

"volkomen" in het Duits (of letterlijk zonder rest), "rusteloos" in het Engels.

Schnake/snake

"langpootmug" in het Duits, "slang" in het Engels.

Widder/wether

"ram" in het Duits, "hamel" in het Engels.

ziemlich/seemingly

"tamelijk", "flink" in het Duits, "schijnbaar" in het Engels.

Duits en Zweeds

Tatort/tätort

"plaats delict" in het Duits, "zeker type nederzetting" in het Zweeds.

Engels en Esperanto

curious/kurioza

"nieuwsgierig" in het Engels, "curieus" in het Esperanto.

demand/demandi

"eisen" in het Engels, "vragen" (om informatie, niet om te verzoeken) in het Esperanto.

forest/foresto

"bos" in het Engels, "afwezigheid" in het Esperanto.

me/mi

"mij" in het Engels, naast "mij" ook "ik" in het Esperanto.

sane/sana

"gezond" (met betrekking tot verstand) in het Engels, "gezond" (in algemene zin) in het Esperanto.

we/vi

"wij" in het Engels, "jij/jullie/u" in het Esperanto.

Engels en Frans

car

"auto" in het Engels, "bus" in het Frans.

coin

"munt" in het Engels, "hoek" in het Frans.

douche

"irrigator" of "vaginale douche" in het Engels, "stortbad" in het Frans.

escalator/escalier

"roltrap" in het Engels, "trap" in het Frans.

large

"groot(schalig)" in het Engels, "breed" in het Frans.

legume/légume

"peulvrucht" in het Engels, "groente" in het Frans.

library/librairie

"bibliotheek" in het Engels, "boekwinkel" in het Frans.

location

"locatie" in het Engels, "huur" in het Frans.

pain

"pijn" in het Engels, "brood" in het Frans.

porc/pork

"varkensvlees" in het Engels, "varken" in het Frans.

sensible

"merkbaar", "verstandig" of "praktisch" in het Engels, "gevoelig" in het Frans.

Engels en Fries

mosque/mosk

"moskee" in het Engels, "mus" in het Fries.

slate/sleat

"lei" of "kerfstok" in het Engels, "sloot" in het Fries.

Engels en Italiaans

estate

"landgoed"/"vastgoed" in het Engels, "zomer" in het Italiaans.

Engels en Noors

time

"tijd" in het Engels, "uur" in het Noors.

sky

"hemelgewelf" in het Engels, "wolk" in het Noors.

Engels en Spaans

escalator/escalera

"roltrap" in het Engels, "trap" in het Spaans.

Engels en Tsjechisch

boot/bota

"laars" in het Engels, "schoeisel" in het Tsjechisch.

holy/holý

"heilig" in het Engels, "kaal" in het Tsjechisch.

pole

"paal" of "pool" in het Engels, "veld" in het Tsjechisch (vaker dan "pool").

Frans en Italiaans

assez/assai

"genoeg" of "tamelijk" in het Frans, "zeer" in het Italiaans.

Frans en Noors

fromage/fromasj

"kaas" in het Frans, "bavarois" in het Noors (Bokmål).

Frans en Spaans

attendre/atender "wachten" in het Frans, "zich bezighouden (met)" in het Spaans. bâtir/batir "bouwen" in het Frans, "kloppen" (van bijv. room) in het Spaans. cadenas "hangslot" in het Frans, "kettingen" in het Spaans. coller/colar "plakken" in het Frans, "afgieten" in het Spaans. demander/demandar "vragen" in het Frans, "gerechtelijk vervolgen" in het Spaans. diviser/divisar "delen" in het Frans, "waarnemen" in het Spaans. doubler/doblar "verdubbelen" in het Frans, "vouwen" in het Spaans. embarrassé(e)/embarazado(a) "gegeneerd" in het Frans, "zwanger" in het Spaans. enfermer/enfermar "opsluiten" in het Frans, "ziek worden" in het Spaans. entendre/entender "horen" in het Frans, "begrijpen" in het Spaans.

(s')exprimer/exprimir "(zich) uitdrukken" in het Frans, "uitpersen" in het Spaans. marcher/marchar(se) "stappen" of "marcheren" in het Frans, "vertrekken" in het Spaans. partir enkel "vertrekken" in het Frans, ook "splijten" in het Spaans. quitter/quitar "verlaten" in het Frans, "meenemen" in het Spaans. rester/restar "blijven" in het Frans, "aftrekken" in het Spaans. salir "bevuilen" in het Frans, "uitgaan" in het Spaans. sol "bodem" in het Frans, "zon" in het Spaans. taper/tapar "indrukken" in het Frans, "bedekken" in het Spaans. voler/volar zowel "vliegen" als "stelen" in het Frans, enkel "vliegen" in het Spaans.

Fries en Gronings

nuver

"raar", "vreemd" in het Fries, "leuk" of "mooi" in het Gronings.

Fries en Vlaams

kobbe

"kokmeeuw" in het Fries, "spin" in het West- en het Oost-Vlaams (ook Zeeuws).

Italiaans en Spaans

burro

"boter" in het Italiaans, "ezel" in het Spaans.

rio

"beek" in het Italiaans, "rivier" in het Spaans.

Kodisch en andere talen van Soemba

rara

"geel" in het Kodisch, "rood" in andere Soembanese talen.

Pools en Tsjechisch

jagoda/jahoda

"bes" in het Pools, "aardbei" in het Tsjechisch.

kwiecien/kveten

"april" in het Pools, "mei" in het Tsjechisch.

szukac/šukat

"zoeken" in het Pools, een vulgaire uitdrukking voor "geslachtsgemeenschap hebben" in het Tsjechisch.

Portugees en Spaans

menina

"meisje" in het Portugees, "gezelschapsdame" in het Spaans.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)