Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
1572
| 1572 | ||
| Eeuwen: | 15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw | |
| Decennia: | 1560-1569 · 1570-1579 · 1580-1589 | |
| Jaren: | < · 1570 · 1571 · 1572 · 1573 · 1574 · > | |
 Jaartelling in verschillende culturen
| ||
| Ab urbe condita: | 2325 MMCCCXXV | |
| Armeense jaartelling: | 1021 ԹՎ ՌԻԱ | |
| Chinese jaartelling: | 4268 – 4269 | |
| Christelijke jaartelling: | 1572 MDLXXII | |
| Ethiopische jaartelling: | 1564 –1565 | |
| Hebreeuwse jaartelling: | 5332 – 5333 | |
| Hindoekalenders: | ||
| - Vikram Samvat | 1627 – 1628 | |
| - Shaka Samvat | 1494 – 1495 | |
| - Kali Yuga | 4673 – 4674 | |
| Iraanse jaartelling: | 950 –951 | |
| Islamitische jaartelling: | 980 – 981 | |
| Maçonnieke jaartelling: | 5571 - 5572 | |
 Dit jaar naar onderwerp
| ||
 Juliaanse kalender van 1572
| ||
Het jaar 1572 is het 72e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen
- januari
- 9 - Bij Thorn (Limburg) slaat een meteoriet in.
- maart
- De Geuzenvloot moet, na dreiging van koning Filips II van Spanje aan koningin Elizabeth I van Engeland, de Engelse kust verlaten.
- april
- Vanaf april het Beleg van Middelburg (1572-1574) tot 23 februari 1574.
- 1 - Inname van Den Briel door de watergeuzen.
- 5 - Onder vijandelijk vuur hakt de stadstimmerman van Den Briel Rochus Meeuwisz de Nieuwlandse sluis open, waardoor de landerijen rondom de stad onder water komen te staan (inundatie) en de tegenaanval van Bossu kan worden afgeslagen.
- 6 - De Vlissingse bevolking komt in opstand. Vlissingen wordt ingenomen door geuzen onder leiding van Jacob Blommaert.
- mei
- 18 - In opdracht van Alva komt generaal Sanchio d´Avila met zijn troepen naar Arnemuiden. De stad wordt danig geplunderd en verwoest. Bij deze verovering van de plaats zijn honderden burgers omgekomen.
- 23 - Lodewijk van Nassau verovert Valencijn; begin van Oranjes tweede invasie.
- 24 - Bezetting van Bergen: Lodewijk van Nassau, gesteund door de Hugenoten, valt vanuit Frankrijk de Nederlanden binnen en bezet de stad Bergen.
- juni
- 10 - De watergeuzen onder de Zeeuwse admiraal Ewoud Pieterszoon Worst, brengen bij Blankenberghe een aantal schepen tot zinken van de Spaanse vloot onder Juan Luis de la Cerda, hertog van Medina Celi.
- 10 - Zutphen wordt bij verrassing ingenomen tijdens de Inname van Zutphen door het geuzenleger van Willem van den Bergh, kerken en kloosters worden geplunderd en vernield, geestelijken worden gemarteld, verkracht of gedood.
- 20 - Bredevoort gaat bij verdrag over in Staatse handen na het Inname van Bredevoort (1572).
- 21 - Een legertje Geuzen onder aanvoering van Adriaen van Swieten bezet Gouda.
- 25 - Vijf katholieke geestelijken uit Alkmaar worden onder Diederik Sonoy door de geuzen naar Enkhuizen gebracht en aldaar gemarteld en ter dood gebracht. Ze worden bekend als de martelaren van Alkmaar.
- juli
- 9 - 19 Katholieke geestelijken afkomstig uit Gorcum tegen de zin van Willem van Oranje door geuzen in Brielle gemarteld en vermoord. Deze mensen raken bekend als de martelaren van Gorcum.
- 19 tot 23 - Eerste Vrije Statenvergadering in Dordrecht. 12 Hollandse steden komen in het geheim bijeen, en zij proclameren "vrijheid van religie" voor de protestanten. Ze benoemen Willem van Oranje tot stadhouder en landvoogd van de Nederlanden.
- 20 - Mislukte Staatse aanval op Zwolle onder leiding van Willem van den Bergh.
- 23 - Inname van Roermond; in Roermond worden 23 priesters, onder wie de secretaris van de bisschop, vermoord door troepen van Willem van Oranje. Ze worden bekend als de Martelaren van Roermond.
- augustus
- 11 - Inname van Kampen: De stad Kampen wordt ingenomen door Willem van den Bergh.
- 14 - Zwolle zonder slag of stoot ingenomen.
- 18 - Huwelijk van Hendrik van Navarra met Margaretha van Valois, zuster van koning Karel IX van Frankrijk.
- 24 - Bartholomeusnacht: Massale moord op Franse hugenoten, beraamd door Catharina de' Medici (Parijse bloedbruiloft).
- 31 - Onder leiding van Bernard van Merode veroveren Oranjes troepen de stad Mechelen.
- september
- 6 - Inname van Dendermonde: Willem van Oranje verovert Dendermonde.
- 7 - Inname van Oudenaarde: Jacob Blommaert verovert Oudenaarde.
- 15 - Waalse Furie in Dokkum, massale moord op burgers en stadsbrand.
- 21 - Bergen valt weer in Spaanse handen.
- oktober
- Begin Don Frederiks veldtocht: Don Frederik begint een strafcampagne tegen de opstandige steden.
- 2 - Bloedbad van Mechelen: Spaanse troepen van Don Frederik moorden de stad Mechelen uit.
- november
- 11 - Tycho Brahe ontdekt een nieuwe ster in Cassiopeia (de latere Ster van Brahe) en schrijft hierover een verhandeling: De Nova Stella Anni. Hiermee bewijst hij dat de toen heersende gedachte dat de sterrenhemel onveranderlijk was, onjuist is. Er wordt een begin gemaakt met de talloze planetenwaarnemingen door Brahe waardoor Kepler ten slotte in staat is zijn befaamde wetten te vinden.
- 15 - Bloedbad van Zutphen: Spaanse troepen van Don Frederik moorden de stad Zutphen uit.
- december
- 1 - Bloedbad van Naarden: na vrijwillige overgave van de stad worden 490 naar een kerk gelokte burgers van Naarden in koelen bloede vermoord op bevel van legeraanvoerder Romero. Wie niet is gekomen wordt opgehangen aan de bomen. Slechts zestig inwoners van Naarden ontspringen de dans.
- 10 - Pater Muys, prior van het Delftse Agathaklooster, wordt door Lumey en zijn Geuzen zwaar gemarteld en opgehangen.
- 11 - Don Frederik begint het beleg van Haarlem. Hij neemt zijn intrek in Huis ter Kleef in Haarlem. Hij vestigt hier het hoofdkwartier van de Spanjaarden.
- datum onbekend
- Amersfoort wordt door Staatse troepen bezet.
- Dendermonde wordt door Spaanse troepen verwoest.
- Delft kiest de kant van de prins van Oranje. Katholieke kerken worden protestants of krijgen een andere bestemming.
- Graaf Lodewijk van Nassau benoemd tot commandant van de watergeuzen, naast Lumey.
- Het Hof van Holland blijft achter de landsheer staan, en moet uitwijken naar Utrecht.
- Michel de Montaigne begint het dicteren van zijn Essais.
Geboren
- januari
- 10 - Theodorus Velius, arts en geschiedschrijver
- datum onbekend
- François van Aerssen, Nederlands diplomaat
- Arend Dickmann, zeevaarder
- Cornelius Drebbel, Nederlands uitvinder van onder andere de onderzeeboot
- Thomas Tomkins, Brits componist en organist (overleden 1656)
Overleden
- april
- 19 - Peter van Gent, Vlaamse missionaris
- mei
- augustus
- 20 - Miguel López de Legazpi (70), Spaans conquistador
- 24 - admiraal Gaspard de Coligny (53), leider van de hugenoten in Frankrijk, omgebracht in de Bartholomeusnacht
- 24 of 28 - Claude Goudimel, Frans renaissancecomponist
- november
- 23 - Agnolo Bronzino (69), Italiaans schilder
- 24 - de Schotse hervormer John Knox
- datum onbekend
- Johanna van Albret, koningin van Navarra
- Soetgen Gerrits, Rotterdams dichteres
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met 1572 op Wikimedia Commons.