Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Bergen (België)
Stad in België .png){kind=small}
| |||
  | |||
| Gewest |  Wallonië
| ||
| Provincie |  Henegouwen
| ||
| Arrondissement | Bergen | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
146,53 km² (2009) 65,99% 12,47% 21,54% | ||
| Coördinaten | 50° 27' NB, 3° 57' OL | ||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
91.759 (01/01/2010) 47,92% 52,08% 626 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw 0–17 jaar 18–64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2008) 20,44% 63,73% 15,83% | ||
| Buitenlanders | 14,26% (01/01/2008) | ||
| Burgemeester | Elio Di Rupo (PS) | ||
| Bestuur | PS | ||
| Zetels PS MR cdH Ecolo FN |
45 27 7 5 3 3 | ||
| Gemiddeld inkomen | 13.011 euro/inw. (2007) | ||
| Werkloosheidsgraad | 20,60% (jan. 2009) | ||
| Postcode 7000 7011 7012 7012 7020 7020 7021 7022 7022 7022 7022 7022 7024 7030 7031 7032 7033 7034 7034 |
Deelgemeente Bergen Ghlin Flénu Jemappes Maisières Nimy Havré Harmignies Harveng Hyon Mesvin Nouvelles Ciply Saint-Symphorien Villers-Saint-Ghislain Spiennes Cuesmes Obourg Saint-Denis | ||
| Zonenummer | 065 | ||
| NIS-code | 53053 | ||
| Politiezone | Bergen - Quévy | ||
| Website | www.mons.be | ||
| |||
Bergen (Frans: Mons) is een Waalse stad in België en de hoofdstad van de provincie Henegouwen. De stad telt ruim 95.000 inwoners. De heilige Waldetrudis is de patroonheilige van de stad. Bergen is de voornaamste stad van arrondissement Bergen, en de zetel van een van de vijf hoven van beroep van het land.
In Bergen bevindt zich het militair hoofdkwartier SHAPE van de NAVO (zie Casteau).
Situering
Bergen is gelegen ten oosten van Borinage, zoals dit industriegebied wordt genoemd. De stad ligt ongeveer op 50 km ten zuiden van Brussel, 200 km ten noorden van Parijs, 150 km ten westen van Aken en 75 km ten oosten van Rijsel en is verbonden met de snelwegen E19 (Parijs - Brussel - Antwerpen - Rotterdam) en E42 (Rijsel - Charleroi - Luik). Bovendien zijn er verschillende spoorverbindingen met onder andere Doornik, Charleroi, Brussel en Luik en een dagelijkse TGV-verbinding met Parijs.
Het reliëf wordt mede beïnvloed door het dal van de Hene, die iets ten noorden van de stad van oost naar west stroomt. De Trouille valt ongeveer ter hoogte van Bergen samen met de Hene. Bergen ligt dus op een heuvel bij de samenloop van twee rivieren, waardoor de huidige vorm van de stad bijna rond is. De R50 bakent de binnenstad af. Meer naar het centrum neemt de hoogte toe, in de buurt van het belfort ligt de stad het hoogst.
Geologie
De ondergrond van Bergen bestaat uit alluvialen. In de nabijheid van de deelgemeenten Ghlin en Obourg bevindt zich krijtgesteente dat van de periode van het Krijt dateert. Dit gesteente bevat fossielen van Belemnieten, en wordt sinds lange tijd gebruikt voor de productie van cement. Nabij Saint-Denis is het gesteente rijk aan vuursteen; het wordt daar gebruikt voor de productie van vuurvast materiaal. In het neolithicum werd veel vuursteen gevonden in Spiennes; het werd gewonnen in de neolithische vuursteenmijnen in Spiennes.
Ten noorden van de hellingen waar zich veel krijtgesteente bevindt, loopt de hoogte op tot 80 à 120 meter. Op deze hoogte bestaat de bodem uit lagen klei die van het Ypresien dateren. Aan de top van de heuvels bestaat de bodem vooral uit zand.
Om bepaalde gebouwen in Mons te verwarmen zal mogelijk in de nabije toekomst gebruik worden gemaakt van geothermische bronnen in Saint-Ghislain, Douvrain en Ghlin.[1] In de bodem bevindt zich water waarvan de temperatuur ongeveer 70 °C bedraagt.
Geschiedenis
Romeinse tijd
De stad Bergen ontstond op een heuvelachtig terrein (vandaar de naam) tussen de rivieren de Hene en de Trouille. Ondanks de ontdekking van begraafplaatsen uit de 2e eeuw en de oude benaming "Castri locus" (d.i. Kampplaats), die voor het eerst opduikt in 642, blijft de aanwezigheid van een Romeins legerkamp op de plaats van de huidige stad een hypothese. Alleszins lag de plek aan een diverticulum (d.i. "aftakking") van de Romeinse heerbaan Bavay-Asse.
Middeleeuwen
Pas rond het midden van de 7e eeuw ontwikkelde zich hier een belangrijke stadskern, rond een kasteel waar de graven woonden. Deze ontwikkeling was mede het gevolg van de stichting in de Frankische tijd van een abdij, rond 650, door de heilige Waltrudis. Dit klooster zou later in de 11e eeuw hervormd worden tot een kapittel van adellijke, seculiere kanunnikessen, dat het geestelijke leven in de stad bleef domineren tot de opheffing in 1792.
Rond de 10e eeuw bouwden de graven van Bergen een versterkte burcht op de naburige heuvel, en onder graaf Boudewijn IV (1120-1171) werd begonnen aan de bouw van een eerste omwalling - waarvan ook thans nog delen bestaan. Hierdoor kon de stad spoedig rivaliseren met Valenciennes, de toenmalige hoofdstad van het graafschap Henegouwen.
In 1136 vond in Bergen een grote stadsbrand plaats.
Bergen ontwikkelde zich snel tot een belangrijk bestuurlijk, handels- en onderwijscentrum. Gravin Margaretha II van Vlaanderen stichtte in 1248 een begijnhof, en de toename van de bevolking maakte rond 1290 de aanleg van een tweede, grotere stadsmuur noodzakelijk. Deze stadsmuur was ongeveer 4,5 km lang en had zes poorten. In 1295 werd Bergen de hoofdplaats van het graafschap Henegouwen. De lakennijverheid legde de basis van een economische bloei, die pas zou eindigen in de 16e eeuw, met de godsdiensttroebelen.
Tachtigjarige Oorlog
 Zie ook Bezetting van Bergen (1572) |
Op 24 mei 1572 viel Lodewijk van Nassau aan het hoofd van 500 ruiters vrij onverwacht de stad binnen, waar hij met geestdrift onthaald werd, omdat de misnoegdheid over het beleid van Alva er zeer groot was. Dit was de aanzet van Lodewijks plan om een operatiebasis te vestigen voor het leger van De Coligny, die vanuit Frankrijk de Spanjaarden zou lastig vallen. Toen deze hulptroepen echter niet kwamen opdagen omdat De Coligny werd vermoord in de Bartholomeusnacht, zag Lodewijk, die aan alle kanten bedreigd werd, zich genoodzaakt te capituleren en het belegerde Bergen aan Alva over te geven (19 september 1572). Ondanks de belofte van algemene amnestie, nam Alva na het vertrek van Lodewijk en zijn troepen op bloedige wijze wraak. Vele burgers van Bergen werden gearresteerd, gefolterd en terechtgesteld, en hun bezittingen in beslag genomen. De welvaart van Bergen, een der bloeiendste nijverheidssteden van Europa, was totaal vernietigd.
17e en 18e eeuw
Meteen begon voor Bergen een lange periode waarin het oorlogsgeweld regelmatig het economische herstel afremde. Op 8 april 1691 moest Filips Frans van Glymes de stad, na een beleg van negen maanden, aan de Franse troepen (80.000 man sterk) overgeven. Koning Lodewijk XIV was op 15 maart in eigen persoon afgezakt om de krijgsoperaties bij te wonen. Het Franse geschut had overal in de stad veel schade aangericht. Bergen bleef Frans bezit tot 1697, daarna kwam het beurtelings in Oostenrijkse en Franse handen. De Fransen waren de baas van 1701 tot 1709, en daarna van 1746 tot 1749. Omdat de krijgsverrichtingen van de 18e eeuw zoveel schade aanrichtten, werd de stad vooral in die periode heropgebouwd, waardoor het huidige stadsbeeld grotendeels 18e-eeuws is.
Bergen was in de late 17e eeuw en eerste helft van de 18e eeuw een van de vestingsteden die deel uitmaakten van de Nederlandse vestingsbarrière in de Zuidelijke Nederlanden.
Op 6 november 1792 verloren de Oostenrijkers de Slag bij Jemappes (thans een deelgemeente van Bergen) en moesten ze definitief het veld ruimen.
20e eeuw
Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog wist de British Expeditionary Force onder leiding van de Britse generaal French 48 uur lang nabij Bergen de Duitse troepen van Von Kluck tegen te houden. Bergen was hierna vier jaar in Duitse handen en werd uiteindelijk, vroeg in de morgen van 11 november 1918 bevrijd door Canadezen, na drie dagen heftige strijd.
Ook de Tweede Wereldoorlog was moordend voor Bergen en omgeving, en veroorzaakte veel menselijk leed. Als industriestad en verkeersknooppunt werd het vaak hevig gebombardeerd, en van 2 tot 4 september 1944 vonden er nog zware gevechten plaats tussen Amerikaanse troepen (onderweg van Avesnes en Nouvion) en Duitse troepen die zich terugtrokken uit Noord-Frankrijk.
De economische crisis in de tweede helft van de 20e eeuw kwam hard aan voor de Bergense industrie en voor de hele Borinage. De reconversie verloopt niet zonder grote problemen. De stad kreeg echter in 1971 een eigen universiteit, en biedt als onderwijscentrum zeer veel mogelijkheden voor technisch en wetenschappelijk onderzoek.[bron?]
Overige kernen
Bij de administratieve hervorming van 1977 ontstond de huidige gemeente Bergen door de fusie van de toen opgeheven gelijknamige gemeente (waar sinds 1972 reeds Cuesmes, Ghlin, Hyon, Nimy, Obourg en delen van Baudour en Jemappes deel van uitmaakten) met Ciply, Harmignies, Harveng, Havré, Jemappes, Maisières, Mesvin, Nouvelles, Saint-Symphorien, Spiennes, Villers-Saint-Ghislain en delen van Casteau, Masnuy-Saint-Jean en Ville-sur-Haine.
Bezienswaardigheden
- De (niet helemaal voltooide) collegiale Sint-Waltrudiskerk (Collégiale Sainte-Waudru), in Brabantse gotiek werd in 1450 gebouwd op last van het kapittel van Sint-Waltrudis, oorspronkelijk door de architect Jan Spijkens, maar vanaf 1457 werd de leiding van de pas begonnen werkzaamheden toevertrouwd aan Matthijs de Layens, die zich liet inspireren door de Sint-Pieterskerk te Leuven. Er werd aan doorgewerkt tot in 1686, maar toch heeft de stilistische eenheid van het gebouw daar niet onder geleden. Het interieur van de kerk is bijzonder merkwaardig, met zijn 16e-eeuwse glasramen, en de beroemde Car d'or, een rijkelijk versierde, vergulde praalwagen uit 1780, met het reliekschrijn van de heilige Waltrudis, die ieder jaar in processie door de stad gereden wordt. In de 16e eeuw kreeg de kerk er een opmerkelijk kunstwerk bij: een albasten doksaal versierd met renaissancebeeldhouwwerk van de plaatselijke kunstenaar Jacques Dubrœucq. Het doksaal zelf werd tijdens de Franse revolutie in 1797 vernield, maar enkele beelden en bas-reliëfs konden worden gerecupereerd en zijn her en der opgesteld in het koor, de dwarsbeuk en de zijkapellen.
- De belforttoren werd in 1662 gebouwd op de onderbouw van het verwoeste Gravenkasteel dat van de 9e tot de 15e eeuw de verblijfplaats van de graven van Henegouwen was. Het fraaie belfort, waarvoor de Franse dichter Victor Hugo enkel misprijzen had[bron?], is het enige Belgische belfort in barokstijl. Van het Gravenkasteel zelf bleven de Conciergerie en de romaanse Sint-Callixtuskapel (1051) goed bewaard.
- De fraaie gebouwen van de Grote Markt (Grand-Place) vormen een waardige entourage voor het Stadhuis (Hôtel de Ville) waaraan Matthijs de Layens in 1458 een hooggotische voorgevel schonk. Bij de dood van Karel de Stoute werden de bouwactiviteiten gestaakt, en pas in de 16e eeuw hervat. In de 17e eeuw werd er nog links en rechts een zijvleugel aan toegevoegd, en in 1718 kreeg het zijn klokkentorentje. Links van de ingang bevindt zich het populaire aapje, de Singe du Grand Garde, een beeldje dat naar verluidt geluk brengt aan wie zijn kopje aait. De oorsprong werd nog niet achterhaald: misschien sierde het beeldje in de 15e eeuw een schandpaal ... voor kinderen.
- In een privé-kasteeldomein in deelgemeente Harveng staat de grootste moerascipres van België. Buiten de oude exemplaren in het natuurlijk verspreidingsgebied van deze soort is deze boom wellicht de grootste moerascipres ter wereld[2].
- Museum François Duesberg voor sierkunst is een "must" voor iedere liefhebber van klokken, pendules, meubelen, en porselein uit de periode 1775-1825. De vitrines liggen afgeladen vol met voorwerpen, die betrekking hebben op Napoleon, Rousseau, Voltaire, Paul et Virginie, Robinson Crusoe. Ook de muziek op de achtergrond is afkomstig uit dit tijdperk, waarin het neoclassicisme, empirestijl en pre-romantiek prevaleerde. Het unieke museum is gevestigd in een oud bankgebouw, niet ver van het station, maar let wel, op slechts vier middagen in de week geopend.
| Zie ook: Lijst van beschermd erfgoed in Bergen |
Economie
Met de economie van Bergen gaat het minder goed sinds de sluiting van de kolenmijnen in de tweede helft van 20ste eeuw.
Sinds het eind van de jaren negentig wordt het aantal verloren arbeidsplaatsen door stopzettingen en faillissementen van bedrijven niet meer in voldoende mate gecompenseerd door het aantal nieuw gecreëerde arbeidsplaatsen. Hierdoor lag de werkloosheidsgraad (in oktober 2008 20,75%[3]) hoger dan het Belgische gemiddelde en is het gemiddeld inkomen per inwoner lager dan het Belgische gemiddelde.
In 2002 bedroeg de werkgelegenheid per economische sector 1,57% in de primaire sector, 8,32% in de secundair sector en 90,1% in tertiaire sector.
Onderwijs
De stad Bergen telt twee universiteiten en 13 hogescholen. Er zijn ongeveer 15.000 studenten die in Bergen wonen, leven en studeren.
Universiteiten
- Université de Mons (UMons)
- Université Catholique de Louvain - Mons (UCL - Mons)
Hoger onderwijs
- Conservatoire Royal de Mons
- École sociale (HECFH)
- École supérieure des arts plastiques et visuels de la Communauté française
- Institut d’architecture intercommunal (ISAI)
- Institut provincial d’enseignement supérieur de nursing (HEPMBC)
- Institut provincial d'enseignement supérieur pédagogique (HEPMBC)
- Institut supérieur économique (HEPMBC)
- Institut supérieur industriel de la Communauté française (ISIMs)
- École normale du Sacré-Cœur
- École normale - Institut supérieur pédagogique de la Communauté française (HECFH)
- Institut reine Astrid (IRAM)
- Institut supérieur des sciences humaines appliquées (ISSHA)
- Institut supérieur industriel catholique du Hainaut (ISIC)
Secundair onderwijs
- Académie des métiers, des arts et des sports
- Institut du Sacré-Cœur
- Institut de la Sainte-Famille
- Institut Saint-Ferdinand
- Institut Technique des Ursulines
- Athénée provincial - École du Futur de Mons
- Athénée provincial Jean d’Avesnes
- Athénée royal de Mons
- Athénée royal Marguerite Bervoets
- Centre scolaire Don Bosco
- Centre scolaire Saint-Stanislas
- CES Saint-Luc-IRAM
- École Ave Maria - Section Sainte-Anne
- Institut d'enseignement secondaire paramédical provincial
- Institut d'enseignement secondaire provincial
Folklore
- In de Car d'Or wordt op de morgen van de Ducasse het schrijn van Sint-Waltrudis door de stad gedragen, in een processie die haar oorsprong vindt in 1340, toen het gebied van Bergen door de pest geteisterd werd. De stoet vertrekt om 10.00u en wanneer hij rond 12.30u weer op zijn vertrekpunt is aangekomen, begint op de Grote Markt de Combat dit Lumeçon - een symbolisch gevecht waarbij een Sint-Joris, op een geharnast paard gezeten, een draak (spottend lumeçon, d.i. worm genoemd) neersteekt precies op het ogenblik dat het belfort 13.00u slaat. Deze viering, enig in België, vindt ieder jaar plaats op Drievuldigheidszondag.
- De stad kent ook een tweede volksfeest in het begin van de zomer. Op de laatste vrijdag van juni vindt het vuur van Sint Jean in het centrum van de stad plaats. Om de zonnewende te vieren, wordt een groot vuur en een fakkeltocht georganiseerd ((fr) [1])
Sport
RAEC Mons, dat zijn zijn thuiswedstrijden in het Stade Charles Tondreau (8.000 plaatsen) afwerkte, was de belangrijkste voetbalclub van de stad. In 2015 ging de club failliet.
In de Eerste klasse van het basketbal speelt Dexia Mons-Hainaut. De club speelt zijn thuiswedstrijden in de mons.arena (4.000 plaatsen) te Jemappes.
Bekende personen
|
|
|
Politiek
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij | 10-10-1976[4] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[5] | 14-10-2012[6] | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 45 | % | 45 | % | 45 | % | 45 | % | 45 | % | 45 | % | 45 |
| PS | 43,99 | 22 | 44,01 | 22 | 49,74 | 25 | 37,38 | 20 | 61,35 | 30 | 51,55 | 27 | 55,16 | 29 |
| PSC1/cdH2 | 20,791 | 10 | 18,51 | 9 | 20,851 | 9 | 21,211 | 10 | 10,311 | 4 | 11,722 | 5 | 8,722 | 3 |
| ECOLO | 2,17 | 0 | 8,77 | 3 | 10,56 | 4 | 10,07 | 4 | 9,86 | 4 | 8,65 | 3 | 8,82 | 3 |
| PRL1/MR2 | 13,191 | 6 | 19,391 | 9 | 16,141 | 7 | - | - | 16,552 | 7 | 17,92 | 8 | ||
| PRL-MCC | - | - | - | - | 15,78 | 7 | - | - | ||||||
| RW | 5,43 | 1 | - | - | - | - | - | - | ||||||
| PTB1/PTB+2 | 0,391 | 0 | 0,351 | 0 | 0,351 | 0 | 0,931 | 0 | 0,991 | 0 | 1,222 | 0 | 3,612 | 1 |
| UDRT | - | 1,11 | 0 | - | - | - | - | - | ||||||
| UDPW | 14,04 | 6 | 6,56 | 2 | 2,04 | 0 | - | - | - | - | ||||
| FN | - | 0,96 | 0 | - | 7,03 | 2 | - | - | - | |||||
| ARL | - | - | - | 5,68 | 2 | - | - | - | ||||||
| JEUNES | - | - | - | 3,26 | 0 | - | - | - | ||||||
| MDL | - | - | - | 14,44 | 7 | - | - | - | ||||||
| Front-NaT. | - | - | - | - | - | 8,37 | 3 | - | ||||||
| Citoyen | - | - | - | - | - | - | 4,32 | 1 | ||||||
| Anderen(*) | - | 0,36 | 0 | 0,32 | 0 | - | 1,7 | 0 | 1,94 | 1,47 | ||||
| Totaal stemmen | 55914 | 54204 | 52831 | 53592 | 54702 | 55893 | 55050 | |||||||
| Opkomst % | 90,35 | 88,98 | 87,78 | 88,47 | 84,49 | |||||||||
| Blanco en ongeldig % | 5,17 | 6,28 | 6,08 | 6,68 | 6,38 | 5,99 | 7,58 | |||||||
(*)1982: W 1988: POS 2000: Bloc-W. 2006: DLC, MAS, REA 2012: PA
Lijst van burgemeesters van Bergen
Bestuur 2007-2012
Het bestuur van Bergen bestond volledig uit mandatarissen van de PS.
De volgende personen maakten deel uit van het bestuur:
| Gemeentecollege | |
|---|---|
| Burgemeester | Elio Di Rupo (PS) |
| Schepenen | Richard Biefnot (PS) Nicolas Martin (PS) Achille Sakas (PS) Marc Barvais (PS) Jean-Pierre Dupont (PS) Francine Cruveiller (PS) Marc Darville (PS) Jean-Paul Deplus (PS) Catherine Houdart (PS) |
Partnersteden
Bergen is verzusterd met de volgende steden:
Vannes (Frankrijk), sinds 1952- Briare (Frankrijk), sinds 1962
- Thoissey (Frankrijk), sinds 1963
Sefton (Verenigd Koninkrijk), sinds 1974
Changsha (China), sinds 1998
Little Rock (Verenigde Staten), sinds 1999
Zie ook
Externe links
- (fr) "Combat dit Lumeçon"
- (fr) Website van de gemeente
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Bergen op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
Sjabloon:Navigatie gemeente Bergen (België)
| Gemeenten in de provincie Henegouwen | |
|---|
|
Aat · Aiseau-Presles · Anderlues · Antoing · Beaumont · Belœil · Bergen · Bernissart · Binche · Boussu · Brugelette · Brunehaut · Celles · Chapelle-lez-Herlaimont · Charleroi · Châtelet · Chièvres · Chimay · Colfontaine · Courcelles · Doornik · Dour · Écaussinnes · Edingen · Elzele · Erquelinnes · Estinnes · Farciennes · Fleurus · Fontaine-l'Évêque · Frameries · Frasnes-lez-Anvaing · Froidchapelle · Gerpinnes · 's-Gravenbrakel · Ham-sur-Heure-Nalinnes · Hensies · Honnelles · Jurbeke · Komen-Waasten · La Louvière · Le Rœulx · Lens · Les Bons Villers · Lessen · Leuze-en-Hainaut · Lobbes · Manage · Merbes-le-Château · Moeskroen · Momignies · Mont-de-l'Enclus · Montigny-le-Tilleul · Morlanwelz · Opzullik · Pecq · Péruwelz · Pont-à-Celles · Quaregnon · Quévy · Quiévrain · Rumes · Saint-Ghislain · Seneffe · Sivry-Rance · Steenput · Thuin · Vloesberg · Zinnik |
