Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Literaire canon: verschil tussen versies
(cat fix) |
(inleiding herwerkt) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Een '''literaire canon''' is in het algemeen een lijst boeken die | Een '''literaire canon''' is een compilatie van werken die in de [[literatuur]] een speciale waarde of een significante, normerende en tijdbestendige status wordt toegeschreven. In het algemeen bedoelt men er een lijst boeken mee die als klassiek en [[Cultuur|cultureel]] belangrijk voor een bepaald taalgebied worden beschouwd. Een andere benaming voor dergelijke belangrijke werken is ''klassieken''. Of dergelijke lijst nut heeft, daarover zijn de meningen verdeeld binnen de literaire gemeenschap. Mogelijk heeft een literaire canon wel belang binnen het onderwijs, omdat de klassieken als [[wereldliteratuur]] behoren tot het cultureel erfgoed van de mensheid. | ||
[[Bestand:Great Books.jpg|thumb|The Great Books of the Western World]] | [[Bestand:Great Books.jpg|thumb|The Great Books of the Western World]] | ||
Huidige versie van 12 nov 2019 om 14:07
Een literaire canon is een compilatie van werken die in de literatuur een speciale waarde of een significante, normerende en tijdbestendige status wordt toegeschreven. In het algemeen bedoelt men er een lijst boeken mee die als klassiek en cultureel belangrijk voor een bepaald taalgebied worden beschouwd. Een andere benaming voor dergelijke belangrijke werken is klassieken. Of dergelijke lijst nut heeft, daarover zijn de meningen verdeeld binnen de literaire gemeenschap. Mogelijk heeft een literaire canon wel belang binnen het onderwijs, omdat de klassieken als wereldliteratuur behoren tot het cultureel erfgoed van de mensheid.
Westerse literaire canon
The Great Books of the Western World is een poging om de westerse literaire canon in een 60-delig pakket te presenteren. Het betreft een oorspronkelijk in 1952 in Amerika uitgegeven reeks boeken van Encyclopædia Britannica Inc. en is op deze markt dus vrij toonaangevend. De lijst met Great Books wordt onderhouden door The Great Books Foundation, en maakt deel uit van het Great Books curriculum.
Het project werd opgestart aan de universiteit van Chicago. Robert Hutchins ontwikkelde in samenwerking met Mortimer Adler een cursus die speciaal gericht was op zakenmensen die de leemten in hun ontwikkeling wilden opvullen. Het doel was om het publiek kennis te laten maken met de 'Grote Boeken' en ideeën van de laatste drie millennia. Oorspronkelijk gepubliceerd in 54 delen ('volumes'), omvatten de boeken van de westerse wereld allerlei categorieën, waaronder fictie, geschiedenis, poëzie, natuurwetenschappen, wiskunde, filosofie, drama, politiek, religie, economie en ethiek. De topics werden gegroepeerd in 102 hoofdstukken met telkens een door Adler geschreven) inleiding.
De eerste twee delen (The Syntopicon) vormen een soort gids, een startpunt voor je onderzoek van bepaalde ideeën en auteurs, met allerlei dwarsverbanden.
Deel 3 start met de Ilias en de Odyssee van Homerus, dan volgen uit de Oud-Griekse auteurs Aeschylus, Sophocles, Euripides en Aristophanes, Herodotus, Thucydides, Plato, Aristoteles, Hippocrates, Galenus, Euclides, Archimedes.
Vanaf deel 11 worden deze auteurs behandeld: Lucretius, Epictetus, Marcus Aurelius, Plotinus, Virgilius, Plutarchus en Tacitus.
Vervolgens Ptolemaeus, Copernicus en Kepler, Augustinus, Thomas van Aquino (deel 17 en 18), Dante, Chaucer, Calvijn, Machiavelli, Thomas Hobbes, Rabelais, Erasmus, Montaigne, Shakespeare (deel 24, 25, 26), Gilbert, Galileo, William Harvey, Miguel de Cervantes, Francis Bacon, Descartes, Spinoza, John Milton, Blaise Pascal, Molière, Newton, Huygens, John Locke, George Berkeley, David Hume, Jonathan Swift, Voltaire, Diderot, Montesquieu, Rousseau, Adam Smith, Gibbon (deel 38 en 39), Kant, American State Papers, Alexander Hamilton, James Madison, John Jay, John Stuart Mill, James Boswell, Antoine Laurent Lavoisier, Michael Faraday, Hegel, Kierkegaard, Nietzsche, Alexis de Tocqueville, Goethe, Honoré de Balzac, Jane Austen, George Eliot, Charles Dickens, Herman Melville, Mark Twain, Charles Darwin, Karl Marx en Friedrich Engels, Tolstoj, Dostojevski, Ibsen, William James, Sigmund Freud.
Daarna volgen nog deel 55 tot en met 60 over specifieke thema's zoals '20ste eeuwse filosofie en religie' (20th century Philosophy and Religion).
Canon van de Nederlandse letterkunde
 Zie Canon van de Nederlandse letterkunde voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Door middel van een enquête heeft de 'Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren' (DBNL) in 2002 gepeild naar opvattingen van lezers over de samenstelling van een nieuwe canon van de Nederlandse letterkunde. Deelnemers aan de enquête waren de leden van de 'Maatschappij der Nederlandse Letterkunde': een grote en representatieve groep literatuurwetenschappers, historici, schrijvers, uitgevers en publicisten van wie verwacht mag worden dat zij in staat zijn het gehele terrein van de Nederlandse literatuur te overzien. [1]
Anthologieën
Een andere benadering om teksten die geacht worden te behoren tot het cultureel erfgoed als een soort 'canon' te presenteren, zijn anthologieën, ook 'bloemlezingen' genoemd. Ze zijn in de eerste plaats bedoeld voor het onderwijs, maar worden ook door veel literatuurliefhebbers gewaardeerd, omdat ze op een compacte wijze een overzicht bieden van belangrijke teksten en auteurs. Vaak zijn zij uitvoerig geannoteerd en bevatten vragenlijsten of suggesties voor debat die aanzetten om de tekst diepgaander te analyseren.
- Een bekend voorbeeld van dergelijke anthologie is 'The Norton Anthology of World Masterpieces', uitgegeven in één of twee delen. Deze anthologie behandelt teksten en auteurs uit de wereldliteratuur, ongeacht de taal, waarbij alle teksten zo nodig naar het Engels vertaald zijn. De 'Sixth Edition' uit 1992 bijvoorbeeld is chronologisch opgezet en begint met het verhaal van Gilgamesh (3e millennium v.Chr.) om in deel twee af te sluiten met Albert Camus (20e eeuw).
Zie ook
Externe links
- "Great Books Lists: Lists of Classics, Eastern and Western"
- "Harold Bloom's canon"
- Harold Bloom's Western Canon, met links naar online teksten
- "Great Ideas" Website
- Een "Great Books" Website
- Western Canon Great Books University
- Columbia College Core Curriculum
- The World's Greatest Books page at Project Gutenberg van Australië
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties: