Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Drama (kunst en cultuur)
Het woord drama of dramatiek is afgeleid van het Griekse woord δράμα (drama) dat handeling betekent.
Als genre vertoont het drama talrijke afsplitsingen, waarvan de belangrijkste het blijspel en het treurspel zijn.
Sommigen verstaan onder "drama" in enge zin enkel het ernstige toneel.
Griekse oorsprong
Zoals hierboven al aangegeven werd komt het woord drama van het Griekse woord δράμα (drama). Vermoedelijk is het drama zo ontstaan:
In het oude Griekenland werden er oorspronkelijk, binnen het kader van de eredienst voor de god Dionysos, zangwedstrijden gehouden waaraan alleen koren van mannen konden deelnemen. De winnaar van deze zangwedstrijd kreeg een bokje (“tragos”) mee naar huis als beloning. Voor deze zangwedstrijden werd een geïmproviseerd terrein klaargemaakt met een “dansvloer” en daarrond in een halve cirkel de zitplaatsen voor toeschouwers. Op een gegeven moment maakte één hoofdpersoon zich los van het zanggroepje en voerde met de rest van het koor een lied uit met een vraag-antwoord-spel. Dat was de oervorm van de voor het drama kenmerkende dialoog. Te Athene werd tenslotte, aan de voet van de Akropolis, in een heiligdom aan Dionysos gewijd, een permanent “theatron” aangelegd. Het Griekse drama was geboren. Sindsdien voerden de oude Grieken dan ook echte drama’s op. Een trilogie van drie opeenvolgende treurspelen werd afgesloten met een satirisch “satyr-drama”.
Het religieuze karakter van de opvoeringen verklaart ook waarom in het oude Griekenland theaters vaak dichtbij grote tempels voor één of meerdere goden werden gebouwd.
De kenmerken van het Griekse drama zijn:
- Er is een koor van meerdere personen (uitsluitend mannen)
- Er zijn één of twee personen die de hoofdrol spelen
- Het hele drama bestaat uit een dialoog die met bescheiden muziekbegeleiding werd gezongen. Dit gedialogeerde "lied" is als het moderne toneel: er wordt namelijk gereageerd, gerepliceerd op de ander.
- Het is altijd opgebouwd uit bedrijven of "epeisodia" (meestal vijf), met daartussen steeds een lied van het koor "stasimon", dat nauw verband houdt met de algemene inhoud van het drama.
 Theater in het oude Griekenland |
| Griekse Tragedie (historisch overzicht) |
Enkele bekende Griekse drama-schrijvers zijn:
- de treurspeldichters
- de blijspeldichters
Kenmerken
Bij een drama wordt door middel van woord (gesproken of gezongen) en/of gebaar (dans, mimiek...) een menselijke conflictsituatie uitgebeeld. De handeling heeft gewoonlijk een causaal verloop.
De dramatiek geldt als één van de poëtische genres naast epiek en lyriek, waarvan het zich onderscheidt door de zelfstandigheid van de optredende personages (die zich als het ware van de 'scheppende dichter' hebben losgemaakt). De oorsprong van de dramatiek ligt vermoedelijk in de bewegingsdrift en de imitatiedrang van de "pre-industriële" mens, die aldus op het natuurlijke verloop van gebeurtenissen een greep wilde krijgen.
Het noodzakelijke gevolg van het op schrift gestelde drama is de opvoering (in theaterverband), zodat de bestudering ervan zowel onder de literatuur- als onder de theaterwetenschap ressorteert. Beschouwd vanuit het theater is het geschreven woord evenwel geen dwingende noodzaak: er bestaat ook gedanst en gemimeerd theater. Omdat sinds het einde van de twintigste eeuw buiten de tekst vaak ook andere theaterelementen bepalend werden, wordt er tegenwoordig wel een onderscheid gemaakt tussen dramatisch en postdramatisch theater.
Televisiedrama's en dramafilms
In de film- en televisiewereld is drama een genre waarin intermenselijke conflictsituaties de boventoon voeren. Zie hiervoor drama (genre).
Zie ook
| Literatuur |
|---|
|