Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

1572: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Verwijst door naar Categorie:1572)
 
Geen bewerkingssamenvatting
 
(2 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
#REDIRECT:[[:Categorie:1572]]
{{Zijbalk jaar}}<!--
[[Bestand:Brielle vesting 20050518.jpg|{{Largethumb}}|Brielle]]
[[Bestand:Tachtigjarigeoorlog-1572a.png|thumb|De Opstand eerste helft 1572]]
[[Bestand:Tachtigjarigeoorlog-1572b.png|thumb|De Opstand tweede helft 1572]]
[[Bestand:Antonio_Moro_-_Willem_I_van_Nassau.jpg|thumb|175px|Willem van Oranje<br />door [[Anthonie Mor]]]] -->
 
Het jaar '''1572''' is het 72e jaar in de [[16e eeuw]] volgens de [[christelijke jaartelling]].
 
== Gebeurtenissen ==
;januari
* [[9 januari|9]] - Bij [[Thorn (Limburg)]] slaat een [[meteoriet]] in.
;maart
* De Geuzenvloot moet, na dreiging van koning [[Filips II van Spanje]] aan koningin [[Elizabeth I van Engeland]], de Engelse kust verlaten.
;april
* Vanaf april het [[Beleg van Middelburg (1572-1574)]] tot 23 februari 1574.
* [[1 april|1]] - [[Inname van Den Briel]] door de [[watergeuzen]].
* [[5 april|5]] - Onder vijandelijk vuur hakt de stadstimmerman van Den Briel [[Rochus Meeuwisz]] de Nieuwlandse sluis open, waardoor de landerijen rondom de stad onder water komen te staan ([[inundatie]]) en de tegenaanval van [[Maximiliaan van Hénin-Liétard|Bossu]] kan worden afgeslagen.
* [[6 april|6]] - De Vlissingse bevolking komt in [[Opstand van Vlissingen|opstand]]. [[Vlissingen]] wordt ingenomen door geuzen onder leiding van [[Jacob Blommaert]].
;mei
*[[8 mei|18]] - In opdracht van Alva komt generaal Sanchio d´Avila met zijn troepen naar [[Arnemuiden]]. De stad wordt danig geplunderd en verwoest. Bij deze verovering van de plaats zijn honderden burgers omgekomen.
* [[23 mei|23]] - [[Lodewijk van Nassau]] verovert [[Valencijn]]; begin van [[Oranjes tweede invasie]].
* [[24 mei|24]] - [[Bezetting van Bergen]]: Lodewijk van Nassau, gesteund door de [[Hugenoten]], valt vanuit Frankrijk de Nederlanden binnen en bezet de stad [[Bergen (België)|Bergen]].
;juni
* [[10 juni|10]] - De watergeuzen onder de Zeeuwse admiraal [[Ewoud Pieterszoon Worst]], brengen bij Blankenberghe een aantal schepen tot zinken van de Spaanse vloot onder Juan Luis de la Cerda, [[hertog van Medina Celi]].
* 10 - [[Zutphen (stad)|Zutphen]] wordt bij verrassing ingenomen tijdens de [[Inname van Zutphen]] door het geuzenleger van [[Willem IV van den Bergh|Willem van den Bergh]], kerken en kloosters worden geplunderd en vernield, geestelijken worden gemarteld, verkracht of gedood.
* [[20 juni|20]] - [[Bredevoort]] gaat bij verdrag over in Staatse handen na het [[Inname van Bredevoort (1572)]].
* [[21 juni|21]] - Een legertje Geuzen onder aanvoering van [[Adriaen van Swieten]] bezet [[Gouda]].
* [[25 juni|25]] - Vijf katholieke geestelijken uit [[Alkmaar]] worden onder [[Diederik Sonoy]] door de geuzen naar Enkhuizen gebracht en aldaar gemarteld en ter dood gebracht. Ze worden bekend als de [[martelaren van Alkmaar]].
;juli
* [[9 juli|9]] - 19 Katholieke geestelijken afkomstig uit [[Gorinchem|Gorcum]] tegen de zin van [[Willem van Oranje]] door geuzen in [[Brielle]] gemarteld en vermoord. Deze mensen raken bekend als de [[martelaren van Gorcum]].
* [[19 juli|19]] tot [[23 juli|23]] - [[Eerste Vrije Statenvergadering]] in [[Dordrecht (Nederland)|Dordrecht]]. 12 Hollandse steden komen in het geheim bijeen, en zij proclameren "vrijheid van religie" voor de protestanten. Ze benoemen [[Willem van Oranje]] tot stadhouder en [[landvoogd]] van de Nederlanden.
*[[20 juli|20]] - Mislukte Staatse aanval op [[Zwolle]] onder leiding van [[Willem IV van den Bergh|Willem van den Bergh]].
* [[23 juli|23]] - [[Inname van Roermond]]; in [[Roermond (stad)|Roermond]] worden 23 priesters, onder wie de secretaris van de bisschop, vermoord door troepen van Willem van Oranje. Ze worden bekend als de [[Martelaren van Roermond]].
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Inname van Kampen]]: De stad [[Kampen (stad)|Kampen]] wordt ingenomen door [[Willem van den Bergh]].
*[[14 augustus|14]] - Zwolle zonder slag of stoot ingenomen.
* [[18 augustus|18]] - Huwelijk van [[Hendrik IV van Frankrijk|Hendrik van Navarra]] met [[Margaretha van Valois (1553-1615)|Margaretha van Valois]], zuster van koning [[Karel IX van Frankrijk]].
* [[24 augustus|24]] - [[Bartholomeusnacht]]: Massale moord op Franse [[hugenoten]], beraamd door [[Catharina de' Medici]] (Parijse bloedbruiloft).
* [[31 augustus|31]] - Onder leiding van [[Bernard van Merode (1510-1591)|Bernard van Merode]] veroveren Oranjes troepen de stad [[Mechelen (stad)|Mechelen]].
;september
* [[6 september|6]] - [[Inname van Dendermonde]]: Willem van Oranje verovert [[Dendermonde]].
* [[7 september|7]] - [[Inname van Oudenaarde]]: [[Jacob Blommaert]] verovert [[Oudenaarde]].
* [[15 september|15]] - [[Waalse Furie in Dokkum]], massale moord op burgers en [[stadsbrand]].
* [[21 september|21]] - Bergen valt weer in Spaanse handen.
;oktober
* Begin [[Don Frederiks veldtocht]]: [[Don Frederik]] begint een strafcampagne tegen de opstandige steden.
* [[2 oktober|2]] - [[Spaanse Furie (Mechelen)|Bloedbad van Mechelen]]: Spaanse troepen van Don Frederik moorden de stad [[Mechelen (stad)|Mechelen]] uit.
;november
* [[11 november|11]] - [[Tycho Brahe]] ontdekt een nieuwe ster in [[Cassiopeia (sterrenbeeld)|Cassiopeia]] (de latere ''[[SN 1572|Ster van Brahe]]'') en schrijft hierover een verhandeling: ''De Nova Stella Anni''. Hiermee bewijst hij dat de toen heersende gedachte dat de sterrenhemel onveranderlijk was, onjuist is. Er wordt een begin gemaakt met de talloze planetenwaarnemingen door Brahe waardoor [[Johannes Kepler|Kepler]] ten slotte in staat is zijn befaamde wetten te vinden.
* [[15 november|15]] - [[Bloedbad van Zutphen]]: Spaanse troepen van Don Frederik moorden de stad [[Zutphen (stad)|Zutphen]] uit.
;december
* [[1 december|1]] - [[Bloedbad van Naarden]]: na vrijwillige overgave van de stad worden 490 naar een kerk gelokte burgers van [[Naarden]] in koelen bloede vermoord op bevel van legeraanvoerder Romero. Wie niet is gekomen wordt opgehangen aan de bomen. Slechts zestig inwoners van Naarden ontspringen de dans.
* [[10 december|10]] - [[Cornelis Musius|Pater Muys]], prior van het Delftse [[Prinsenhof (Delft)|Agathaklooster]], wordt door [[Willem van der Mark|Lumey]] en zijn [[Geuzen (geschiedenis)|Geuzen]] zwaar gemarteld en opgehangen.
* [[11 december|11]] - Don Frederik begint het [[Beleg van Haarlem (1572-1573)|beleg van Haarlem]]. Hij neemt zijn intrek in [[Huis ter Kleef]] in [[Haarlem]]. Hij vestigt hier het hoofdkwartier van de Spanjaarden.
;datum onbekend
* [[Amersfoort]] wordt door Staatse troepen bezet.
* [[Dendermonde]] wordt door Spaanse troepen verwoest.
* [[Delft]] kiest de kant van de prins van Oranje. Katholieke kerken worden protestants of krijgen een andere bestemming.
* Graaf [[Lodewijk van Nassau]] benoemd tot commandant van de [[geuzen (geschiedenis)|watergeuzen]], naast [[Lumey]].
* Het [[Hof van Holland]] blijft achter de landsheer staan, en moet uitwijken naar Utrecht.
* [[Michel de Montaigne]] begint het dicteren van zijn Essais.
<!--
== Bouwkunst ==
<gallery>
Bestand:Rijksmonumenten Roosendaal 224.JPG|''Raadhuis'', Roosendaal (1572?)
</gallery>-->
 
== Geboren ==
[[:Categorie:Geboren in 1572]]
;januari
* [[10 januari|10]] - [[Velius|Theodorus Velius]], arts en geschiedschrijver
;datum onbekend
* [[François van Aerssen (1572-1641)|François van Aerssen]], Nederlands diplomaat
* [[Arend Dickmann]], zeevaarder
* [[Cornelius Drebbel]], [[Nederland]]s [[uitvinder]] van onder andere de [[onderzeeboot]]
* [[Thomas Tomkins]], Brits componist en organist (overleden [[1656]])
 
== Overleden ==
[[:Categorie:Overleden in 1572]]
;april
* [[19 april|19]] - [[Peter van Gent]], Vlaamse missionaris
;mei
* [[1 mei|1]] - [[Pius V]] (68), [[paus]] van 1566 tot 1572
;augustus
* [[20 augustus|20]] - [[Miguel López de Legazpi]] (70), Spaans [[Conquistador (geschiedenis)|conquistador]]
* [[24 augustus|24]] - admiraal [[Gaspard de Coligny]] (53), leider van de [[hugenoten]] in [[Frankrijk]], omgebracht in de [[Bartholomeusnacht]]
* 24 of [[28 augustus|28]] - [[Claude Goudimel]], Frans renaissancecomponist
;november
* [[23 november|23]] - [[Agnolo Bronzino]] (69), Italiaans schilder
* [[24 november|24]] - de Schotse hervormer [[John Knox]]
;datum onbekend
* [[Johanna van Albret]], koningin van [[Koninkrijk Navarra|Navarra]]
* [[Soetgen Gerrits]], Rotterdams dichteres
 
{{Wikidata|q6670}}
{{Commonscat|1572}}
[[Categorie:Jaartal]]
[[Categorie:16e eeuw]]
 
[[Categorie:1572]]

Huidige versie van 17 aug 2019 om 09:45

1572
Eeuwen: 15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw
Decennia: 1560-1569 · 1570-1579 · 1580-1589
Jaren: < · 1570 · 1571 · 1572 · 1573 · 1574 · >
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2325 MMCCCXXV
Armeense jaartelling: 1021

ԹՎ ՌԻԱ

Chinese jaartelling: 4268 – 4269

戊未 – 己申

Christelijke jaartelling: 1572 MDLXXII
Ethiopische jaartelling: 1564 –1565
Hebreeuwse jaartelling: 5332 – 5333
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1627 – 1628
- Shaka Samvat 1494 – 1495
- Kali Yuga 4673 – 4674
Iraanse jaartelling: 950 –951
Islamitische jaartelling: 980 – 981
Maçonnieke jaartelling: 5571 - 5572
Dit jaar naar onderwerp
Juliaanse kalender van 1572
rel=nofollow
rel=nofollow

Het jaar 1572 is het 72e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
  • 11 - Tycho Brahe ontdekt een nieuwe ster in Cassiopeia (de latere Ster van Brahe) en schrijft hierover een verhandeling: De Nova Stella Anni. Hiermee bewijst hij dat de toen heersende gedachte dat de sterrenhemel onveranderlijk was, onjuist is. Er wordt een begin gemaakt met de talloze planetenwaarnemingen door Brahe waardoor Kepler ten slotte in staat is zijn befaamde wetten te vinden.
  • 15 - Bloedbad van Zutphen: Spaanse troepen van Don Frederik moorden de stad Zutphen uit.
december
  • 1 - Bloedbad van Naarden: na vrijwillige overgave van de stad worden 490 naar een kerk gelokte burgers van Naarden in koelen bloede vermoord op bevel van legeraanvoerder Romero. Wie niet is gekomen wordt opgehangen aan de bomen. Slechts zestig inwoners van Naarden ontspringen de dans.
  • 10 - Pater Muys, prior van het Delftse Agathaklooster, wordt door Lumey en zijn Geuzen zwaar gemarteld en opgehangen.
  • 11 - Don Frederik begint het beleg van Haarlem. Hij neemt zijn intrek in Huis ter Kleef in Haarlem. Hij vestigt hier het hoofdkwartier van de Spanjaarden.
datum onbekend

Geboren

Categorie:Geboren in 1572

januari
datum onbekend

Overleden

Categorie:Overleden in 1572

april
mei
augustus
november
datum onbekend

q6670 op Wikidata  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)

rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met 1572 op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=1572&oldid=293595"