Johan Laatsman de Bailleul

Johan Herman Laatsman de Bailleul (Gent, 14 september 1903 - Den Haag, 28 mei 1976) werkte tijdens de Tweede Wereldoorlog op de Nederlandse ambassade in Parijs en werd verzetsman. In 1946 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Een maand later ontving hij van de Amerikaanse president Harry Truman de Medal of Freedom met zilveren palm.

Laatsman werd op 16 september 1939 naar de Nederlandse ambassade in Parijs uitgestuurd. Nadat de Duitsers ook Frankrijk waren binnengevallen, werd het Nederlandse consulaat opgeheven en ondergebracht bij het Zweedse consulaat. In die dagen woonden er ongeveer 5000 Nederlanders in Parijs. Velen hadden financiële problemen, pensioenen werden niet meer uitgekeerd. Ook kwam de stroom van Engelandvaarders langzamerhand op gang. Laatsman besloot in het verzet te gaan en zoveel mogelijk mensen te helpen. Herman en Rocca Laatsman doken onder in Saint-Nom-la-Bretèche. Met de trein ging hij dagelijks naar Parijs en gebruikte zijn flat aan de 11 rue Schoelcher om vluchtelingen onder te brengen.

In 1943 stelde baron Brantsen ^[1] hem voor aan Jean Weidner, met wie hij op verzoek van Londen de vluchtroute Dutch-Paris opzette. Deze kon gebruikt worden door Engelandvaarders, vluchtelingen en neergeschoten bemanningsleden van geallieerde vliegtuigen. Weidner werd de baas van het hele netwerk van Dutch-Paris, Laatsman werd de baas van de Franse sectie. Financieel kregen ze steun via generaal Van Tricht, militair attaché aan de Nederlandse ambassade in Bern.

Laatsman kreeg een baantje bij de Wagons Lits en kon zo een paar keer naar Den Haag gaan om pensioengelden op te halen voor de Nederlanders in Parijs. Het Paris-Dutch netwerk liep grote schade op nadat Suzy Kraaij in februari 1944 in handen van de Gestapo viel en doorsloeg. Ongeveer 150 leden van de organisatie werden binnen enkele dagen gearresteerd, zo ook Laatsman op 26 februari. Hij zat acht maanden vast in de gevangenis van Fresnes voordat hij met een groep van 168 mannen in overvolle veewagens naar Buchenwald werd gestuurd. Op 28 oktober werd hij naar Mittelbau-Dora overgeplaatst waar hij V1 en V2 raketten moest bouwen. Op 15 april werd hij in Bergen-Belsen door de Britten bevrijd.

Door hun handelen hebben Weidner en Laatsman naar schatting 1080 levens gered.

Na de oorlog werd hij vice-consul in Parijs en in 1946 werd hij benoemd tot eerste kanselier op de ambassade in Brussel.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

Onderscheidingen

º Majoor Brantsen (1877-1944) zat sinds 1939 bij de ambassade, Speciale diensten, hij kreeg het Verzetskruis en het Franse Légion d; Honneur. Hij werd in 1944 gearresteerd en overleed op 9 december 1944 in Buchenwald.