Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Hoofdrol

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De hoofdrol, hoofdpersoon, hoofdfiguur of protagonist is een personage in een verhaal, zoals in een film, toneelstuk, boek, strip, televisieserie, opera, operette, animatiefilm of computerspel, dat de grootste bijdrage aan het verhaal levert en dus ook het vaakst voorkomt of het langst "in beeld" is. Rond dit personage draaien in feite alle gebeurtenissen en ontstaat elke situatie.

De personen die ergens de hoofdrol in hebben, worden hoofdrolspelers (vrouwelijk: hoofdrolspeelsters) genoemd. Beroemde (dus doorgaans dure) hoofdrolspelers dienen vaak eveneens als publiekstrekker, vooral in films, toneelstukken of opera's, en worden daarom uitgebreid ingezet voor reclameacties of marketingcampagnes.

Er kunnen ook meerdere hoofdrollen zijn, veelal twee, die zoals in het klassiek toneel de protagonist (de 'held', soms echter een antiheld) en de antagonist (veelal de slechterik) worden genoemd, maar soms meer, bijvoorbeeld broers en/of zussen of partners in een bedrijf of organisatie. Wanneer een productie haar titel aan het personage ontleent (bijna altijd de protagonist), zoals Hamlet of Mariken in de tuin der lusten, heet de rol de titelrol.

Een kenmerk van hoofdrollen is volgens velen het hebben van de meeste teksten (behalve uiteraard in de stomme film), hoewel dat lang niet altijd geldt. Denk bijvoorbeeld aan rollen zoals de cyborgen Arnold Schwarzenegger (als Terminator) of Peter Weller (als RoboCop), de autistische Raymond (Dustin Hoffman uit Rain Man), de zwijgzame Mr. Bean van Rowan Atkinson of de griezelige Graaf Dracula van onder anderen Christopher Lee, die zich allemaal vooral uiten met gebaren, lichaamstaal en mimiek. Daarnaast hebben ook wel (mensen)taal onmachtige dieren of voertuigen een hoofdrol, waardoor de teksten ook niet meer belangrijk zijn. Bekende voorbeelden hiervan zijn de auto's Herbie en Christine, de onderling vijandige kat en muis Tom en Jerry, de reuzenhagedis Godzilla, de dolfijn Flipper, de witte haai uit Jaws, de orka Keiko en de gigantische gorilla King Kong.

Genres epiek:anekdote · ballade · epos · fabel · gedicht · genre · inleiding · kort verhaal · legende · mythe · novelle · parabel · raamvertelling · reisverhaal · roman · saga · sage · sprookje · thriller · verhaal · vignet · volksballade · volksverhaal
Verloop en verhaallijn:catharsis · cliffhanger · climax · deus ex machina · drie-actstructuur · epiloog · expositie · fabel · plot · plotpoint · proloog · startplotscène · rode draad · scenario · setup · synopsis · verhaallijn
Begin en einde:ab ovo · in medias res · in ultimas res · incipit · openingsscène · openingszin · post rem · terminus
Personage:aangever · alter ego · alteriteit · antagonist · antiheld · bijfiguur · bijrol · booswicht · byroniaanse held · deuteragonist · flat character · held · hoofdpersoon · hoofdrol · karakter · protagonist · round character · tritagonist · typetje · uitverkorene · underdog
Spanning:cliffhanger · spanning
Vertelperspectief en vertelinstantie:afwisselend perspectief · auctoriële verteller · focalisatie · gedramatiseerd · homodiëgetische vertelling · heterodiëgetische vertelling · ik-perspectief · onbetrouwbare verteller · personele verteller · point of view · rhema · voice-over
Motief & thema:abstract en concreet motief · leidmotief · motto · thema · topos
Tijd & ruimte:eenheidsconventie · flashback · flashforward · kalendertijd · mise en abyme · opschuivende tijdlijn · parallel universum · praesens historicum · tijdverruiming · verteltijd · vertelde tijd
Stijl:directe rede · dramatische ironie · indirecte rede · red herring · shooting the messenger · register · stijl · stream of consciousness · suspension of disbelief · show, don't tell · verteltechniek · vrije indirecte rede
Scenario:premissesynopsistreatmentscenariofilmdraaiboekstoryboard
Stijlperiode:middeleeuwen · renaissance · maniërisme · barok · verlichting · sentimentalisme · preromantiek · romantiek · realisme · impressionisme · naturalisme · neoromantiek · symbolisme · expressionisme · constructivisme · dadaïsme · surrealisme · nieuwe zakelijkheid · magisch realisme · existentialisme · vijftigers · modernisme · postmodernisme
Studie:driehoek van Petersen · literaire kritiek · narratologie · topische vragen · verhaalanalyse
rel=nofollow