Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Deinze
Stad in België .png){kind=small}
| |||||
| |||||
  | |||||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||||
| Provincie |  Oost-Vlaanderen
| ||||
| Arrondissement | Gent | ||||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
75,53 km² (2009) 75,27% 11,67% 13,06% | ||||
| Coördinaten | 50° 59' NB, 3° 32' OL | ||||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
29.298 (01/01/2010) 49,2% 50,8% 388 inw./km² | ||||
| Leeftijdsopbouw 0–17 jaar 18–64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2008) 19,92% 61,97% 18,11% | ||||
| Buitenlanders | 1,94% (01/01/2008) | ||||
| Burgemeester | Jan Vermeulen (CD&V) | ||||
| Bestuur | CD&V, Open Deinze | ||||
| Zetels CD&V Open Deinze N-VA GroenRood Vlaams Belang spa.a plus |
35 14 8 6 4 2 1 | ||||
| Gemiddeld inkomen | 15.806 euro/inw. (2007) | ||||
| Werkloosheidsgraad | 3,99% (jan. 2009) | ||||
| Postcode 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9850 9850 9850 9850 9850 9850 |
Deelgemeente Deinze Astene Bachte-Maria-Leerne Gottem Grammene Meigem Petegem-aan-de-Leie Sint-Martens-Leerne Vinkt Wontergem Zeveren Nevele Hansbeke Landegem Merendree Poesele Vosselare | ||||
| Zonenummer | 09 en 051 | ||||
| NIS-code | 44011 | ||||
| Politiezone | Deinze - Zulte | ||||
| Website | www.deinze.be | ||||
| ligging binnen het arrondissement Gent in de provincie Oost-Vlaanderen | |||||
| |||||
Deinze is een stad in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen, langs de rivier de Leie. De gemeente telt sinds de fusie met Nevele op 1 januari 2019 in totaal meer dan 43.500 inwoners, die Deinzenaars[1] worden genoemd. De gemeente bestaat uit 17 deelgemeentes waarbij Deinze en Petegem-aan-de-Leie een stedelijke kern vormen met ongeveer 17.000 inwoners. Deinze heeft een oppervlakte van 127,38 km².
Fusie
Op 19 december 2017 keurden de gemeenteraden van Deinze en Nevele de fusie definitief goed, die al in juli voorgesteld werd. Met het decreet van 4 mei 2018 bekrachtigde Vlaanderen de fusie. De nieuwe stad blijft Deinze heten maar krijgt de slagzin Het Land van Nevele. De stad telt 17 deelgemeenten, heeft 3 NMBS-stations (Deinze, Hansbeke en Landegem) en heeft zowel aan de E40 als de E17 een op- en afrit. De gemeenten zijn officieel gefusioneerd op 1 januari 2019.
Geschiedenis
Deinze is ontstaan als Donsa of Dunsa. Wat dit betekent, is nog onbekend, maar mogelijk verwijst het naar een mosrijk gebied[2]. Deze vroegste vermelding vinden we terug in het jaar 840. De Heilige Poppo, de Abt van Stavelot, werd in 978 te Deinze geboren. Hij schonk later aan zijn geboortestad relieken, die hij van zijn bedevaarttochten van het Heilige Land meebracht. Deze relieken zitten ingemetseld in de muur van de Onze-Lieve-Vrouwekerk.
In het feodale tijdperk was Deinze een heerlijkheid in handen van verscheidene vooraanstaande geslachten; Poppo's vader is de oudst bekende. Dan was er Iwein van Aalst en zijn zoon, die de heerlijkheid in leen van de Graven van Vlaanderen hielden. Daarna kwam het geslacht Courtenay, de Gravin van Bar en de Graaf van Luxemburg.
Omstreeks 1300 werd Deinze door Walram van Luxemburg verkocht aan Robrecht van Bethune en kwam het terug in het bezit van de graven van Vlaanderen. Het duurde niet lang want het werd bezit van Robrecht van Kessel, die het opnieuw aan de graven van Bar overliet.
De vroeggotische parochiekerk van Onze-Lieve-Vrouw werd gebouwd in de 13e eeuw. Op het einde van de 18e eeuw werd ze ingericht met waardevol meubilair en divers liturgisch vaatwerk.
In 1431 bezat Filips de Goede de heerlijkheid en in de volgende twee eeuwen werd het eigendom van het geslacht della Faille, Filips IV van Spanje, Diego Messia en het geslacht van Merode, dat eigenaar bleef van het Markizaat Deinze, de Vrijheid van Petegem, Astene en Drongen.
Op bestuurlijk en juridisch vlak was Deinze in twee delen verdeeld: Deinze binnen en Deinze buiten.
Deinze binnen was onderverdeeld in Stad en Vrijheid en had een schepenbank met 7 schepenen. Een baljuw vertegenwoordigde de koning. Op het einde van de 13e eeuw liet Gwijde van Dampierre de stad versterken. Tijdens de opstand van Kustvlaanderen was Deinze bondgenoot van Brugge. Daarom werd Deinze in 1327 bijna geheel verwoest door de Gentenaren. Tijdens de Gentse opstand in 1380 tegen Lodewijk van Maele koos de stad opnieuw partij voor Brugge. Deinze wordt afwisselend belegerd door Gentse en Brugse troepen wat een tweede verwoesting tot gevolg had. In 1452 werd de stad een derde maal verwoest door de Gentenaren. Ook tijdens de opstand tegen Maximiliaan van Oostenrijk werd er door de Franse troepen (1488) en de Gentse militie (1492) lelijk huisgehouden. Na al dat geweld brak er bovendien nog een pestepidemie uit. In 1566 woedde de beeldenstorm en daarna werd de stad bezet door een Spaans garnizoen.
In 1579 sloot Deinze aan bij de Unie van Utrecht, maar na een korte adempauze brak het geweld opnieuw los. In 1580 was Deinze totaal vernield en ontvolkt, ook in de 17e en 18e eeuw. Vooral de Franse troepen waren de oorzaak van de oorlogsellende. Ook onder beide wereldoorlogen had de stad veel te lijden.
Al deze gewelddaden hebben echter niet kunnen beletten dat Deinze grote bloeiperioden kende. In de 12e eeuw was er de lakennijverheid en in de 16e eeuw kwam er de linnen- en tapijtindustrie. Ook de lederbewerking was belangrijk. Niet alleen de industrie maar ook het culturele leven was voornaam. Reeds in de 15e eeuw waren er toneelgroepen; in de 16e eeuw de Rederijkerskamer "Nazarenen", die in de 17e eeuw en de 18e eeuw verder evolueerden. Er waren talrijke toneelgezelschappen.
Het kerkelijk leven van Deinze werd voor 1570 gedirigeerd door het Bisdom Doornik en daarna door het Bisdom Gent.
In de 13e eeuw bestond er een Begijnhof ter ere van de H. Margaretha. Nadat het verwoest was richtte men in 1423 op dezelfde plaats het Sint-Margrietenklooster op. Tijdens de godsdienstoorlogen van 1580 moesten de kloosterlingen echter vluchten naar Ekkergem-Gent.
Er was ook een gasthuis dat toegewijd was aan St.-Blasius en bediend werd door de zusters Augustinessen, maar ook dit werd tijdens de beeldenstorm verwoest. Nadien werd het heropgebouwd maar tijdens de Franse Revolutie werden de zusters verdreven.
In 1816 vestigden de zusters Maricolen zich in de verlaten gebouwen en verschaften er onderwijs. In de 20e eeuw was er industriële activiteit, onder meer van de firma Torck, bekend onder meer van zijn kinderwagens en meubelen.
Geografie
Deelgemeenten
Naast Deinze-centrum bestaat de gemeente nog uit de deelgemeenten Astene, Bachte-Maria-Leerne, Gottem, Grammene, Meigem, Petegem-aan-de-Leie, Sint-Martens-Leerne, Vinkt, Wontergem, Zeveren, Nevele, Hansbeke, Landegem, Merendree, Poesele, Vosselare.
Tabel
| Naam | Oppervlakte | Bevolking (31/12/2016) | |
|---|---|---|---|
| I | Deinze | 8,66 | 7.003 |
| II | Petegem-aan-de-Leie | 9,48 | 10.204 |
| III | Astene | 9,56 | 4.901 |
| IV (XII) (XIII) |
Bachte-Maria-Leerne -Sint-Maria-Leerne -Bachte |
8,62 |
1.907 |
| V | Sint-Martens-Leerne | 3,78 | 1.150 |
| VI | Meigem | 7,34 | 797 |
| VII | Zeveren | 3,75 | 912 |
| VIII | Vinkt | 9,96 | 1.423 |
| IX | Wontergem | 5,09 | 978 |
| X | Grammene | 3,06 | 1.009 |
| XI | Gottem | 6,19 | 599 |
| XII | Nevele | ||
| XIII | Hansbeke | 9,83 | |
| XIV | Landegem | 8,84 | |
| XV | Merendree | 10,94 | |
| XVI | Poesele | 2,52 | |
| XVII | Vosselare | 6,27 |
Bezienswaardigheden
- De Onze-Lieve-Vrouwekerk in Deinze is een schoolvoorbeeld van de Scheldegotiek. In de kerk bevindt zich een van de oudste orgels van de bekende orgelbouwer Pieter Van Peteghem.
- Het stedelijk Museum van Deinze en de Leiestreek bevat veel werken van Vlaamse kunstenaars die op een of andere wijze verbonden waren met de Leiestreek, waaronder veel grote namen zoals Emile Claus, Léon De Smet, Gust De Smet, George Minne, Constant Permeke, Albert Saverys, Roger Raveel, Albert Servaes, Frits Van den Berghe, Gustave Van de Woestyne. Er is eveneens een volkskundige afdeling met stukken uit de lokale folklore, nijverheid en geschiedenis (met archeologische vondsten uit de omgeving).
- Het Sint-Blasiushospitaal met Sint-Blasiuskapel van 1662.
- De Molens van Deinze, industrieel erfgoed.
- De Sint-Martinus-en-Sint-Antonius-Abtkerk, feitelijk de parochiekerk van Petegem-aan-de-Leie, maar sinds 1469 op het grondgebied van Deinze.
Natuur en landschap
Deinze ligt aan de Leie op een hoogte van ongeveer 7 meter. Iets ten zuiden van Deinze begint het Schipdonkkanaal met een loop in noordelijke richting, waar de Leie zich naar het noordoosten begeeft. De omgeving van Deinze is sterk verstedelijkt.
Vlak bij het stadscentrum ligt het natuur- en recreatiedomein De Brielmeersen. In dit park is er een grote speeltuin, een dierenpark en een aantal sportvelden.[3] De gronden werden in 1971 door het stadsbestuur aangekocht en vanaf 1975 werd het dierenpark ontwikkeld.[4] Sinds januari 2015 wordt het park beheerd door de provincie Oost-Vlaanderen.
Politiek
Deinze heeft voor de legislatuur 2019-2024 een coalitie tussen CD&V en Open Deinze. Samen vormen ze de meerderheid met 22 op 35 zetels. N-VA, GroenRood, Vlaams Belang en sp.a plus zetelen in de oppositie.
De huidige burgemeester is Jan Vermeulen (CD&V), die Jacques De Ruyck opvolgde.
Burgemeesters
| Tijdspanne | Burgemeester | |
|---|---|---|
| 1777 - 1784 | Pierre François Beyens | |
| ... | ||
| 1788 - 1792 | Pierre François Beyens | |
| ... | ||
| 1837 - 1848 | Charles Reyntjens | |
| 1848 - 1849 | François Francoys | |
| 1849 - 1858 | Jozef Provoost | |
| 1858 - 1869 | Constantin De Beil | |
| 1870 - 1872 | Gentil Vander Straeten | |
| 1872 - 1890 | Karel Lodewijk Declerck | |
| 1891 - 1894 | Philippe Eduard Provost | |
| 1894 - 1902 | Prudent Van Hoecke | |
| 1902 - 1920 | Eduard Galens | |
| 1921 - 1932 | Jean Lagrange (UCB) | |
| 1933 - 1944 | Jozef Van Risseghem (UCB) | |
| ... | ||
| 1953 - 1964 | Jozef Van Risseghem (CVP) | |
| 1965 - 1970 | Carlos Maere | |
| 1971 - 1980 | Ernest Van De Wiele (OK / CVP) | |
| 1980 - 2001 | Roger Boerjan (CVP) | |
| 2001 - 2011 | Jacques De Ruyck (CD&V) | |
| 2012 - heden | Jan Vermeulen (CD&V) | |
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij | 10-10-1976[5] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | 14-10-2018 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 27 | % | 27 | % | 27 | % | 27 | % | 29 | % | 29 | % | 29 | % | 35 | |
| CVP1 / CD&V+N-VAA / CD&V2 | 61,451 | 19 | 44,441 | 14 | 50,381 | 16 | 42,451 | 14 | 41,961 | 15 | 39,85A | 13 | 31,22 | 11 | 36,12 | 14 | |
| VU1 / VU&ID2 / CD&V+N-VAA / N-VA3 | - | 6,51 | 1 | 12,121 | 3 | 6,461 | 1 | 6,032 | 1 | 17,553 | 5 | 17,03 | 6 | ||||
| PVV1 / VLD2 / Open Vld+3 / Open DeinzeB | - | 11,641 | 2 | 15,31 | 4 | 17,112 | 5 | 28,572 | 9 | 26,213 | 8 | 19,383 | 6 | 21,1B | 8 | ||
| Wakker Deinze | - | - | - | - | - | - | 10,72 | 3 | |||||||||
| SP1 / sp.a2 / sp.a plus3 | 8,861 | 1 | 14,61 | 4 | 17,351 | 4 | 16,851 | 5 | 12,611 | 3 | 12,092 | 3 | 6,072 | 1 | 5,33 | 1 | |
| AGALEV1 / GroenRood2 | - | - | 4,851 | 0 | 5,581 | 1 | 6,511 | 1 | 11,592 | 3 | 11,122 | 3 | 12,02 | 4 | |||
| Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | - | - | 3,111 | 0 | - | 10,272 | 2 | 3,952 | 0 | 7,42 | 2 | |||||
| D.TWEE.D. | - | - | - | 7,61 | 1 | 4,33 | 0 | - | - | - | |||||||
| GD | - | 22,82 | 6 | - | - | - | - | - | - | ||||||||
| KVB | 27,58 | 7 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
| Anderen(*) | 2,12 | 0 | - | - | 0,82 | 0 | - | - | - | 1,2 | 0 | ||||||
| Totaal stemmen | 16932 | 18038 | 18747 | 19324 | 20347 | 22269 | 21900 | 31657 | |||||||||
| Opkomst % | 95,95 | 94,6 | 94,12 | 95,2 | 93,80 | 94,1 | |||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 2,23 | 3,58 | 3,15 | 4,02 | 4,39 | 3,8 | 3,9 | 3,3 | |||||||||
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*) 1976: DND / 1994: ROSSEM / 2018: DBA
Cultuur
Media
- Deinze heeft sinds 8 januari 2012 nog slechts één lokaal radiostation Radio Tequila (105.1 FM). Radio Canteclaer werd in 2011 vervangen door de ketenradio Club FM, Radio Veronieka ging op 8 januari 2012 uit de ether. Per 2 januari 2018 zendt Radio Tequila op twee frequenties uit, in Deinze op 106.2 MHz FM en in Aalter op 107.8 MHz FM.
Evenementen
- Stoet van Canteclaer - vijfjaarlijks
- Batjesmarkt - eerste zaterdag van mei
- Bloemenmarkt - eerste zaterdag van mei
- Meiboomplanting Petegem - 1 mei
- Bijenmarkt Petegem - 1 mei
- Vlasfeesten Gottem - vijfjaarlijks
- Elfdorpenfietstocht - Pinksterenzondag
- Gezinsfietstocht Wontergem - Tweede zondag van augustus
- Bloedprocessie Meigem - eerste zondag van juli
- Jaarmarkt - woensdag voor de 4e zondag van juli
- Deinse feesten - twee laatste weken van juli
- Kaandelconcerten - Gedurende de maanden juli en augustus, iedere woensdagavond
- Muzikaal vuurwerk - Laatste woensdagavond van juli om 23:00 u
- Canteclaermarsen - derde zondag van september
- Antiek- en rommelmarkt Grammene - eerste zaterdag na 15 augustus
- Zijspoor festival - eerste vrijdag en zaterdag van oktober
- Wijnfeesten Petegem - zaterdag voor eerste zondag van oktober
- Paardenwijding - eerste zondag na 1 november
- Paaseierenzoektocht - zaterdag voor Pasen
- Beiaardconcerten - regelmatig
- Wijnfeesten Vinkt - november
- Europees Schutterstreffen (EST) - 20, 21 en 22 augustus 2021[8]
- Leerzewegels- en Jan Filliersroute - Sneukelfietstocht begin augustus
- Valentijnswandeling - Rond 14 februari
Sport
Deinze kent meerdere sportclubs, onder andere KMSK Deinze, de voetbalclub met stamnummer 818 die sinds 2015 in de Eerste klas amateurs speelt. Ze spelen in het Burgemeester Van de Wiele Stadion.
Daarnaast zijn er ook Sferos Deinze, de volleybalclub in 1ste provinciale, BBC LDP Donza, de basketbalploeg in 1ste provinciale en AC Deinze, de atletiekvereniging. Maar ook de tafeltennisclub TTC Knal Deinze die in Super divisie speelt (dit zijn de 10 beste clubs van België).
Bekende personen afkomstig uit Deinze
- Poppo van Deinze (978-1048), benedictijnse monnik
- Willem Baudartius (1565-1640), Nederlands theoloog
- Gustaaf Gevaert (1883-1952), volksvertegenwoordiger
- Albert Saverys (1886-1964), kunstschilder
- Joris Eeckhout (1887-1951), priester, schrijver (een straat werd naar hem genoemd in Deinze)
- Karel Justinus Calewaert (1893-1963), bisschop van Gent
- Carlos Van Lanckere (1912-1996), acteur
- Pater Mestdagh (1916-2007), zanger
- Marc Adriaen (1935-2018), zakenman
- Jan de Keyser (1965), burgemeester van Oostkamp
- Raoul De Keyser (1930-2012), kunstschilder
- Rudy Dhaenens (1961-1998), wielrenner
- Eddy Hellebuyck (1961), atleet
- Koen Schoors (1968), econoom
- Hans De Clercq (1969), wielrenner
- Sonja Deckers (1976), atlete
- Tony Sergeant (1977), voetballer
- Hilde De Baerdemaeker (1978), actrice
- Francesco Planckaert (1982), wielrenner
- Bert Van Poucke, acteur
Stedenbanden
Queckenberg (Rheinbach) (Duitsland) (sinds 1980)
Nabijgelegen kernen
Petegem-aan-de-Leie, Astene, Grammene, Zeveren, Meigem, Bachte
Externe links
- Website van de stad Deinze
- Deinze Online, Regionaal nieuws over Deinze
- Museum van Deinze en de Leiestreek
- De Stoet van Canteclaer
- Inventaris Onroerend Erfgoed
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Deinze op Wikimedia Commons.
 | Plaatsen in de stad Deinze | Wapen van Deinze |
|---|
|
Deelgemeenten: Astene · Bachte-Maria-Leerne · Deinze · Gottem · Grammene · Hansbeke · Landegem · Merendree · Meigem · Nevele · Petegem-aan-de-Leie · Poesele · Sint-Martens-Leerne · Vinkt · Vosselare · Wontergem · Zeveren |
| Gemeenten in de provincie Oost-Vlaanderen |
|---|
|
Aalst · Aalter · Assenede · Berlare · Beveren · Brakel · Buggenhout · De Pinte · Deinze · Denderleeuw · Dendermonde · Destelbergen · Eeklo · Erpe-Mere · Evergem · Gavere · Gent · Geraardsbergen · Haaltert · Hamme · Herzele · Horebeke · Kaprijke · Kluisbergen · Knesselare · Kruibeke · Kruishoutem · Laarne · Lebbeke · Lede · Lierde · Lochristi · Lokeren · Lovendegem · Maarkedal · Maldegem · Melle · Merelbeke · Moerbeke · Nazareth · Nevele · Ninove · Oosterzele · Oudenaarde · Ronse · Sint-Gillis-Waas · Sint-Laureins · Sint-Lievens-Houtem · Sint-Martens-Latem · Sint-Niklaas · Stekene · Temse · Waarschoot · Waasmunster · Wachtebeke · Wetteren · Wichelen · Wortegem-Petegem · Zele · Zelzate · Zingem · Zomergem · Zottegem · Zulte · Zwalm |
