Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Siddoer

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een siddoer (meervoud: siddoeriem) is een joods gebedenboek. Het woord komt uit het Hebreeuws: סידור, siddoer, en betekent ’orde’. Joodse gebedenboeken worden gepubliceerd in het Hebreeuws zonder of met een bijkomende vertaling. In vele talen, waaronder het Nederlands, zijn siddoeriem beschikbaar. De Hebreeuwse tekst staat op de rechterpagina, en de vertaling (bijvoorbeeld Nederlands) staat links.

Een gemiddelde Hebreeuwse siddoer telt ongeveer 500 pagina’s. Een uitgave met vertaling bevat ongeveer 1000 pagina’s. De Nederlandse siddoer-uitgave van Dasberg telt 800 pagina’s. Omdat een volledige siddoer vrij omvangrijk is, bestaan er vele speciale uitgaven, die een specifieke reeks gebeden bevatten, bijvoorbeeld voor de sjabbat, of voor doordeweekse dagen.

Er bestaan siddoeriem-uitgaven in verschillende tradities of noeschaot (Sefardisch, Asjkenazisch, Jemenitisch,...).

Voor verschillende joodse feest- of gedenkdagen bestaan er eigen siddoeriem. Deze heten ook machzorim (enkelvoud: machzor). Voor Rosj Hasjana en Jom Kipoer zijn speciale machzorim noodzakelijk, omdat deze dagen niet in de gewone siddoer opgenomen zijn. De meeste gewone siddoeriem bevatten ook de belangrijkste gebeden voor de andere speciale dagen, zoals Pesach, Sjavoeot en Soekot.

De naam siddoer is ook verwant aan het woord סדר seder ([ˈsɛdər], „orde”), waarmee de maaltijd op de avond van Pesach wordt bedoeld, die volgens een bepaalde vastgelegde ’orde’ verloopt.

Indeling

De meeste siddoeriem hebben de volgende indeling:

  • Sjachariet (ochtenddienst)
  • Birkat Hamazon (dankgebed voor na maaltijden)
  • Berachot (zegeningen) over voedsel, drinken, geboden)
  • Mincha (middagdienst)
  • Ma'ariew (avonddienst)
  • Kriat Sjema sje’al hamitah (Sjema en andere gebeden voor het slapengaan)
  • Seder eruvei tavsjilin
  • Seder eruvei techoemin
  • Sjir hasjirim (Hooglied)
  • Kabbalat Sjabbat (dienst voor het ontvangen van de sabbat, vrijdagavond)
  • Ma’ariew voor sjabbat (vrijdagavond)
  • Kidoesj en zemirot (liederen) voor sabbat-avond (vrijdagavond)
  • Sjachariet voor sjabbat
  • Moesaf voor sjabbat
  • Kidoesj en zemirot voor de sabbat (zaterdag)
  • Mincha voor sjabbat
  • Pirkei Avot (Lessen van de vaderen), het Misjna-traktaat Awot (Awos) met wijze spreuken
  • Seudas sjlisjis / sjalosj seudos: liederen voor de derde maaltijd
  • Toevoegingen bij Ma’ariew voor zaterdagavond
  • Seder Halleel
  • Moesaf voor rosj chodesj
  • Tefilat sjalosj regaliem (Amidah voor Pesach, Sjavoeot en Soekot)
  • Moesaf sjalosj regaliem (Moesaf-Amida voor Pesach, Sjavoeot en Soekot)

Zie ook

rel=nofollow