Deinze

**Deinze**
	Stad in België
Vlag van Deinze	Wapen van Deinze
(Details)	(Details)
	;
	Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Gent
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	75,53 km² (2009); 75,27%; 11,67%; 13,06%
Coördinaten	50° 59' NB, 3° 32' OL
	Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	29.298 (01/01/2010); 49,2%; 50,8%; 388 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0–17 jaar; 18–64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2008); 19,92%; 61,97%; 18,11%
Buitenlanders	1,94% (01/01/2008)
	Politiek en bestuur
Burgemeester	Jan Vermeulen (CD&V)
Bestuur	CD&V, Open Vld
Zetels; CD&V; Open Vld; N-VA; sp.a; Groenrood; Wakker Deinze;	29; 11; 6; 5; 1; 3; 3;
	Economie
Gemiddeld inkomen	15.806 euro/inw. (2007)
Werkloosheidsgraad	3,99% (jan. 2009)
	Overige informatie
Postcode; 9800; 9800; 9800; 9800; 9800; 9800; 9800; 9800; 9800; 9800; 9800	Deelgemeente; Deinze; Astene; Bachte-Maria-Leerne; Gottem; Grammene; Meigem; Petegem-aan-de-Leie; Sint-Martens-Leerne; Vinkt; Wontergem; Zeveren
Zonenummer	09 en 051
NIS-code	44011
Politiezone	Deinze - Zulte
Website	www.deinze.be
	Detailkaart
	Bestand:GemDeinzeLocation.png
	ligging binnen het arrondissement Gent; in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal	België

Deinze is een stad en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen, langs de rivier de Leie. De stad telt meer dan 31.000 inwoners, die Deinzenaars^[1] worden genoemd.

Geschiedenis

Deinze is ontstaan als Donsa of Dunsa. Wat dit betekent, is nog onbekend, maar mogelijk verwijst het naar een mosrijk gebied^[2]. Deze vroegste vermelding vinden we terug in het jaar 840. De Heilige Poppo, de Abt van Stavelot, werd in 978 te Deinze geboren. Hij schonk later aan zijn geboortestad relieken, die hij van zijn bedevaarttochten van het Heilig Land meebracht. Deze relieken zitten ingemetseld in de muur van de Onze-Lieve-Vrouwekerk.

In het feodale tijdperk was Deinze een heerlijkheid in handen van verscheidene vooraanstaande geslachten; Poppo's vader is de oudst bekende. Dan was er Iwein van Aalst en zijn zoon, die de Heerlijkheid in leen van de Graven van Vlaanderen hielden. Daarna kwam het geslacht Courtenay de Gravin van Bar en de Graaf van Luxemburg.

Omstreeks 1300 werd Deinze door Walram van Luxemburg verkocht aan Robrecht van Bethune en kwam het terug in het bezit van de Graven van Vlaanderen. Het duurde niet lang want het werd bezit van Robrecht van Kessel, die het opnieuw aan de Graven van Bar overliet.

De vroeggotische parochiekerk van Onze-Lieve-Vrouw werd gebouwd in de 13e eeuw. Op het einde van de 18e eeuw werd ze ingericht met waardevol meubilair en divers liturgisch vaatwerk.

In 1431 bezat Filips de Goede de heerlijkheid en in de volgende twee eeuwen werd het eigendom van het geslacht della Faille, Filips IV van Spanje, Diego Messia en het geslacht van Merode, dat eigenaar bleef van het Markizaat Deinze, de Vrijheid van Petegem, Astene en Drongen.

Op bestuurlijk en juridisch vlak was Deinze in twee delen verdeeld: Deinze binnen en Deinze buiten.

Deinze binnen was onderverdeeld in Stad en Vrijheid en had een Schepenbank met 7 schepenen. Een baljuw vertegenwoordigde de koning. Op het einde van de 13e eeuw liet Gwijde van Dampierre de stad versterken. Tijdens de opstand van Kustvlaanderen was Deinze bondgenoot van Brugge. Daarom werd Deinze in 1327 bijna geheel verwoest door de Gentenaren. Tijdens de Gentse opstand in 1380 tegen Lodewijk van Maele koos de stad opnieuw partij voor Brugge. Deinze wordt afwisselend belegerd door Gentse en Brugse Troepen wat een tweede verwoesting tot gevolg had. In 1452 werd de stad een derde maal verwoest door de Gentenaren. Ook tijdens de opstand tegen Maximiliaan van Oostenrijk werd er door de Franse troepen (1488) en de Gentse militie (1492) lelijk huisgehouden. Na al dat geweld brak er bovendien nog een pestepidemie uit. In 1566 woedde de beeldenstorm en daarna werd de stad bezet door een Spaans garnizoen.

In 1579 sloot Deinze aan bij de Unie van Utrecht, maar na een korte adempauze brak het geweld opnieuw los. In 1580 was Deinze totaal vernield en ontvolkt, ook in de 17e en 18e eeuw. Vooral de Franse troepen waren de oorzaak van de oorlogsellende. Ook onder beide wereldoorlogen had de stad veel te lijden.

Al deze gewelddaden hebben echter niet kunnen beletten dat Deinze grote bloeiperioden kende. In de 12e eeuw was er de lakennijverheid en in de 16e eeuw kwam er de linnen- en tapijtindustrie. Ook de lederbewerking was belangrijk. Niet alleen de industrie maar ook het culturele leven was voornaam. Reeds in de 15e eeuw waren er toneelgroepen; in de 16e eeuw de Rederijkerskamer "Nazarenen", die in de 17e eeuw en de 18e eeuw verder evolueerden. Er waren talrijke toneelgezelschappen.

Het kerkelijk leven van Deinze werd voor 1570 gedirigeerd door het Bisdom Doornik en daarna door het Bisdom Gent.

In de 13e eeuw bestond er een Begijnhof ter ere van de H. Margaretha. Nadat het verwoest was richtte men in 1423 op dezelfde plaats het Sint-Margrietenklooster op. Tijdens de godsdienstoorlogen van 1580 moesten de kloosterlingen echter vluchten naar Akkergem-Gent.

Er was ook een gasthuis dat toegewijd was aan St.-Blasius en bediend werd door de Zusters Augustinessen, maar ook dit werd tijdens de beeldenstorm verwoest. Nadien werd het heropgebouwd maar tijdens de Franse Revolutie werden de Zusters verdreven.

In 1816 vestigden zich de Zusters Maricolen in de verlaten gebouwen en verschaften er onderwijs.

Geografie

Deelgemeenten

Naast Deinze-centrum bestaat de gemeente nog uit de deelgemeenten Astene, Bachte-Maria-Leerne, Gottem, Grammene, Meigem, Petegem-aan-de-Leie, Sint-Martens-Leerne, Vinkt, Wontergem en Zeveren.

Tabel

	Naam	Oppervlakte	Bevolking (31/12/2011)
I	Deinze	8,66	6.644
II	Petegem-aan-de-Leie	9,48	9.610
III	Astene	9,56	4.922
IV (XII) (XIII)	Bachte-Maria-Leerne -Sint-Maria-Leerne -Bachte	8,62	1771
V	Sint-Martens-Leerne	3,78	1.194
VI	Meigem	7,34	717
VII	Zeveren	3,75	934
VIII	Vinkt	9,96	1.379
IX	Wontergem	5,09	963
X	Grammene	3,06	945
XI	Gottem	6,19	540

De stad Deinze grenst aan volgende gemeenten en deelgemeenten:

a. Poeke (Aalter)
b. Lotenhulle (Aalter)
c. Poesele (Nevele)
d. Nevele
e. Vosselare (Nevele)
f. Drongen (Gent)
g. Sint-Martens-Latem
h. Deurle (Sint-Martens-Latem)
i. Nazareth

j. Kruishoutem
k. Machelen (Zulte)
l. Olsene (Zulte)
m. Oeselgem (Dentergem)
n. Wakken (Dentergem)
o. Markegem (Dentergem)
p. Dentergem
q. Aarsele (Tielt)

Politiek

Deinze heeft voor de legislatuur 2013-2018 een coalitie tussen CD&V, en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 17 op 29 zetels. GroenRood, sp.a, N-VA en Wakker Deinze zetelen in de oppositie.

De huidige burgemeester is Jan Vermeulen (CD&V), die Jacques De Ruyck opvolgde.

Burgemeesters

Tijdspanne		Burgemeester
	1777 - 1784	Pierre François Beyens
	...
	1788 - 1792	Pierre François Beyens
	...
	1837 - 1848	Charles Reyntjens
	1848 - 1849	François Francoys
	1849 - 1858	Jozef Provoost
	1858 - 1869	Constantin De Beil
	1870 - 1872	Gentil Vander Straeten
	1872 - 1890	Karel Lodewijk Declerck
	1891 - 1894	Philippe Eduard Provost
	1894 - 1902	Prudent Van Hoecke
	1902 - 1920	Eduard Galens
	1921 - 1932	Jean Lagrange (UCB)
	1933 - 1944	Jozef Van Risseghem (UCB)
	...
	1953 - 1964	Jozef Van Risseghem (CVP)
	1965 - 1970	Carlos Maere
	1971 - 1980	Ernest Van De Wiele (OK / CVP)
	1980 - 2001	Roger Boerjan (CVP)
	2001 - 2011	Jacques De Ruyck (CD&V)
	2012 - heden	Jan Vermeulen (CD&V)

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]
Stemmen / Zetels		%	27	%	27	%	27	%	27	%	29	%	29	%	29
	CVP¹ / CD&V+N-VA^A / CD&V²	61,45¹	19	44,44¹	14	50,38¹	16	42,45¹	14	41,96¹	15	39,85^A	13	31,2²	11
	VU¹/VU&ID² / CD&V+N-VA^A / N-VA³	-		6,5¹	1	12,12¹	3	6,46¹	1	6,03²	1	39,85^A	13	17,55³	5
	PVV¹ / VLD² / Open Vld+³	-		11,64¹	2	15,3¹	4	17,11²	5	28,57²	9	26,21³	8	19,38³	6
	SP¹ / sp.a²	8,86¹	1	14,6¹	4	17,35¹	4	16,85¹	5	12,61¹	3	12,09²	3	6,07²	1
	AGALEV	-		-		4,85	0	5,58	1	6,51	1	-		-
	Vlaams Blok¹/Vlaams Belang²	-		-		-		3,11¹	0	-		10,27²	2	3,95²	0
	D.TWEE.D.	-		-		-		7,61	1	4,33	0	-		-
	GroenRood	-		-		-		-		-		11,59	3	11,12	3
	KVB	27,58	7	-		-		-		-		-		-
	GD	-		22,82	6	-		-		-		-		-
	Wakker Deinze	-		-		-		-		-		-		10,72	3
Anderen^(*)		2,12	0	-		-		0,82	0	-		-		-
Totaal stemmen		16932		18038		18747		19324		20347		22269		21900
Opkomst %						95,95		94,6		94,12		95,2		93,80
Blanco en ongeldig %		2,23		3,58		3,15		4,02		4,39		3,8		3,9

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes en met achtergrondkleur afgedrukt
(*)1976: DND 1994: ROSSEM

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Deinze voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Onze-Lieve-Vrouwekerk in Deinze is een schoolvoorbeeld van de Scheldegotiek.

Het stedelijk Museum van Deinze en de Leiestreek is een mooi voorbeeld van hoe een museum in een provinciestad ook groots kan zijn. Het bevat veel werken van Vlaamse kunstenaars die op een of andere wijze verbonden waren met de Leiestreek, waaronder veel grote namen zoals Emile Claus, Léon De Smet, Gust De Smet, George Minne, Constant Permeke, Albert Saverys, Roger Raveel, Albert Servaes, Frits Van den Berghe, Gustave Van de Woestyne. Er is eveneens een volkskundige afdeling met stukken uit de lokale folklore, nijverheid en geschiedenis (met archeologische vondsten uit de omgeving).

Vlak bij het stadscentrum ligt het natuur- en recreatiedomein De Brielmeersen. In dit park is er een grote speeltuin, een dierenpark en een heleboel sportvelden.^[6] De gronden werden in 1971 door het stadsbestuur aangekocht en vanaf 1975 werd het dierenpark ontwikkeld.^[7]

Cultuur

Media

Deinze heeft sinds 8 januari 2012 nog slechts één lokaal radiostation Radio Tequila (105.1 FM). Radio Canteclaer werd in 2011 vervangen door de ketenradio Club FM, Radio Veronieka ging op 8 januari 2012 uit de ether. Per 2 januari 2018 zendt Radio Tequila op twee frequenties uit, in Deinze op 106.2 MHz FM en in Aalter op 107.8 MHz FM.

Evenementen

Stoet van Canteclaer - vijfjaarlijks
Batjesmarkt - eerste zaterdag van mei
Bloemenmarkt - eerste zaterdag van mei
Meiboomplanting Petegem - 1 mei
Bijenmarkt Petegem - 1 mei
Vlasfeesten Gottem - vijfjaarlijks
Elfdorpenfietstocht - Pinksterenzondag
Gezinsfietstocht Wontergem - Tweede zondag van augustus
Bloedprocessie Meigem - eerste zondag van juli
Jaarmarkt - woensdag voor de 4e zondag van juli
Deinse feesten - twee laatste weken van juli
Kaandelconcerten - Gedurende de maanden juli en augustus, iedere woensdagavond
Muzikaal vuurwerk - Laatste woensdagavond van juli om 23:00 u
Canteclaermarsen - derde zondag van september
Antiek- en rommelmarkt Grammene - eerste zaterdag na 15 augustus
Zijspoor festival - eerste vrijdag en zaterdag van oktober
Wijnfeesten Petegem - zaterdag voor eerste zondag van oktober
Paardenwijding - eerste zondag na 1 november
Paaseierenzoektocht - zaterdag voor Pasen
Beiaardconcerten - regelmatig
Wijnfeesten Vinkt - november
Europees schutterstreffen (EST) - augustus 2021
Leerzewegels- en Jan Filliersroute - Sneukelfietstocht begin augustus
Valentijnswandeling - Rond 14 februari

Sport

Deinze kent meerdere sportclubs, onder andere KMSK Deinze, de voetbalclub met stamnummer 818 die sinds 2015 in Tweede klasse speelt. Ze spelen in het Burgemeester Van de Wiele Stadion .

Daarnaast zijn er ook Sferos Deinze, de volleybalclub in 1ste provinciale, BBC Deinze, de basketbalploeg in 1ste provinciale en AC Deinze, de atletiekvereniging. Maar ook de tafeltennisclub TTC Knal Deinze die in Super divisie speelt (dit zijn de 10 beste clubs van België).

Bekende Deinzenaars

Geboren in Deinze

Poppo van Deinze (978-1048), benedictijnse monnik
Willem Baudartius (1565-1640), Nederlands theoloog
Gustaaf Gevaert (1883-1952), volksvertegenwoordiger
Albert Saverys (1886-1964), kunstschilder
Joris Eeckhout (1887-1951), priester, schrijver (een straat werd naar hem genoemd in Deinze)
Karel Justinus Calewaert (1893-1963), bisschop van Gent
Pater Mestdagh (1916-2007), zanger
Marc Adriaen (1935-2018), zakenman
Jan de Keyser (1965), burgemeester van Oostkamp
Raoul De Keyser (1930-2012), kunstschilder
Rudy Dhaenens (1961-1998), wielrenner
Eddy Hellebuyck (1961), atleet
Hans De Clercq (1969), wielrenner
Sonja Deckers (1976), atlete
Tony Sergeant (1977), voetballer
Hilde De Baerdemaeker (1978), actrice
Francesco Planckaert (1982), wielrenner
Andy Sergeant (1988), pianist, songwriter

(Ex-)inwoners van Deinze

Hein Decaluwé, radiopresentator bij Radio 2
Jacques Rogge, voorzitter IOC
Bert Van Poucke, acteur
Willy Tack, ex-voetballer, voormalig politicus
Harry Van Barneveld, ex-judoka en deelnemer olympische spelen
Katja Retsin, presentatrice
Jan Schepens, acteur
Paula Van Wilder, radiopresentatrice bij BRT Radio 2 (Oost-Vlaanderen)(1985-1990), Muzieksamenstelling BRT Nachtradio (1990-1999)
Thomas Van Der Plaetsen, atleet

Stedenbanden

Queckenberg (Rheinbach) (Duitsland) (sinds 1980)

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

	Plaatsen in de stad Deinze	Wapen van Deinze

Deelgemeenten: Astene · Bachte-Maria-Leerne · Deinze · Gottem · Grammene · Hansbeke · Landegem · Merendree · Meigem · Nevele · Petegem-aan-de-Leie · Poesele · Sint-Martens-Leerne · Vinkt · Vosselare · Wontergem · Zeveren
Overige plaatsen: Bachte · Sint-Maria-Leerne
Belgische gemeenten · Arrondissement Gent · Oost-Vlaanderen · Vlaanderen

	Gemeenten in de provincie Oost-Vlaanderen

Aalst · Aalter · Assenede · Berlare · Beveren · Brakel · Buggenhout · De Pinte · Deinze · Denderleeuw · Dendermonde · Destelbergen · Eeklo · Erpe-Mere · Evergem · Gavere · Gent · Geraardsbergen · Haaltert · Hamme · Herzele · Horebeke · Kaprijke · Kluisbergen · Knesselare · Kruibeke · Kruishoutem · Laarne · Lebbeke · Lede · Lierde · Lochristi · Lokeren · Lovendegem · Maarkedal · Maldegem · Melle · Merelbeke · Moerbeke · Nazareth · Nevele · Ninove · Oosterzele · Oudenaarde · Ronse · Sint-Gillis-Waas · Sint-Laureins · Sint-Lievens-Houtem · Sint-Martens-Latem · Sint-Niklaas · Stekene · Temse · Waarschoot · Waasmunster · Wachtebeke · Wetteren · Wichelen · Wortegem-Petegem · Zele · Zelzate · Zingem · Zomergem · Zottegem · Zulte · Zwalm
België: Provincies · Gemeenten

Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Deinze op Wikimedia Commons.

50°59′1″N, 3°31′40″E

[1] º VRT-Taalnet

[2] º Oude plaatsnaam van Deinze verklaard

[3] º 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[4] º Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006

[5] º Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[6] º https://web.archive.org/web/20110217030113/http://www.deinze.be/fb111honh934mwjb1bxib82.aspx

[7] º http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=0Q2PJF6C

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Deinze

Inhoud

Geschiedenis