Proosten

Proosten doet men gewoonlijk bij bevestigen van de heilwens met een heildronk, dat wil zeggen dat men drinkt op iemands welzijn ("het zij u tot voordeel"), waaronder de goede gezondheid. Na het uitbrengen van de toost, het uitspreken van de heilwens, wordt in een groter gezelschap het glas geheven onder het uitspreken van het woord "proost", "gezondheid", "lechajem" of het verwante "daar ga je" en een slok genomen. In een kleiner gezelschap wordt de heildronk op andermans welzijn niet bevestigd door het glas te heffen, maar door te klinken, het gevulde eigen drinkglas of bierpul eerst tegen een andermans gevulde glas of pul te tikken. In een gezelschap van twee personen wordt, afhankelijk van de intimiteit, daarna gelijk de slok genomen, of worden eerst nog de gebogen armen met het glas of de pul door elkaar gestoken.

De meningen over de herkomst van het gebruik verschillen:

• Het zou een gebruik uit de middeleeuwen kunnen zijn, ter voorkoming van vergiftiging.
• Welgestelden zouden op deze manier hebben laten horen dat dat ze zich kristallen glazen konden veroorloven.
• Als je het glas vast pakt, voel je met je hand, je ogen zien de inhoud, je neus ruikt en je tong proeft. Om ook je oren aan hun trekken te laten komen hef je het glas en klinkt. Proost! .

Het woord proost is afgeleid van het Latijnse prosit ("het zij u tot voordeel").

Proosten in verschillende talen

• Afrikaans: gesondheid, tjorts
• Albanees: gëzuar, gezuar
• Arabisch: besaha, bsahtik
• Armeens: genatzt
• Atjees: horas
• Azeri: afiyæt oslun
• Bulgaars: na zdrave
• Kantonees: gom bui
• Mandarijns: yung sing, gan bei
• Deens: skål
• Duits: prost
• Egyptisch: fee sahetak, bisahtak
• Engels: cheers
• Esperanto: je via sano (op je gezondheid)
• Estisch: tervist (gezondheid)
• Filipijns: mabuhay
• Fins: kippis (?), terve (gezondheid)
• Frans: à votre santé (op uw gezondheid)
• Fries: Tsjoch
• Iers-Gaelisch: sláinte (gezondheid, uitspraak slo:ntje), céad mile fáilte (honderdduizend keer welkom, uitspraak kj:ed milje fo:ljhe)
• Schots-Gaelisch: Slainte Mhath (goede gezondheid, uitspraak: slaandji waah)
• Georgisch: vakhtanguri
• Grieks: για μας (gia mas), στην υγεία μας (stin igeia mas)
• Groenlands: kassutta, imeqatigiitta
• Hawaïaans: okole maluna
• Hebreeuws: l'chaim (op het leven, vernederlandst tot: daar ga je!)
• Hongaars: egészségedre!
• IJslands: skál
• Indonesisch: pro
• Italiaans: cin cin (formeel), salute (informeel)
• Japans: kampai
• Koreaans: chukbae
• Kroatisch: živjeli
• Latijn: sanitas bona (goede gezondheid), bene tibi (goedheid voor jou)
• Lets: uz veselibu
• Nederlands: proost, gezondheid
• Nepalees: suru garam
• Noors: skål
• Papiaments: salú
• Perzisch: Be salahmati (به سلامتی) (op goede gezondheid)
• Pools: na zdrowie
• Portugees: a sua saúde (op je gezondheid)
• Portugees: saude, viva
• Roemeens: noroc
• Russisch: na zdorovje
• Schots: slainte (gezondheid)
• Sloveens: na zdravje
• Somalisch: auguryo
• Spaans: salud (gezondheid)
• Swahili: maisha marefu
• Tibetaans: chapda
• Tsjechisch: na zdraví
• Turks: serefe
• Vlaams: gezondheid, schol
• Zweeds: skål

Trivia

"Proost" (Oudfrans : provost) is ook de voorzitter van een kapittel van kanunniken, ook belast met het beheer van de tijdelijke goederen van het kapittel, de regeling van de tijdelijke zaken.

  Vrije mediabestanden over Toast honor op Wikimedia Commons