Nicosia (Cyprus)

Voor het Turkse district, zie Lefkoşa (district).

Voor het Griekse district, zie Nicosia (district).

Nicosia (Grieks: Λευκωσία, Levkosía, Turks: Lefkoşa) is de hoofdstad van Cyprus, gelegen aan de rivier de Pedieos en met een inwoneraantal van 309.500 (2001-2005).

Nicosia is een van de verdeelde hoofdsteden van de wereld. Het zuidelijke deel behoort tot Grieks Cyprus en het noordelijke deel tot Turks Cyprus. De grens, "De Groene Lijn", loopt dwars door de stad, van oost naar west. Ze bestaat uit een gedemilitariseerde zone, die sinds 1974 door de Verenigde Naties wordt onderhouden. De oude cirkelvormig ommuurde stad wordt er vrijwel exact mee doormidden gedeeld.

Geschiedenis

Het centrale deel van Cyprus waar Nicosia is gelegen, wordt al zeker sinds de vroege bronstijd bewoond. Zo'n 1200 jaar voor Christus werd de stad door (waarschijnlijk Griekse) kolonisten gesticht onder de naam Ledra. Enkele eeuwen later viel geheel Cyprus onder Assyrisch bestuur, zo ook de kleine stad Ledra. Rond 300 voor Christus werd de toen geruïneerde stad herbouwd in opdracht van Lefkonas, zoon van Ptolemaeus I Soter. De stad kende echter geen sterke groei zoals de kuststeden, die profiteerden van de handel met Anatolië, de Levant en Egypte. Wel kreeg ze in de vierde eeuw een Byzantijnse bisschop aangewezen en werd er een kasteel gebouwd. Pas enkele eeuwen na de vernietiging van de oostelijke kuststad Salamis (tot dan toe de hoofdstad van het eiland) door de Arabieren in 647 wordt Nicosia tot hoofdstad verklaard; rond 965 n.Chr. De centrale ligging maakte ze gemakkelijker te verdedigen tegen aanvallen van buitenaf. De laatste Byzantijnse gouverneur van Cyprus, Isaac Komnenos, verklaarde zichzelf tot keizer van het eiland in 1183, en heerste vanuit Nicosia tot 1191, toen de kruisvaarders onder leiding van Richard I van Engeland de stad belegerden en innamen. Richard verkocht het eiland echter aan de tempeliers, die vanuit het kasteel in Nicosia over het eiland dachten te heersen. In het volgende jaar echter verjoeg de bevolking van de stad de tempeliers en werd het kasteel grotendeels ontmanteld. Het eiland en de stad vervielen daarna onder de dwingelandij van de Kruisvaardersstaten, tot 1489 de Venetianen het eiland innamen. In 1570 viel de stad na 40 dagen belegering in handen van de Ottomanen. In 1878 werd het eiland en de stad overgedragen aan het Britse Rijk. Sinds 1960 is Nicosia de hoofdstad van de onafhankelijke republiek Cyprus. Vanaf 1975 is het tevens de hoofdstad van het de-facto onafhankelijke Turkse republiek Noord-Cyprus en is de stad in 2 delen gedeeld.

In 1989 werd de eerste universiteit van het Griekse deel opgericht, de Universiteit van Cyprus. In het Turkse deel was eerder al de Near Eastern Universiteit opgericht in 1988.

Op 3 april 2008 is de Ledrastraat in het centrum van Nicosia na 34 jaar weer opengesteld voor publiek. Het is de eerste doorgang tussen Grieks en Turks Cyprus binnen de stad Nicosia.

In Nicosia bevindt zich ook het stadion van het Cypriotisch voetbalelftal, namelijk het New GSP Stadium.

Bevolking

In het deel van Nicosia ten zuiden van de Groene Lijn is de bevolking overwegend Griekssprekend en Grieks-Orthodox. Noord-Nicosia heeft 61.378 inwoners, voornamelijk Turkssprekend en met een islamitische achtergrond.

Musea

Leventis Museum

Klimaat

Weergemiddelden voor Nicosia, Cyprus
Maand	jan	feb	mrt	apr	mei	jun	jul	aug	sep	okt	nov	dec	Jaar
gemiddeld maximum (°C)	15,3	16,2	19,2	24,2	29,3	33,8	36,6	36,5	33,4	28,1	22,1	17,1	26,0
gemiddeld minimum (°C)	5,4	5,7	7,2	10,6	14,6	18,9	21,6	21,3	18,6	14,7	10,1	7,1	13,0
neerslag (mm)	55	42	28	20	24	18	6	1	12	17	55	66	344
bron: WeerOpReis.com^[1]

Sport

Voetbal is een belangrijke sport in Nicosia. Uit de Cypriotische hoofdstad komen de meest succesvolle voetbalclubs van het land. APOEL Nicosia is de recordkampioen van Cyprus en enige club uit het land dat zich plaatste voor de kwartfinale van de Champions League (2012). APOEL Nicosia deelt het GSP-stadion met aartsrivaal Omonia Nicosia. Omonia Nicosia heeft een politiek linkse achtergrond. Olympiakos Nicosia is de derde professionele voetbalclub van Nicosia. Ook Olympiakos Nicosia en het Cypriotisch voetbalelftal hebben het GSP-stadion als thuisbasis.

Geboren

Peter I van Cyprus (1328-1369), koning van Cyprus, Armenië en titulair koning van Jeruzalem
Jan II van Cyprus (1418-1458), koning van Cyprus
Jacobus II van Cyprus (1439-1473), koning van Cyprus
Charlotte van Cyprus (1444-1487), koningin van Cyprus
Glafkos Klerides (1919), Grieks-Cypriotisch politicus en voormalig president van Cyprus
George Syrimis (1921-2010), Cypriotisch accountant en minister van financiën
Tassos Papadopoulos (1934-2008), president van de Republiek Cyprus (2003-2008)
Christopher Pissarides (1948), Cypriotisch-Brits wetenschapper, econoom en Nobelprijswinnaar (2010)
Mick Karn (1958-2011), Brits basgitarist van Cypriotische afkomst
Melinda McGraw (1963), Amerikaans actrice
Elena Patroklou (1968), Cypriotische zangeres
Alkinoos Ioannidis (1969), Grieks-Cyprioot componist, liedschrijver, zanger en arrangeur
Hussein Chalayan (1970), Brits/Turks-Cypriotische modeontwerper
Andreas Pitsillides (1977), Cypriotisch politicus, theoloog
Michael Bisping (1979), vechtsporter
Mélanie Georgiades (1980), Frans-Cypriotisch rapster, bekend als Diam's
Hovig Demirjian (1989), zanger

Overleden

Drogo van Vexin (996-1035), graaf van Amiens
Amadeus III van Savoye (1094-1148), graaf van Savoye
Jan I van Dreux (1215-1249), oudste zoon van Robert III van Dreux en Eleonora van Saint-Valéry
Peter van Vendôme (1200-1249), graaf van Vendôme
Guy de Lusignan (ca. 1150-1194), ridder uit Aquitanië
Hugo de Lusignan (1235-1284), koning Hugo III van Cyprus en koning Hugo I van Jeruzalem
Jan I de Lusignan (1267-1285), als Jan I koning van Cyprus en als Jan II van Jeruzalem
Amalrik de Lusignan (1272-1310), gouverneur-koning van Cyprus en prins van Tyrus
Peter I van Cyprus (1328-1369), koning van Cyprus, Armenië en titulair koning van Jeruzalem
Hugo IV van Cyprus (1295-1359), koning van Cyprus en titulair koning van Jeruzalem
Peter II van Cyprus (ca. 1357-1382), koning van Cyprus en titulair koning van Jeruzalem
Jacobus I van Cyprus (1334-1398), connetabel van Cyprus, koning van Armenië
Janus van Cyprus (1375-1432), koning van Cyprus
Jan II van Cyprus (1418-1458), koning van Cyprus
Makarios III (1913-1977), Grieks-Cypriotisch geestelijke en staatsman
Tassos Papadopoulos (1934-2008), president van de Republiek Cyprus (2003-2008)