Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Longyearbyen
Sjabloon:Infobox plaats in Spitsbergen Longyearbyen is de grootste nederzetting op het eiland Spitsbergen met ongeveer 2075 inwoners (2007). Ze ligt in de Adventfjord aan de monding van de Adventvallei. De stad heeft een uitgebreide infrastructuur en telt bijna net zoveel sneeuwscooters als mensen. Longyearbyen ligt op 78 graden noorderbreedte en wordt beschouwd als de noordelijkste plaats met meer dan 1000 inwoners ter wereld.
De plaats bevat naast een in gebruik zijnde kolenmijn (mijn 7) een heel scala aan verdere faciliteiten. Zo bevat het de noordelijkste krant (Svalbardposten), de noordelijkste camping, een ziekenhuis, een kerk, een internationale luchthaven en een departement van een Noorse universiteit; UNIS (University Centre in Svalbard) waar arctische studies kunnen worden gedaan. Ook het Svalbard Museum is er gevestigd.
De gouverneur van Spitsbergen (de sysselmann) zetelt tevens in deze plaats.
De bevolking van Longyearbyen is vrij divers. Het overgrote deel is Noors, maar er zijn verder meer dan 20 nationaliteiten vertegenwoordigd. Hieronder zijn ook Thai, die voornamelijk werken in de horeca.
In een berg in de buurt van de plaats bevindt zich de Svalbard Global Seed Vault, de wereldzaadbank van voedselgewassen.
Geschiedenis
De plaats vond zijn oorsprong toen John Munroe Longyear, eigenaar van de Arctic Coal Company uit Boston, hier in 1906 een nederzetting stichtte voor het behuizen van de arbeiders in de steenkoolmijnen. De nederzetting werd Longyear City genoemd en de huidige naam is de vertaling daarvan. Longyear opende tevens de eerste mijn.
In 1901 hadden de Noren al de "Trondheim-Spitsbergen Kullkompani" opgericht. Deze werd in 1904 verkocht aan de Arctic Coal Company. In 1916 nam het Noorse bedrijf Store Norske Spitsbergen Kullkompani Aktieselskap het bedrijf over.
In 1941 werd de gehele bevolking van 765 Noren en 2000 Russen geëvacueerd na dreiging vanuit nazi-Duitsland. In mei 1942 werd het eiland echter heroverd op de Duitse bezetters in expeditie Fritham. De Duitsers sloegen in september 1943 terug, toen de Duitse slagschepen Tirpitz en Scharnhorst, ondersteund door negen torpedojagers alle nederzettingen op Spitsbergen bombardeerden, waardoor een aantal doden en gewonden viel. Er werden 70 mensen gevangengenomen. In 1944 werd ook de kleine nederzetting Sveagruva met de grond gelijk gemaakt door saboteurs van een Duitse onderzeeboot. In juli 1945 werd de eerste naoorlogse verbinding met het vasteland van Noorwegen hersteld. De mijnbouw werd in 1946 hersteld en in 1966 werd de zevende mijn geopend. Op het moment is alleen de zevende mijn nog open en haalt Longyearbyen de meeste inkomsten uit toerisme en onderzoek.
Tot in de jaren negentig van de twintigste eeuw werd het leven in Longyearbyen volledig beheerst door de Store Norske. Toen het Noorse parlement in 1925 zich met Spitsbergen bemoeide na de inwerkingtreding van het Spitsbergenverdrag was het de bedoeling dat Svalbard (= de Spitsbergen-archipel) een gewone Noorse gemeente zou worden. Het parlement kon het echter niet eens worden of de gemeente bij Finnmark dan wel bij Troms ingedeeld zou worden met als gevolg dat de status onbepaald bleef. In de praktijk betekende dit dat het mijnbedrijf verantwoordelijk was voor de dagelijkse gang van zaken. Feitelijk eindigde dit pas in 1997 toen het dorp een eigen democratisch gekozen raad kreeg met eigen bevoegdheden voor het lokale bestuur.
Externe links
Vrije mediabestanden over Longyearbyen op Wikimedia Commons
| Algemeen: | flora · gouverneur · geschiedenis · talen · verdrag · .sj |
| Plaatsen: | Barentszburg · Groemant · Longyearbyen · Ny-Ålesund · Oegolnaja Boechta · Pyramiden · Rijpsburg · Smeerenburg · Sveagruva |
| Eilanden: | Barentszeiland · Bereneiland · Danskøya · Edgeøya · Hopen · Kong Karls Land · Kongsøya · Kvitøya · Lågøya · Nordaustlandet · Spitsbergen · Svenskøya · Tusenøyane · Wilhelmøya · Ytre Norskøya |
| Fjorden: | Bellsund · Hornsund · Isfjord · Kongsfjord · Van Mijenfjord · Wijdefjord · Woodfjord |
| Nationale parken: | Forlandet · Nordenskiöld Land · Nordre Isfjorden · Nordvest-Spitsbergen · Sassen-Bünsow Land · Sør-Spitsbergen |
| Oriëntatiepunten: | Newtontoppen · Olav V Land |
| Bedrijven: | Arktikugol · Bjørnøen · Kings Bay · Store Norske |
| Onderzoek: | Huanghe · Hornsund · Noors Poolinstituut · onderzeekabel · UNIS · wereldzaadbank |
| Luchthavens: | Longyearbyen · Ny-Ålesund · Svea |
| Hoofdsteden in Europa |
|---|
|