Lord (titel)

Lord (Nederlands: Heer) is een aanspreekvorm voor iemand die gezag, controle of macht heeft over anderen; een meester, leider of heerser.

De aanspreekvorm wordt in Engelstalige landen veel gebruikt en is slechts in enkele gevallen een officiële titel. De term komt onder meer voor in de vorm Lord of the mansion, wat niet veel meer betekent dan heer des huizes van een landhuis of als rudimentaire titel overgebleven uit het tijdperk van de feodaliteit. Ook komt het voor in termen als Lords Temporal en Lords Spiritual (wereldlijke en geestelijke leiders).

In de meeste gevallen is het alleen een term die uit beleefdheid en eerbied wordt gebruikt. Tevens wordt het gebruikt als een niet-officiële term voor een edelman, bisschop, vorst of een andere man met gezag. De term lord heeft dus in algemene zin geen juridische betekenis. De juridische termen voor leden van de adelstand die met lord worden aangesproken zijn: baron, burggraaf en graaf.

Etymologie

Volgens de Oxford Classical Dictionary kan de etymologie van het woord terug worden gevoerd op het Oudengelse woord hlāford dat afkomstig is van hlāfweard wat betekent broodbewaarder, als gevolg van een Germaanse gewoonte een stamhoofd aan te duiden naar het verstrekken van voedsel. Een vrouwelijke lord is een lady (Nederlands: Dame). Het woord lady is afkomstig van een vergelijkbare structuur. De vermoedelijk oorspronkelijke betekenis was broodkneder.

Gebruik als voorvoegsel

Lord kan worden gebruikt als voorvoegsel in combinatie met een inhoudelijke titel. Bekende voorbeelden hiervan zijn: Lord Mayor (Nederlands: burgemeester) of Lord Chief Justice. De voorvoegsels markeren de houder als een persoon met een waardig aanzien en een hogere status. Zo werd de burgemeester van Bristol in de 19e eeuw door de Kroon de titel Lord Mayor of Bristol verleend. De benaming lord wordt voornamelijk toegepast bij mannen, terwijl voor vrouwen de benaming lady wordt gebruikt. Dit is echter niet universeel, de Lord of Mann, een titel momenteel in handen van de Koningin, en vrouwelijke burgemeesters zijn voorbeelden van vrouwen die als lord worden aangemerkt. De koning wordt in middeleeuwse documenten vaak als The Lord King benoemd.

Feodalisme

Onder het feodale systeem had de term lord een brede, losse en gevarieerde betekenis. Een zogenaamde "Overlord" was iemand die een groot stuk grond of een landhuis in bezit had. Vaak werd dit onderhouden door een vazal. De moderne term landlord (landeigenaar) is een overblijfsel van deze aanduiding. Een leenheer was een persoon aan wie een vazal verschuldigde trouw had gezworen. Geen van deze termen waren titulair waardigheden, in plaats van feitelijke benamingen, die de relaties van twee personen beschreven in het zeer gelaagde feodale sociale systeem. Zo kon een man die ten opzichte van zijn huurders heer was van een landgoed tegelijk een vazal zijn van zijn overlord, die op zijn beurt weer een vazal was van de koning. Wanneer een ridder een heer van het landgoed was, zoals dat meestal het geval is, werd hij in documenten aangeduid als (voornaam) (achternaam), ridder, heer van (manor naam). Een feodale baron had een echte titulaire waardigheid, met het recht zittingen van het parlement bij te wonen, maar zelfs een feodale baron, heer van het landgoed van een groot aantal landgoederen, was een vazal van de koning.

De adelstand

Een algemene aanspreekvorm term voor leden van de adelstand is lord. Binnen de adelstand van het Verenigd Koninkrijk bestaan er vijf verschillende standen, in aflopende volgorde zijn dit hertog, markies, graaf, burggraaf en baron. De benaming lord wordt meestal gebruikt voor baronnen die zelden worden aangesproken met hun formele en juridische titel van baron. Een opmerkelijke uitzondering is wanneer tijdens het inbrengen van een baron in de House of Lords, de baron zijn eed begint door te zeggen: Ik, Baron X van Y. De juiste stijl is Lord (X), bijvoorbeeld, Alfred Tennyson, 1st Baron Tennyson, is algemeen bekend als Lord Tennyson. De markies, graaf en burggraaf worden over het algemeen ook aangeduid als lord. Hertogen maken daarentegen gebruik van de stijl: Duke van (X), en worden niet aangeduid als Lord (X). Zij worden formeel aangesproken als Your Grace, in plaats van My Lord. In de adelstand van Schotland worden de leden van het laagste niveau van de adelstand benoemd met de inhoudelijke titel Lord of Parliament in plaats van baron.

Voor hooggeplaatste leden van de adelstand, wordt de benaming Lord gebruikt als titel voor enkele of alle van hun kinderen, bijvoorbeeld de jongere zonen van hertogen en markiezen hebben recht om de stijl Lord (voornaam) (achternaam) te gebruiken. Dit zijn eretitels, wat inhoudt dat de houder niet wordt beschouwd als behorend tot de adel, maar volgens de wet van het Verenigd Koninkrijk een gewoon burger is.

House of Lords

In het Verenigd Koninkrijk wordt de Eerste Kamer van het parlement officieel aangeduid als het Huis der Edelen, gewoonlijk het House of Lords (of gewoon The Lords) genoemd. Dit is de oudste graad van het Engels adel en een gewone burger die rechtstreeks wordt verhoogd tot een hoge graad in de adelstand, bijvoorbeeld een oud-premier, wordt dan een graaf en op hetzelfde moment gelijk een baron. De adelstand werd vroeger aangeduid als 'de baronnen', voordat de hogere graden werden ingesteld. Er bestaan drie verschillende classificaties:

• De meeste edelen die in het bezit zijn geraakt van de adelstand, kregen dit voor de Life Peerages Act 1958, zij vormen samen een erfelijke groep. Deze groep vormde tot 1999 de grootste groep van edelen die zitting namen in het Hogerhuis. Er zijn meer dan 700 edelen die hun titel erfelijk hebben verkregen, maar sinds de House of Lords Act 1999 zijn zij niet langer gegarandeerd van een plaats en dienen zij dus ook mee te doen aan de verkiezingen willen zij kans maken op een van de tweeënnegentig zetels. Alle mannelijke leden van de Adelstand van Engeland, Adelstand van Groot-Brittannië en de Adelstand van het Verenigd Koninkrijk bezaten vóór 1999 het recht om in het House of Lords te zitten op grond van hun titel.
• Het belang en de juridische betekenis van het erfelijk adeldom is gestaag afgenomen nadat mensen voor het leven werden benoemd. Deze laatsten hebben het recht om in het Hogerhuis te zitten voor de duur van hun leven, maar hun titels zijn niet erfelijk. Ze zijn zelden of nooit van hogere adel dan baron. De eerste levenslange edelen werden aangesteld om te helpen bij de uitoefening van de rechterlijke taken van het House of Lords onder de Appellate Jurisdiction Act 1876. Wijdverbreide benoeming van de levenslange edelen werd mogelijk gemaakt door de Life Peerages Act 1958. Sinds de invoering van die wet zijn ongeveer 1.086 edelen voor het leven benoemd. Het enige erfelijke voorrecht dat geassocieerd kan worden met levenslange adel is dat hun kinderen het recht hebben op de aanduiding The Honourable (voornaam) (achternaam).
• Deze eerste twee groepen (erfelijke en levenslange edelen) worden gezamenlijk en officieel aangeduid als Lords Temporal in tegenstelling tot de derde soort adel dat zitting neemt in The House, beter bekend als Lords Spiritual. Deze groep heeft zelf geen recht op de officiële titel lord. De leden van de laatste groep, die uit zesentwintig bisschoppen van de Church of England bestaat, dragen allemaal de titel bisschop. In tegenstelling tot de Lords Temporal, die kunnen worden benoemd uit een van de vier landen van het Verenigd Koninkrijk, kunnen de bisschoppen uit de derde groep alleen van Engelse komaf zijn.

Juridische macht

Tot het ontstaan ​​van het Hooggerechtshof van het Verenigd Koninkrijk (begin 21e eeuw), zaten bepaalde rechters in het House of Lords op grond van de levenslange adel, hierdoor behielden zij deze macht ook. Ze werden gezamenlijk bekend als de Law Lords. De Law Lords die de Supreme Court of the United Kingdom boven hun recht op zitting in the House verkozen verloren daarmee het recht om zitting te nemen en te stemmen in het Hogerhuis, ondanks het behoud van de levenslange adelstand. De benaming van Lord wordt ook gebruikt om te verwijzen naar een aantal rechters die geen adelstand hadden in een aantal Commonwealth rechtsstelsels. Sommige van deze rechters zijn bijvoorbeeld rechters van het Hof van Beroep van Engeland en Wales, genaamd Lords Justices of Ladies Justices. Andere Commonwealth-rechters, bijvoorbeeld rechters van Canadese provinciale hoogste rechtscolleges, zijn alleen bekend als "Justices", maar worden aangepakt met eerbied voor de rechtbank als My Lord, My Lady, Your Lordship of Your Ladyship.

Voorbeelden van rechters die gebruik maken van de benaming "lord" zijn onder meer:

• Rechters van het Supreme Court van het Verenigd Koninkrijk
• Rechters van het Hof van Beroep van Engeland en Wales, bekend als Lords Justices van beroep
• Rechters van de Schotse Court of Session, bekend als Heren van de Raad en de Session
• Rechters van het Hooggerechtshof van India en de hoge rechtbanken van India, die worden aangesproken als My Lord in de rechtbank. De Bar Council van India roept echter op advocaten op te geven deze praktijk van het aanpakken van rechters als Lords

Lord of the Manor

De titel Lord of the Manor kwam in gebruik in het Engelse feodale systeem (of manorialism) na de Normandische verovering van Engeland van 1066. De titel Lord of the Manor (Nederlands: Landheer) is een titulair feodale waardigheid die zijn kracht ontleent aan het bestaan ​​en de werking van een rechtbank die hij zelf voorzat. De term die altijd gebruikt wordt in de middeleeuwse documenten is gewoon Heer van X, waarbij X de naam van het landgoed is. De term Lord of the Manor is een recent gebruik van historici om deze heren te onderscheiden van de feodale baronnen en andere krachtige personen, bedoeld in oude documenten op verschillende manieren als Sire (middeleeuws Frans), Dominus (Latijn), Heer, etcetera. De inhoudelijke titel van Lord of the Manor wordt nu niet meer algemeen erkend in het recht van Engeland en Wales, en het juridische begrip van het landgoed werd afgeschaft toen de betreffende rechtbanken werden afgeschaft.

Laird

De Schotse titel Laird is een verkorte vorm van laverd, een oud Schots woord dat stamt uit een Angelsaksische term voor Lord en is afgeleid van Lard, het Middelengelse woord dat ook Lord betekent. Laird is een erfelijke titel voor de eigenaar van een landgoed in het Verenigd Koninkrijk. Een laird kan bepaalde lokale of feodale rechten bezitten, maar in tegenstelling tot een Schotse Lord van het parlement heeft een laird niet altijd stemrecht in het historische parlement van Schotland of, na de vereniging met het Koninkrijk van Engeland, in het Britse House of Lords.

Overige

Diverse andere hoge functies van de staat in het Verenigd Koninkrijk, de Gemenebest van Naties en de Republiek Ierland, worden voorafgegaan door de benaming Lord, zoals Lord Chancellor, Lord Privy Seal, Lord President of the Council en de Lord Mayor. Houders van deze titels zijn niet ambtshalve edelen, hoewel een deel van de mensen in het verleden wel altijd edelen waren.

Niet-Engelstalige gelijken

In de meeste culturen in Europa duidt een gelijkwaardige benaming respect aan. De Franse term Mon Seigneur (Nederlands: Mijn Heer), afgekort tot het moderne Franse monsieur vloeit rechtstreeks voort uit het Latijnse seniorem, wat oudere, senior betekent. Uit deze Latijnse bron wordt ook direct het Italiaanse Signore, het Spaanse Señor en het Portugese Senhor afgeleid. Niet-Romaanse talen hebben hun eigen equivalenten:

• Nederlands: Meneer, Mijnheer of De Heer
• Duits: Herr
• Hongaars: Ur
• Grieks: Kyrie
• Pools: Pan

Religie

Lord wordt gebruikt als een titel van respect voor verschillende goden of godheden. De vroegste gebruik van Lord in het Engels in een religieuze context werd door Engelse bijbelvertalers, zoals Beda, gebruikt. Het werd veel gebruikt in de King James Version, vertaald in de 17e eeuw.

• Christendom en Jodendom: de Hebreeuwse naam JHWH wordt in Engelstalige vertalingen van het Oude Testament veelal weergegeven als LORD (HEER). Dit gebruik volgt de Joodse praktijk om de naam JHWH bij het hardop lezen te vervangen door Adonai.
• Mormonisme: men gelooft dat Jezus Christus de YHVH (Jehovah) van het Oude Testament was in zijn pre-sterfelijk bestaan, en omdat die naam wordt vertaald als The Lord in de King James Bijbel, in het Mormonisme verwijst "The Lord" naar Jezus Christus, terwijl Elohim, het wezen dat de kosmos gemaakt, wordt aangeduid als "God".
• De Islam: de Engels wordt de term Heer wordt vaak gebruikt om de Arabische term Rabb, gebruikt met betrekking tot Allah te vertalen.
• Hindoeïsme: In de hindoeïstische theologie, De Svayam Bhagavan kan verwijzen naar het concept van het absolute weergave van de monotheïstische God. Een andere naam vaker gebruikt in de hindoe-theologie gebruikt wordt is Ishvara, wat betekent The Lord, de persoonlijke God die bestaat uit de heilige drie-eenheid Brahma, Vishnu en Shiva.
• Boeddhisme: het verwijst naar de Boeddha en in het jainisme aan de Mahavira.
• Nahuatl: het woord Ahau wordt vertaald als "Lord" in verwijzing naar de Azteekse goden.
• Griekse mythologie: De naam van de Griekse god Adonis wordt door velen beschouwd als een verwante van het Hebreeuwse woord voor lord, Adonai.
• Wicca: de wiccagod wordt vaak aangeduid als The Lord en de wiccagodin als The Lady, of in de combinatie Lord en Lady (in deze vorm, het bepaald lidwoord the wordt meestal weggelaten)

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties: